Commission de la Santé et de l'Égalité des chances

Commissie voor Gezondheid en Gelijke Kansen

 

du

 

Mardi 07 juillet 2020

 

Après-midi

 

______

 

 

van

 

Dinsdag 07 juli 2020

 

Namiddag

 

______

 

 


Le développement des questions commence à 16 h 37. La réunion est présidée par M. Thierry Warmoes.

De behandeling van de vragen vangt aan om 16.37 uur. De vergadering wordt voorgezeten door de heer Thierry Warmoes.

 

01 De terugkeer van personen uit het buitenland – Actualiteitsdebat en toegevoegde vragen van

- Robby De Caluwé aan Maggie De Block (Sociale Zaken, Volksgezondheid, Asiel en Migratie) over "De stijging van het aantal besmettingen in Europa" (55007520C)

- Kathleen Depoorter aan Maggie De Block (Sociale Zaken, Volksgezondheid, Asiel en Migratie) over "COVID-19 en de zomervakantie" (55007535C)

- Sofie Merckx aan Maggie De Block (Sociale Zaken, Volksgezondheid, Asiel en Migratie) over "Het coronabeleid met betrekking tot terugkerende toeristen" (55007696C)

- Magali Dock aan Maggie De Block (Sociale Zaken, Volksgezondheid, Asiel en Migratie) over "Nieuwe coronavirushaarden in het buitenland" (55007698C)

- Eliane Tillieux aan Maggie De Block (Sociale Zaken, Volksgezondheid, Asiel en Migratie) over "Personen die terugkeren uit zones waar een nieuwe lockdown werd ingesteld" (55007699C)

- Karin Jiroflée aan Maggie De Block (Sociale Zaken, Volksgezondheid, Asiel en Migratie) over "Een wettelijk kader voor de invoering van een quarantaine voor terugkerende reizigers" (55007700C)

- Catherine Fonck aan Maggie De Block (Sociale Zaken, Volksgezondheid, Asiel en Migratie) over "Belgische toeristen die terugkeren uit regio's waar het coronavirus heropflakkert" (55007705C)

01 Le retour de personnes venant de l’étranger – Débat d’actualité et questions jointes de

- Robby De Caluwé à Maggie De Block (Affaires sociales, Santé publique, Asile et Migration) sur "L'augmentation du nombre de contaminations en Europe" (55007520C)

- Kathleen Depoorter à Maggie De Block (Affaires sociales, Santé publique, Asile et Migration) sur "Le COVID-19 et les vacances d'été" (55007535C)

- Sofie Merckx à Maggie De Block (Affaires sociales, Santé publique, Asile et Migration) sur "La politique de gestion du coronavirus à l'égard des touristes de retour au pays" (55007696C)

- Magali Dock à Maggie De Block (Affaires sociales, Santé publique, Asile et Migration) sur "La résurgence de foyers de coronavirus à l’étranger" (55007698C)

- Eliane Tillieux à Maggie De Block (Affaires sociales, Santé publique, Asile et Migration) sur "Le retour de personnes venant de zones reconfinées" (55007699C)

- Karin Jiroflée à Maggie De Block (Affaires sociales, Santé publique, Asile et Migration) sur "Un cadre légal pour l'instauration d'une quarantaine pour les voyageurs de retour au pays" (55007700C)

- Catherine Fonck à Maggie De Block (Affaires sociales, Santé publique, Asile et Migration) sur "Les touristes belges rentrant de régions à rebond d’épidémie de COVID-19" (55007705C)

 

01.01  Robby De Caluwé (Open Vld): Ik diende deze vraag al een tweetal weken geleden in, maar ze is nu heel actueel geworden.

 

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft namelijk ongeveer drie weken geleden voor de eerste keer in maanden weer een stijging van het aantal besmettingen in Europa vastgesteld. In Europa zijn er dagelijks nog altijd bijna 20.000 nieuwe gevallen en in totaal 700.000 overlijdens. Dat zorgt bij de WHO voor de nodige ongerustheid, des te meer omdat in een aantal landen het reproductiegetal ook significant stijgt. In België stabiliseren de weekgemiddelden van ziekenhuisopnames en overlijdens of dalen ze zelfs. Het aantal nieuwe besmettingen daalt echter veel minder.

 

Wat is uw reactie op de waarschuwing van de WHO? Wat is de inschatting van het aantal nieuwe besmettingen? Hebt u er zicht op waar de patiënten besmet werden?

 

De voorzitter: Mevrouw Depoorter is niet aanwezig.

 

01.02  Sofie Merckx (PVDA-PTB): Mevrouw De Block, ik vond het belangrijk om de problematiek aan te kaarten, vooral omdat u op 4 juli in Het Journaal tot mijn verbazing verklaarde dat u reizigers die van vakantie terugkomen, niet tot een quarantaine kon verplichten, omdat er geen wettelijke basis voor is, terwijl u twee dagen later op vrij laconieke toon zei dat het aan de regio's is om dat te regelen en er bovendien aan toevoegde dat de mensen zelf verantwoordelijkheid moeten nemen.

 

Ik vond dat heel straf, want al snel bleek uit de verschillende rapporten van de experts van de GEES aan de regering en aan u, eigenlijk al op 3 juni, dat er een procedure moet zijn voor reizigers die terugkeren uit regio's waar de ziekte weer opflakkert.

 

Het is genoegzaam bekend dat heel wat mensen eind juni op vakantie vertrekken. Die komen nu terug en er is nog geen procedure. Er is pas vanavond, op 7 juli, een vergadering waar u eventueel een beslissing zult nemen over een procedure voor reizigers die uit besmette regio's terugkomen.

 

Een collega-huisarts contacteerde mij vanmorgen over een patiënt die net terugkwam van Barcelona. Moet die in quarantaine of niet? De richtlijnen op de website van Sciensano zijn niet aangepast. Moet die persoon een test ondergaan of niet? Het is niet duidelijk en wij zijn weer te laat.

 

Mevrouw de minister, hoe komt het dat u opnieuw te laat bent met de opvolging van de adviezen van experts? Hoe is dat in godsnaam mogelijk?

 

01.03  Magali Dock (MR): Monsieur le président, madame la ministre, les frontières de notre pays sont désormais partiellement rouvertes.

 

Certains compatriotes ont donc décidé de profiter de vacances à l'étranger. Cependant, plusieurs pays sont, une nouvelle fois, confrontés à la résurgence de cas de coronavirus. Face à cette situation problématique, des zones de quarantaine ont donc été établies sur place. C'est le cas notamment de l'Espagne où le gouvernement a décidé de placer en quarantaine un district catalan.

 

Des mesures ont été prises pour les voyageurs de retour de cette zone: remplir un questionnaire reprenant les endroits visités et les contacts sur place ainsi que le testing et la mise en quarantaine volontaire. Toutefois, concernant l'évaluation du risque de transmission du virus par ces personnes, des zones d'ombre subsistent. En effet, les experts du RMG n'ont pas recommandé la mise en place systématique du testing pour ces voyageurs mais plutôt que ceux-ci contactent leur médecin généraliste afin de procéder à une évaluation de leur risque d'infection au coronavirus.

 

Gisteren kondigde de Vlaamse minister van Volksgezondheid aan dat tests en quarantaine in Vlaanderen verplicht zouden worden. Dit is een gewestelijke bevoegdheid, maar crisisbeheer is een federale bevoegdheid. Het gaat hier om een belangrijke kwestie voor de volksgezondheid. Wij weten dat er vandaag een interministeriële conferentie plaatsvindt, waaraan u zult deelnemen. Er zullen daar heel wat antwoorden worden gegeven, maar in afwachting wil ik de volgende vragen stellen, mevrouw de minister.

 

Hoe groot is de kans op een toename van het aantal besmettingen op ons grondgebied door deze terugkerende personen? Zijn er gesprekken gepland met betrekking tot andere landen waar het aantal gevallen toeneemt? Zal de interministeriële conferentie extra maatregelen overwegen om de gezondheid van onze medeburgers te verzekeren?

