IP352_FIN.doc

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

AGALEV-ECOLO

Anders gaan leven / Ecologistes Confédérés pour l'organisation de luttes originales

CD&V

Christen-Democratisch en Vlaams

Front National

Mouvement réformateur

Parti socialiste

cdH

centre démocrate Humaniste

SP.A

Socialistische Partij Anders

VLAAMS BLOK

Vlaams Blok

VLD

Vlaamse Liberalen en Democraten

VU&ID

Volksunie&ID21

Afkortingen bij de nummering van de publicaties :

Abréviations dans la numérotation des publications :

DOC 50 0000/000

Parlementair document van de 50e zittingsperiode + basisnummer en
volgnummer

DOC 50 0000/000

Document parlementaire de la 50e législature, suivi du n° de base et
du n° consécutif

QRVA

Schriftelijke Vragen en Antwoorden

QRVA

Questions et Réponses écrites

CRIV

Integraal Verslag,met links het definitieve integraal verslag en rechts
het vertaald beknopt verslag van de toespraken (op wit papier, bevat
ook de bijlagen)

CRIV

Compte Rendu Intégral, avec, à gauche, le compte rendu intégral
définitif et, à droite, le compte rendu analytique traduit des
interventions (sur papier blanc, avec les annexes)

CRIV

Voorlopige versie van het Integraal Verslag (op groen papier)

CRIV

Version Provisoire du Compte Rendu Intégral (sur papier vert)

CRABV

Beknopt Verslag (op blauw papier)

CRABV

Compte Rendu Analytique (sur papier bleu)

PLEN

Plenum (witte kaft)

PLEN

Séance plénière (couverture blanche)

COM

Commissievergadering (beige kaft)

COM

Réunion de commission (couverture beige)

Officiële publicaties, uitgegeven door de Kamer van volksvertegenwoordigers
Bestellingen :
Natieplein 2
1008 Brussel
Tel. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.deKamer.be
e-mail :

publicaties@deKamer.be

Publications officielles éditées par la Chambre des représentants
Commandes :
Place de la Nation 2
1008 Bruxelles
Tél. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.laChambre.be
e-mail :

publications@laChambre.be

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

INHOUD

SOMMAIRE

Berichten van verhindering

Excusés

Regeling van de werkzaamheden

Ordre des travaux

Spreker: Geert Versnick

Orateur: Geert Versnick

ONTWERPEN EN VOORSTELLEN

PROJETS ET PROPOSITIONS

Wetsontwerp tot wijziging van de wet van
16 juni 1993 betreffende de bestraffing van
ernstige schendingen van het internationaal
humanitair recht (2265/1-6)

Projet de loi modifiant la loi du 16 juin 1993
relative à la répression des violations graves du
droit international humanitaire (2265/1-6)

- Wetsvoorstel tot wijziging op procedureel vlak
van de wet van 16 juni 1993 betreffende de
bestraffing van ernstige schendingen van het
internationaal humanitair recht (1568/1-2)

- Proposition de loi modifiant, sur le plan de la
procédure, la loi du 16 juin 1993 relative à la
répression des violations graves du droit
international humanitaire (1568/1-2)

Hervatting van de algemene bespreking

Reprise de la discussion générale

Sprekers: Fauzaya Talhaoui, rapporteur, Tony
Van Parys, rapporteur, Bart Laeremans,
Martine Dardenne, Daniel Bacquelaine,
voorzitter van de MR-fractie, Vincent Decroly,
Guido Tastenhoye, Jean-Pierre Grafé, André
Smets, Yves Leterme, voorzitter van de
CD&V-fractie, Hugo Coveliers, voorzitter van
de VLD-fractie, Karine Lalieux, Marc
Verwilghen, minister van Justitie, Didier
Reynders, minister van Financiën, Paul Tant,
Fred Erdman

Orateurs: Fauzaya Talhaoui, rapporteur, Tony
Van Parys, rapporteur, Bart Laeremans,
Martine Dardenne, Daniel Bacquelaine,
président du groupe MR, Vincent Decroly,
Guido Tastenhoye, Jean-Pierre Grafé, André
Smets, Yves Leterme, président du groupe
CD&V, Hugo Coveliers, président du groupe
VLD, Karine Lalieux, Marc Verwilghen,
ministre de la Justice, Didier Reynders,
ministre des Finances, Paul Tant, Fred
Erdman

