Commission de la Mobilité, des Entreprises publiques et des Institutions fédérales

Commissie voor Mobiliteit, Overheidsbedrijven en Federale Instellingen

 

du

 

Mardi 23 mars 2021

 

Après-midi

 

______

 

 

van

 

Dinsdag 23 maart 2021

 

Namiddag

 

______

 

 


La réunion publique de commission est ouverte à 14 h 21 et présidée par M. Jean-Marc Delizée.

De openbare commissievergadering wordt geopend om 14.21 uur en voorgezeten door de heer Jean-Marc Delizée.

 

01 De stand van zaken bij bpost en bpost bank: gedachtewisseling en toegevoegde vragen van

- Joris Vandenbroucke aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "Het ontslag van de CEO van bpost" (55015350C)

- Maria Vindevoghel aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "Het ontslag van bpost-topman Van Avermaet" (55015371C)

- Kattrin Jadin aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "De spanningen tussen vakbonden en directie bij bpost" (55015475C)

- Nathalie Dewulf aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "Het ontslag van de CEO van bpost" (55015415C)

- Nathalie Dewulf aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "Het vertrouwen in de raad van bestuur van bpost" (55015551C)

- Nicolas Parent aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "Het ontslag van de CEO van bpost" (55015634C)

- Marianne Verhaert aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "De teleurstellende jaarresultaten van bpost" (55015747C)

01 L’état de la situation chez bpost et bpost banque: échange de vues et questions jointes de

- Joris Vandenbroucke à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "Le licenciement du CEO de bpost" (55015350C)

- Maria Vindevoghel à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "Le licenciement du patron de bpost Jean-Paul Van Avermaet" (55015371C)

- Kattrin Jadin à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "Les tensions entre les syndicats et la direction chez bpost" (55015475C)

- Nathalie Dewulf à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "Le licenciement du CEO de bpost" (55015415C)

- Nathalie Dewulf à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "La confiance au conseil d'administration de bpost" (55015551C)

- Nicolas Parent à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "Le licenciement du CEO de bpost" (55015634C)

- Marianne Verhaert à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "Les résultats annuels décevants de bpost" (55015747C)

 

01.01 Minister Petra De Sutter: Mijnheer de voorzitter, collega's, sta mij toe om deze gedachtewisseling aan te vatten met een korte uiteenzetting van de feiten zoals ze zich hebben afgespeeld in de afgelopen dagen en weken.

 

Permettez-moi de commencer mon exposé, non pas par le week-end où le conseil d'administration de bpost a décidé de licencier M. Van Avermaet en sa qualité de CEO, mais par la période qui a précédé cet événement. Préalablement à la décision de résilier le contrat de M. Van Avermaet, le gouvernement et moi-même avons communiqué de manière nuancée sur la position de l'ancien CEO car il ne m'appartient pas de m'immiscer ouvertement dans la gestion journalière et dans les choix des entreprises publiques autonomes.

 

Comme je l'ai déjà expliqué en séance plénière à la Chambre la semaine dernière, en tant que ministre, et en tant que gouvernement, il est nécessaire de maintenir un équilibre difficile mais important entre, d'une part, le fait de permettre à une entreprise publique autonome de fonctionner de manière indépendante et, d'autre part, le fait de défendre les intérêts du contribuable, de la société, de l'État, en tant qu'actionnaire principal.

 

Je répète que c'est un équilibre difficile mais essentiel, que je tâche de respecter et de conserver.

 

Desalniettemin heb ik vanaf dag 1 begin oktober, bij de voorzitter van de raad van bestuur aangedrongen op een oplossing en op transparant zicht op de procedures die lopen tegen de voormalige CEO. Die lijn heb ik steeds aangehouden.

 

Zoals ik vorige week in de plenaire zitting heb toegelicht was de balans in de loop van de week van 8 maart gekanteld. De slechte jaarcijfers waren niet de oorzaak, wel de druppel te veel. Sommige bestuursleden bleken hun vertrouwen in de CEO verloren te hebben wegens blijvend gebrek aan transparantie over de rechtszaak. Vooral de imagoschade voor bpost liep sterk op en de hele zaak bracht veel onzekerheid teweeg bij de 36.000 werknemers.

 

La confiance indispensable dont on doit jouir comme dirigeant d'une de nos plus grandes entreprises était entamée. Ce n'est pas un élément particulier mais bien l'accumulation de toute une série de choses ces dernières semaines qui a amené à une perte de confiance. On a vu la confiance en M. Van Avermaet diminuer au sein de l'entreprise, du conseil d'administration, des marchés financiers et du gouvernement.

 

Ik heb dan ook gehandeld in het belang van alle medewerkers en van de toekomst van het bedrijf als geheel toen ik het initiatief heb genomen om de regering bijeen te roepen en bpost de boodschap te geven dat de situatie onhoudbaar was geworden.

 

Onmiddellijk daarna heeft de raad van bestuur van bpost beslist om met onmiddellijke ingang de samenwerking met Jean-Paul Van Avermaet in zijn hoedanigheid van CEO van bpost te beëindigen.

 

Voici une semaine, le mardi 16 mars, le conseil d'administration de bpost a décidé à l'unanimité de nommer Dirk Tirez CEO ad interim de bpost Group. Je suis convaincue que M. Tirez, fort de son long dévouement à l'entreprise, est la bonne personne pour rétablir le calme au sein de l'entreprise. Le conseil d'administration a également décidé d'accélérer la sélection d'un nouveau CEO, en démarrant une procédure.

 

Het vaststellen van de procedure voor het aanwerven van een nieuwe CEO is een taak die toebehoort aan de raad van bestuur. Wat de timing van de zoektocht betreft, zal een optimaal evenwicht tussen snelheid en gedegenheid cruciaal zijn. Hoewel ik niet betrokken ben bij de aanwervingsprocedure dring ik er bij de raad van bestuur wel op aan om een profiel te zoeken dat de maatschappelijke rol en meerwaarde van de job naar waarde schat.

 

L'une des premières tâches du CEO par intérim et du nouveau CEO sera de restaurer la paix et la paix sociale. De mon côté, j'ai invité les syndicats à participer à une réunion virtuelle, hier. Si j'ai bien compris, le management de bpost a fait de même.

 

bpost a connu, ces derniers temps, une période compliquée et agitée, en particulier pour son personnel. L'entreprise a maintenant besoin de se concentrer sur les défis qu'elle doit relever et de travailler sereinement aux solutions pour l'avenir. 

 

Vervolgens kom ik graag terug op de rol en het functioneren van de raad van bestuur, waarover ik verschillende vragen ontving.

 

Mijn initiële reactie blijft nog steeds overeind. First things first, bpost moet in de eerste plaats op zoek naar een nieuwe CEO. Ik wens te benadrukken dat ik tevreden ben dat de raad van bestuur op 14 maart een beslissing heeft genomen over de positie van de voormalige CEO, die niet langer houdbaar was, en dat hij op 16 maart snel en eenduidig, eensgezind, duidelijkheid heeft gegeven en een interim-CEO heeft aangesteld die de rust moet doen weerkeren.

 

Onze eerste focus moet nu dus liggen op het vinden van die nieuwe CEO. Wat de eventuele vervanging of nieuwe samenstelling van de raad van bestuur betreft, kan ik u wel meegeven dat de vervanging van verscheidene leden van de raad van bestuur in de nabije toekomst reeds gepland was, en dat ook voor de overige leden van de raad van bestuur het mandaat nog binnen de termijn van deze legislatuur afloopt.

 

Voorts geef ik nog mee dat er midden mei een algemene vergadering zal plaatsvinden, zonder dat ik hier verder op de feiten wil vooruitlopen.

 

Je conclurai par un message d'espoir que j'adresse en particulier au personnel de bpost.

 

bpost est une des plus grandes entreprises du pays. Ce n'est pas le premier moment difficile qu'affronte cette entreprise confrontée, depuis de nombreuses années, à des changements fondamentaux dans ses métiers historiques. bpost et son personnel ont, chaque fois, pu démontrer leur capacité à répondre aux défis et à se transformer. C'est ainsi que, par le travail de chacun à bpost, ces derniers mois, au cœur de la pandémie, l'entreprise a pu faire face à l'explosion de la demande du commerce en ligne et aux nouveaux besoins de ses clients.

 

Je suis confiante en la capacité de cette entreprise et de son personnel à trouver et mettre en place les solutions qui lui permettront à la fois d'absorber la baisse structurelle des volumes de courrier et de se redéployer en cueillant les fruits du développement de l'e-commerce. Notre rôle sera notamment d'assurer le soutien nécessaire à l'entreprise afin de lui permettre d'assurer ses missions et celles qui lui seront confiées. C'est la raison pour laquelle nous commençons à travailler sur le prochain contrat de gestion que nous ambitionnons de conclure cette année.

 

Ook in het Nederlands wens ik te eindigen met een boodschap van hoop. Dit is niet het eerste, en ook niet het laatste moeilijke moment dat bpost doormaakt in een sector in volle transformatie. Ik heb het volste vertrouwen in de meer dan 36.000 personeelsleden van bpost in totaal, die zich dag in dag uit inzetten voor het bedrijf, voor onze maatschappij, voor onze economie, zeker in deze tijden van COVID-19.

 

Wij als overheid dienen bpost in de eerste plaats te ondersteunen en faciliteren in het uitvoeren van hun maatschappelijke opdracht en daartoe zijn we ook de onderhandelingen over het zevende beheerscontract gestart.

 

Zoals ik al meermaals heb aangegeven, heeft een postkantoor volgens mij veel meer potentieel dan enkel en alleen postkantoor zijn. Het unieke kantorennetwerk van bpost kan ook ingezet worden voor andere taken en tegemoetkomen aan andere noden in onze samenleving. Daarbij denk ik bijvoorbeeld aan het inzetten van onze postkantoren in de strijd tegen de digitale kloof. Ik kom in de nabije toekomst graag terug naar deze commissie voor een specifiek debat over de zevende beheersovereenkomst.

 

In afwachting daarvan wil ik hierbij mijn inleidende uiteenzetting afronden en luister ik graag naar uw bijkomende vragen. Bedankt voor uw aandacht. Merci pour votre attention.

 

Le président: Madame la ministre, je vous remercie pour votre intervention. Parfois, on craint qu'elle ne soit trop longue mais cela n'a pas été le cas, vous avez respecté le temps de parole.

 

La commission souhaitait avoir votre avis sur le dossier de bpost banque. Depuis le départ, le but était d'interroger le CEO et ensuite vous-même sur l'évolution de bpost banque. Vous pouvez déjà en dire un mot maintenant ou répondre aux questions sur le sujet, c'est comme vous voulez.

 

01.02  Petra De Sutter, ministre: Monsieur le président, je préfère répondre aux questions. Il est important, en ce qui concerne la situation de bpost banque, que la commission puisse auditionner le management de bpost. Ce sujet concerne la gestion de bpost, qui est un peu plus éloignée de mon propre mandat. Je répondrai volontiers aux questions qui seront posées.

 

Le président: Nous prenons acte de votre réponse. Je passe la parole aux membres pour leurs questions.

 

01.03  Michael Freilich (N-VA): Mijnheer de voorzitter, mevrouw de minister, eigenlijk hebben wij dit debat al een paar dagen geleden in de plenaire vergadering gevoerd, dus ik zal heel veel zaken niet herhalen, maar ik heb wel gehoord wat u zei over de zoektocht naar een nieuwe CEO.

 

Zoals u zelf zei, is het in de eerste plaats heel belangrijk voor de meer dan 30.000 werknemers van dit bedrijf dat er snel weer iemand op post komt die een volwaardige CEO kan zijn. Ik heb begrepen dat de zoektocht naar een CEO losstaat van de politiek en dat dit niet iets is waarin u of de regering zich zal mengen.

 

Vandaar mijn vraag aan u of u vandaag kunt zeggen dat het absurde idee dat men gaat kijken naar een taalrol, waarbij de CEO een bepaalde taal spreekt en de voorzitter van de raad van bestuur een andere taal moet spreken of uit een andere regio moet komen, een verouderd concept is dat dringend naar de vuilnismand moet worden verwezen.

 

We moeten de juiste persoon – man, vrouw, X – vinden met de juiste capaciteiten om dit bedrijf te leiden. De taalrol is voor mijn partij een achterhaald idee en misschien is dit het goede moment om voor eens en voor altijd te zeggen dat we dat verhaal van het verleden ook voor het verleden zullen laten.

 

We hebben vandaag een opportuniteit om het headhuntersbureau de opdracht te geven om een gepaste CEO te zoeken. Zoals u weet, is discriminatie op basis van geslacht, afkomst of geloof illegaal. Dat is ook het geval voor discriminatie op basis van taal. Het idee dat wij als overheid discrimineren op basis van taal en zeggen dat de voorzitter van de raad van bestuur een Franstalige is en de directeur dus een Nederlandstalige moet zijn, begrijp ik niet.

 

Ik ben vrij nieuw in de politiek. Ik kan dat niet aan anderen uitleggen en ik heb dat zelf ook nooit begrepen. Laten we daarmee nu eens en voor altijd komaf maken. Ik stel u, de regering en de collega's de vraag of we in 2021 niet klaar zijn om daarmee komaf te maken.

 

01.04  Nicolas Parent (Ecolo-Groen): Monsieur le président, madame la ministre, je vous remercie pour le rappel succinct des différents faits qui ont amené à la décision qui a été prise au niveau du conseil d'administration de bpost.

 

Pour ce qui concerne le rétroacte et les éléments qui ont conduit à cette décision, les choses sont maintenant tout à fait claires. Nous avions déjà reçu des explications en séance plénière. Mais, aujourd'hui, vous les avez complétées.

 

Je tiens à dire que, même si ce n'est pas vous qui avez pris la décision, l'initiative que vous avez prise et qui a été validée par le gouvernement était tout à fait pertinente, juste et nécessaire pour rétablir la confiance. bpost n'est pas n'importe quelle entreprise puisqu'il s'agit d'une entreprise où il y a une participation publique. Il était donc légitime que les pouvoirs publics et le gouvernement puissent, à un moment donné, attirer l'attention sur  l'existence de difficultés ou d'éléments troublants comme la rupture de la concertation sociale. Votre intervention était tout à fait souhaitable à ce moment précis de l'évolution du dossier, au regard de cette rupture début mars.

 

Pour ce qui concerne les résultats financiers, on s'inscrit plutôt dans le registre du management et de la gestion. À ce titre, nous aurions souhaité pouvoir entendre l'ancien CEO de bpost au sujet du plan CONNECT 2026, mais aussi au sujet d'autres dossiers liés au management.

 

Je souhaiterais vous poser quelques questions complémentaires concernant le passé et la confiance qui s'est perdue sous l'ancien CEO de bpost.

 

Les résultats ont été conformes aux estimations de bpost, mais ils ont néanmoins eu une conséquence négative sur la valeur de cette dernière. Comment expliquez-vous ces résultats? Est-il exact, comme cela a été relaté dans certains articles de presse, que bpost a dû supporter des coûts supplémentaires notamment liés à la sous-traitance pour faire face au volume de colis en 2020? Il s'agit d'un élément intéressant pour connaître la capacité de bpost à relever ce type de défi et à faire face à l'urgence, mais aussi pour avoir une idée quant à ses perspectives en termes de missions pour l'avenir.

 

Pour en revenir au passé, cela fait plusieurs mois que la rupture de confiance était dans l'air. Au sein de cette commission, nous avons d'ailleurs eu des discussions au sujet du départ des cadres supérieurs. Le départ de M. Van Avermaet est un départ qui vient s'ajouter à celui de différentes personnalités reconnues pour leur expérience et leurs qualités.

 

Président: Jef Van den Bergh.

Voorzitter: Jef Van den Bergh.

 

Disposez-vous d'une analyse relative à ces départs? Cette fuite de personnes expérimentées et reconnues au sein de bpost a-t-elle pu faire l'objet de discussions entre vous, le nouveau le CEO de bpost et le président du conseil d'administration? Ce problème concerne aussi l'équilibre linguistique dans les fonctions au sein de bpost, équilibre auquel nous sommes attachés.

 

Toujours par rapport à l'épilogue relatif à M. Van Avermaet, l'ancien CEO avait annoncé, dans le cadre d'une rencontre avec les analystes financiers, d'importantes réductions de coûts pour 2022. Connaissez-vous la portée de ses intentions? Avez-vous eu des échanges sur le sujet?

 

Je tiens, à présent, à saluer votre propos concernant le profil du futur CEO de bpost et l'échange que vous avez déjà eu – même si vous ne serez pas à la manœuvre – pour rappeler les objectifs sociétaux et environnementaux que nous sommes en droit d'espérer pour bpost et qui sont repris dans votre déclaration de politique générale. Merci pour cela et merci aussi de l'attention que vous avez souhaité apporter dans vos démarches et expressions par rapport à la reprise de la concertation sociale. Il me semble que cet élément est fondamental. Vous avez rappelé les chiffres au niveau de l'emploi. Le personnel de bpost a été fortement sollicité ces derniers mois suite à la crise sanitaire et à l'explosion du nombre de colis. Il mérite tout notre respect. La saga qui s'est produite et les expressions qui ont pu être perçues dans la presse par rapport au coût et au personnel me paraissent extrêmement dures et peu valorisantes. Par vos propos, il me semble que vous avez replacé la barre en rappelant tout le respect que nous devons témoigner au personnel.