 

01.04  Eliane Tillieux (PS): Monsieur le président, madame la ministre, depuis la réouverture des frontières européennes à la mi-juin, plusieurs pays ont recouru au reconfinement de certaines zones de leur territoire.

 

En effet, on a vu apparaître de nouveaux foyers de contagion: au Portugal, en Italie, en Allemagne, en Espagne – autant de pays dont le nom résonne comme celui de lieux touristiques. Ainsi, la région de Lérida, en Catalogne, qui compte quelque 200 000 personnes, vient d'être reconfinée ce samedi, tout comme 14 localités du comté d'A Marina, région côtière du nord-ouest de l'Espagne ce dimanche. Nous ressentons une impression de déjà-vu dans notre pays, tant sur le plan de la communication – trop floue – que des mesures prises – elles aussi, trop vagues – le tout semblant manquer à nouveau cruellement d'anticipation.

 

Pourtant, il était évident que, cet été, en raison de la circulation des touristes, de nouveaux foyers de contamination allaient ressurgir chez nous ou ailleurs en Europe. Il était tout aussi évident qu'avec la réouverture des frontières, des voyageurs allaient venir de zones à risques, que ce soit des Belges ou des étrangers. Soudain, nous avons assisté à un retour en arrière de quelques mois, lorsqu'en février nous partagions nos craintes concernant l'arrivée dans notre pays de personnes en provenance de Chine ou du nord de l'Italie, où l'épidémie s'était confortablement installée. Les réponses à l'époque, souvenez-vous, n'étaient pas du tout convaincantes.

 

Nous aurions pu évidemment croire de bonne foi avoir appris de nos erreurs. Eh bien, non! De nouveau, vous avez apporté des réponses peu claires et formulé des recommandations imprécises aux touristes en provenance de ces zones, comme si rien n'avait été consigné sur papier et comme si nous n'étions toujours pas prêts à affronter cette situation pourtant attendue. C'est comme si nous n'avions pas connu plus de 10 000 morts en Belgique, comme si nous n'avions pas traversé une période avec des familles endeuillées, comme si nos aînés n'avaient pas été coupés du monde pendant des mois – et certains d'entre eux le sont encore aujourd'hui!

 

Madame la ministre, c'est ce dimanche après-midi seulement qu'à la demande des Régions, le RMG s'est réuni en urgence pour dire ce qu'il fallait faire. Les experts du groupe de gestion du risque ont ainsi recommandé d'étendre les restrictions de voyage vers les zones où l'émergence de nouveaux cas a été constatée, comme une partie de la Catalogne ou le nord-ouest de l'Espagne. Ils recommandent au gouvernement fédéral de déconseiller toute destination vers ces régions et préconisent aux personnes qui en reviennent de se placer en auto-quarantaine pour une période de quatorze jours à compter de leur retour.

 

Si, conformément aux recommandations aux voyageurs déjà existantes, le testing systématique n'est pas recommandé, les personnes s'étant rendues dans la zone sont invitées à contacter leur médecin généraliste pour lui faire part de l'histoire de leur voyage, pour évaluer si elles ont des symptômes de COVID-19 ou si elles ont été exposés à un cas confirmé de coronavirus au cours des sept derniers jours. Les experts recommandent aussi d'ajouter ces informations au site internet du Service public fédéral Affaires étrangères qui publie les avis de voyage pour les différents pays dans le monde, afin de communiquer pro-activement à l'intention de la population belge.

 

Madame la ministre, comment expliquer que le RMG ait dû se réunir en urgence ce dimanche pour discuter des mesures à prendre en ce qui concerne le retour des personnes qui proviennent des régions reconfinées ou des régions où sont apparus les nouveaux clusters de contagion? Pourquoi ont-ils dû se réunir en urgence? 

 

L'ouverture des frontières avec les pays voisins européens, effective depuis le 15 juin, n'a-t-elle pas été assortie d'un plan et de mesures concrètes pour le retour des personnes de zones devenues ou redevenues à risques? Certains experts, qui font d'ailleurs partie des groupes de travail mis en place par le gouvernement, disent qu'il n'est pas encore prudent de voyager. D'autres, comme le porte-parole interfédéral, tendent à apaiser la situation en précisant que les zones concernées aujourd'hui par ces reconfinements ne sont pas forcément des zones très touristiques. Mais nous le savons: aujourd'hui il s'agit de zones rurales ou plus éloignées, mais demain, il se peut tout à fait qu'il s'agisse de grandes capitales qui drainent un flot de touristes extrêmement important. Vous vous devez d'être prête, ce qui n'est manifestement pas encore le cas.

 

On le voit avec les recommandations transmises aux passagers à leur arrivée à l'aéroport de Bruxelles, qui n'étaient même pas traduites en anglais. La communication continue, elle aussi, à partir dans tous les sens. Pourtant nous le disons depuis le début: une communication claire et univoque est essentielle pour faire entendre les recommandations, les règles et les conseils aux citoyens.

 

Quelles lignes directrices vont être enfin adoptées pour répondre à ces situations qui pourraient, si elles sont mal gérées, créer le rebond et le regain de l'épidémie dans notre pays? Les recommandations du RMG vont-elles être suivies? Comment s'assurer au mieux du suivi des personnes qui voyagent ou qui ont voyagé dans une zone à risques, au vu de la gestion qui s'est faite dans l'urgence ces derniers jours? Pouvez-vous aujourd'hui nous confirmer qu'il y a un plan de reconfinement même local, en fonction de critères épidémiologiques spécifiques et que ce plan est sur la table pour gérer ces situations si elles venaient à se présenter dans notre pays? J'imagine qu'avec la proximité horaire de la Conférence interministérielle, vous êtes en mesure de nous préciser tout cela.

 

01.05  Karin Jiroflée (sp.a): Mijnheer de voorzitter, mevrouw de minister, sinds 15 juni mogen we min of meer vrij reizen in Europa, maar ondertussen duiken de eerste coronahaarden al terug op. Het lijkt een kwestie van tijd voor wij opnieuw aan de beurt zijn.

 

Momenteel adviseert de Risk Management Group dat wanneer reizigers uit een besmet gebied terugkomen zij twee weken in zelfquarantaine zouden moeten gaan en hun huisarts moeten contacteren. Er is ook een formulier dat reizigers dienen in te vullen om contactopsporing te vergemakkelijken.

 

Een aantal virologen vraagt dringend een wettelijk kader om terugkerende vakantiegangers uit risicogebieden in quarantaine te kunnen plaatsen. Sommige virologen raden reizen sowieso af. De vraag voor een wettelijk kader is er al enkele weken.

 

Op 9 juni zei minister De Backer trouwens al dat het RMG snel zou adviseren. Bij mijn weten heeft het dat wel gedaan, maar blijkbaar blijft dat advies liggen. Er is blijkbaar al een IMC geweest, waar het wettelijk kader werd besproken, maar waarvan we nog altijd geen concrete uitslag hebben gezien.

 

Ik vraag mij af of er nu echt geen lessen zijn getrokken uit de eerste uitbraak in ons land, toen duizenden skiërs terugkwamen uit de besmette gebieden in Noord-Italië en Oostenrijk. Als dit nog lang aansleept, zitten we opnieuw in hetzelfde schuitje.

 

Om de chaos en de verwarring nog te vergroten, zagen we gisteren minister Beke op televisie die, zo leek het toch, beslist beleid aankondigde rond die quarantaine en die testen. Als we u nu goed hebben begrepen, zou dit vanavond moeten gebeuren.

 

Bent u van plan om vanavond met de collega-ministers van Binnenlandse en Buitenlandse Zaken terugkerende reizigers uit risicogebieden zonder symptomen te laten testen en in quarantaine te plaatsen? Bent u van plan om daarvoor een wettelijk kader te voorzien? Wanneer mogen wij dat dan verwachten?

 

Wat ik ook heel erg raar vind en waarvoor ik toch graag een verklaring zou krijgen of minstens toch het voornemen om het beleid daaromtrent te wijzigen, dat is dat het formulier waarover ik het had op dit moment enkel maar moet worden ingevuld door mensen die met het vliegtuig aankomen. Met de auto mogen we blijkbaar reizen naar waar we willen en moeten we helemaal niets invullen.