Bespreking van de artikelen

Discussion des articles

Sprekers:

Bart Laeremans, Marc

Verwilghen, minister van Justitie

Orateurs: Bart Laeremans, Marc Verwilghen,
ministre de la Justice

Regeling van de werkzaamheden

Ordre des travaux

Wetsontwerp nr. 2265

Projet de loi n° 2265

(Vraag om correctie)

(Demande de correction)

Spreker: Hugo Coveliers, voorzitter van de
VLD-fractie

Orateur: Hugo Coveliers, président du groupe
VLD

Wetsontwerp tot wijziging van de wetgeving
betreffende de bescherming van de goederen
van personen die wegens hun lichaams- of
geestestoestand geheel of gedeeltelijk
onbekwaam zijn die te beheren (107/21-22)

Projet de loi modifiant la législation relative à la
protection des biens des personnes totalement
ou partiellement incapables d'en assumer la
gestion en raison de leur état physique ou
mental (107/21-22)

Bespreking van de artikelen

Discussion des articles

Spreker: Karel Van Hoorebeke

Orateur: Karel Van Hoorebeke

Wetsontwerp tot wijziging van sommige
bepalingen van het Burgerlijk Wetboek in
verband met het erfrecht van de langstlevende
echtgenoot (1353/11-12)

Projet de loi modifiant certaines dispositions du
Code civil relatives aux droits successoraux du
conjoint survivant (1353/11-12)

Spreker: Anne Barzin, rapporteur

Orateur: Anne Barzin, rapporteur

Bespreking van de artikelen

Discussion des articles

Wetsontwerp tot wijziging van de wet van
26 juni 2002 betreffende de oprichting van de
Vestigingsraad (2324/1-3)

Projet de loi modifiant la loi du 26 juin 2002
relative à l'instauration du Conseil
d'Etablissement (2324/1-3)

Algemene bespreking

Discussion générale

Bespreking van de artikelen

Discussion des articles

Spreker: Arnold Van Aperen, rapporteur

Orateur: Arnold Van Aperen, rapporteur

Wetsontwerp houdende eerste aanpassing van
de Algemene uitgavenbegroting voor het
begrotingsjaar 2003 - Sectie 19 - Regie der
Gebouwen (2387/1)

Projet de loi contenant le premier ajustement du
Budget général des dépenses de l'année
budgétaire 2003 - Section 19 - Régie des
bâtiments (2387/1)

Beperkte algemene bespreking

Discussion générale limitée

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Bespreking van de artikelen

Discussion des articles

Wetsvoorstel tot toekenning van de eretitel van
veteraan aan sommige personeelsleden van het
departement van landsverdediging (2174/1-2)

Proposition de loi accordant le titre honorifique
de vétéran à certains membres du personnel du
département de la défense (2174/1-2)

Algemene bespreking

Discussion générale

Bespreking van de artikelen

Discussion des articles

Sprekers: Josée Lejeune, rapporteur, Mirella
Minne

Orateurs: Josée Lejeune, rapporteur, Mirella
Minne

Wetsvoorstel houdende wijziging van de wet van
8 augustus 1981 houdende inrichting van het
Nationaal Instituut voor oorlogsinvaliden, oud-
strijders en oorlogsslachtoffers, evenals van de
Hoge Raad voor oorlogsinvaliden, oud-strijders
en oorlogsslachtoffers en houdende inrichting
van het Instituut voor veteranen (2175/1-2)

Proposition de loi portant modification de la loi
du 8 août 1981 portant création de l'Institut
national des invalides de guerre, anciens
combattants et victimes de guerre, ainsi que du
Conseil supérieur des invalides de guerre,
anciens combattants et victimes de guerre et
créant l'Institut des vétérans (2175/1-2)