 

Pour terminer mon intervention, je souhaite dire un mot de bpost banque. M. Delizée a abordé la question. CONNECT était aussi à l'agenda de la commission et vous avez évoqué le contrat de gestion. Avez-vous une idée de l'impact de l'épisode que nous vivons sur ces différents dossiers? S'agissant de bpost banque, avez-vous des garanties complémentaires eu égard au dernier débat que nous avons tenu en commission concernant le maintien de l'emploi du personnel de bpost et de bpost banque mais également des services de proximité pour tous les citoyens sur tout le territoire? On sait que bpost banque n'est pas une banque comme les autres et qu'elle propose un certain nombre d'offres aux citoyens, notamment aux plus précarisés, offres qu'il est important de préserver. Avez-vous déjà eu des échanges sur cette question?

 

01.05  Jean-Marc Delizée (PS): Madame la ministre, pour le parti socialiste, la poste est une entreprise publique très importante. Elle est ancienne, elle a son histoire, elle rend depuis très longtemps beaucoup de services à nos concitoyens et elle doit aussi s'adapter dans un monde qui change, dans une société qui évolue. On est attaché aussi aux missions de service public et au service universel qui sont définis dans le contrat de gestion. Quand on a à l'ordre du jour "état de la situation de bpost", on pense aux discussions, aux négociations, à la réflexion sur le septième contrat de gestion de la poste, qui est très important puisqu'il définit ses missions. Nous souhaitons bien entendu continuer à garantir ces missions de service public dans le futur contrat de gestion qui se termine fin de cette année.

 

bpost est aussi une entreprise publique de proximité, avec des facteurs qui sillonnent notre pays de long en large dans nos villes et nos campagnes et qui assurent notamment une distribution de courrier. C'est aussi notre réseau de 1 300 bureaux de poste ou points poste sur tout le territoire. Ce sont des atouts de notre entreprise publique et il faut garantir cela, bien entendu.

 

Enfin, bpost est aussi un employeur de plusieurs dizaines de milliers de travailleurs. Il est clair que le maintien de l'emploi et de la qualité de l'emploi est aussi un enjeu pour l'avenir: donner des perspectives d'emplois non délocalisables et pouvoir vivre correctement de ce travail.

 

Dans l'ensemble, il y a sans doute des faiblesses mais il y a aussi des atouts: une relative bonne réputation auprès de nos concitoyens, la qualité de distribution du courrier sur tout le territoire.

 

En ce qui concerne le CEO, personnellement, je ne m'attarderai ni sur la personne, ni sur son licenciement car, finalement, les CEO se suivent. Ce qui est important, ce sont les projets pour l'avenir, la vision de l'entreprise et les services à nos concitoyens. C'est cela qui compte.

 

J'écouterai évidemment vos réponses à propos du calendrier, de la façon dont les choses vont se dérouler prochainement et comment le licenciement va s'opérer. Il est évidemment important d'avoir la bonne personne dans cette fonction essentielle.

 

Je ne reviens pas sur le passé. Après les élections de 2019, on a entendu M. Koen Van Gerven qui est venu faire un peu le bilan de son mandat. Cela avait donné lieu à quelques débats. Ceci nous ramène déjà un peu en arrière. Le débat fut riche et aussi en partie controversé.

 

M. Van Avermaet n'est pas resté longtemps. Il est arrivé en même temps que le covid, dans une année très particulière. Le covid est malheureusement toujours là. Mais on n'a pas vraiment de recul pour faire une évaluation ou un bilan à ce niveau-là. Je pense qu'il faut maintenant regarder l'avenir et voir ce qui sera fait par les instances de bpost, par le futur CEO et par le CEO ad interim qui a été désigné, M. Tirez.

 

Je me permets néanmoins d'aborder la question des services bancaires qui, pour moi, faisaient partie intégrante de notre échange. De manière générale, l'exclusion bancaire est un thème sociétal important qui est traité au Parlement, notamment dans notre commission de l'Économie. Au niveau du groupe socialiste, c'est Christophe Lacroix qui est très en pointe sur ce dossier-là.

 

On constate en effet de nouvelles formes de précarité d'un certain nombre de concitoyens par rapport aux services bancaires, liées à l'augmentation des prix des opérations bancaires, à la plus grande difficulté d'accéder à des agences qui sont fermées, à des guichets qui sont supprimés ou encore à des distributeurs. Il y a eu pas mal de mobilisation citoyenne sur le fait que les banques réduisent le nombre de distributeurs de billets et se sont un peu rassemblées pour mutualiser les coûts futurs. J'évoquerai notamment le projet Batopin qui regroupe les quatre grandes banques et le projet JoFiCo qui regroupe cinq banques dont la banque de la poste.

 

Il y a donc ce débat général de la lutte contre l'exclusion bancaire.

 

Il y a bien entendu l'enjeu de la digitalisation qui rend beaucoup de services. Le numérique pour un certain nombre de clients des banques, c'est facile et efficace. Malheureusement, d'un autre côté, il y a une fracture numérique grandissante. En tout cas, un certain nombre de nos concitoyens plus âgés ou plus fragilisés ne s'en sortent pas et ont besoin d'un service de proximité. Étant élu d'une commune et d'une région rurale, on sait que les banques désertent les villages, les communes rurales mais aussi les quartiers populaires pour des raisons de rentabilité. Or il faut pouvoir garantir une présence bancaire.

 

Il est vrai que la banque de la poste, bpost banque, est sans doute la banque qui accueille un certain public qui ne trouverait pas facilement un accueil dans les banques privées même si la loi dit que des services bancaires de base doivent être fournis. Malheureusement, on doit constater que les banques privées ne jouent pas le jeu et ne sont pas solidaires. En fait, toutes les banques devraient rendre un service bancaire de base et même au-delà du service de banque.

 

En ce qui concerne les distributeurs de billets, on sait que parmi les missions de service public, bpost doit compenser l'installation de distributeurs lorsqu'il n'y a plus aucune autre banque qui assure le service. J'espère que le système JoFiCo ne fera pas en sorte que la banque de la poste réduise à l'avenir ses distributeurs dans les communes rurales.

 

Plus spécifiquement, à propos de l'offre de BNP Paribas Fortis, vous êtes bien entendu la ministre et vous n'êtes pas dans l'opérationnel. Je comprends qu'il faille interroger le CEO, ce que nous comptions faire et que nous ferons probablement mais à ce stade, vous êtes dans une position permettant d'avoir des informations. Où en sont les négociations? Une décision à ce stade a-t-elle déjà été prise de manière formelle ou informelle? Surtout, quelle que soit la décision, quelles sont les garanties de maintien des services bancaires aujourd'hui rendus par bpost?

 

Je crois que nous sommes attentifs aux garanties pour ce que j'ai appelé les clients "précaires" pour qu'ils aient accès aux services financiers au-delà des services bancaires de base tels que définis dans la loi. Un autre élément, ce sont les garanties de pérennité de ces services bancaires dans le temps, c'est-à-dire au-delà d'un accord de huit ou neuf ans qui pourrait être conclu ou non. On veut une pérennisation des garanties pour ces clients mais aussi une garantie par rapport aux travailleurs aujourd'hui employés chez bpost banque.

 

Pour arriver à ces objectifs, je voudrais faire quelques réflexions et soulever quelques points qui nous paraissent importants. De notre point de vue, il n'est pas inéluctable de devoir se séparer à tout prix de bpost banque. Cette piste est-elle examinée par les instances de bpost?

 

bpost recherche-t-elle un partenariat avec une banque publique? En fait, il y en a une, Belfius, sauvée par l'État lors de la crise bancaire et financière que nous avons connue. Y a-t-il eu des contacts avec Belfius ou y en a-t-il toujours? Belfius ne pourrait-elle pas être un partenaire public si l'on veut adjoindre une banque à la banque de la poste. Quelle est la réaction de Belfius? Cela intéresse-t-il cette banque de le faire, à votre connaissance? La question est posée dans les deux sens.

 

Dans les discussions, il nous paraît fondamental d'être attentifs aux droits des personnes les plus précaires, voire, madame la ministre, d'inclure dans le contrat de gestion de nouveaux services d'intérêt économique généraux. Pourquoi pas?

 

Pour terminer, j'évoquerai l'avenir plus général de l'entreprise et je dis toute l'attente dans laquelle nous sommes du septième contrat de gestion. Je redis notre soutien à l'égard de votre action dans ce sens, pour maintenir les missions de service public et une distribution uniforme sur tout le territoire, afin que des régions "moins rentables" ne soient pas oubliées. Je pense que, si on fait l'état du dossier, il apparaît nécessaire de redéfinir ou de renforcer le rôle social du facteur. C'est une préoccupation qui se trouve dans le contrat de gestion.

 

Nous sommes attentifs aussi à l'investissement dans les équipements. J'ai parlé d'un monde qui évolue. Nous avons, à un moment, entendu des questions sur le nombre de colis et de paquets qui sont centralisés et distribués sur tout le territoire par bpost. Nous souhaitons aussi que l'entreprise continue à garder une bonne place sur le marché de la livraison des colis et des paquets sur tout le territoire. Il faut que les investissements soient équilibrés entre les diverses régions du pays. C'est aussi une façon de soutenir les petites entreprises. Le commerce en ligne a connu, avec la crise covid, un essor encore plus important, hormis déjà cette tendance naturelle. Il faut rester dans cette tendance et y être attentif.

 

Ce n'est peut-être pas la seule diversification au fait que le courrier diminue. On a toujours vu les courbes de diminution du courrier postal classique, qui était la mission de base de la poste "ancienne". Il s'agit en tout cas d'un élément important de diversification et de maintien de l'emploi. Je crois d'ailleurs qu'à la fin de l'année dernière, bpost a dû embaucher du personnel à titre exceptionnel. Certains travailleurs sont peut-être restés au-delà de la période marquée par un pic de l'activité.

 

Je terminerai en évoquant deux points liés au contrat de gestion et à l'avenir de la poste. Il s'agit de la qualité de l'emploi, mais aussi, même si cela ne relève pas totalement de vos compétences, de la législation sociale par rapport aux faux indépendants. Il existe en effet une concurrence qui fait de la dérégulation et qui casse les conditions de travail. Je pense qu'avec vos collègues, vous devez vous attaquer également aux phénomènes de la précarisation de certains emplois et des faux indépendants.

 

J'en viens pour terminer au dialogue social. Il s'agit d'une très grande entreprise qui emploie de nombreux travailleurs. On parle de l'évolution des marchés, d'expériences pilotes de livraison le dimanche… Pourriez-vous nous dire un mot sur l'état du dialogue sur cette question-là? Nous dirigeons-nous vers un accord social sur ce point? Quel est l'état des négociations en cours?

 

Tels étaient, en bref, quelques points d'attention que mon groupe et moi-même souhaitions soulever au cours de cet échange.

 

De voorzitter: Hij hanteert als voorzitter meestal ook een flexibele toepassing van de tijdsbeperkingen, afhankelijk van het onderwerp en het debat dat gevoerd wordt. Dit is natuurlijk een belangrijk debat dat we ten gronde moeten kunnen voeren. Ik geef graag het woord aan mevrouw Dewulf.

 

01.06  Nathalie Dewulf (VB): Dank u voor uw grondige uitleg. U hebt al op verschillende vragen een antwoord gegeven in de plenaire vergadering van donderdag 18 maart 2021, maar ik heb nog enkele vragen waarop ik nog geen antwoord heb gekregen. Waarschijnlijk heb ik ze niet goed gehoord. Wordt visie 2026 nog verder gezet? Mevrouw de minister, heeft u er een zicht op wanneer en in welke tijdspanne er een nieuwe vaste CEO kan worden aangesteld? Dank u wel.

 

Président: Jean-Marc Delizée.

Voorzitter: Jean-Marc Delizée.

 

De voorzitter: Dank u wel, mevrouw Dewulf. Dat was kort en bondig.

 

01.07  Emmanuel Burton (MR): Madame la ministre, je vous remercie pour les quelques explications relatives à cet entretien. Plusieurs remarques ayant déjà été émises par mes collègues, je vais abréger mon intervention, en me focalisant sur la place de bpost par rapport à la concurrence.

 

L'entreprise vient de traverser un moment qui ressemblait à un supplice chinois, étant donné que la situation du CEO était particulièrement difficile. La pression venant des syndicats était forte, tandis que l'image de la société était plutôt écornée. Dès lors, il est urgent que bpost ne se retrouve pas distanciée par ses principaux concurrents tels que PostNL, DHL ou d'autres. Pour cette raison, il importe de réagir vite.

 

Vous avez participé à cette opération de test que nous avons pu voir dans les journaux télévisés voici quelques jours. C'est très bien, mais la question du caractère concurrentiel de la société subsiste. Cette dernière se doit en effet d'être compétitive au cours de cette année, afin de résorber les pertes enregistrées - y compris en Bourse – durant les derniers mois.

 

De même, bpost étant une entreprise historique en Belgique, elle doit retrouver sa place auprès des consommateurs. Comme le président l'a bien dit, au-delà d'une entreprise nationale, bpost offre l'image d'un service qui, quasi quotidiennement, circule dans les rues de manière très visible.

 

Madame la ministre, où en est-on sur le plan concurrentiel vis-à-vis de rivaux tels que PostNL ou d'autres acteurs? Craignez-vous que les chiffres de bpost en 2021 souffrent de la crise que nous traversons? Enfin, que comptez-vous entreprendre pour redorer l'image de bpost auprès des consommateurs? Cela me semble en effet essentiel.

 

01.08  Maria Vindevoghel (PVDA-PTB): Mevrouw de minister, ik heb u al een paar vragen in de plenaire vergadering gesteld. U weet dat de PVDA de maatschappelijke rol van de post heel belangrijk vindt. U zegt steeds dat dit ook voor u geldt. Het personeel heeft bovendien recht op goede arbeidsomstandigheden.

 

De cijfers die naar buiten zijn gebracht waren een slag in het gezicht van de vele duizenden werknemers die hun nikkel afgedraaid hebben in de coronaperiode. Het was toen zeer lastig werken. In de plenaire vergadering zei u mij dat de cijfers niet de oorzaak waren van het ontslag. Vandaag zegt u dat ze niet de oorzaak waren maar wel de druppel te veel. Ik meen dat het feit dat de cijfers slecht waren dan wel een grote druppel was.

 

Wij vinden het een goede zaak dat de heer Van Avermaet ontslagen is. We hebben een kleine enquête gehouden bij de werknemers en 92 % vond het een goede zaak dat hij ontslagen is.

 

Ik had nog een tweede vraag gesteld die erg belangrijk is voor het personeel, zal de heer Van Avermaet al dan niet een oprotpremie of een ontslagparachute krijgen? Intussen hebt u de tijd gehad om dat na te gaan en wij zouden hier heel graag een antwoord op krijgen. Dat ligt namelijk zeer gevoelig bij de werknemers. Als u het sociaal overleg opnieuw wil opstarten, dan is het heel belangrijk dat de werknemers weten of hij al dan niet een vergoeding zal krijgen. Gebeurde zijn ontslag omwille van een zware fout of niet? Voor de duizenden werknemers die zich de afgelopen periode kapot gewerkt hebben is dat een heel belangrijke vraag.

 

Ik kom dan bij bpost bank. Bestaat de mogelijkheid om de privatisering van bpost bank in te trekken nu er een nieuwe CEO komt? De cijfers geven immers aan dat dit niet zo'n goede deal was. Blijkbaar heeft men onder de prijs verkocht. Ik vind het eigenlijk ongelooflijk dat men bpost bank zo gemakkelijk in privéhanden kon geven.

 

Wij willen dus zeker nog een debat over de hele zaak van bpost bank. Zoals de vorige sprekers al zeiden, is bpost bank een belangrijke publieke bank die ook ten dienste moet staan van de bevolking.

 

Mevrouw de minister, op welke manier zult u nu op zoek gaan naar een nieuwe CEO? Wij vragen ons af of het ook geen goed idee zou zijn om de vakbondsorganisaties er ook bij te betrekken. Zij weten immers goed wie er capabel is in het bedrijf en wie niet. We moeten niet altijd extern gaan kijken, maar ook intern kunnen er goede kandidaten voor de post van CEO zijn.

 

Hoe schat u de rol in van de huidige voorzitter van de raad van bestuur van bpost, de heer Cornelis? Hoe ziet u zijn toekomst? Zal hij daar blijven zitten of niet?

 

01.09  Marianne Verhaert (Open Vld): Mevrouw de minister, bedankt voor uw toelichting. U gaf net zoals in de plenaire vergadering een heel duidelijke toelichting van de situatie en de stappen die tot op heden al werden genomen. Er zijn dus al heel wat vragen beantwoord. Ook de collega's stelden al heel wat vragen. Ik zal mijn vragen van afgelopen donderdag niet herhalen.

 

Ik wil me wel aansluiten bij uw woorden en mijn dank uitspreken aan alle personeelsleden die een enorme inzet hebben getoond het afgelopen jaar. Ze stonden onder enorme druk, in moeilijke omstandigheden. Het is voor mij dan ook belangrijk dat het vertrouwen op korte termijn hersteld wordt en de rust weerkeert in het belang van de personeelsleden, maar ook van de klanten en de aandeelhouders.