 

Daartegenover staat dan dat Europa adviseert om reizigers vanuit een aantal landen buiten Europa opnieuw in Europa binnen te laten, maar dat België daarvoor dan weer volledig zijn grenzen sluit.

 

Kortom, verwarring troef, onduidelijkheid troef, met daarbij de vaststelling dat er al weken geleden een aanzet geweest zou zijn tot een wettelijk kader, waarvan we tot op dit moment nog niets hebben gezien. Ik kreeg graag een duidelijke stand van zaken en zou duidelijk willen weten wat er vanavond zal worden beslist.

 

01.06  Catherine Fonck (cdH): Madame la ministre, je m'adresse à vous, mais je pourrais, de la même manière, m'adresser aussi aux gouvernements régionaux. En effet, nous avons eu droit, ces derniers jours, de nouveau à une grande improvisation. Je vous voyais en direct à la télévision expliquer au sujet des personnes revenant de zones en reconfinement, au niveau européen, qu'il fallait simplement faire un test, et que la loi ne permettait pas de quarantaine. Rappelons quand même que tous les Belges ont été confinés pendant trois mois avec des libertés réduites à peau de chagrin, dans le même cadre légal.

 

On a assisté par la suite, ces derniers jours, à un ping-pong entre le gouvernement fédéral et les gouvernements régionaux. Rappelons quand même leurs compétences en la matière. Il y a eu un décalage majeur entre ce que les autorités publiques annoncent et les recommandations des scientifiques, encore une fois. Tout cela donne une image déplorable. Mais au-delà de l'image, c'est évidemment grave car il s'agit d'une question de santé publique.

 

J'ai presqu'envie de dire bis repetita, puisqu'en février dernier, on a sûrement raté un momentum majeur par rapport au retour des vacanciers du congé de février. Il ne serait pas question, en juillet et en août, de recommencer la même improvisation alors même que tout est parfaitement prévisible. Nous savions, sur le plan scientifique, que des clusters allaient vraisemblablement réapparaître en Europe. Par ailleurs, on savait également, puisque l'Allemagne était déjà concernée il y a plusieurs semaines, que cela allait arriver très rapidement.

 

L'Exit Group mais également le Conseil national de sécurité auraient dû, ou ont dû – j'ose l'espérer –, prendre des dispositions et donner des directives claires. Ils ont dû mettre sur pied une stratégie dans le cadre du déconfinement complet, avec la réouverture des frontières et la reprise du tourisme. Je ne peux pas imaginer que le Conseil national de sécurité, composé du fédéral et des entités fédérées, n'ait pas abordé ce sujet, et que chacun n'assume pas ce qu'il avait à faire, à chaque niveau de pouvoir.

 

Alors, madame la ministre, qu'en est-il? Oui ou non le CNS a-t-il, de manière logique, anticipé ce qui devait arriver et qui arrive? Quelles décisions ont été prises par le CNS dans ce cadre? Quelles étaient les compétences et les responsabilités à assumer par chaque niveau de pouvoir, fédéral et entités fédérées? Comment se fait-il que nous nous retrouvions ce week-end devant cette improvisation totale et des discours politiques et scientifiques qui divergent, avec ce ping-pong entre entités fédérées et niveau fédéral? Plus globalement, la stratégie de santé publique doit être cohérente et claire en ses différents aspects, quel que soit le retour et la manière avec laquelle les touristes voyagent. Cela doit aussi se faire dans l'autre sens, pour d'éventuels touristes étrangers qui seraient en Belgique et qui retourneraient chez eux en ayant pu avoir un contact avec un patient porteur en Belgique. Pouvez-vous, avec vos collègues des entités fédérées, clarifier très rapidement la situation, et établir un plan précis et clair qui évite les incohérences que nous avons pu voir ces derniers jours?

 

Par ailleurs, je voudrais aussi vous interroger sur le cadre qui s'applique en cas de quarantaine pour les personnes qui reviennent. Tombent-elles sous le certificat de quarantaine tel qu'il existe lorsqu'une personne belge a un contact avec un patient porteur? Ici, il n'y a pas nécessairement eu de contact avec une personne porteuse, mais c'est un retour d'une zone reconfinée. Bénéficient-elles dès lors de l'allocation de quarantaine? Ou s'agit-il ici d'un certificat de maladie, et donc d'une rémunération correspondante? Ceci, pour toutes les personnes qui ne peuvent pas travailler à domicile dans le cadre du télétravail.

 

Nous devons tout faire pour éviter une deuxième vague. Nous devons tout faire pour éviter la réapparition de clusters en Belgique. Nous devons donc tout faire pour que les personnes qui reviennent de zones suspectes ou reconfinées soient absolument, non seulement testées, mais aussi mises en quarantaine et retestées si nécessaire. En la matière, madame la ministre, vous et d'autres ministres avez vos responsabilités à assumer.

 

J'ose espérer que vous allez rapidement clarifier la situation. Ce qu'il se passe n'est évidemment pas acceptable. J'ose espérer que pour ce soir, tout sera clair, cohérent et rapidement opérationnalisé, et que l'information sera à disposition de toutes les personnes qui doivent en bénéficier – pas seulement les touristes, mais également les médecins qui vont devoir gérer cette situation, les employeurs, sans oublier toutes les personnes impliquées par exemple au niveau des aéroports ou à travers d'autres moyens de mobilité – bus, trains – mais également éventuellement aux frontières. Je vous remercie.

 

Le président: C'était la dernière question. Nous sommes dans le cadre d'un débat d'actualité. Si, parmi les groupes dont aucun membre n'a posé de question, quelqu'un souhaite intervenir, il le peut. En principe, c'est soit maintenant, soit dans les répliques.

 

01.07  Barbara Creemers (Ecolo-Groen): Mevrouw de minister, ik zal het heel kort houden want er zijn al heel wat vragen gesteld.

 

Ik vraag mij af hoe het zit op Europees niveau. Collega Gijbels en ik wonen vlak bij de grens, dus veel van onze buren nemen het vliegtuig over de grens, in Duitsland of in Maastricht, en daar zijn weer helemaal andere regels als zij terugkomen. Daar is bijvoorbeeld geen formulier om in te vullen. Mevrouw Jiroflée verwees al naar de totale communicatiechaos en dat maakt het er nog wat moeilijker op. Ik hoop uiteraard dat er straks met alle bevoegde instanties een geharmoniseerd beleid in heel België naar voren komt, maar ik hoop ook dat er zeker met de buurlanden een geharmoniseerd beleid voor de grensregio's komt. Eigenlijk moeten wij streven naar een beleid dat voor de hele EU geldt.

 

Er zijn grote landen in de EU en in die zin hoor ik u graag spreken over regio's of steden waar een opflakkering is. Spanje en Italië zijn tien keer groter dan België, dus ik hoop dat wij over kleine gebieden spreken die wij dichter gaan opvolgen en dat wij niet hele landen gaan viseren.

 

U kunt er wellicht niets aan doen, mevrouw de minister, maar ik doe toch graag een oproep. Gisteren verkondigde minister Beke een beleid hieromtrent alsof dat al helemaal was afgeklopt. Vanmorgen zijn huisartsen overspoeld met vragen van mensen die zijn teruggekomen of die daar zijn en die ongerust zijn, maar de huisartsen weten niet wat zij daarop moeten zeggen, omdat het beleid nog niet is aangepast.

 

Ik doe dus een oproep aan iedereen om pas te communiceren als beslissingen helemaal afgeklopt zijn, want als er vanavond iets anders wordt beslist dan wat minister Beke gisterenavond heeft uitgelegd, dan wordt de chaos, die in mijn ogen nu al compleet is, nog completer.

 

Wij kunnen immers moeilijk verrast zijn op 7 juli dat er mensen terugkomen uit het buitenland, want op 15 juni hebben wij de grenzen heropend. Wij weten toch dat mensen gaan reizen, als wij de grenzen openen, dus eigenlijk had er hiervoor op 15 juni al een plan moeten zijn. Ik kijk heel hard uit naar wat er vanavond wordt beslist en goed gecommuniceerd.

 

01.08  Frieda Gijbels (N-VA): De krokusvakantie is achter de rug, maar daar hadden we niet zulke goede ervaringen mee. Daarna volgde de paasvakantie, maar toen zaten we in lockdown. Nu is de zomervakantie, zoals elk jaar, op 1 juli gestart. Dat was perfect te voorspellen. De mensen mochten terug op reis, de maatregelen werden versoepeld.

 

Werd er in draaiboeken voorzien? Het was wel te voorzien dat er ergens in een land een uitbraak zou plaatsvinden.

 

Hebt u met de minister van Buitenlandse zaken besproken of en wanneer er negatieve reisadviezen worden uitgevaardigd? Wat zijn de criteria om daartoe over te gaan?

 

Mevrouw Creemers alludeerde er reeds op dat de testcriteria en de richtlijnen voor de artsen ondertussen nog niet zijn aangepast. De oude richtlijnen staan nog op de website van Sciensano. Daar wordt ook nog geen melding gemaakt van mensen die naar het buitenland zijn geweest en terugkeren.

 

Ondertussen zijn er regio's in het buitenland afgesloten. Hoe zit het bij ons? Kan dit ook hier?

 

Is de controletoren waar een tijd geleden sprake van was al operationeel? Kunnen wij daarop rekenen als dit nodig zou zijn?

 

01.09  Nawal Farih (CD&V): Hoe lopen de gesprekken over het Europees plan? Kan u ons daar iets meer informatie over geven? Het is toch belangrijk dat de grenzen kunnen worden bewaakt en dat de regelgeving, zeker bij de buurlanden, gelijkend is. Het is voor heel wat mensen enorm zoeken. Het is chaotisch. We zouden daar betere lijnen in moeten trekken.

 

01.10  Dominiek Sneppe (VB): Ik ben blij dat mevrouw Creemers er nog eens op wijst dat op 15 juni de grenzen weer opengingen. Op 16 juni stelde ik reeds de vraag of er een vakantiecoronaplan was. Het enige wat de minister daarop antwoordde, was dat als u een coronaproof vakantie wilt, u maar in uw kot moet blijven. Uit het antwoord leidde ik af dat er inderdaad geen plan is.

 

Mevrouw de minister, ik stel de vraag opnieuw. Is er een plan van aanpak? Zo ja, wat is dan dat plan? Zal dat concreet in voege treden?

 

Vindt u het nodig terugkerende vakantiegangers te testen en in quarantaine te plaatsen? Hoe zal u dit concreet organiseren?

 

Zal er een negatief reisadvies uitgevaardigd worden naar die landen en regio's waar nu reeds een coronaopflakkering heerst?

 

01.11 Minister Maggie De Block: Mijnheer de voorzitter, ik wil eerst en vooral zeggen dat er heel veel werk is verzet de vorige weken.

 

Het voorstel van de Europese Raad was om vanaf 1 juli de Europese buitengrenzen weer te openen voor een Europese witte lijst van landen en de bestaande lijst van uitzonderingscategorieën uit te breiden. Ons land is daar niet op ingegaan, na een advies van Celeval dat behelsde dat de epidemiologische situatie niet gunstig was voor bepaalde landen buiten de Schengenzone. Waarover we nu praten, betreft mensen die terugkomen uit Europese landen die behoren tot de Schengenzone, maar die daar waren toen er daar een verhoogde transmissie van het virus werd vastgesteld. Daardoor bestempelt men dat als zones met een hoger risico.

 

Zaterdagnamiddag heeft Spanje beslist om eerst één en vervolgens nog een andere zone weer te vergrendelen. Mevrouw Fonck heeft blijkbaar niet goed verstaan wat ik heb gezegd als enige die bereikbaar was. Ik heb gezegd dat men, ten eerste, zo snel mogelijk een test bij zijn huisarts moet aanvragen en dat men, ten tweede, contacten met andere mensen vermijdt tot men over het resultaat beschikt. Daarna lopen de gewone quarantainemaatregelen verder wanneer men positief of negatief is, zoals dat gebeurt volgens de huidige testing en tracing voor mensen die hier worden besmet.

 

Het is dus juist hetzelfde wanneer men hier besmet wordt of in het buitenland, op de trein of op het vliegtuig, wanneer men met een persoon in contact is geweest die u mogelijk kan besmetten. Men heeft dan gevraagd of ik dat kon verplichten en daarop heb ik geantwoord, mevrouw Fonck, dat ik dat niet kan verplichten omdat ik daarvoor niet bevoegd ben. Dat is een bevoegdheid van de Gemeenschappen. Dat zeg ik niet, dat zegt de Raad van State. Daar moeten we toch rekening mee houden.

 

Hier wordt nu gedaan alsof wij op een eiland zitten en vanaf het moment waarop men de grens overschrijdt, zou men dan massa's virussen rond zich zien. Gelukkig denken andere mensen er niet zo over. Is het ideaal om nu op reis te gaan? Nee. Zijn er gevaarlijke zones? Ja. Alle dagen wordt dit geactualiseerd door Buitenlandse Zaken. Op de website van Buitenlandse Zaken kan men dit opzoeken en ziet men een kaart met zones en kleuren, namelijk groen, oranje en rood. Er wordt afgeraden om te vertrekken naar zones waar er een hoger risico is. Voor sommige zones is er een negatief reisadvies uitgevaardigd door Buitenlandse Zaken.

 

Mevrouw Fonck, u zegt dat ik drie verschillende antwoorden heb gegeven, maar dat was op drie verschillende vragen. De mensen moeten zelf hun verantwoordelijkheid nemen, zelf beslissen niet naar die regio's te gaan en hun ticket en reis te wijzigen, omdat het een te gevaarlijke zone is.

 

Het zijn de Gewesten, die de wettelijke basis moeten aannemen. Zij moeten vanavond in de Interministeriële Conferentie (ICM) – dat is het vehikel – een akkoord vinden om hetzelfde te doen. Immers, waarom zou er een andere regeling moeten gelden voor een Waal, een Vlaming of een Brusselaar in eenzelfde situatie? Dat is hetgeen de heer Beke zei. Ik heb vastgesteld dat ook de heer Maron, bevoegd voor Brussel, ermee akkoord gaat dat het zinvol zou zijn om dezelfde maatregelen te nemen in heel het land. En dan mogen wij natuurlijk de Duitstalige Gemeenschap niet vergeten.

 

Op 1 juli was er het advies van de RAG. Dat advies van de RAG heeft de RMG dan op 3 juli – de vergadering, die oorspronkelijk gepland was voor 4 juli, werd vervroegd – omgezet in een RMG-advies. De RMG stelt daarin duidelijk dat men tests moet uitvoeren, dat reizen naar problematische zones vermeden en voorkomen dienen te worden en dat als men toch per ongeluk in zo'n zone belandt, men in quarantaine moet en een test moet laten afnemen bij de huisarts. Dat is mijns inziens duidelijk. Men zal dat doen voor elke plaats waar men in contact kan komen met het virus.

 

De wettelijke basis moet in de respectieve parlementen worden gecreëerd, maar wij nemen die bepalingen dus nu reeds als regel.

 

Er zijn hier en daar haarden, die vrij verschillend van aard zijn: bij de fruitplukkers in een ruraal gebied in Spanje, in Lissabon en in nog een aantal andere landen. Al die landen zijn ook uit de lockdown aan het komen. Als mensen meer contacten hebben en ook losser worden in hun contacten, is het normaal dat daar opstoten zijn. Dat kan ook in ons land gebeuren. Iedereen doet precies of het virus in ons land al weg is, maar dat is niet zo. Er zijn nog altijd enkele tientallen besmette mensen en een aantal nieuwe hospitalisaties per dag.

 

Het is nu aan de IMC om de maatregelen op elkaar af te stemmen en te bekijken wat te doen als mensen uit die regio's terugkomen. Dat is sterk gelinkt aan de afspraken die in de IMC zijn gemaakt over wat te doen als iemand een verdacht contact heeft gehad of als er bijvoorbeeld een positief contact in de werkomgeving werd vastgesteld.