 

Zoals u aanhaalde is het inderdaad niet uw taak om met de dagelijkse werking bezig te zijn, maar een langetermijnvisie met een beheersovereenkomst en een duidelijke doelstelling is wel noodzakelijk. Ik kijk er alvast naar uit. We moeten echt opnieuw groeien tot één van Belgiës topbedrijven, zoals we dat tot enkele jaren geleden waren. We moeten ons nu echt focussen op de toekomst waarbij we sterk staan voor de enorme uitdagingen die op ons afkomen in een heel snel veranderende wereld. Ik ga hier graag dieper op in tijdens een hoorzitting. Die is volgens mij echt noodzakelijk om in te gaan op deze problematiek.

 

Ik zou vandaag toch graag een aantal vragen stellen. Kunt u dieper ingaan op de belangrijkste oorzaken van de tegenvallende resultaten en hoe bpost die zal aanpakken?

 

Eindejaar 2020 legde heel veel druk op en was zwaar voor bpost. De mensen zijn er wel in geslaagd om alles bij iedereen thuis te brengen en hebben een enorme inzet getoond. Ik ben wel bezorgd over het komende eindejaar 2021. Het duurt nog wel even voor we daar zijn, maar we moeten tijdig starten met ons erop voor te bereiden. Zijn er eventueel al prognoses over het aantal pakjes dat men dan verwacht en over het aantal uitzendkrachten dat dan nodig zou zijn? Als de economie, hopelijk, weer op volle toeren draait, is het misschien wel moeilijker om mensen te vinden. Wordt hier al rekening mee gehouden? Hoe wordt daar op ingespeeld?

 

01.10  Petra De Sutter, ministre: Monsieur le président, je vais essayer de répondre globalement, mais j'entrerai dans les détails lorsque les questions posées le nécessitent.

 

Ik dank u voor de bijkomende vragen, waaruit ik heb begrepen dat wordt teruggegrepen naar een aantal zaken die ik eigenlijk had verteld en die ik dus misschien kort zal moeten herhalen.

 

U weet en ik herhaal nogmaals dat inzake het ontslag van de heer Van Avermaet de raad van bestuur van bpost eendrachtig heeft besloten de CEO ad interim aan te stellen en de zoektocht naar de nieuwe CEO in te zetten.

 

Ik zal de chronologie respecteren en beginnen met de vraag van mevrouw Vindevoghel over een eventuele ontslagvergoeding.

 

De raad van bestuur van bpost heeft op dit moment het dossier in behandeling. Ik heb een persoonlijke visie daarop, ook over de hoogte van eventuele ontslagvergoedingen. U moet echter weten dat er bepaalde contractuele regels bestaan rond ontslag en ontslagvergoedingen die moeten worden gerespecteerd, die wettelijk vastliggen en die contractuele rechten en plichten met zich brengen, zowel voor werknemers als voor leidinggevenden.

 

Ik herhaal dat ik over de ethische verantwoording voor bepaalde bedragen mijn mening kan hebben, maar op dit moment is bpost in een juridische discussie verwikkeld met de heer Van Avermaet over de ontslagvoorwaarden in functie van het contract en de redenen waarom het is opgezegd, de morele aspecten terzijde. Het gaat hier om een juridisch verhaal waarin ik zelf niet kan interveniëren. Het is best mogelijk dat het uiteindelijk door een rechtbank zal worden beslecht. Het is niet aan mij om daarover op dit moment nadere uitspraken te doen.

 

Mevrouw Vindevoghel, misschien is dat al een geruststellend element van antwoord voor u.

 

Over de aanwerving van een nieuwe CEO hebben meerdere leden vragen gesteld, waaronder ook mevrouw Vindevoghel en de heer Freilich. De procedure om de CEO aan te werven is door de raad van bestuur en het remuneratie- en nominatiecomité toevertrouwd – niet alleen de manier waarop ze zal verlopen, maar ook wie er allemaal bij betrokken wordt – aan externe experts, met name de headhunter Korn Ferry.

 

Daar hebben wij dus helemaal niets mee te maken. Er is een aanwervingprocedure gestart. Wij hebben natuurlijk wel aangegeven wat het profiel van de toekomstige CEO zou moeten zijn. Ik zal herhalen wat ik daarnet heb gezegd. Het moet gaan om iemand die in staat is een dergelijk complex bedrijf in een snel evoluerende, heel concurrentiële markt op een goede en duurzame manier te leiden. Ik herhaal nogmaals dat met duurzaamheid drie aspecten wordt bedoeld: economisch duurzaam, sociaal duurzaam en ecologisch duurzaam. Op die twee laatste kom ik nog terug.

 

Dat is absoluut het belangrijkste criterium voor de zoektocht naar de CEO, naast de maatschappelijke meerwaarde van een dergelijk bedrijf. Dat betekent dat het iemand moet zijn die ook aandacht heeft voor de openbare dienstverlening die bpost heeft, die daar voeling mee heeft. Die persoon moeten we dan nog eens zo snel mogelijk proberen te vinden. Dat is natuurlijk een grote opdracht voor de raad van bestuur en de headhunter die daarmee bezig is. Dat kunnen interne kandidaten van bpost zijn.

 

Om op de vraag van de heer Freilich te antwoorden, heel persoonlijk vind ik de taalkwestie ondergeschikt aan het profiel en de kwaliteit van de CEO die naar voren zal worden geschoven. Dat is iets wat statutair vastligt, dat weet u natuurlijk ook wel. Dat zal, wat mij betreft, in tweede orde aan bod komen, mochten we meerdere kandidaten hebben die geschikt worden bevonden om bpost te leiden als CEO.

 

Over de timing zijn er vragen gesteld door de heer Delizée en mevrouw Dewulf.

 

Dit zal natuurlijk een aantal maanden duren. Zo iemand vinden we niet op twee weken tijd, zeker als er voor een externe kandidaat wordt gekozen. Wij moeten een goede afweging, een goede balans vinden tussen snelheid en gedegenheid, kwaliteit, zoals ik in mijn inleiding al zei. De beste kandidaat moet worden aangesteld. Als dat een paar weken langer duurt, dan is dat maar zo. Ik kan u wel zeggen dat de procedure versneld in gang is gezet door de raad van bestuur. De headhunter is daar al volop mee bezig.

 

Een ander belangrijk onderwerp, waarover meerderen onder u vragen stelden, is bpost bank en het strategisch plan Connect 26. Gezien het belang van de continuïteit van die twee dossiers, ondanks het vertrek van de voormalige CEO, denk ik dat de raad van bestuur en de CEO ad interim die dossiers zullen voortzetten. Mevrouw Vindevoghel, de plannen van de participatie in bpost bank, de verkoop aan BNP, zal nu niet plots stopgezet worden, en als dat toch het geval is, dan zal ik dat wel horen. Ik denk dat die participatieplannen worden voortgezet. Aangezien die onderhandelingen nog lopen, kan ik daaromtrent nu niet meer vertellen.

 

Monsieur Delizée, vous avez posé les mêmes questions que lors de notre dernier échange. Il n'y a pas de nouveaux éléments, à ce que je sache. Les négociations entre BNP Paribas et bpost sont toujours en cours.

 

Je veux bien revenir sur les éléments dont nous avons parlé la dernière fois: les garanties vis-à-vis de l'emploi et du maintien des services. Un partenariat à long terme entre bpost et BNP Paribas est toujours garanti mais je ne suis pas en mesure d'en évoquer la durée. Vous demandez avec insistance à pouvoir auditionner le CEO ad interim pour lui demander où nous en sommes. Il est parfaitement au courant de ces négociations; il sait où en sont les garanties qui vous intéressent et qui m'intéressent tout autant, je le répète.

 

Dans ce dossier, le conseil d'administration de bpost est a priori impliqué. Comme je vous ai déjà dit, j'ai été informée à la fin de l'année 2020 et j'attends les évolutions du dossier. Vous comprendrez que les discussions que j'ai avec bpost et avec le top management tournent autour de sujets que vous connaissez: BNP et bpost veulent une relation commerciale durable qui garantisse les services, une stratégie commune de proximité visant à proposer des services financiers via un réseau d'agences proches du citoyen. C'est ce que nous trouvons important; c'est ce qui sera mis sur la table et négocié. On verra de quelle façon on peut se mettre d'accord sur ce point.

 

Au sujet du personnel, je répète ce que j'ai déjà dit: les employés de bpost banque restent sous contrat de bpost banque, qui continue à exister. C'est la participation qui change. En ce qui concerne les employés de bpost, ceux-ci restent bien sûr employés de bpost, puisque c'est bel et bien bpost qui continuera à servir les clients de bpost banque via le réseau des bureaux de poste. Vous le constatez, ce ne sont pas des éléments neufs. Je n'en ai pas!

 

De onderhandelingen lopen. Er werd mij gezegd dat die onderhandelingen zeker nog een maand of vier zouden lopen. De eerste gesprekken dateren van begin dit jaar.

 

Je suppose que ce sera conclu au mois d'avril. Comme vous aviez voulu le faire la semaine dernière, vous avez peut-être intérêt à demander l'interview du CEO ad interim le plus vite possible pour approfondir la discussion.

 

Mevrouw Dewulf, Connect 26 is natuurlijk een strategisch plan van de raad van bestuur en het management, waar ik akte en kennis van heb genomen. Ik kan mij indenken, vermits de CEO er niet meer is en er een wissel op komst is, dat men in de loop van de komende maanden en zodra de rust wat is weergekeerd het plan zelf zal bijsturen, herevalueren of opnieuw op tafel leggen, zeker als er in de komende maanden ook nog wijzigingen komen in de raad van bestuur, gezien de veranderende context. Ik stel u voor ook die vraag mee te nemen naar een hoorzitting met de CEO ad interim, die tot nu toe heel nauw betrokken is geweest en dat uiteraard zal blijven bij de voortzetting van het strategisch plan.

 

Ik heb ook al een aantal keer gesproken over de effecten van wat wij nu meemaken op het bedrijf zelf. De communicatie rond bpost is niet zo positief geweest en een aantal kaderleden heeft het bedrijf verlaten. Het gemeenschappelijk vakbondsfront heeft een open brief geschreven waarin het duidelijk zijn bekommernissen heeft geuit. Op 4 maart, als ik mij niet vergis, hebben de vakbonden ook het sociaal overleg stopgezet. Er is in elk geval al een antwoord gekomen op de bekommernissen van de vakbonden van de CEO ad interim, die ik, zoals gezegd, gisteren heb gezien in een gemeenschappelijk overleg. Wij hebben over een aantal onderwerpen gesproken: de gebeurtenissen van de afgelopen weken, het plan Connect 26, de rol die de overheid ziet voor bpost als overheidsbedrijf en natuurlijk het beheerscontract dat wij aan het onderhandelen zijn met als aspecten sociale, ecologische en economische duurzaamheid. Wij hebben ook al even gesproken over het sneltestproject dat gisteren van start is gegaan in Brussel X en dat vandaag is gestart in Charleroi en Gent, maar daar kom ik straks nog op terug naar aanleiding van een andere vraag.

 

Pour répondre à votre question, monsieur Delizée, il a été convenu avec les syndicats de reprendre le dialogue social avec le management de l'entreprise. J'ai fortement insisté pour qu'il en soit ainsi, même si, étant donné le fait qu'il faudra patienter quelques mois avant la nomination d'un nouveau CEO, ils m'ont posé la question de savoir s'il ne serait pas préférable d'attendre pour reprendre les négociations. Je leur ai demandé de se mettre à table, partant du principe qu'il y a suffisamment de matières qui nécessitent le maintien d'un dialogue social. Je leur ai également fait savoir que j'étais tout à fait disponible pour participer et faciliter le dialogue de manière informelle, si nécessaire, l'objectif étant de comprendre les préoccupations de chacun.

 

Il est, selon moi, important de regagner la confiance et de travailler ensemble pour avoir une entreprise publique forte, dans l'intérêt des clients, du personnel, de l'État belge, des actionnaires et des autres parties prenantes.

 

Ik denk dat we dat engagement allemaal delen. Dat verwacht ik tenminste.

 

J'en viens à la question de M. Parent portant sur la représentativité linguistique. Ce sera un des éléments dont il sera tenu compte lors des modifications dans la composition du Group Executive Committee. Nous avons indiqué clairement que nous devions nous efforcer d'atteindre un meilleur équilibre linguistique, même si la loi, à ce niveau-là, ne l'exige pas. J'y reviendrai plus tard lors de ma réponse à une question de M. Delizée.

 

U hebt heel wat vragen gesteld over de jaarresultaten van bpost. Mevrouw Vindevoghel, ik heb inderdaad gezegd dat het niet de aanleiding maar de druppel is dat de beurs niet op een gerustgestelde manier heeft gereageerd op de voorstelling van die jaarresultaten. Toen ik met het management van bpost, alsook met de syndicale organisaties, gepraat heb, waren die resultaten minder negatief dan wat misschien bleek in de pers. Bpost heeft een bedrijfswinst van 28  miljoen euro, terwijl in december was voorspeld dat dat 270 miljoen euro zou zijn. Ik ben het met u eens dat het misschien nog veel meer had moeten zijn, maar nu bpost voorstellen als een bedrijf dat verlies heeft geleden of er heel slecht aan toe is, is de feiten geweld aandoen.

 

Er zijn een aantal redenen waarom bpost misschien minder heeft kunnen profiteren van de verhoogde onlineverkoop en de pakjesleveringen dan sommige concurrenten. Het is goed dat we in deze commissie wat meer in detail kunnen ingaan op de verschillende elementen die dat resultaat verklaren. Dat kon ik vorige week in de plenaire vergadering niet doen. De postvolumes zijn gedaald en de e-commerce is gestegen door de digitalisering  en nog een keer extra door de covidpandemie. Dat is geen nieuws, natuurlijk. De omzet van historische activiteiten, zoals mail en de postkantoren, is negatief beïnvloed. De exacte cijfers zijn u misschien bekend. Voor de mail is dat 84 miljoen euro minder opbrengsten. Voor de retail, de postkantoren dus, is dat 76 miljoen euro minder opbrengsten. In 2020 is er ook een enorm grote volumedaling opgetreden, van 12 %. Dat is een toename van de daling ten opzichte van 2019. Toen was het 7 %. In 2018 was het 6 %. In 2017 was het 6% en in 2016 5 %. De daling aan mailvolumes accelereert. Dat is natuurlijk onrustwekkend. Het is geen lineaire daling, maar een versnelde daling.

 

Van maart tot mei 2020 zou men denken dat de mensen meer brieven hebben geschreven. Absoluut niet. Dan was er zelfs een daling met 20 %. De reden heeft niets met brieven te maken, maar wel met het feit dat er geen reclamefolders werden bedeeld. Dat hebben we ook al eventjes besproken. De pakjes en de logistiek hebben dat voor een stuk gecompenseerd, maar slechts ten dele.

 

Anderzijds zijn er ook waardeverminderingen, onder andere van bpost bank. Dat hebt u ook kunnen lezen. Er is een aantal externe factoren die misschien het gevolg zijn van het verleden, maar die ook zeker en vast een effect van de covidpandemie zijn. Bovendien heeft bpost extra investeringen gedaan, met aanwervingen van personeel in de tweede golf eind vorig jaar, extra infrastructuur, extra wagens en de opstart van een apart, nieuw sorteercentrum. Dat zijn natuurlijk allemaal extra kosten geweest die de winst van de pakjes heeft afgeroomd.

 

Ik zal straks de loon- en arbeidsvoorwaarden nog verder toelichten. Die zijn bij bpost van een andere aard en orde dan misschien bij concurrenten het geval is. We kunnen dat jammer vinden, of we kunnen dat misschien goed vinden, maar het zal allemaal wel een invloed gehad hebben op de cijfers.

 

De conclusie is eigenlijk een antwoord op de vragen van mevrouw Verhaert. We zitten volop in de businesstransformatie van een postbedrijf naar e-commerce. Die moet zeker versneld worden. Dat is duidelijk. De mailafname versnelt. We moeten dus sneller die transitie maken. Daarom heeft de overheid ook geen bezwaar gemaakt bij het schrappen van het dividend. Bpost zal in 2021 ook meer dan 200 miljoen euro investeren, bijvoorbeeld in de opening van Active Ants in de zomer. Ik zal dit straks nog bespreken bij een mondelinge vraag. Die transitie moet versnellen, niet enkel voor bpost, maar ook voor andere spelers op de markt. Voor een bedrijf zoals bpost moet dat wel gebeuren in samenspraak met de syndicale organisaties. Bpost moet zijn rol als duurzame werkgever blijven opnemen.

 

Monsieur Parent, la durabilité signifie que bpost doit aussi investir pour la durabilité écologique – nous sommes tous conscients qu'il faut réaliser cette transition –, pour la durabilité économique au niveau du marché des colis et pour la durabilité sociale. Les conditions de travail et de salaire sont importantes et doivent aussi être prises en considération quand on observe les chiffres dont je viens de parler.

 

Bepaalde zaken komen uiteraard met een prijskaartje. Doordat bpost pakjes in België over het algemeen met eigen personeel bezorgt, heeft het een nadelige concurrentiepositie op de markt. Daar werd naar gevraagd door de heer Burton.

 

Ceci est en rapport avec une question de M. Burton sur la position de concurrence. En matière de colis, la position de bpost sur le marché n'est pas la meilleure. En effet, les concurrents de bpost et d'autres – les syndicats le confirment – ne respectent pas toujours les obligations fiscales et de sécurité sociale.

 

Het gaat over het zogenaamde gelijke speelveld, waarvoor wij moeten zorgen, zodat geen vervalsing op de markt ontstaat. Dat is iets waarover wij ons moeten buigen. Een correcte verloning voor pakjesbezorgers is echt een belangrijk aspect voor de regering. Ook bpost wil blijven werken met eigen personeel voor de uitreiking van de pakjes. Ze wil het werk door eigen mensen laten doen tegen fatsoenlijke arbeids- en loonsvoorwaarden. Dat zit in het DNA van bpost en moet daarin blijven zitten.

 

Monsieur Delizée, je peux vous confirmer que mon cabinet a déjà entamé des travaux communs notamment avec les cabinets de mes collègues Pierre-Yves Dermagne et Vincent Van Peteghem en vue d'une égalité des conditions de concurrence sur le marché belge des colis.

 

Aan de hand van vragen die nog geagendeerd staan, kom ik daar straks zeker nog op terug.

 

Mevrouw Verhaert, u stelde een vraag naar de vooruitzichten, de prognoses van bpost, de toekomst. Bpost blijft grote volumes optekenen. Tijdens de eerste lockdown heeft bpost nieuwe e-commerceklanten binnengehaald en ook het aantal retailers via het internet is gestegen, zo deelde bpost mij mee. Het ziet ernaar uit dat dit blijvend is, wat resulteert in een structureel hoger pakketvolume dan vóór de covidcrisis. We zullen nog moeten afwachten of dit na de crisis zal doorzetten.

 

Uw vraag of er nu al voorbereidingen worden getroffen vóór het jaareinde, is zeer relevant. Ik kan u zeggen dat de CEO ad interim mij daarover al aangesproken heeft en dat hij daar al volop mee bezig is. Ik denk dat het een goed teken is dat de lessen van 2020 ter harte worden genomen en dat bpost zich nu reeds voorbereidt op een stijging in het vierde kwartaal van dit jaar. Ik zal dat uiteraard van heel dichtbij opvolgen, maar ik ben dus eigenlijk al gerustgesteld.

 

Bpost werkt aan verschillende operationele scenario's. Voor de meer operationele onderdelen begrijp ik dat u mogelijk nog met vragen blijft zitten of dat niet alle vragen beantwoord zijn.

 

Je vous le répète, pour des questions plus opérationnelles, s'il vous plaît, invitez le CEO ad interim dans votre commission et interrogez-le parce qu'une de ses fonctions actuelles est d'assurer la continuité de la gestion de bpost! Il sera tout à fait capable de vous rassurer.

 

Ik denk dat ik hiermee de meeste zaken heb besproken.

 

Monsieur Delizée, la concession presse n'est pas de ma compétence, mais de celle de M. Dermagne. Bien sûr, je suis très intéressée et préoccupée par le sujet car cela représente environ 4 000 emplois pour bpost. C'est donc très important pour l'entreprise. Mais cette discussion aura lieu avec M. Dermagne.

 

Vous avez aussi parlé de la qualité de l'emploi et de la concertation syndicale. Je pense que j'ai répondu.

 

J'en viens à l'importance du réseau pour les facteurs et les bureaux de poste, etc. Nous en discuterons lorsque nous poursuivrons les discussions sur le septième contrat de gestion; je pense l'avoir déjà indiqué. C'est un sujet extrêmement important et nous y reviendrons en commission avec vous, puisque je veux absolument entendre vos idées et vos suggestions pour les porter dans les négociations en cours avec bpost.

 

Ten slotte, mevrouw Vindevoghel, u hebt ook vragen gesteld over de raad van bestuur en de rol van de voorzitter. Ter zake verwijs ik naar wat ik in mijn inleiding heb gezegd. Er zullen zeker wijzigingen gebeuren. Er is een aantal mensen van wie het mandaat vervalt en er zullen dus verschuivingen optreden in die raad van bestuur.

 

We hebben daarvoor nog even tijd. First things first. De algemene vergadering zal plaatsvinden in mei. Het is evident dat u op de hoogte zult worden gehouden van de veranderingen die zich op dat punt zullen voordoen, maar ik wil daar niet op vooruitlopen.

 

J'espère, monsieur le président, ne pas avoir été trop longue. Mais j'estime que des questions d'une telle importance méritaient une réponse substantielle. J'espère d'ailleurs aussi avoir répondu à la totalité de ces questions.

 

Le président: J'estime important de prendre du temps pour donner des réponses plutôt que de présenter de longs exposés introductifs, qui seraient moins riches en contenu. C'est aussi le but de l'échange de vues.

 

01.11  Nicolas Parent (Ecolo-Groen): Monsieur le président, je remercie Mme la ministre ainsi que les différents collègues pour les riches échanges.

 

Cela nous ramène pratiquement à une ambiance de discussions autour d'une note de politique générale tant nous avons abordé, et Mme la ministre a évoqué différents points qui montrent bien que nous sommes à un moment crucial pour bpost et son avenir.

 

Eu égard aux réponses apportées, je voudrais saluer la sérénité avec laquelle Mme De Sutter a répondu jeudi et aujourd'hui. C'est important et c'est déjà préparer ce travail de restauration de la confiance en pouvant apporter des réponses claires sur les équilibres, la nécessité et la disponibilité aussi par rapport à la reprise du dialogue social, en pouvant aussi replacer à sa juste place les questions de la santé et des performances de bpost aujourd'hui, au-delà des nombreuses analyses auxquelles nous avons eu droit depuis 15 jours.

 

Je vous remercie aussi pour vos précisions concernant les équilibres linguistiques. C'est également une question de rapport avec le dialogue social et les questions qui ont creusé la méfiance entre les représentants des travailleurs et la direction ces derniers mois.

 

Pour la suite, je pense aussi et sans surprise comme cela a été dit, y compris par Mme la ministre, qu'il est indispensable d'entendre le CEO intermédiaire de bpost. En effet, les enjeux programmés au sein de cette commission, à savoir Connect et bpost banque, sont essentiels.

 

Vous avez rappelé, madame la ministre, le calendrier relatif à l'agenda de bpost banque. Je pense qu'il y a urgence à auditionner en la matière. En effet – et M. Delizée l'a exprimé dans son intervention – se posent non seulement des questions d'emploi, de services bancaires aux citoyens au-delà de la question des distributeurs, mais aussi de services bancaires aux guichets des points poste. Ce faisant, c'est évidemment adosser la fracture numérique ou la question des services bancaires que vous partagez avec les autres ministres, dont le ministre Dermagne, à travers ses compétences vis-à-vis de Befius et des services bancaires. Vous avez aussi bien fait de préciser les collaborations actuelles.

 

Par ailleurs, bpost est une entreprise en pleine mutation aujourd'hui et les tensions qui peuvent avoir lieu entre les travailleurs et la direction s'expliquent aussi par ce contexte de mutation, qui pose une série de questions, auxquelles nous devrons confronter le ceo intermédiaire de bpost. J'estime également pertinent d'entendre les représentants des travailleurs dans ce cadre et dans cette logique de reprise du dialogue et de la confiance, parce que, d'une part, l'entreprise est en mutation, d'autre part, des questions se sont posées, sans parler du poids de cette mutation et de la transformation du modèle économique de bpost.

 

Dans ce cadre, et pour alimenter les réflexions et les débats sur la construction du prochain contrat de gestion de bpost, je trouverais intéressant que notre commission puisse avoir un moment avec les représentants des travailleurs pour développer, au-delà de la direction, une série d'enjeux stratégiques avec eux pour nourrir le débat démocratique autour de bpost auquel manifestement nous sommes nombreux à être attachés. Nous sommes aussi attachés à la place que prennent ses missions de société vis-à-vis des citoyens. Je vous remercie.

 

Le président: Je répliquerai à la fin; je vais permettre aux autres collègues d'intervenir.

 

01.12  Emmanuel Burton (MR): Monsieur le président, juste quelques instants. Merci, madame la ministre, pour vos précisions.

 

Nous resterons évidemment attentifs à l'évolution de la société et aux prochaines étapes. Je voudrais juste renforcer quelque peu ce qui a été dit par M. Parent. Il est essentiel que nous ayons une audition avec le CEO ad interim de bpost, et les syndicats le cas échéant, de façon à avoir une vision claire de ce qui s'y passe et à voir comment les choses vont évoluer.

 

01.13  Maria Vindevoghel (PVDA-PTB): Mevrouw de minister, bedankt voor uw antwoorden.

 

Ik heb nog drie puntjes. Ten eerste, ik ben nog altijd niet gerust in die gouden parachutes als ik hoor dat er nog rechtszaken van zullen komen.  Ik wil er ook nog even aan herinneren dat de vorige CEO, de heer van Gerven, een half miljoen euro heeft gekregen om niet te werken. De mensen zijn dat niet vergeten. Bij de werknemers zou het toch in het verkeerde keelgat schieten mocht de heer Van Avermaet beloond worden.

 

Ten tweede, ik wil nog iets zeggen over de cijfers. Door de verkoop van bpost bank zijn de cijfers verslechterd, dat hebt u niet meteen gezegd. De beurs is daar ongerust over, dus het is misschien tijd dat de overheid dat terug in handen neemt. Dat zou alleszins het beste zijn, want bpost is een belangrijk overheidsbedrijf voor ons.

 

Ten derde, ik maak me ook zorgen over de verdere privatisering van bpost bank. Het lijkt me geen goede zaak dat de heer Tirez ook voorzitter is van de raad van bestuur van bpost bank.

 

Zoals de collega's zijn wij vragende partij voor een auditie en ook om de vakbonden daarbij uit te nodigen. Dat zou een goede zaak zijn.

 

01.14  Jean-Marc Delizée (PS): Madame la ministre, je vous remercie également pour vos réponses. Nous avons eu un débat riche et dense sur bpost. Je ne dirai pas "pour une fois" car cela arrive de temps en temps. Nous avons souvent des échanges sur la SNCB et Infrabel et il est bien qu'on s'intéresse aussi dans notre commission de manière approfondie à la situation de l'entreprise publique postale.

 

Quant à bpost banque, vous comprenez que c'est évidemment un sujet sensible pour toutes les raisons que j'ai indiquées tout à l'heure. Je reste évidemment un peu sur ma faim en termes de réponses. En tant que ministre de tutelle, vous avez un rôle par rapport aux entreprises publiques en général. Celle-ci, contrairement aux autres, est cotée en bourse. Je comprends bien qu'il y a aussi des limites à ce rôle. Toutefois, qui d'autre que vous peut influer, intervenir ou donner une orientation à ceux qui discutent? C'est la raison pour laquelle on se tourne vers vous pour essayer d'avancer dans la bonne direction.

 

En ce qui concerne Belfius, je peux entendre qu'il y a des collaborations. Ma question allait un peu plus loin et visait à savoir si Belfius n'aurait pas pu être le partenaire bancaire de bpost banque. Cela allait un peu plus loin que les collaborations plus ponctuelles.

 

Quant à la conclusion des travaux de notre commission, nous avions convenu de faire le point à l'issue de cet échange sur la suite qu'on y donnait. Quasiment tout le monde a souhaité qu'on puisse auditionner le nouveau CEO ad interim, M. Tirez. Cela semble faire consensus. Je crois qu'il y a aussi une demande de rencontrer les organisations syndicales.

 

Je ne sais pas si nous sommes en nombre pour le décider formellement mais, si la commission est d'accord, tous groupes confondus, nous pouvons programmer les choses, étant bien entendu que les deux ne viendraient pas en même temps. Ces auditions auraient lieu "en chambres séparées", si je puis dire. Si la commission est d'accord, nous pourrions avancer ainsi dans un calendrier qui est très serré car on nous avait dit que l'offre valait jusqu'au 31 mars. Vous avez parlé du mois d'avril mais, dans l'intervalle, il y a la période de Pâques. Le calendrier est donc très serré pour programmer cela.

 

Le président: Madame la ministre, souhaitez-vous encore ajouter quelque chose après les répliques ou pouvons-nous en rester là pour le moment?

 

01.15  Petra De Sutter, ministre: Monsieur le président, je n'ai plus rien à ajouter. Des questions reviendront encore sur le sujet.

 

Le président: Madame la ministre, nous vous remercions d'avoir participé à cet échange.

 

Nous allons donc convier M. Tirez et les organisations syndicales afin de les entendre sur le sujet.

 

Nous avons évidemment pris acte de toutes les réponses qui ont été données, sachant que les différents sujets qui ont été abordés feront l'objet d'un suivi.

 

Chers collègues, puis-je considérer que les questions qui ont été jointes à ce débat ont reçu une réponse? (Assentiment)

 

L'incident est clos.

Het incident is gesloten.

 

02 Vraag van Nathalie Dewulf aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "De cyberaanvallen bij bpost" (55013603C)

02 Question de Nathalie Dewulf à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "Les cyberattaques chez bpost" (55013603C)

 

02.01  Nathalie Dewulf (VB): Mevrouw de minister, verschillende internetgebruikers werden het slachtoffer van internetoplichting. De slachtoffers wachtten op een pakje en ontvingen daarvoor een sms. Zogezegd kwam die sms van bpost. Er stond nog bij dat er verzendingskosten moesten betaald worden.

 

Ik citeer: "Belgische webwinkels zijn kwetsbaar voor cyberaanvallen. Hackers kunnen gemakkelijk binnendringen in bijna één op de vijf webstekken van bedrijven en overheden."

 

Ten eerste, hoe zal de verouderde technologie zoals bij bpost aangepakt worden?

 

Ten tweede, zullen de slachtoffers vergoed worden?

 

Ten derde, hoeveel slachtoffers hebben zich al aangemeld of hebben klacht ingediend voor die praktijken?

 

02.02 Minister Petra De Sutter: Dank u wel, mevrouw Dewulf, voor uw vragen. Ik laat om te beginnen opmerken dat er een onderscheid moet worden gemaakt. Enerzijds is er de kwestie van cyberaanvallen tegen kwetsbare websites van ondernemingen en overheden, waarop uw citaat en de bijhorende studie van het advieskantoor BDO slaat. Die aanvallen zijn, met andere woorden, specifiek gericht op organisaties zelf. Voor meer specifieke informatie omtrent cyberaanvallen en cyberveiligheid verwijs ik u door naar eerste minister De Croo, onder wiens bevoegdheid het Centrum voor Cybersecurity België valt.

 

Anderzijds hebt u het over een specifieke vorm van internetfraude, namelijk phishing via sms, soms ook smishing genoemd, waarbij oplichters zich voordoen als een betrouwbaar bedrijf en nietsvermoedende burgers contacteren in de hoop dat iemand in de val zal lopen. Het bedrijf, in dit geval bpost, staat hier volledig buiten en komt pas naderhand te weten dat zijn goede naam frauduleus gebruikt werd.

 

Bpost is niet zelf betrokken bij phishingaanvallen. Bpost geeft aan dat cyberveiligheid een constant verbeterpunt of aandachtspunt is voor het bedrijf. Het onderneemt wel degelijk acties, waarvan sommige specifiek gericht zijn tegen het probleem phishing.

 

Het publiek wordt gewaarschuwd voor die praktijken via de website van bpost en socialemediakanalen. Bpost raadt de klanten ook aan om voorzichtig te zijn, wanneer ze worden gecontacteerd.

 

Bpost heeft ook een programma dat permanent screeningen uitvoert van verschillende delen van het internet, zoals het publieke net, het deepweb en het darkweb om tijdig signalen op te vangen over eventuele aanvallen die worden voorbereid. Ook indien opgemerkt wordt dat domeinnamen gelijkend op die van bpost worden gebruikt door derden, zal bpost pogen om die betrokken domeinnamen te laten blokkeren.

 

Aangezien bpost niet betrokken is bij de phishingaanval kan het geen vergoeding toekennen. De gerechtelijke autoriteiten, het BIPT, de operatoren en de financiële instellingen werken samen om het fenomeen te bestrijden, wie ook het slachtoffer ervan is, bpost of een ander bedrijf. Dat betekent dat onze collega's van andere instellingen, zoals het CCB of de FOD Economie, daar ook aan werken.

 

Op basis van het overleg met mijn collega, de minister van Economie, kan ik u nog meedelen dat de consumenten reeds dergelijke frauduleuze praktijken hebben gemeld bij het meldpunt van de FOD Economie. De Economische Inspectie van de FOD Economie tracht via haar communicatiemiddelen bewustwording te creëren bij consumenten en bedrijven om te voorkomen dat anderen in de val lopen van die economische fraude.

 

Ik hoop dat mijn antwoord wat duidelijkheid heeft gebracht over wat er exact gebeurt, wie daarbij betrokken is en wie competent is om er iets aan te doen.

 

02.03  Nathalie Dewulf (VB): Dank u voor uw volledig antwoord, mevrouw de minister.

 

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

 

De voorzitter: Vraag nr. 55013638C van de heer Francken wordt uitgesteld.

 

03 Vraag van Nathalie Dewulf aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "Traceerbare postzegels" (55013683C)

03 Question de Nathalie Dewulf à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "Des timbres postaux traçables" (55013683C)

 

03.01  Nathalie Dewulf (VB): Mevrouw de minister, er zijn klachten over de trage postbedeling, verdwenen poststukken en het feit dat er niet genoeg scheiding is tussen priorzendingen en non-priorzendingen. Nu en dan vindt bpost zelfs zendingen niet terug.