 

De adviezen van Buitenlandse Zaken moeten worden gevolgd. Men heeft ook al gezegd dat er geen repatriëringen zullen zijn. Mensen moeten zelf verantwoordelijkheid nemen.

 

Afgelopen zaterdag hebben wij direct Saniport ingeschakeld. Men is gaan praten met de reizigers van die vluchten. Drie personen hebben aangegeven dat ze in de betreffende regio zijn geweest. Zij hebben een formulier gekregen met informatie over wat zij moesten doen.

 

Madame Fonck, il n'est pas du tout question ici d'improvisation. Nous savons quoi faire, mais pas de base légale. Les tests sont là et doivent être faits aussi tôt que possible. En cas de test positif, celui-ci doit être refait après le cinquième jour. Et, lorsque le résultat est négatif, la personne a quand même au moins dix jours de confinement ou de quarantaine.

 

Pour ce qui concerne les certificats, la procédure est la même que pour les autres personnes entrées en contact avec le virus. Il y a, d'une part, les certificats de maladie en cas de symptômes et, d'autre part, les certificats de quarantaine si la personne n'est pas malade mais qu'elle doit rester à la maison.

 

Mevrouw Creemers, van een Europese harmonisatie is er geen sprake. Via Buitenlandse Zaken hebben wij contacten gehad met onze buurlanden. Onze Nederlandse en Franse buren laten bijna iedereen landen, dus mensen kunnen van daaruit ook makkelijk in België geraken. Wij trachten met de ons omringende landen samen te zitten, aangezien ons land erg makkelijk bereikbaar is vanuit andere landen. Ook Europa zorgt eigenlijk niet voor harmonisering. U vindt dat wellicht goed en ik ook. Het wordt aan de lidstaten zelf overgelaten.

 

Clusters en risicozones worden opgevolgd. Sciensano krijgt de cijfers van ECDC en onderhoudt ook contact met Buitenlandse Zaken, zodat er heel kort op de bal wordt gespeeld. Als er ergens een nieuwe haard opduikt, moeten de reisadviezen worden gewijzigd.

 

Zijn er risico's verbonden aan op reis gaan, zoals mevrouw Sneppe vraagt? Ja, natuurlijk. Wie geen enkel risico wil lopen om in een besmette zone terecht te komen, moet in zijn eigen huis en tuin blijven. Mensen zullen zich het reizen echter niet laten verhinderen. Ik ken althans veel mensen die op reis vertrekken of reisplannen hebben.

 

Wanneer er ergens een opstoot is, wordt dat geregistreerd door Sciensano. Er is een soort van controletoren in werking, ook al zijn er nog niet veel gevallen bekend. De tracking en tracing, zoals door het interfederaal comité vastgelegd, vindt plaats in alle deelstaten.

 

Een vergelijking met de krokusvakantie vind ik wat raar, aangezien de situatie helemaal niet dezelfde is. Verscheidene virologen hebben die gelijkenis ook al ontkend. In februari waren enkele landen plaatselijk getroffen, maar wij wisten nog niet dat het virus al danig verspreid was. De skigebieden waren toen nog geen risicogebied, pas naderhand wisten we dat daar zoveel besmettingen zijn gebeurd. Door het grensverkeer hebben we ook stammen van het virus uit Parijs, Londen en Duitsland binnengekregen. Het virus was zich in Europa al aan het verspreiden. Toen hadden we nog gevalsdefinities met een link van reizen naar bepaalde gebieden. De case definition werd dan ook telkens opnieuw gewijzigd. Nu is er sprake van een pandemie, wat betekent dat het virus overal op de wereld is, en ook nog steeds in ons land. Blijkbaar is dat in deze commissie niet meer zo helder. Er zijn uiteraard gebieden in Europa waar het risico groter is dan in ons land maar er zijn ook gebieden waar het risico kleiner is dan in ons land.

 

Wat de verplichte testing en quarantaine betreft, die punten zullen vandaag worden besproken met de deelstaten omdat ze tot hun wettelijke bevoegdheden behoren. Zij bestuderen momenteel de uitwerking van nooddecreten om die positieve gevallen verplicht in quarantaine te kunnen plaatsen. Het is in de context van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens niet evident om mensen die niet ziek of besmettelijk zijn wettelijk te verplichten om in quarantaine te gaan. De vergadering die we om 19 uur zullen hebben heeft echter vooral betrekking op de onderlinge afstemming tussen de deelstaten.

 

Men refereerde aan een advies van 24 juni van de GEES waarin zij duidelijkheid hebben gevraagd over de quarantainemaatregelen. Het ging daarbij echter over een andere categorie, namelijk buitenlandse toeristen waarvan hier zou worden vastgesteld dat zij besmet zijn. Dat advies ging dus niet over deze situatie. Die kwestie werd nadien binnen de RMG opgenomen.

 

Er zijn maatregelen genomen op de luchthaven maar mensen gaan met allerlei vervoersmiddelen op reis. Mensen die mogelijk een contact hebben gehad in besmet gebied, of ze nu met het vliegtuig, de trein of de wagen hun bestemming hebben bereikt, worden nu allemaal op dezelfde manier behandeld.

 

Er zijn ook landen die vooraf attesten vragen van een negatieve test maar ook dat is geen sluitende zaak. Verder geven adviezen aan dat temperatuurscans weinig impact hebben en dat men met temperatuurscreening geen besmetting kan uitsluiten. Al deze risico's zijn geëvalueerd door de RMG. Zij zijn van oordeel dat het meten van de temperatuur niet effectief is en dat het bij staalname slechts een momentopname betreft die geen zekerheid kan bieden aangezien de persoon nog in de incubatieperiode kan zitten.

 

België heeft bij het Health Security Comittee van de Europese Unie gepleit om externe toegangsscreanings mee te coördineren op Europees niveau in lijn met de aanbevelingen van ECDC. Er zijn immers grote verschillen.

 

Ter zake publiceerde de Europese Commissie in het verleden al een communicatie, waarin zij inderdaad een Europese aanpak bepleit om de externe grenzen naar de zogeheten derde landen te heropenen. Dat is iets wat wij bij monde van de minister van Binnenlandse Zaken volledig steunen.

 

Voorlopig worden de contactformulieren alleen gebruikt voor mensen die met het vliegtuig terugkeren. Voor treinreizigers kan dat eventueel ook worden overwogen. Daarvoor moeten wij nagaan wat in andere landen gebeurt.

 

Er is ook nog het niet onbelangrijke Schengenverdrag, dat België mee heeft ondertekend en dat tot gevolg heeft dat deelnemende landen geen binnengrenzen meer kennen en enkel aan de gezamenlijke buitengrenzen bewaking plaatsen. Het is dus niet evident om hier aan de landsgrenzen controles te organiseren.

 

Wij moeten er ons ook van bewust zijn dat het reizen in onmiddellijke buurlanden eigenlijk vergelijkbaar is met het reizen in ons eigen land. U kunt immers ook hier in een zone van hoger risico belanden.

 

Wat wij dus aanraden, is om zeker meermaals de website van Buitenlandse Zaken te raadplegen, om na te gaan hoe de situatie voor het vertrek is. Het is ook aan te raden de website te raadplegen, terwijl men ter plaatse is, zodat men weet wat er gaande is.

 

Het is belangrijk dat de interministeriële conferentie van vanavond een akkoord bereikt om het beleid ter zake op elkaar af te stemmen. Dat zou een heel goede zaak zijn. Ik hoor dat de heer Beke ook bij monde van mevrouw Moykens, de voorzitter van het Interfederaal Comité, al heeft herhaald dat zij hetzelfde willen. Ook de heer Maron heeft in die zin gecommuniceerd. Wij zullen vanavond zien wat het standpunt van de bevoegde minister voor Wallonië is. Wij zullen er wel doorgeraken.

 

Morgenvroeg is er het Overlegcomité, waarna naar de respectievelijke parlementen kan worden teruggekoppeld.

 

De voorzitter: Ik dank u, mevrouw de minister.

 

Wij gaan nu over tot de replieken. Ik zal het Reglement toepassen en elk lid twee minuten voor de repliek geven. Ik heb dat bij de vragen niet gedaan.