 

Nieuw op de markt is dat men brieven kan traceren via postzegels met een soort QR-code. De Duitse post bracht dergelijke postzegels in omloop. Dankzij die code kan men zien wanneer de brief is aangekomen in het verdeelcentrum in de buurt van de bestemmeling. Hiermee zouden ook problemen tijdens de verwerking sneller kunnen aangepakt kunnen worden.

 

Nu er veel met een QR-code wordt gewerkt, kan die interessante werkwijze ook geen ingang vinden bij bpost?

 

03.02 Minister Petra De Sutter: Mevrouw Dewulf, bedankt voor uw suggestie, maar ik laat opmerken dat er bij aangetekende zendingen en pakjes er reeds gebruikgemaakt wordt van het systeem. Voor brieven, een product dat in grotere volumes wordt behandeld en waarvan de prijs veel lager ligt dan van aangetekende zendingen en pakjes, ligt het echter anders. De ontwikkeling van een QR-systeem vraagt namelijk specifieke oplossingen, bijvoorbeeld voor de frankering van postzegels. Het is ook belangrijk om mee te geven dat afhankelijk van de plaats van frankering en de kleur van de frankering, de matrixcode gemakkelijk onleesbaar kan worden gemaakt. Dat kan het traceren verhinderen.

 

Ik kan u meegeven dat bpost in contact staat met Deutsche Post om na te gaan of de oplossingen die men in Duitsland gebruikt, ook technisch mogelijk zijn in België. Bpost wil immers ook op dat punt innovatieve, nieuwe technologieën hanteren voor  zijn activiteiten.

 

Ten slotte, bpost moet kwaliteitseisen voor de bedeling van brieven, opgelegd door de Staat in het beheerscontract met betrekking tot de universele dienstverlening, naleven. Het BIPT heeft de opdracht gegeven aan een gespecialiseerd bedrijf om de naleving van die kwaliteitseisen te meten, via de plaatsing van transponders in testbrieven. Men is dus zeker en vast bezig met dergelijke systemen.

 

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

 

04 Samengevoegde vragen van

- Maria Vindevoghel aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "Fraude bij onderaannemers van PostNL" (55013960C)

- Christian Leysen aan Vincent Van Peteghem (VEM Financiën) over "Het fraude-onderzoek bij onderaannemers van pakjesdiensten" (55014001C)

04 Questions jointes de

- Maria Vindevoghel à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "Des faits de fraude chez des sous-traitants de PostNL" (55013960C)

- Christian Leysen à Vincent Van Peteghem (VPM Finances) sur "L'enquête sur les fraudes chez des sous-traitants de services de livraison de colis" (55014001C)

 

04.01  Maria Vindevoghel (PVDA-PTB): Mijnheer de voorzitter, mevrouw de minister, bpost is gestart met zondagleveringen, vooral omwille van de concurrentie met PostNL. PostNL neemt het echter niet te nauw met de sociale en fiscale wetgeving. De Nederlandse postgroep PostNL, de op twee na grootste speler op de Belgische pakjesmarkt, werkt anders dan bpost. Allerlei bedrijven mogen als onderaannemer of subcontractor pakjes rondbrengen voor PostNL. Ze sluiten daarover een vervoersovereenkomst met PostNL Pakketten België, gevestigd in Turnhout.

 

Bpost levert bijna de helft van de pakjes in België, maar slaagt er nog steeds in om bijna alle pakjes en poststukken te laten leveren door het eigen personeel. PostNL werkt echter met zelfstandige koeriers. Dat zet de deur open voor misbruik en fraude. Dat bewijst dit onderzoek van de Bijzondere Belastinginspectie. PostNL werkt dus met zelfstandige onderaannemers om de goedkoopste te zijn om zo de winst te maximaliseren terwijl de risico's op gerechtelijke vervolging vanwege overtreding bij de onderaannemers ligt.

 

De BBI onderzoekt momenteel belastingfraude gepleegd door tal van onderaannemers bij PostNL. Het gaat eigenlijk om miljoenen euro's aan belastingclaims. PostNL schuift elke verantwoordelijkheid van zich af terwijl bpost en de werknemers van bpost hiervan wellicht het grootste slachtoffer zijn door die oneerlijke concurrentie.

 

Hoe zijn de eerste zondagleveringen van bpost verlopen? Is de consument daar vragende partij voor?

 

Hoeveel zelfstandige koeriers zijn er actief op piekmomenten bij bpost? En hoe kan bpost verzekeren dat de onderaannemers in orde zijn met de Belgische fiscale en sociale wetgeving?

 

Bpost is duidelijk slachtoffer van dergelijke wanpraktijken van de concurrentie. Welke stappen kan bpost ondernemen om de fraude bij de concurrentie aan te pakken? Zal bpost een klacht indienen tegen deze oneerlijke concurrentie?

 

Welke stappen zal u als minister zetten om zulke fraudegevoelige praktijken, zoals het afleveren van post of pakjes door zelfstandigen, te weren uit de organisatie van bpost?

 

04.02  Christian Leysen (Open Vld): Mijnheer de voorzitter, mevrouw de minister, de collega heeft de problematiek al geschetst. In de huidige periode beleven we een explosie van het aantal geleverde pakjes. Dat doet vooreerst de vraag rijzen of de logistiek daarop fundamenteel voorbereid is, aangezien er voor elk pakje iemand naar de bestemmeling toe moet rijden, moet aanbellen en ook weer wegrijdt. De explosie neemt een dusdanige vorm aan dat dit een opportuniteit is voor buitenlandse operatoren, met in België vooral PostNL. Zoals geschetst, daarin komen enkele praktijken naar boven die vragen oproepen over de bedrijfseconomische context van de onderaannemers die dat werk uiteindelijk moeten uitvoeren, en of die al dan niet conform is aan onze wetgeving.

 

Mevrouw de minister, welke initiatieven hebt u al genomen of zult u nog nemen? U hebt al verklaard dat de SIOD in zijn actieplan de koerierdiensten nauwer zal opvolgen en dat ook het College voor de strijd tegen de fiscale en sociale fraude er aandacht aan zal besteden. Kunt u dat nader toelichten? Welke gecoördineerde aanpak hebt u voor ogen?

 

Een deel van de sector werkt binnen het streng gereglementeerd kader van bpost en het BIPT. Hoe denkt u dat te verzoenen met het overige deel van de sector? Niemand is voorstander van een monopolie. In het geval er toch een monopolie is, dan is die gereglementeerd, meestal met een stuk inefficiëntie als gevolg. Als wij de vrije markt laten spelen, dan slaagt de overheid er soms maar moeilijk in, als de markt sterk beweegt, om bepaalde praktijken te controleren.

 

04.03 Minister Petra De Sutter: Mijnheer de voorzitter, mijnheer Leysen, mevrouw Vindevoghel, de zondaglevering van pakketten verloopt conform het akkoord met de sociale partners. Bpost doet een beroep op eigen personeel en geeft ook de ruimte om op vrijwillige basis te kiezen voor zondagswerk. Ik heb dat al eerder toegelicht in de commissie. Indien wordt vastgesteld dat er noodzakelijke, punctuele versterkingen nodig zijn, doet bpost een beroep op studentenarbeid. Dat zijn altijd contractuele jobs.

 

De consument is volgens bpost wel degelijk meer en meer vragende partij voor zondaglevering. Bpost informeert mij dat het aanbod om zeven dagen per week pakjes te leveren het gevolg is van de doorlopende toegankelijkheid van de e-commerce. De vraag is het grootst bij consumenten van elektronica. Bpost benadrukt echter ook dat het in de eerste plaats de e-tailer, het equivalent van de retailer, is die beslist om de optie van zondaglevering aan te bieden.

 

De aanvang van de zondagleveringen verloopt volgens bpost naar wens, met een geschat volume van 10.000 pakketten per zondag aan het begin van het jaar. Tegen het eind van het jaar verwacht men een verdubbeling tot 20.000 pakketten per zondag.

 

Aanbieders van postdiensten zijn natuurlijk gehouden aan strenge regelgeving. Specifiek voor de brievenpost zijn zij gehouden aan artikel 5, § 1, van de postwet waarin staat dat elke fysieke persoon die activiteiten van ophalen, sorteren of distributie van brievenpost uitvoert, vermoed wordt tewerkgesteld te zijn op basis van een arbeidsovereenkomst met een aanbieder van postdiensten. In het algemeen en dus ook voor pakjes – ik verwijs naar artikel 3, § 2, van de postwet – zijn aanbieders van postdiensten verantwoordelijk voor de naleving van de verplichtingen in de postwet door hun onderaannemers en de personen die voor hun rekening handelen.

 

De sociale inspecteurs van de Algemene Directie Toezicht op de Sociale Wetten van de FOD WASO zijn bevoegd om de naleving van dit artikel te controleren en die controle gebeurt op basis van de gedane fiscale aangiften en een risicoanalyse. Op basis daarvan zijn door de Algemene Administratie van de Bijzondere Belastinginspectie 29 dossiers geselecteerd in het kader van de controle op koerierdiensten, zonder dat op voorhand werd gefocust op een specifieke onderneming.

 

Dat kan immers niet de bedoeling zijn. De analyse van de resultaten kan één van de parameters vormen voor een volgende risicoanalyse.

 

De sector wordt reeds in het actieplan 2021 van de sociale inspectie en opsporingsdiensten vernoemd wegens een verhoogde gevoeligheid voor sociale fraude. Dit actieplan is vorige maand door de regering goedgekeurd. Indien bij de uitvoering daarvan het verhoogde risiconiveau bevestigd wordt en een samenwerking met de fiscale inspectiediensten noodzakelijk blijkt, zal dat via de sociale inspectie en opsporingsdiensten als lid van het College voor de strijd tegen de fiscale en sociale fraude opgenomen kunnen worden in een gecoördineerde aanpak door zowel sociale als fiscale inspectiediensten.

 

Voor de goede werking van de pakketbezorgingssector lijkt het mij essentieel dat iedereen de wetgeving naleeft en dat mogelijke misbruiken snel worden opgespoord en stopgezet. Zo kan de hele sector op duurzame en sociaal verantwoorde wijze pakjes bezorgen, met eerlijke arbeidsvoorwaarden en omstandigheden voor de pakjesbezorgers.

 

U zult uit mijn antwoord natuurlijk hebben afgeleid dat deze problematiek niet uitsluitend onder mijn bevoegdheid valt en dat ik dit zal opvolgen met mijn collega's, minister Dermagne en minister Van Peteghem.

 

04.04  Maria Vindevoghel (PVDA-PTB): Mevrouw de minister, heb ik het goed begrepen dat u eerst met de minister gaat bekijken of er klacht moet worden neergelegd? Dat is toch de bedoeling, niet?

 

De heer Leysen heeft het over de liberalisering. Welnu, ik denk dat dit precies het gevolg is van de volledige liberalisering van de markt. Dan krijgt men dergelijke praktijken. Ik ken iemand die bij PostNL werkt. Die persoon verdient 8 euro per uur. De arbeidsomstandigheden zijn verschrikkelijk. Sommigen werken deeltijds. Er is schijnzelfstandigheid. Het is ongehoord.

 

Nu heb ik gehoord dat de pakjesbezorgers in Nederland zelf ook klacht neergelegd hebben tegen de praktijken die zich afspelen bij PostNL. Ik hoop echt dat dit opgepikt wordt, want dit is sociale dumping die georganiseerd wordt. Ik vind dat dit niet kan.

 

04.05  Christian Leysen (Open Vld): Ik bedank de minister voor haar toelichting en wens haar veel succes toe. Collega Vindevoghel wil ik erop wijzen dat een en ander niets met liberalisering te maken heeft. Als de structuur van een markt verandert, is er altijd meer risico dat bepaalde spelers zich niet aan de regels houden en dat de overheid niet georganiseerd is om eventuele fraude op te sporen.

 

Als ondernemer kan ik alleen maar zeggen dat eerlijke concurrentie belangrijk is en dat die het echte ondernemerschap ten goede komt. Maar dat veronderstelt dat iedereen de spelregels respecteert.

 

Ik ben een aantal jaren bestuurder geweest van bpost. Dat bedrijf heeft zich de laatste twintig jaar mooi ontwikkeld. Er zijn, zoals op bepaalde momenten in elk bedrijf, ups en downs geweest. Sinds de openstelling voor andere aandeelhouders en de professionalisering die doorgevoerd werd door Johnny Thijs mogen we fier zijn over de kwaliteit van de dienstverlening. Ik ben dan ook blij dat de werknemers de nodige flexibiliteit hebben, want veel consumenten zullen blij dat ze ook op zondag pakjes kunnen ontvangen.

 

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

 

05 Vraag van Sigrid Goethals aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "Het postkantorennetwerk van het arrondissement Halle-Vilvoorde" (55013982C)

05 Question de Sigrid Goethals à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "Le réseau de bureaux de poste de l'arrondissement de Hal-Vilvoorde" (55013982C)

 

05.01  Sigrid Goethals (N-VA): Mevrouw de minister, er heerst bij de bevolking ongerustheid door de geruchten over de sluiting van sommige postkantoren. Postkantoren worden niet alleen gebruikt om er brieven en pakjes te versturen, de oudere generaties maken ook graag gebruik van de dienstverlening voor de uitvoering van financiële transacties, bijvoorbeeld om geld naar het buitenland te versturen. Door de dichtheid van het postnetwerk is bpost hier een perfecte partner voor. Ik zou het bijna durven te vergelijken met het dichte netwerk van apotheken. In beide sectoren moet de dienstverlening op de eerste plaats staan.

 

Wanneer men dan besluit over te gaan naar een ander businessplan, met de sluiting van een aantal kantoren, dan zal die dienstverlening in het gedrang komen. Hetzelfde doet zich voor in verband met de verwijdering van een groot aantal postbussen, die al enige tijd aan de gang is. Het is ontegensprekelijk dat een groot deel van de transacties, weze het voor e-commerce, digitaal gebeuren. Maar bepaalde groepen, vooral oudere mensen en mensen in moeilijkheden hebben niet steeds toegang tot internet en hebben nood aan menselijk contact. Voor hen betekent de sluiting van een nabijgelegen postkantoor een kaakslag.

 

Ook in het arrondissement Halle-Vilvoorde is er ongerustheid over de toekomst. Welke postkantoren sluiten er de komende jaren in het arrondissement? Op welke basis zullen de kantoren gesloten worden? Spelen parameters zoals de afstand tot een ander kantoor of het rendement per kantoor hier een rol?

 

Is er al meer duidelijkheid over het onderzoek van bpost omtrent de omvorming van postkantoren tot buurtwinkels? Daar was immers in het verleden sprake van. Hoe ziet u dat concreet? Waren er al gesprekken met bijvoorbeeld de NMBS over de verkoop van tickets?

 

Welke investeringen in gebouwen, materiaal en personeel plant bpost voor de komende jaren?

 

05.02 Minister Petra De Sutter: Mevrouw Goethals, er zijn op het moment geen sluitingen van postkantoren in het arrondissement Halle-Vilvoorde gepland. In 2019 zijn er in Kampenhout en Beersel zelfs bijkomende kantoren geopend.

 

Naast de traditionele vervangingsinvesteringen wordt er de komende jaren ook geïnvesteerd in gebruiksvriendelijke digitale tools en in informaticamateriaal, zoals tablets en programma's. Het doel is om de medewerkers in de kantoren te ondersteunen bij het verlenen van een kwaliteitsvolle dienstverlening voor de klanten. Ik deel uw mening dat die dienstverlening voor veel mensen cruciaal is en dat de laagdrempelige bereikbaarheid van postkantoren een waardevolle asset is in het netwerk van bpost. Dat moeten we zeker bewaren en maximaal gebruiken.

 

Er werden ook pakjesautomaten geïnstalleerd op een aantal plaatsen in samenwerking met verschillende steden en gemeenten. In het arrondissement Halle-Vilvoorde is dat bijvoorbeeld de bedoeling in Vilvoorde, Wezembeek-Oppem, Dilbeek en Halle. Ook dat is een belangrijke evolutie in het hele e-commerceverhaal en heeft tot doel dat op een duurzame manier uit te rollen. Het is bekend dat klanten er helemaal geen probleem mee hebben om pakjes in automaten op te halen, veeleer dan dat ze wensen dat ze aan hun voordeur afgeleverd worden.

 

Die nieuwe investeringen worden voortdurend opgevolgd en op basis van de behoeften kunnen er bijkomende installaties plaatsvinden. Ik hoop dat die antwoorden voldoen.

 

05.03  Sigrid Goethals (N-VA): Mevrouw de minister, ik ben er ongelooflijk verheugd over dat er geen geplande sluitingen zijn in 'mijn' arrondissement. Ik denk dat u het met mij eens bent dat postkantoren met hun eventuele activiteiten zeker niet mogen concurreren met de lokale middenstand. We moeten ons blijven concentreren op de dienstverlening van de post in welke vorm dan ook.

 

De sluiting of niet van postkantoren wordt voor u zeker geen eenvoudige oefening. U mag niet alleen kijken naar de cijfers van het voorbije covidjaar, wel naar de cijfers op de langere termijn om dan de juiste beslissingen te nemen over het al dan niet sluiten van de postkantoren en weghalen van de brievenbussen.

 

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

 

06 Vraag van Nathalie Dewulf aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "De verzending van namaakgoederen via bpost" (55013997C)

06 Question de Nathalie Dewulf à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "L'envoi par bpost de biens de contrefaçon" (55013997C)

 

06.01  Nathalie Dewulf (VB): Mevrouw de minister, de coronapandemie stuwt het onlinewinkelen naar ongekende hoogtes, maar daarmee gepaard ook de handel in namaakgoederen. Het aantal in beslag genomen namaakgoederen ligt hoger dan de vorige jaren. Net zoals de voorgaande jaren zijn de meeste namaakgoederen afkomstig uit China. Er is ook minder vrachtruimte beschikbaar door de coronacrisis. De Europese Unie keurde onlangs een nieuwe belastingregeling voor dropshipping goed.

 

Mevrouw de minister, bpost behandelt veel Chinese pakjes. Ondervindt bpost door die nieuwe belastingregeling dat er minder pakjes uit China komen?

 

Alibaba heeft zich gevestigd in Luik. Daardoor zal er voor bpost nog concurrentie bijkomen. Ik verneem dat bpost noch wil bevestigen noch wil ontkennen dat Alibaba een commerciële overeenkomst voor de verzending van pakjes met bpost heeft afgesloten. Hebt u weet van een overeenkomst tussen bpost en Alibaba of niet?

 

Heeft bpost veel te maken met namaakgoederen? Zo ja, wat gebeurt daar dan mee? Hebt u ook cijfers van hoeveel er jaarlijks aan namaakgoederen door bpost wordt ontvangen? Ik ontving graag cijfers van de jaren 2017, 2018, 2019 en 2020.

 

06.02 Minister Petra De Sutter: Het nieuwe systeem waarnaar u verwijst is de tenuitvoerlegging van een Europese richtlijn inzake btw. Vanaf 1 juli wordt de btw-vrijstelling afgeschaft waardoor pakjes van minder dan 22 euro uit landen buiten de EU niet langer van btw worden vrijgesteld. Dat zijn onder meer pakjes uit China, maar ook uit vele andere landen. Dat betekent dat de ontvangers van deze pakjes btw moeten betalen.

 

Normaal wordt de btw betaald op het moment van de bestelling online. Voor de overgangsperiode voor pakketten die voor 1 juli zijn besteld maar na 1 juli worden geleverd, werkt de FOD Financiën samen met de sector aan een specifieke tijdelijke overgangsoplossing.

 

Omdat de maatregel pas op 1 juli in werking treedt, kan ik nog geen informatie geven over het effect van deze maatregel op het gedrag van de consumenten.

 

U vraagt ook naar een eventuele overeenkomst tussen Alibaba en bpost. Er bestaat inderdaad een contract tussen een dochteronderneming van Alibaba en bpost. In een normaal commercieel concurrentieel ecosysteem zoals de pakjesmarkt en de onlineverkoop is het logisch dat een bedrijf samenwerkingsverbanden, partnerships en relaties aangaat.

 

Dat betekent dat het tot de courante bedrijfsvoering van bpost behoort om af te wegen met wie en onder welke voorwaarden samenwerking wordt aangegaan. Ik heb daar als minister weinig over te zeggen. Ik kan alleen maar de grote strategische lijnen bewaken. Wij moeten ook opletten, de details van commerciële samenwerking kunnen niet publiek worden gemaakt omdat dit een concurrentienadeel zou betekenen voor bpost ten opzichte van private concurrenten.

 

Heel belangrijk is heel het probleem van namaakproducten. De problematiek is ons goed bekend. Dit komt vooral voor bij elektronische handel en producten. De Economische Inspectie bevestigt dat de kwaliteit van namaakproducten vaak niet goed is, waardoor die producten gevaarlijk kunnen zijn voor de veiligheid of voor de gezondheid.

 

De douane is de instantie die namaakproducten moet onderscheppen en vernietigen. Dat betekent dat de klant soms zijn bestelling niet krijgt. Mocht het product toch bij de klant geraken, en dus de controles bij de douane passeren, en daarna stuk gaan, is het evident dat er geen wettelijke garantie van twee jaar bestaat, zoals deze wordt aangeboden door bonafide verkopers.

 

Als logistieke speler op de pakjesmarkt heeft bpost niet het recht om op namaak te controleren. Dat is echt wel belangrijk. Het is de douane die dat kan doen, niet bpost. Afzenders die gebruikmaken van de diensten van bpost zijn wel verplicht om de algemene voorwaarden van bpost na te leven. Daarin staat heel duidelijk dat zendingen die namaakgoederen bevatten, verboden zijn. Er zijn natuurlijk nog andere goederen die ook verboden zijn. Dat staat in de algemene voorwaarden. De controle zit echter bij de douane en de Economische Inspectie, die vallen onder de minister van Financiën en de minister van Economie.

 

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

 

07 Vraag van Nathalie Dewulf aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "Active Ants" (55014066C)

07 Question de Nathalie Dewulf à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "Active Ants" (55014066C)

 

07.01  Nathalie Dewulf (VB): Mijnheer de voorzitter, mevrouw de minister, bpost heeft de ambitie om de belangrijkste operationele speler in eigen land te blijven voor e-commerce en wil ondersteuning geven aan kleine en middelgrote ondernemingen om hun producten in te pakken en te verzenden. In het voorjaar van 2021 zal er een filiaal van Active Ants geopend worden in een bestaand gebouw. Werknemers en robots werken er samen om de klus te klaren. COVID-19 heeft de bestellingen via e-commerce alleen maar doen toenemen.

 

Mevrouw de minister, weet u al wanneer de opening van Active Ants zal plaatsvinden? Hoeveel werknemers zullen daar aan de slag kunnen? Hoe bereiken de pakjes die Active Ants verwerkt de klant? Heeft bpost al kmo's aangeschreven? Zal er ook 's nachts en in het weekend worden gewerkt?

 

07.02 Minister Petra De Sutter: Mijnheer de voorzitter, mevrouw Dewulf, zoals u weet is Active Ants een Nederlandse dochteronderneming van bpost die actief is in e-fulfilment. E-fulfilment betekent eigenlijk het verwerken van goederen na een transactie via internet, namelijk de inslag, opslag, verzameling, verpakking en verzending van goederen. Dankzij het aanbieden van deze diensten kunnen webwinkels de opslag, orderverzameling, verpakking en verzending van hun bestellingen toevertrouwen aan experts als Active Ants. Er zijn in Nederland al twee e-fulfilmentsites die succesvol zijn en de activiteit wordt nu naar België uitgebreid.

 

Het is de bedoeling een nieuwe vestiging te openen in België, op de as tussen Antwerpen en Brussel, tegen de zomer van 2021. Als het bedrijf op kruissnelheid zal functioneren, wat naar men vermoedt een aantal jaren zal duren, zullen er 80 tot 100 mensen in dienst zijn voor de verwerking van 2 miljoen zendingen per jaar. Dat zegt bpost. U begrijpt dat heel veel van dat werk geautomatiseerd is.

 

Voor de levering van de pakjes aan de klant, aan huis of in een afhaalpunt, zal Active Ants uiteraard gebruikmaken van het distributienetwerk van bpost.

 

Active Ants heeft al een eigen Belgische verkoopsploeg. Er zullen ook verkoopteams van bpost worden opgeleid om de diensten aan te bieden op de markt. Specifiek voor de kmo's biedt Active Ants een oplossing aan als deel van het aanbod "elke zaak online". Dat reeds bestaande aanbod zal dus opgeschaald worden en daarin krijgt Active Ants een heel belangrijke taak.

 

Bpost zegt ons dat de e-commerceondernemingen er in een zeer competitieve markt inderdaad belang aan hechten om late besteltijden te kunnen aanbieden aan hun klanten, wat betekent dat de recentste bestellingen ook laat zullen worden doorgegeven aan de operationele dienstverleners als Active Ants. In een opstartfase zal er tot middernacht worden gewerkt, maar in functie van de groei van het bedrijf, de wensen van de klanten, de evolutie van de markt en de tijd van het jaar, kunnen de dienstroosters nog worden uitgebreid, bijvoorbeeld tot 02.00 uur 's nachts, zo deelt bpost mee. Hetzelfde geldt voor de werkdagen, want in een eerste fase zal het bedrijf werken van maandag tot zaterdag, maar over een aantal jaren, als het bedrijf groeit, en ook tijdens piekperiodes, zal er allicht ook op zondag gewerkt kunnen worden.

 

Als minister vertrouw ik erop dat bpost voor die activiteiten zijn traditie van sociaal overleg ook voor de Belgische poot van Active Ants doorzet, zoals dat ook gebeurde voor de invoering van zondagswerk bij bpost zelf. De opstart van een nieuwe site van Active Ants in België biedt een bijdrage en expertise aan bpost en de medewerkers. Ook is de ontwikkeling van e-commerce een gunstige evolutie voor de kmo's in ons land. Een en ander maakt deel uit van de plannen om bpost een belangrijkere logistieke rol in het e-commerceverhaal te geven.

 

07.03  Nathalie Dewulf (VB): Mevrouw de minister, bedankt voor uw antwoord. Ik vind het een heel goede onderneming en ik hoop dan ook dat zij zal slagen.

 

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

 

08 Samengevoegde vragen van

- Nathalie Dewulf aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "De afschaffing van het gebruik van oude postzegels" (55014506C)

- Maria Vindevoghel aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "Het gebruik van oude postzegels" (55014805C)

- Michael Freilich aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "Het vervallen van oude postzegels" (55015279C)

- Marianne Verhaert aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "De ontwaarding van postzegelverzamelingen" (55015749C)

08 Questions jointes de

- Nathalie Dewulf à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "La suppression de l'utilisation d'anciens timbres-poste" (55014506C)

- Maria Vindevoghel à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "L'utilisation d'anciens timbres-poste" (55014805C)

- Michael Freilich à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "La perte de valeur des timbres anciens" (55015279C)

- Marianne Verhaert à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "La dévalorisation des collections de timbres postaux" (55015749C)

 

08.01  Nathalie Dewulf (VB): Mijnheer de voorzitter, mevrouw de minister, sinds 2011 geeft bpost geen zegels meer uit met een waarde erop. Ongestempelde postzegels in Belgische frank of euro, die werden uitgegeven na 2 oktober 1961, bleven wel onbeperkt geldig. Dat werd aan de burger beloofd. Uit een wetsontwerp van u blijkt echter dat u op die belofte wil terugkomen. De zegels zouden onbruikbaar worden vanaf 1 januari 2023.

 

Mijn vragen zijn de volgende.

 

Wat zijn de redenen voor de woordbreuk van de regering als zouden de zegels onbeperkt geldig blijven?

 

Hoeveel zegels met nominale waarde in Belgische frank of euro worden jaarlijks nog verzonden?

 

Zullen ongebruikte zegels met een nominale waarde in Belgische frank of euro worden terugbetaald aan wie er nog bezit, zodra ze niet meer mogen worden gebruikt?

 

08.02  Maria Vindevoghel (PVDA-PTB): Mijnheer de voorzitter, mevrouw de minister, mijn schoonvader was een fervent postzegelverzamelaar.

 

De Belgen kunnen enkel nog postzegels zonder vaste geldwaarde kopen. Het bleef echter nog mogelijk brieven te versturen met oude postzegels in euro of Belgische frank, wat wij trouwens ook nog deden. Wanneer wij nu surfen naar de site van bpost, lezen wij het volgende. Mensen kunnen oude postzegels blijven gebruiken. Alle postzegels vanaf 2 oktober 1961, ook de postzegels in Belgische frank, blijven geldig voor een non-priorzending.

 

Nu wil bpost af van die oneindige geldigheidsduur van oude postzegels. bpost stelt dat de nieuwste sorteermachines oude postzegels niet herkennen waardoor brieven met oude zegels manueel moeten worden gesorteerd. Kortom, bpost automatiseert het sorteerproces op het moment waarop het bedrijf weet dat er ook nog oude postzegels mogen worden gebruikt. Eens het sorteerproces is geautomatiseerd, wil het bedrijf het gebruik van de oude zegels gewoon verbieden.

 

De consument is de dupe van die beslissing. Het lijkt wel alsof bpost ter zake met voorbedachten rade heeft gehandeld.

 

Het betreft iets waardoor heel veel verzamelaars zullen verliezen.

 

Hield bpost, toen het zijn sorteersysteem heeft geautomatiseerd, rekening met het gebruik van de oude postzegels?

 

Klopt het dat bpost de ontwaarding van de oude postzegels vraagt?

 

Gaat u akkoord met de ontwaarding van de oude postzegels, hoewel altijd is gesteld dat de zegels eeuwig zouden kunnen worden gebruikt om brieven te versturen?

 

Kan bpost inschatten hoeveel niet-afgestempelde zegels nog in omloop zijn?

 

Hoeveel brieven moet bpost gemiddeld per dag manueel sorteren doordat de consument oude postzegels gebruikt?

 

Hoeveel brieven worden er dagelijks machinaal gesorteerd?

 

Postzegelverzamelaars zijn nog steeds een grote bron van inkomsten voor bpost, want zij kopen zegels op maar gebruiken die maar zelden om brieven of pakjes te versturen. Zij voelen zich dan ook misbruikt door het voorstel om de oude zegels te ontwaarden.

 

Zal bpost oude, niet afgestempelde zegels terugbetalen als ze niet meer kunnen gebruikt worden, zoals men vandaag nog steeds oude bankbiljetten kan binnenbrengen bij de Nationale Bank?

 

08.03  Michael Freilich (N-VA): Er heerst grote onrust bij de duizenden verzamelaars van postzegels in ons land nadat het BIPT bekend maakte dat alle postzegels, die voor 2007 werden uitgegeven, binnenkort hun waarde kunnen verliezen. Toen de zegels werden uitgegeven was er geen houdbaarheidsdatum. Hoe kan men kan de regels ‘en cours de route’ aanpassen? Is dit niet oneerlijk naar de kopers/verzamelaars? Welk concreet engagement kan u maken voor de bezorgde burgers dat dit goedkomt?

 

08.04  Marianne Verhaert (Open Vld): Uit een voorstel van een koninklijk besluit blijkt dat oude postzegels vanaf 2023 misschien niet meer gebruikt mogen worden. En daarop kwamen veel boze reacties van verzamelaars.  Er zijn veel mensen die veel geld hebben geïnvesteerd in oude postzegels. Volgens hen was het een waardemiddel dat altijd zijn waarde zou behouden.

 

De mogelijke afschaffing van de oude postzegels staat voorlopig enkel in een voorstel van een koninklijk besluit ter aanpassing van de postwet, dat voor advies aan het BIPT bezorgd is. 

 

Er zou geen sprake zijn van een omruiloperatie waarbij mensen oude postzegels kunnen omruilen naar zegels in onbeperkte waarde. Ook de relatief snelle invoering van de regel, vanaf 2023, stuit op veel onbegrip. Postverzamelaars krijgen ongeveer nog 22 maanden om de verzamelde postzegels weg te werken. Dat betekent dat elke verzamelaar ongeveer drie tot vier brieven per dag moet versturen om zijn voorraad postzegels op te werken tegen 2023.

 

Mevrouw de minister, ook u stelde zich enkele vragen bij de regeling: “waarom zouden we postzegels die in euro worden uitgedrukt niet meer gebruiken of moeten we de mensen niet vergoeden voor de postzegels die uiteindelijk ook geld hebben gekost?"

 

Waarom is het nodig het KB aan te passen en de waarde van oude postzegels te wijzigen? Heeft u het advies van het BIPT reeds ontvangen? Welke verdere stappen onderneemt u om dit KB aan te passen? Welke alternatieven zijn er om verzamelingen niet waardeloos te maken?  Hoe staat u hier tegenover?

 

08.05 Minister Petra De Sutter: Mijnheer de voorzitter, de kwestie van de oude postzegels heeft een paar weken geleden inderdaad wat onrust veroorzaakt in de media.

 

Het BIPT heeft op 19 februari 2021 een raadpleging gelanceerd die vandaag stopt over een ontwerp van KB betreffende de postdiensten. In dat ontwerp is onder meer in een van de artikels en een paragraaf bepaald dat oude postzegels in Belgische frank of in euro vanaf 1 januari 2023 niet langer geldig zouden zijn voor de frankering van post.

 

Ik heb intussen al heel duidelijk in de media aangegeven dat, naast het feit dat het ontwerp van KB van voor mijn ambtsperiode dateert, ik een publieke raadpleging wenste. Als uit die raadpleging blijkt dat er grote weerstand bestaat tegen bepaalde maatregelen, dan is het aan mij om die zaken te herbekijken.

 

Hoewel de consultatie nog steeds loopt en ik beter hier zou stoppen met mijn antwoord, zal ik toch wat context en informatie geven over de redenering achter het voorstel. Er zijn verschillende aspecten.

 

Ten eerste, het merendeel van de door bpost verkochte postzegels heeft sinds 1998 geen nominale waarde meer, maar een waarde uitgedrukt in eenheden, met name 1, 2 of 3. Sinds 2002 zijn er geen postzegels in Belgische frank meer uitgegeven. Er is ook een tijd een uitgave van postzegels geweest waarop de waarde zowel in Belgische frank als in euro stond. Sinds 2011 zijn er geen postzegels meer uitgegeven in euro.

 

Handmatige controle van de frankering van oude postzegels op enveloppen is dan ook aan de orde. Dat is duur, ingewikkeld en foutgevoelig, zegt bpost mij. Om die redenen laten zeer weinig Europese landen nog een frankering met oude postzegels toe.