 

01.12  Sofie Merckx (PVDA-PTB): Madame la ministre, vous avez essayé de noyer le poisson.

 

Vous avez parlé du rapport du GEES du 24 juin mais je parlais du rapport du GEES du 3 juin. Dans ce rapport du GEES du 3 juin adressé à la première ministre et au kern – dont vous faites partie –, à la page 17, il est clairement indiqué: "Monitor epi-data across the EU and be ready to reinstall quarantine for travellers from regions or countries with flare-ups". Il y avait donc, à partir du 3 juin, la recommandation d'avoir un plan pour les voyageurs qui reviendraient de pays ou de zones où il y a une recrudescence du virus. On constate aujourd'hui qu'il n'y a pas de plan. C'est vraiment scandaleux!

 

Bien sûr, la situation n'est pas exactement la même qu'après les vacances de carnaval. S'il faut retenir une chose, c'est qu'il faut bien plus anticiper et qu'il faut détecter les premiers cas au plus vite et conseiller de se tester et de se mettre en quarantaine, ce que nous n'avons pas fait à ce moment-là. La première chose est de savoir qui sont les personnes concernées.

 

J'ai lu dans le journal qu'aux gens qui reviennent de Gérone ou de Barcelone, on demande de remplir une fiche de contact. Mais si on apprend qu'il y a une recrudescence du virus dans une région en Italie et que des gens en reviennent en avion ou en train, pourrons-nous les prévenir pour qu'ils puissent effectivement contacter leur médecin traitant? Il me semble que ce n'est pas le cas. C'est aussi de votre responsabilité. En tant que ministre de la Santé, vous auriez dû faire en sorte que cela fût discuté lors des Conférences interministérielles du mois de juin.

 

En ce qui concerne les médecins traitants et les procédures, nous apprenons dans la presse qu'il est conseillé de faire un test. Mais sur le site de Sciensano, les procédures ne sont pas à jour. Il y a des vols tous les jours et tous les jours, nous recevons des coups de fil de patients qui se demandent ce qu'ils doivent faire. Les choses ne sont pas claires.

 

J'en conclus qu'il est temps de changer car, dans ce pays, je dirais que tout monde est compétent mais personne n'est responsable!

 

01.13  Magali Dock (MR): Madame la ministre, je vous remercie pour votre réponse.

 

Je suis d'accord avec vous pour dire que la comparaison avec ce qui s'est passé à l'occasion des vacances de carnaval est intellectuellement peu honnête. L'analyse de la situation des pays où les Belges sont autorisés à voyager est monitorée au jour le jour. Ma question ne portait d'ailleurs pas sur ce volet. Elle ciblait des lieux où on a constaté une résurgence par définition imprévisible du coronavirus.

 

Une harmonisation entre les différentes entités du pays concernant les mesures relatives aux personnes qui reviennent de zones à risques est, selon moi, nécessaire. Je sais qu'une décision en la matière sera prise ce soir. J'estime d'ailleurs qu'il aurait été plus intéressant de vous entendre après la communication de cette décision, mais la majorité de notre commission en a décidé autrement.

 

Quoi qu'il en soit, je souhaite qu'une harmonisation puisse avoir lieu afin d'éviter un climat anxiogène. Nous serons donc très attentifs à la décision qui sera prise ce soir.

 

01.14  Eliane Tillieux (PS): Monsieur le président, je garde le sentiment qu'il n'y a pas de communication claire et univoque, qu'il n'y a pas de coordination avec des lignes directrices extrêmement claires. D'une part, des experts disent qu'il n'est pas prudent de voyager. D'autre part, certains prétendent qu'à l'étranger, la situation est la même que chez nous et qu'il faut appliquer les mêmes mesures. Finalement, on ne sait pas très bien quelle est la ligne à suivre. Selon moi, les citoyens partent en vacances comme si le virus avait presque disparu. Les choses sont très mal gérées. Il n'y a pas d'anticipation.

 

Madame la ministre, vous passez votre temps à rejeter la responsabilité sur les entités fédérées, en expliquant que leurs compétences sont claires et que c'est le Conseil d'État qui le dit. Madame la ministre, il faut un pilote dans cet avion, dans notre pays! Lorsqu'un voyageur débarque, que ce soit à Bruxelles ou en Wallonie, il doit être soumis aux mêmes règles.

 

01.15  Maggie De Block, ministre: Le pilote en Wallonie, c'est Mme Morreale! 

 

01.16  Eliane Tillieux (PS): Il revient au gouvernement fédéral de coordonner. Vous devez arrêter de rejeter la responsabilité sur les entités fédérées, en particulier sur les Régions.

 

Les mêmes règles doivent s'appliquer à l'ensemble des Belges pour pouvoir lutter contre une éventuelle deuxième vague. Si nous le faisons en ordre dispersé, nous n'y parviendrons pas. Nous l'avons déjà vécu pendant le carnaval. Vous répondez que ce n'est pas la même chose, mais c'est pourtant bien le cas. Les risques sont bien présents, et nous devons prendre nos responsabilités. Il vous incombe de prendre les vôtres et de coordonner le travail. Toutes les précautions doivent être prises. C'est ce que les Belges attendent de vous!

 

01.17  Karin Jiroflée (sp.a): Dank u voor uw antwoorden, mevrouw de minister, maar u hebt niets gezegd dat wij nog niet wisten of niet konden vermoeden. Wij zijn dagelijks met die materie bezig en volgen die op. Dat is onze job. Hebt u zich echter als eens voorgesteld wat iemand die 's avonds naar het journaal kijkt daarvan moet denken? Misschien denkt men dat men deze zomer toch nog op reis kan. De grenzen zijn in juni opengegaan, waarop de mensen dachten dat zij op reis konden. Daarna bleek dat de grenzen van sommige landen toch niet zo snel opengingen. De grenzen gingen dan toch open, maar ook weer dicht, omdat er opnieuw brandhaarden zijn.

 

Dan zijn er nog de landen buiten de Schengenzone. Europa maakte een lijst bekend van landen waarvan de inwoners binnen mochten, waarop België liet weten dat die grenzen voor ons gesloten bleven. Daarop werd een of andere procedure naar voren geschoven waaraan terugkerende mensen zullen moeten voldoen, maar dan bleek er geen wettelijke basis voor die procedure te bestaan. U verklaarde zich op tv niet bevoegd. Twee dagen later legde de heer Beke de hele procedure nog eens uit en deed alsof, zo kwam het toch over, alles beslist is.

 

Hebt u zich al eens voorgesteld wat die arme mens die in zijn zetel naar het journaal kijkt, moet denken? Het is een verschrikkelijke chaos, een verschrikkelijke warboel. Ik zeg niet dat u daar helemaal de schuldige van bent. Op dit moment kunt u daar natuurlijk niets aan doen, maar u had het wel kunnen voorzien, mevrouw de minister. Al weken geleden had u het voortouw moeten nemen om te proberen een aantal zaken op orde te zetten. U had zich daarin leidend kunnen tonen, zoals collega Tillieux ook zei. U had daar het voortouw in moeten nemen en ervoor moeten zorgen dat iedereen mee was. Ik zeg niet dat de situatie anders geweest zou zijn, maar de communicatie had wel veel meer gestroomlijnd kunnen zijn en dan had u zich echt een minister van Volksgezondheid getoond.

 

Nu is blijkbaar niemand hiervoor verantwoordelijk, ook u niet. U hebt een paar dagen geleden zelf gezegd dat het uw bevoegdheid niet is, maar die van de regio's. Dat zal wel, maar u had het kunnen voorzien en u had het voortouw kunnen nemen, zodat het minstens een beetje duidelijk geweest zou zijn voor die mens die in zijn zetel naar het journaal kijkt.

 

01.18  Catherine Fonck (cdH): Madame la ministre, merci pour vos réponses.

 

Chacun a pu vous entendre le week-end dernier en direct à la télévision. Chacun a pu prendre connaissance du ping-pong entre les Régions et le fédéral. Chacun a vu, depuis deux jours, les ministres régionaux décider dans la débandade. Le GEES avait été très clair. Il avait dit au Conseil national de sécurité qu'il fallait prévoir des procédures pour tous les touristes revenant de zones qui seraient éventuellement reconfinées, ce à quoi nous sommes confrontés aujourd'hui. Ces décisions  n'ont pas été opérationnalisées, ni clarifiées. Il n'y a pas eu de procédure. On a l'impression qu'on a attendu le 7 juillet pour faire une improvisation totale et devoir se réunir en CIM. Franchement, je trouve cela assez incompréhensible.