 

Ik denk dat Frankrijk en Italië de uitzonderingen zijn. Hun oude nationale munteenheden worden dus niet meer geaccepteerd, alleen nog zegels in euro.

 

U vroeg over hoeveel brieven het hier gaat. Volgens bpost wordt op dit moment minder dan 0,25 %, 1 op 400 dus, van de met postzegels gefrankeerde brieven gefrankeerd met Belgische frank. Ongeveer 1 %, 1 op 100, wordt gefrankeerd in euro.

 

De maatregel die (…)

 

De voorzitter: Er is een technisch probleem.

 

Mevrouw de minister, hoort u ons? Er was een onderbreking. Ik weet niet op welk moment u was gestopt.

 

08.06 Minister Petra De Sutter: Mijnheer de voorzitter, ik weet het niet. Plots was iedereen weg.

 

De voorzitter: U was een tweetal minuten weg, niet langer. Herbegin even van bij het begin.

 

08.07 Minister Petra De Sutter: Mijnheer de voorzitter, ik heb waarschijnlijk al aangegeven dat bpost vertelt dat het gaat om problemen bij de controle van frankering van oude postzegels. Andere landen hebben de maatregel ook doorgevoerd, behalve Frankrijk en Italië.

 

Misschien hebt u mij nog horen verklaren dat het gaat om 0,25 % van het totaal aantal brieven dat nog met zegels met Belgische frank wordt gefrankeerd en om 1 % van de zegels in euro.

 

De termijn die is vastgelegd om de zegels nog te gebruiken, waarover ook de raadpleging gaat, is langer dan een jaar, namelijk twaalf jaar na de laatste verkoop van de laatste zegel in euro en nog langer in Belgische frank.

 

Ik was net aan het antwoorden dat het gaat over de postzegels die wij gebruiken om brieven te frankeren en dat een en ander geen rechtstreekse invloed heeft op de verzamelwaarde van filatelistische postzegels, die in beperkte oplagen worden uitgegeven. bpost blijft trouwens ook filatelistische postzegels uitgeven. Filatelistische postzegels mogen, indien ze geen Belgische frank of euro vermelden, ook na 1 januari 2023 nog als frankeermiddel worden gebruikt.

 

Ik wil vooral meegeven dat ik zal wachten op de resultaten van de publieke consultatie vooraleer ik enige conclusie zal trekken. Wij moeten alle feiten, standpunten en informatie hebben om ter zake een conclusie te trekken.

 

Ik heb mij bij het BIPT al even geïnformeerd. Op dit moment hebben een veertiental postzegelverzamelaars en filatelieclubs input geleverd specifiek over artikel 48 in het ontwerp van koninklijk besluit, zijnde het artikel dat gaat over de ontwaarding van de oude postzegels.

 

Ik wil niet vooruitlopen op de feiten, maar wil toch al even opmerken dat naar mijn mening de weerstand tegen het ongeldig verklaren van in euro uitgegeven postzegels een terechte bekommernis van de samenleving is. Over zegels in Belgische frank zullen wij het misschien eens zijn dat ze niet nog heel lang in gebruik moeten blijven. De postzegels in euro zijn in andere landen echter ook nog in gebruik. Dus die zegels moeten wij misschien apart bekijken.

 

Wij kunnen misschien ook nadenken over een langere overgangsperiode om aan de kritiek tegemoet te komen die wij ontvangen. Ik wil echter wachten tot het moment waarop ik het onderzoek, volledig geanalyseerd door het BIPT, kan inkijken om daarna met een aangepast ontwerp van koninklijk besluit naar de ministerraad te stappen.

 

Ik hoop dat ik aldus een aantal ongerustheden heb kunnen wegwerken en heb kunnen antwoorden op de vele vragen over het onderwerp.

 

08.08  Maria Vindevoghel (PVDA-PTB): Mijnheer de voorzitter, mevrouw de minister, ik vind het een goede zaak dat u nog in overleg bent. Het is goed dat dit besproken wordt, want er was effectief paniek bij de vele verzamelaars. Wij wachten op het vervolg.

 

08.09  Michael Freilich (N-VA): Mijnheer de voorzitter, mevrouw de minister, het is positief dat men oor heeft voor de bekommernissen van de sector. Dit toont ook aan dat vooraleer dergelijke beslissingen worden genomen, het niet slecht is om de mensen over wie het gaat, te informeren, in plaats van nadien vast te stellen dat er een probleem is. Dat is een werkpunt waarmee men in de toekomst misschien meer rekening kan houden.

 

08.10  Marianne Verhaert (Open Vld): Mijnheer de voorzitter, mevrouw de minister, het gaat om een beperkt aantal postzegels, dat blijkt duidelijk uit de cijfers die u gaf. Het is heel belangrijk en mooi dat u op voorhand reeds de mensen consulteert. Wij kijken uit naar uw voorstel en zullen dan bekijken of wij bijkomend nog acties moeten ondernemen.

 

08.11  Nathalie Dewulf (VB): Mijnheer de voorzitter, mevrouw de minister, het is een spijtige zaak voor de postzegelverzamelaars die hun verzameling in waarde zien dalen tot bijna niets meer. De postzegelverzamelaars hebben ooit betaald voor die postzegels.

 

Grote en dikke enveloppen worden vandaag nog steeds door mensenhanden verwerkt. Wat is dan eigenlijk het probleem om die enkele brieven met oude postzegels erbij te nemen? Een postzegel is eigenlijk het bewijs dat bpost een dienst moet leveren.

 

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

 

09 Vraag van Maria Vindevoghel aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "Het besparingsplan van Proximus" (55014628C)

09 Question de Maria Vindevoghel à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "Le plan d'économies de Proximus" (55014628C)

 

09.01  Maria Vindevoghel (PVDA-PTB): Mijnheer de voorzitter, mevrouw de minister, in 2019 is er een groot transformatieplan in gang gezet waarbij 1.300 werknemers hun job verloren zijn. Daarover is er veel gedebatteerd in de commissie. Dan was er het vertrek naar de concurrentie van CEO Dominique Leroy, dat ook niet zo goed verlopen is. Nu lees ik dat er weer een voorstel is om nieuwe besparingen door te voeren.

 

Is het besparingsplan van 2019 volledig uitgevoerd? Welke impact had dit plan op de resultaten van 2020?

 

Proximus wil 400 miljoen euro besparen tegen 2025. Hoe zal men dit realiseren? Gaat men investeringen schrappen? Gaat men minder investeren in het eigen netwerk? Gaat men de 5G-investeringen schrappen of uitstellen? Zullen er jobs sneuvelen bij dit besparingsplan? Hoe verklaart u de strategie van overnames, zoals van Mobile Vikings en BICS, terwijl er tegelijk bespaard wordt op de eigen activiteiten?

 

Is het een goed moment voor Proximus om tijdens de coronacrisis te besparen, terwijl er zoveel noden zijn bij de bevolking op het vlak van digitalisering. U staat trouwens ook achter de idee dat iedereen het recht heeft op een digitale connectie.

 

09.02 Minister Petra De Sutter: Mijnheer de voorzitter, mevrouw Vindevoghel, Proximus heeft mij laten weten dat het zogenaamde Fit for Purpose-plan voor 2019 volledig is uitgevoerd.

 

Proximus heeft me ook gezegd dat het nieuwe plan geen nieuw sociaal plan bevat. De besparingen worden gedaan via operationele aspecten van het bedrijf. Dit heeft geen impact op het aangekondigde plan voor de uitrol van glasvezel. U weet dat zij tegen 2028 4,2 huishoudens en bedrijven willen connecteren. Maar het heeft ook geen invloed op de investeringen die nodig zijn voor 5G en op de plannen inzake digitalisering.

 

Het zijn zuiver operationele besparingen. De besparingen zullen worden gevonden in een versnelde uitfasering van het kopernetwerk, zegt men mij. Waarom? Omdat het onderhoud van glasvezel lagere onderhoudskosten met zich meebrengt dan het onderhoud van het kopernetwerk.

 

Ten tweede, het verder rationaliseren van een aantal technische gebouwen, wat opnieuw dankzij nieuwe technologieën kan gebeuren, zonder een impact op de dienstverlening.

 

Verdere details over de kostenbesparingsplannen en de acquisitie- of overnamebeslissingen van Proximus kan ik zoals u begrijpt niet geven omdat dit gevoelige informatie bevat voor de concurrentiële positie van Proximus. Ik besef dat ik dit heel vaak in de commissie moet zeggen, maar dit zijn commerciële bedrijven die deze informatie niet altijd publiek kunnen maken. Ik moet als minister respect opbrengen voor de autonomie van het bedrijf. Ik moet ervoor zorgen dat hun concurrentiepositie niet in het gedrang wordt gebracht. Ik kan u de informatie dus niet altijd bezorgen.

 

Uw grote bekommernis was dat de besparingen nadelige effecten op het personeel zouden hebben. Ik heb de garantie van Proximus gekregen dat dit niet het geval zal zijn.

 

09.03  Maria Vindevoghel (PVDA-PTB): Mevrouw de minister, dat is inderdaad de grote bekommernis van het personeel. Bij de hele herstructurering van 2019 hebben we van het personeel vaak gehoord dat er toch gevolgen waren voor de dienstverlening en er te weinig personeel was in de verschillende diensten.

 

Ik vind de dienstverlening heel belangrijk. De mensen hebben recht op een goed uitgebouwde digitale connectie. Ik weet dat u daar ook achter staat. Ik ben blij dat het personeel behouden blijft en dat er verder aan een goede dienstverlening voor de klanten wordt gewerkt.

 

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

 

10 Samengevoegde vragen van

- Maria Vindevoghel aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "De staking bij bpost" (55014846C)

- Nicolas Parent aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "De staking bij het bpostkantoor Liège Rive Gauche" (55015705C)

10 Questions jointes de

- Maria Vindevoghel à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "La grève chez bpost" (55014846C)

- Nicolas Parent à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "La grève à l'antenne bpost de Liège Rive Gauche" (55015705C)

 

10.01  Maria Vindevoghel (PVDA-PTB): Mevrouw de minister, deze vraag is al een tijdje geleden ingediend en de staking waarvan sprake, is al voorbij; er is zelfs al een akkoord bereikt.

 

Mevrouw de minister, graag verkrijg ik meer info over wat er juist beslist is naar aanleiding van die acties.

 

Op welke manier is de beslissing tot overplaatsing van de 17 werknemers van Luik Rive Gauche naar Awans tot stand gekomen?

 

Werden de sociale partners daarbij betrokken en zo ja, hoe? Aangezien er enkele dagen actie gevoerd werd, was het voorafgaand overleg blijkbaar niet zo goed.

 

Zal bpost in die regio extra medewerkers aannemen om te voldoen aan de verhoogde werkdruk, voornamelijk vanwege extra pakjes?

 

Is de overplaatsing van postmedewerkers een veel voorkomend fenomeen? Wat zijn de redenen daartoe? Kunnen postmedewerkers een overplaatsing weigeren? Er leeft een bepaalde gevoeligheid op dat vlak. Ik werd gecontacteerd door een alleenstaande vrouw, die bang was voor een mogelijke overplaatsing. Een overplaatsing heeft veel sociale en familiale consequenties. Daarom verneem ik graag uw visie.

 

Le président: Monsieur Parent, je suppose que c'est de la même grève dont on parle.

 

10.02  Nicolas Parent (Ecolo-Groen): Monsieur le président, merci pour cette introduction.

 

Effectivement, cela concerne le bureau de bpost rive gauche à Liège. C'est un bureau important sur le territoire liégeois. Ce mouvement de grève a eu lieu du 24 février au 10 mars. Cette grève est derrière nous mais elle soulève néanmoins toujours des questions compte tenu des implications sur la charge de travail comme cela a été rappelé, mais également des conditions de reprise du travail. L'objet de la grève, comme cela a été dit, est la nouvelle organisation du travail visant à déplacer une partie des activités colis vers le site du centre de tri d'Awans, plus spacieux, avec le transfert initialement prévu de 17 agents à Awans.

 

Au niveau du bureau de Liège rive gauche, les craintes concernaient le maintien de la capacité de travail dans de bonnes conditions compte tenu de la hausse de l'activité colis, notamment. À la suite de différents entretiens entre bpost et les représentants des travailleurs, la grève a pris fin sur la base d'un accord réduisant le nombre d'agents transférés vers Awans. Toutefois, des inquiétudes subsistent manifestement, concernant notamment la pérennité des activités de Liège rive gauche mais aussi la charge de travail du personnel de ce bureau liégeois.

 

Mes questions sont donc les suivantes. Quelles sont les garanties obtenues sur la pérennité du site Liège rive gauche en matière de gestion de colis? Une évaluation de la charge de travail reposant sur les agents de Liège rive gauche à la suite des décisions prises est-elle prévue? Enfin, des solutions de mobilité ont-elles été proposées au personnel transféré?

 

10.03  Petra De Sutter, ministre: Monsieur Parent et Madame Vindevoghel, je vous remercie pour vos questions.

 

Bpost informeert mij dat er inderdaad een akkoord is gesloten met de vertegenwoordigers van de vakbonden, akkoord dat werd voorgelegd aan het personeel en dat goedkeuring heeft gekregen. De situatie is dus genormaliseerd. Ik geef u toch nog wat bijkomende informatie mee als antwoord op uw vragen.

 

Er is beslist dat er een bepaald volume aan pakketten over zou worden gebracht van het huidige kantoor van Luik, Rive Gauche, in Grivegnée, naar het parcels center in Awans. Die beslissing werd ingegeven door, ten eerste, het feit dat het gebouw in Grivegnée niet aangepast is aan de verwachte toename in het aantal te verwerken pakjes de komende maanden. Momenteel worden er in het parcels center al meer dan 1.500 pakketten verwerkt, bestemd voor Luik. Ten tweede verstoren de werken aan tramsporen op het moment het verkeer in de gemeente aanzienlijk. Het was dus eigenlijk noodzakelijk om een deel van de pakjes in kwestie te verdelen vanuit Awans en het andere deel vanuit Grivegnée.

 

Bpost geeft aan dat de vakbonden vanaf het begin zijn betrokken bij het project. Toen in oktober, november en december van vorig jaar het aantal aan Awans overgedragen pakjes aanzienlijk toenam, werden de sociale partners ingelicht. Zij stemden in met die overdracht. De toename van pakjes is in covidtijden ondertussen natuurlijk een realiteit geworden. Zoals u vermeldt, zullen er inderdaad 17 arbeidsplaatsen aan de distributie van Awans worden toegekend. Er zullen eveneens in totaal voor het hele distributiegebied Luik Stad zeven extra arbeidsplaatsen worden gecreëerd.

 

bpost m'informe que le transfert d'activités d'un site bpost à un autre est, en effet, une pratique courante qui peut être due à la vétusté ou à l'inadaptation des bâtiments ou à des situations imprévues comme les récents travaux à Dour ou à Spa qui rendent l'accès au bâtiment impossible. Les conditions de transfert d'affectation et de mobilité du personnel sont réglementées et négociées. Dans ce cas, une période d'essai de quelques mois a été accordée aux membres du personnel afin qu'ils puissent revenir au centre de distribution de Grivegnée s'ils le souhaitent.

 

L'entreprise publique autonome bpost signale également qu'elle s'engage à maintenir l'activité à Grivegnée. La réorganisation s'accompagne d'une évaluation continue et d'une évaluation finale après trois mois. En outre, une navette a été mise en place pour relier la gare de Liège au centre de colis d'Awans.

 

10.04  Maria Vindevoghel (PVDA-PTB): Mevrouw de minister, het feit dat de werknemers zo lang actie hebben gevoerd, toont aan dat er toch wel een probleem was met het overleg vooraf. Ik denk niet dat werknemers in actie schieten, als er besprekingen hebben plaatsgevonden. Als er beslissingen moeten worden genomen, moet men in overleg treden met de werknemersorganisaties. Men moet ook goed beseffen dat het heel veel consequenties heeft als een bedrijf van de ene naar de andere plaats verhuist. Dat heeft een enorme impact op het familiale en sociale leven van de werknemers, dus ik hoop dat bpost voorzichtig is met zulke beslissingen in de toekomst. Men moet in overleg gaan en goede oplossingen zoeken voor de werknemers, zodat zij niet zomaar een verhuis moeten organiseren, want die heeft heel veel consequenties voor hun familiale leven.

 

10.05  Nicolas Parent (Ecolo-Groen): Madame la ministre, je vous remercie pour vos précisions rassurantes et intéressantes. De l'emploi a été créé mais certaines questions subsistaient néanmoins. Malgré le fait que le processus avait été concerté, il y a eu rupture du dialogue à un moment donné.

 

En ce qui concerne le maintien de l'activité à Liège centre, je trouve cela important et je vous remercie pour les précisions apportées. Même s'il y a des sites qui peuvent être plus opérationnels en périphérie, il est important de conserver une activité de bpost dans les centres, dans des sites qui sont parfois mieux situés en termes de transport en commun. On a parlé du tram comme étant actuellement un souci par rapport à l'accessibilité du bureau de Grivegnée mais plus tard, ce sera aussi une plus-value pour pouvoir permettre au personnel de se déplacer plus facilement au sein de la ville de Liège et ne pas devoir migrer en périphérie. C'est aussi dans l'intérêt du personnel de maintenir une activité à proximité de leur domicile. On sait que le centre-ville de Liège est fortement peuplé et qu'il attire bon nombre de travailleurs de bpost.

 

L'incident est clos.

Het incident is gesloten.

 

11 Question de Jean-Marc Delizée à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "L'absence de dirigeants francophones chez bpost" (55015091C)

11 Vraag van Jean-Marc Delizée aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "Het onevenwicht ten nadele van de Franstaligen bij de directie van bpost" (55015091C)

 

11.01  Jean-Marc Delizée (PS): Madame la ministre, lors de l'audition du précédent CEO de bpost dans notre commission en octobre dernier, je l'avais déjà interrogé sur l'absence de francophones au sein de la direction de bpost. Six mois plus tard, il semble que le déséquilibre qui avait été pointé à l'époque s'est malheureusement accentué aujourd'hui avec le départ d'Henri de Romrée du Groupe bpost.

 

À ma connaissance, plus aucun francophone ne siège donc au sein du Group Executive Committee qui dirige le Groupe bpost. Par ailleurs, l'instance paritaire, établie par la loi sur les entreprises publiques autonomes de 1991, n'est donc plus conforme.

 

Je ne suis pas quelqu'un de très pointu sur ces questions, mais je crois que ce n'est pas souhaitable, dans un esprit d'équilibre. Cela peut créer la suspicion à terme sur les choix stratégiques d'investissements de l'entreprise, ou d'autres choses. Je pense dès lors qu'il faut remédier à cette situation.

 

Madame la ministre, pouvez-vous nous donner les chiffres concernant le nombre de directeurs francophones et néerlandophones, en ce compris les sous-directeurs pour examiner l'équilibre à ce niveau, ainsi que les chiffres qui concernent le Group Executive Committee? Au-delà des chiffres, avez-vous pris contact avec l'entreprise publique afin de vous assurer que celle-ci remédie dans les meilleurs délais à cette situation?

 

11.02  Petra De Sutter, ministre: Monsieur le président, en ce qui concerne votre question qui fait référence à la proportion de néerlandophones et de francophones au sein des membres de la direction de bpost, je peux vous informer que la répartition est de respectivement 62 % et 38 %.

 

En ce qui concerne le Group Executive Committee, la représentativité des Régions du pays sera un des éléments dont il sera tenu compte lors des modifications de sa composition. Nous avons clairement indiqué que nous devions nous efforcer d'atteindre un meilleur équilibre linguistique même si la loi ne l'exige pas.

 

La vacance, entre autres, du poste de chief technology officer et le départ à la retraite de fonctionnaires dans un avenir proche pourrait entraîner une évolution vers une plus grande présence de francophones au sein du comité.

 

Par ailleurs, vous conviendrez que dans une organisation multinationale telle que bpost, qui opère sur plusieurs continents, il est important de privilégier les compétences plutôt que la langue, et qu'une présence internationale ainsi que la diversité de genres sont importantes pour une entreprise qui a de l'ambition et des défis commerciaux internationaux. Tout cela sans pour autant négliger le rôle social de bpost.

 

Comme vous l'indiquez, outre le comité de direction du groupe, bpost est tenue, en vertu de la loi du 21 mars 1991 sur les entreprises publiques autonomes, de disposer d'un comité de direction (le "comité loi 91"). Ce comité est chargé de la mission de représenter bpost dans les négociations avec l'État belge sur le renouvellement ou la modification du contrat de gestion entre bpost et l'État belge.

 

Le "comité loi 91" a notamment pour rôle de formuler des recommandations au conseil d'administration. La décision finale est prise par le conseil d'administration. Ledit comité doit effectivement être composé d'un nombre égal de membres néerlandophones et francophones, à l'exception de l'administrateur délégué. Le comité est composé de trois personnes: l'administrateur délégué, le directeur du personnel, de rôle linguistique néerlandophone, et la responsable de la stratégie pour le courrier, de rôle linguistique francophone. La loi est respectée.

 

Je répète que nous travaillons actuellement au développement d'un meilleur équilibre linguistique au sein du Group Executive Committee.

 

11.03  Jean-Marc Delizée (PS): Madame la ministre, merci beaucoup pour ces précisions. Je vais rester sur votre dernier point, à savoir votre volonté d'assurer un meilleur équilibre qu'aujourd'hui. J'entends que, dans les temps qui viennent, vous aurez diverses opportunités pour travailler dans ce sens. Je ne peux que vous y encourager.

 

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

 

12 Vraag van Nathalie Dewulf aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "AUB Postbode" (55015433C)

12 Question de Nathalie Dewulf à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "SVP Facteur" (55015433C)

 

12.01  Nathalie Dewulf (VB): Mevrouw de minister, sinds 2007 bestaat er een systeem met de naam "AUB postbode". Dit systeem is vandaag onvoldoende bekend volgens het laatste BIPT-verslag. Het is niet bekend bij de doelgroep van minder mobiele mensen en bejaarden. Door het bordje “AUB postbode" zichtbaar voor het raam te plaatsen, kan de postbode helpen met financiële verrichtingen, postverrichtingen, briefwisseling, postzegels en aangetekende zendingen. De affiche “AUB postbode" zou toch meer bekend moeten worden, zeker nu veel mensen geïsoleerd thuis zitten, zoals mindervaliden en bejaarden.

 

Ik had graag vernomen welke oplossing u hebt om “AUB postbode" meer bekend te maken bij het grote publiek.

 

Nog een bijkomende vraag: kent u dat, mevrouw de minister, "AUB postbode"?

 

12.02 Minister Petra De Sutter: Dank u wel, mevrouw Dewulf. Ik ken het project, maar dat komt ook omdat ik nu sinds vijf maanden de activiteiten van bpost heel goed begin te kennen. In alle eerlijkheid, ik kende het niet vóór 1 oktober 2020.

 

In zijn algemeenheid deel ik met u de bekommernis dat mensen in deze moeilijke periode zoveel mogelijk worden geholpen. Ik zal alles binnen mijn beleid doen om dat te helpen optimaliseren. Vandaar dat ik de idee achter het project "AUB postbode", dat zich richt op kwetsbare groepen, heel erg ondersteun.

 

We zijn op dit moment in gesprek met bpost, precies om na te gaan hoe de dienst "AUB postbode" eventueel kan worden aangepast en zichtbaarder worden gemaakt dan vandaag het geval is. Want u hebt helemaal gelijk: waarschijnlijk zijn heel veel mensen niet op de hoogte van deze dienstverlening. Het is iets dat heel typisch past in de beheersovereenkomst en dus op tafel ligt bij de onderhandelingen die we nu voeren over de zevende beheersovereenkomst. We zullen het daar absoluut ook in deze commissie verder over hebben wanneer we daar wat verder in staan. Ik nodig u nu al uit om de kwestie van het project "AUB postbode" opnieuw op te rakelen wanneer we effectief zullen debatteren over de zevende beheersovereenkomst en een concreter voorstel rond dit project. Dank u om de vraag te stellen.

 

12.03  Nathalie Dewulf (VB): Dank u voor uw uitgebreid antwoord.

 

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

 

13 Vraag van Maria Vindevoghel aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "De fors stijgende Distripost-tarieven bij bpost" (55015541C)

13 Question de Maria Vindevoghel à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "Les tarifs de Distripost en forte hausse chez bpost" (55015541C)

 

13.01  Maria Vindevoghel (PVDA-PTB): Mevrouw de minister, sinds 1 januari 2021 zijn de Distriposttarieven van bpost gestegen tot wel 30 %. Enkel bedrijven die geen rekening houden met hun klanten, voeren zulke drastische prijsverhogingen door. De grootste slachtoffers van die prijzenpolitiek zijn de kleine kmo's en zelfstandigen, die nu het hardst getroffen worden door de coronacrisis. Die proberen te overleven en bpost wringt hen nu de arm om met zulke hoge prijsstijgingen.

 

Afgelopen week ontving ik een getuigenis van een kmo-bedrijfsleidster in België. Kmo's worden in de meeste gevallen hard getroffen door de coronacrisis en al zeker degenen actief in de sector van de reclameblaadjes en reportagemagazines. De getuigenis gaat als volgt: "We zijn een uitgeverij. Sinds 1999 bedelen we maandelijks lokale reclamemagazines met bpost. De laatste jaren is het een verschrikkelijk, bijna onmogelijk bedrijf om mee samen te werken. Door corona hebben wij een omzetdaling te verteren van 30 tot 70 % per maand. En dan verhoogt bpost zo hard de tarieven, wetende dat de overheid hierin een aandeelhouder is van 51 %. Het is niet omdat de brievenmarkt daalt, dat wij, kleine middenstanders, het verschil moeten betalen. Ik stel me hier bijzonder veel vragen bij."

 

Ook wij hebben vragen bij die prijzenpolitiek. Hoe fel zijn de tarieven van Distripost, de distributie van onder andere reclameblaadjes, de afgelopen tien jaar gestegen? Op welke basis heeft bpost beslist om de tarieven voor Distripost tot wel 30 % te laten stijgen in 2021 ten opzichte van 2020? Heeft het zich gebaseerd op cijfers uit 2020, het coronajaar?

 

In 2020 daalde de omzet wat Distripost betreft fel door corona. Wil bpost dat verlies in 2021 compenseren door tariefverhogingen door te voeren? Hoeveel extra omzet zal bpost naar eigen verwachting genereren dankzij de hogere Distriposttarieven in 2021?

 

13.02 Minister Petra De Sutter: Mevrouw Vindevoghel, Distripost is een commercieel product van bpost. Het behoort dus niet tot de producten die deel uitmaken van de universele postdienst. Het is onderworpen aan het toezicht van het BIPT. Ook andere bedrijven bieden leveringsdiensten voor ongeadresseerde folders aan.

 

Dat gezegd zijnde, de prijsstijging weerspiegelt de kostenevolutie van het product. Het product wordt niet zelfstandig verdeeld, maar door de postbode meegenomen op de ronde. Hoe minder een postbode een Distripostproduct samen met de geadresseerde post kan bussen, hoe meer stops men moet maken, alleen voor de producten van Distripost, dus hoe hoger de kosten om Distripost te bedelen.

 

De evolutie van de inkomsten hangt niet alleen af van de evolutie van de tarieven, maar ook van de volumes en de productmix. De bepaling van de inkomsten is dus niet lineair ten opzichte van de ontwikkeling van de tarieven. Het is misschien een ingewikkeld verhaal, maar ik hoop dat ik het duidelijk heb kunnen maken.

 

De prijswijziging voor het standaardproduct schommelt elk jaar. De prijswijziging in 2021 ligt in lijn met de gemiddelden van de voorbije jaren. Als men de tarieven van 2021 vergelijkt met die van 2020, kan men vaststellen dat de tarieven van commerciële folders 6,7 % zijn gestegen en de prijzen van informatieve folders 6,3 %. De gemiddelde prijsstijging voor 2018 bedroeg 6,3  %, voor 2019 11 % en voor 2020 3,1 % voor de commerciële folders en 9,2 % voor de informatieve folders.

 

Ik hoop dat die cijfers u iets wijzer hebben gemaakt.

 

13.03  Maria Vindevoghel (PVDA-PTB): Mevrouw de minister, ik ben inderdaad een beetje wijzer geworden. Maar ik vraag mij wel af of de mevrouw die de mail stuurde, tevreden zal zijn met het antwoord. Voor de kleine zelfstandigen, die door corona al heel veel minderinkomsten noteren, is de prijsstijging niet min. Zij zien de bedeling als een activiteit van bpost, dat zij als een overheidsbedrijf beschouwen, en vinden een dergelijke prijsstijging toch problematisch.

 

Ik zal uw antwoord in ieder geval doorgeven.

 

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

 

14 Vraag van Eva Platteau aan Petra De Sutter (VEM Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven) over "Covidsneltesten bij bpost" (55015740C)

14 Question de Eva Platteau à Petra De Sutter (VPM Fonction publique et Entreprises publiques) sur "Les tests rapides de la covid chez bpost" (55015740C)

 

14.01  Eva Platteau (Ecolo-Groen): Mevrouw de minister, na de vorige vergadering van het Overlegcomité heeft de regering aangekondigd dat er sneltests zullen worden ingezet op de werkvloer. Thuiswerk is verplicht, iets wat met de stijgende coronacijfers zeer belangrijk is. Helaas kan echter niet iedereen van thuis uit werken. Niet alleen is dat voor sommige functies niet mogelijk, sommige sectoren blijven zelfs in hun geheel aangewezen op de werkvloer.

 

Gisteren werd op de radio aangekondigd dat bpost sneltests zal gebruiken om werknemers op de werkvloer te testen. Het zou hierbij om een proefproject gaan. Kunt u wat meer toelichting geven over de sneltests bij bpost? Hoe zal dit precies in zijn werk gaan? Hoe past het proefproject bij bpost in de ruimere federale snelteststrategie?

 

Naast bpost bent u ook voor andere overheidsdiensten en –bedrijven bevoegd. Kunt u meedelen in hoeverre ook daar sneltests zullen worden ingezet?

 

14.02 Minister Petra De Sutter: Mevrouw Platteau, het komt mij als minister niet toe om u in deze commissie te verwelkomen maar ik kan u wel verwelkomen in het bijzonder boeiende thema van de overheidsbedrijven. Naast boeiend is het ook een actueel thema, zoals uw vraag doet uitschijnen.

 

Het klopt dat het coronavirus opnieuw in kracht toeneemt, we zien de cijfers stijgen in alle provincies. Als men weet dat een heel groot deel van de besmettingen op de werkvloer gebeurt, dan moeten we daar ingrijpen als we verdere lockdowns willen vermijden.

 

Een doorgedreven testingcampagne parallel met de vaccinatiecampagne is cruciaal om onze economie, onze scholen en onze samenleving open en draaiende te houden.

 

Sneltests en binnenkort allicht ook zelftests zullen een belangrijke rol spelen in de exitstrategie of in de teststrategie 2.0, als wij ze op die manier zouden noemen, die door de federale regering op dit ogenblik samen met het coronacommissariaat en de taskforce Testing wordt uitgewerkt.

 

Dat was een inleiding.

 

In dat kader is het nuttig een aantal proefprojecten op te starten, zoals wij gisteren bij bpost hebben gedaan. In de loop van vier weken zullen in totaal ongeveer 1.700 medewerkers van drie sorteercentra frequent worden getest met sneltests.

 

De bedoeling van het grootschalige proefproject is de haalbaarheid en de schaalbaarheid van die oplossing te achterhalen. Ik denk aan de kosten van de sneltests, de organisatorische en logistieke uitdagingen van de tests en aan de vraag of er voldoende geschoold personeel is om de tests af te nemen.

 

Op uw tweede vraag kan ik u antwoorden dat volgens het huidige reglementair kader vandaag al antigeentests, dus sneltests, kunnen worden afgenomen in bedrijven en in woonzorgcentra bij clusteruitbraken, hoewel dat niet altijd eenvoudig is gezien de strikte registratievoorschriften.

 

Daarom is het de bedoeling sneltests ter beschikking te stellen van bedrijven en openbare diensten en er ook voor te zorgen dat er niet te veel administratie en registratie aan te pas moet komen. Er wordt bijvoorbeeld aan gedacht alleen de positieve tests te registreren aangezien iedereen wordt getest, symptomen of niet.

 

Er wordt ook bekeken of tests kunnen worden afgenomen door mensen met verschillende soorten kwalificaties.

 

Wij gaan in elk geval voor een gerichte aanpak, conform de afspraken gemaakt met het covidcommissariaat. Qua profiel zullen we ons richten op functies die niet kunnen telewerken en die nauwe contacten hebben, waardoor het risico van virustransmissie hoog ligt. Qua geografisch criterium hebben we gekozen voor werkplekken in de provincies Henegouwen, Namen, Oost-Vlaanderen en Brussel-Hoofdstad.

 

We kijken ook naar andere overheidsbedrijven. Wat mijn bevoegdheden betreft, is dat in de eerste plaats Proximus. Ik weet dat collega Gilkinet ook aan het bekijken is of dit misschien ook bij de NMBS kan, maar dat zijn op dit moment nog plannen. Bij Proximus zouden we over een paar dagen al kunnen starten met een proefproject. Ik ben ook bevoegd voor Ambtenarenzaken. In de FOD BOSA lijkt het aantal functies waar telewerk niet mogelijk is  zeer laag te zijn en kan men zich afvragen of een proefproject daar wel interessant is. Mogelijks is dat niet het geval.

 

14.03  Eva Platteau (Ecolo-Groen): Mevrouw de minister, ik dank u voor uw antwoord.

 

Het is heel interessant dat die proefprojecten van start gaan. Zoals u hebt aangegeven, is het nuttig om daaruit lessen te trekken inzake de haalbaarheid en de schaalbaarheid. Ik neem uit uw antwoord mee dat dit een heel belangrijke logistieke operatie is die ons hopelijk zal helpen bij de exitstrategie, waarnaar we allemaal heel hard uitkijken.

 

Ik wens u veel succes met die proefprojecten.

 

L'incident est clos.

Het incident is gesloten.

 

Le président: Chers collègues, je pense que nous avons épuisé notre ordre du jour. Je voudrais remercier Mme la ministre pour sa présence, pour notre échange de vues autour de bpost ainsi que pour ses réponses aux autres questions.

 

La réunion publique de commission est levée à 17 h 13.

De openbare commissievergadering wordt gesloten om 17.13 uur.