 

Il est vrai qu'entre le carnaval et aujourd'hui, la situation n'est pas la même. Sauf sur un point: l'improvisation des autorités belges. Je trouve que cela ne va pas.

 

Madame la ministre, je souhaiterais vous demander quatre choses.

 

Premièrement, je vous demande d'aligner toutes les positions ce soir en CIM. C'est probablement trop tard mais au moins, ce sera fait pour demain.

 

Deuxièmement, il faut que chaque Région s'y tienne et surtout que les informations soient mises officiellement sur les sites internet pour que les touristes belges qui reviennent de zones à risques, demain ou à la mi-août, puissent prendre connaissance de procédures claires et les appliquer notamment en relation avec leur médecin traitant.

 

Troisièmement, je vous demande de ré-insister auprès des Régions pour qu'un tracing digital, avec une interopérabilité au niveau des pays européens, puisse maintenant être rapidement mis en place. Cela me semble indispensable en sus du tracing manuel.

 

Quatrièmement, il n'y a pas eu d'approche européenne unique. C'est dommage. Il me semble fondamental qu'à tout le moins, le gouvernement fédéral et vous-même puissiez vous coordonner avec les pays limitrophes car beaucoup de touristes belges voyagent au départ de leurs aéroports. Personnellement, j'habite à la frontière française et l'aéroport de Lilles se trouve tout près. Tentons au moins de nous coordonner avec nos pays limitrophes.

 

01.19  Laurence Hennuy (Ecolo-Groen): Monsieur le président, je vous remercie.

 

Madame la ministre, ayant entendu vos réponses, je peux affirmer qu'elles ne convainquent pas. On a vraiment l'impression que lors du dernier CNS, le gouvernement avait décidé d'ouvrir la plupart des frontières – sous-entendu, Salut en de kost et tout le monde peut partir en vacances! On se retrouve en septembre. Or, sept jours plus tard, des clusters ressurgissent. Il faudrait peut-être trouver des solutions.

 

Ce n'est pas rassurant du tout. À nouveau, nous pouvons nous poser la question de savoir quels étaient le pilotage et l'anticipation. J'ai des difficultés à croire qu'il n'y avait pas d'avis ni de conseil clairs émanant des experts en cette matière.

 

On se pose la question de savoir qui sera au monitoring de la situation sanitaire cet été et qui suivra les pays et les clusters. Cela change tous les jours. Avant-hier c'était Lérida, hier c'était Leicester, demain cela peut être Pérouse.

 

Les gens sont en demande de consignes claires. À ce stade, ils ont mauvaise conscience de partir en vacances. Après des mois de confinement, je trouve que ce n'est pas très fair-play.

 

Il me reste encore quelques questions.

 

Ce sera, en quelque sorte, votre liste de courses pour la CIM de ce soir. Qu'est-il prévu du côté du RAG et du RMG? Vont-ils continuer à se réunir régulièrement? Des réunions de veille de la CIM sont-elles prévues? À quel rythme va-t-on mettre à jour la liste des pays à risques? Quelles seront les directives pour les médecins? Les critères de testing de Sciensano seront-ils adaptés, et quand le seront-ils? Vous savez que tout peut se jouer à une semaine près. Nous disposons à présent d'une capacité de testing et de masques – c'est la seule différence avec le mois de mars. Mais cela ne va pas s'activer tout seul.

 

À nouveau, en l'absence d'un cadre clair et univoque et de l'activation d'un plan de suivi, nous aurons beau avoir toute la logistique sanitaire nécessaire, nous nous retrouverons exactement dans la même situation qu'après le carnaval.

 

Enfin, j'aimerais adresser une demande à cette commission. Nous nous trouvons toujours dans une situation sanitaire préoccupante. Nous le voyons encore avec ce débat d'actualité que nous avons dû demander en urgence.

 

La situation nécessite un suivi continu. Je voulais voir avec la commission s'il était possible de continuer nos travaux pendant les vacances, à un rythme évidemment beaucoup plus espacé, voire par Zoom. Je propose une réunion vers la fin juillet et une vers la semaine du 17 août, pour ne pas se retrouver sans suivi et sans travaux de cette commission pendant toutes les vacances. Je vous remercie.

 

Le président: Madame, nous allons réfléchir à la question en tenant compte des disponibilités de Mme la ministre qui a, bien entendu, également le droit de prendre des vacances.

 

Quoi qu'il  en soit, j'ai pris note de votre demande. Nous y reviendrons plus tard.

 

01.20  Nawal Farih (CD&V): Mevrouw de minister, intussen zijn de zaken die gezegd moesten worden, al gezegd.

 

01.21  Dominiek Sneppe (VB): Mevrouw de minister, u hebt een antwoord gegeven op een vraag die ik eigenlijk niet heb gesteld. Ik heb niet gevraagd of ik op vakantie mag gaan of niet.

 

U hebt hetzelfde antwoord gegeven als op 16 juni, namelijk dat als ik coronaproof op vakantie wil, ik dan maar thuis moet blijven. Ik zou graag zien dat u antwoordt op de vragen die ik stel, niet op de vragen die ik niet stel.

 

Mijn vraag is of er een plan is. Collega's hebben dezelfde vraag. Het kan dus niet anders dan dat ook zij betwijfelen of er een plan is. U hebt wel een en ander uitgelegd, maar onze twijfels of er wel een plan is, niet weggenomen.

 

Ik lees in het RMG-rapport van 10 juni het voorstel dat reizigers bij terugkomst worden getest. Dat rapport dateert van 10 juni! Hij stelt voor om terugkeerders drie keer te testen: de eerste keer bij thuiskomst, de tweede keer na 7 dagen en de derde keer na 14 dagen. Werd dat voorstel intussen geïmplementeerd? Of moet dat vanavond nog besproken worden? Als dat advies nog niet geïmplementeerd is, zou ik graag zien dat u het meeneemt naar de vergadering vanavond met de vraag om het te implementeren. Daaraan gekoppeld vernam ik graag of de tests terugbetaald zullen worden.

 

Ik heb hetzelfde gevoel als voor de commissievergadering, net zoals ik dat al had in februari, en hopelijk is het verkeerd, ook al heeft het verleden al aangetoond dat dat niet zo is, namelijk dat, afgaand op de warrige communicatie, er tot nu toe weer geen plan voorhanden is.

 

01.22  Sophie Rohonyi (DéFI): Monsieur le président, je souhaitais avant toute chose vous remercier, ainsi que mes collègues, d'avoir pu organiser cet échange de vue qui était à mon sens fondamental, et remercier les ministres d'avoir pu se libérer – en particulier, Mme De Block.

 

Soyons bon compte. Nous n'aurions pas dû avoir cet échange de vue, cette question aurait dû être réglée avant les vacances et non pendant celles-ci, à l'heure où de nombreux citoyens sont déjà en vacances ou les ont déjà réservées. Je pense qu'il fallait établir avant les vacances un protocole précis en vue de régler l'accueil en Belgique de concitoyen(ne)s qui reviendraient de zones à risques.

 

J'ai entendu votre argument, madame la ministre, sur l'éparpillement de nos compétences. Je pense que cet argument, qui est tenu depuis le début de la crise n'est vraiment plus acceptable, d'autant plus que l'on sait aujourd'hui que les entités s'accordent sur la nécessité de suivre les recommandations émises par le GEES en matière de testing, de mise en quatorzaine de touristes belges qui reviennent de zones à risques.

 

Je me souviens d'ailleurs que vous avez quelque peu critiqué l'attitude de M. Maingain, bourgmestre de Woluwe-Saint-Lambert, lorsqu'il avait pris la décision pour sa commune de mettre en quatorzaine les citoyens de sa commune qui revenaient de zones à risques au mois de mars. Finalement, l'on constate que c'est la moins mauvaise des mesures à prendre dans ce cas de figure.

 

Il me semble que le fédéral doit jouer son rôle. Il est vrai que les entités fédérées sont compétentes en matière de prévention et pour décréter la mise sous quatorzaine de personnes à risques avec le testing qui s'impose, mais en amont, le fédéral doit jouer son rôle en définissant ces zones à risques.

 

Nos questions, madame la ministre, étaient nombreuses. Pourquoi n'y a-t-il pas de protocole précis? Pourquoi les généralistes n'ont-ils pas reçu de directives? Pourquoi cette communication est-elle aussi tardive et chaotique? Je suis désolée de le dire, mais les réponses que nous avons obtenues n'étaient pas claires!

 

Par contre, j'ai l'impression que les citoyens vont se retrouver dans une incertitude encore plus grande et avec plus de questions notamment lorsque aujourd'hui, vous doutez de l'efficacité de la prise de température, mesure pourtant adoptée dans de nombreux aéroports dans des pays voisins.

 

J'en resterai là, madame la ministre.

 

En tout cas, je dois exprimer ma très grande déception. Nous le savons, depuis le début de la crise, les citoyens ont besoin de cohérence et de clarté. Nous sommes loin du compte!

 

De plus, nous mettons en place une commission coronavirus qui aura pour mission de tirer les leçons de ce qui a été entrepris ou non. Or, aujourd'hui, nous avons l'occasion de tirer ces leçons et nous nous trouvons dans l'incapacité de le faire. Je le regrette amèrement.

 

01.23  Eliane Tillieux (PS): Madame la ministre, vous tentez de refiler la patate chaude aux entités fédérées. J'avais commencé à compter le nombre de fois où disiez les mots "Régions" ou "entités fédérées", mais j'ai arrêté.

 

J'ai sous les yeux un courrier du SPF Santé publique. Je vous en cite un passage: "Le niveau fédéral coordonne l'approche envisagée au sein des trois Communautés tant à un niveau national qu'envers l'international. Cela se justifie d'autant plus pour éviter des réponses différentes à une même situation, ce qui pourrait soulever des questions de cohérence dans la perception de la situation par les médias, la population ou encore au sein du monde politique".

 

Monsieur le président, je pense que tout est dit!

 

Le président: Je me retourne vers Mme la ministre. En principe, nous avons fini. Des questions ont été posées. Je ne sais pas si vous souhaitez les prendre en vue de la CIM de ce soir. Je suppose que vous le ferez. Voulez-vous encore prendre la parole?

 

01.24  Maggie De Block, ministre: Monsieur le président, cela va commencer dans dix minutes.

 

La nécessaire coordination des mesures qui seront prises se fera par le biais de la Conférence interministérielle. J'ai vu une communication de la Région wallonne; elle doit prendre les mêmes mesures, sinon il n'y aura pas de coordination. Nous dialoguons mais je n'ai pas de rôle hiérarchique dans cette CIM. Je suis un des ministres de la Santé publique.

 

Men vindt het virus erg en al het werk dat wordt verricht, is nooit genoeg. Het reisadvies is een advies voor de exitstrategie dat wordt gevraagd door de eerste minister. Dat is niet te nemen of te laten. Er werd om drie testen gevraagd. Na veel interministeriële conferenties werd er een akkoord gesloten over een protocol met twee testen. Dat werd zo afgeklopt.

 

Ook uw communicatie gaat alle kanten uit. Wetenschappers hebben het recht hun mening te uiten, ook als dat betekent dat ze elkaar tegenspreken. De virologen, de immunologen, de epidemiologen en zelfs de bacteriologen mengen zich in het debat en hebben allemaal een ander voorstel. De ene zegt – ga niet op reis – de andere zegt – ga op reis naar waar het veilig is. Men weet echter niet op voorhand of de regio waar men naartoe gaat veilig zal blijven. Dat is het risico dat men loopt.

 

Er is nu opnieuw een confinement van een kerkgemeenschap bij Bonn, in Duitsland. Dat is een nieuwe zone met een verhoogd risico. Men doet alsof ik die zones ga inkleuren, of alsof ik kan voorzien waar deze zones zich zullen bevinden. Dat is niet zo.

 

Wij werken heel nauw samen met de FOD Buitenlandse Zaken, die zijn adviezen dagelijks, en als het moet meermaals per dag, aanpast om mensen met reisplannen of mensen die al in het buitenland zijn te informeren. Dat is een heel groot werk.

 

Mijnheer de voorzitter, ik ben ter beschikking van de commissie, want voor mij is er geen vakantie. U mag van mij elke dag een Zoomvergadering beleggen, maar ik zou nu wel graag vertrekken naar een belangrijke interministeriële conferentie, die ik moet voorzitten. Het voorzitterschap roteert namelijk. Ik heb vandaag de rol van voorzitter. Dat betekent echter niet dat ik daar moet coördineren en dirigeren wat de andere ministers moeten doen. Er is een coördinatie, maar iedereen heeft zijn verantwoordelijkheid.

 

De voorzitter: Dank u, mevrouw de minister. Wenst iemand nog een laatste keer te repliceren?

 

01.25  Sofie Merckx (PVDA-PTB): Mevrouw de minister, u legt eigenlijk de verantwoordelijkheid bij de mensen. Vanaf het moment dat u en de regering beslist dat de grenzen opengesteld worden en de mensen op vakantie mogen gaan, hebt u de verantwoordelijkheid ten opzichte van de gehele bevolking dat er een plan is en dat er maatregelen zijn voor reizigers die terugkomen uit risicogebieden. De expertengroep raadt dit sinds 3 juni aan en u heeft dat niet gedaan. Ik weet niet sinds wanneer u voorzitter bent van de interministeriële conferentie, maar indien dit al een tijd is, hebt u toch de verantwoordelijkheid dat u dat punt nog niet op de agenda hebt gezet. Misschien hebt u het wel op de agenda gezet. Ik heb de verslagen tot 17 juni gelezen, toen was het nog niet op de agenda gezet.

 

Ik denk dat u daarin wel een verantwoordelijkheid hebt. U moet die niet op anderen afschuiven.

 

01.26 Minister Maggie De Block: Mevrouw Merckx, u zit een paar verslagen achter. Wij hebben ondertussen al meer dan twintig vergaderingen gehad. 

 

01.27  Sofie Merckx (PVDA-PTB): Die verslagen staan dan niet op de website van de FOD Volksgezondheid, mevrouw de minister.

 

01.28  Catherine Fonck (cdH): Madame la ministre, on ne vous demande pas d'être Mme Irma pour savoir quelles sont les régions d'Europe qui sont à risques ou qui seront reconfinées demain ou après-demain. Ce n'est pas de cela dont il s'agit.

 

Votre responsabilité tout comme la responsabilité de tous les ministres de la Santé, des ministres-présidents des Régions et des Communautés et de la première ministre, par le biais du Conseil national de sécurité, est d'élaborer un protocole très clair.

 

Madame la ministre, on a appris, aujourd'hui, que des médecins ont refusé de tester un couple revenu de Catalogne alors que cette région est maintenant reconfinée. Cela signifie que le protocole pour le retour des touristes belges qui reviennent de zones reconfinées est tout sauf clair.

 

Votre job et celui des autres personnes compétentes était d'anticiper. Vous ne l'avez pas fait. Il est maintenant temps de le faire. Cela doit être clarifié, officialisé et diffusé partout pour que chacun puisse l'appliquer. Il faut garder un seul objectif en tête: éviter une deuxième vague, éviter demain des clusters en Belgique de par le retour de touristes de l'étranger.

 

Le président: Madame Fonck, merci pour cette belle conclusion à ce débat.

 

Nous allons terminer et souhaiter une bonne Conférence interministérielle à madame la ministre. Je suppose que nous en entendrons déjà les résultats dans les médias. Certains voudront peut-être les aborder ultérieurement dans cette commission.

 

L'incident est clos.

Het incident is gesloten.

 

La réunion publique de commission est levée à 17 h 53.

De openbare commissievergadering wordt gesloten om 17.53 uur.