Algemene bespreking

Discussion générale

Bespreking van de artikelen

Discussion des articles

Spreker: Josée Lejeune, rapporteur

Orateur: Josée Lejeune, rapporteur

Wetsvoorstel tot regeling van de
arbeidsovereenkomst wegens scheepsdienst
voor de zeevisserij en tot verbetering van het
sociaal statuut van de zeevisser (1728/1-5)

Proposition de loi portant réglementation du
contrat d'engagement maritime pour la pêche
maritime et améliorant le statut social du
pêcheur de mer (1728/1-5)

Algemene bespreking

Discussion générale

Bespreking van de artikelen

Discussion des articles

Spreker: Hugo Coveliers, voorzitter van de
VLD-fractie

Orateur: Hugo Coveliers, président du groupe
VLD

Wetsontwerp tot wijziging van artikel 63bis van
het Wetboek van de belasting over de
toegevoegde waarde (2193/1)

Projet de loi visant à modifier l'article 63bis du
Code de la taxe sur la valeur ajoutée (2193/1)

Algemene bespreking

Discussion générale

Bespreking van de artikelen

Discussion des articles

Wetsontwerp tot wijziging van de artikelen 175²
en 176² van het Wetboek der met het zegel
gelijkgestelde taksen betreffende het wegvervoer
en de zee- en binnenvaartverzekeringen (2299/1-
4)

Projet de loi modifiant les articles 175² et 176² du
Code des taxes assimilées au timbre
relativement au transport routier et aux
assurances maritimes et fluviales (2299/1-4)

Algemene bespreking

Discussion générale

Bespreking van de artikelen

Discussion des articles

Spreker: Yves Leterme, rapporteur

Orateur: Yves Leterme, rapporteur

Wetsontwerp houdende toekenning van de
hoedanigheid van officier van gerechtelijke politie
aan bepaalde ambtenaren van de Administratie
der douane en accijnzen (2249/1-4)

Projet de loi octroyant la qualité d'officier de
police judiciaire à certains agents de
l'Administration des douanes et accises (2249/1-
4)

Algemene bespreking

Discussion générale

Bespreking van de artikelen

Discussion des articles

Wetsontwerp betreffende de tenuitvoerlegging
van de overeenkomst tussen het Koninkrijk
België en het Koninkrijk Saoedi-Arabië inzake
wederkerige vrijstelling met betrekking tot
belastingen naar het inkomen en naar de winst,
invoerrechten en sociale zekerheid, in het kader
van het verrichten van luchtvervoer in
internationaal verkeer, ondertekend te Riyadh op
22 februari 1997 (1791/1-2)

Projet de loi relatif à l'exécution de l'Accord entre
le Royaume de Belgique et le Royaume d'Arabie
saoudite portant sur des exemptions
réciproques en matière d'impôts sur le revenu et
sur les bénéfices, de droits d'importation et de
sécurité sociale dans le cadre de l'exercice du
transport aérien en trafic international, signé à
Riyadh le 22 février 1997 (1791/1-2)

Algemene bespreking

Discussion générale

Bespreking van de artikelen

Discussion des articles

Spreker: Eric van Weddingen, rapporteur

Orateur: Eric van Weddingen, rapporteur

Wetsvoorstel tot wijziging van de wet van
4 december 1990 op de financiële transacties en
de financiële markten met het oog op de
oprichting van een nieuwe categorie van

Proposition de loi modifiant la loi du
4 décembre 1990 relative aux opérations
financières et aux marchés financiers visant à
créer une nouvelle catégorie d'organismes de

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

iii

instellingen voor collectieve belegging, private
privak genaamd, en houdende diverse fiscale
bepalingen (2349/1)

placement collectif, dénommée pricaf privée, et
portant des dispositions fiscales diverses
(2349/1)

Algemene bespreking

Discussion générale

Bespreking van de artikelen

Discussion des articles

Sprekers: Eric van Weddingen, Jean
Depreter, Jean-Jacques Viseur, Georges
Lenssen, Trees Pieters, Didier Reynders,
minister van Financiën

Orateurs: Eric van Weddingen, Jean
Depreter, Jean-Jacques Viseur, Georges
Lenssen, Trees Pieters, Didier Reynders,
ministre des Finances

Wetsontwerp tot wijziging van het Wetboek van
de belasting over de toegevoegde waarde
(2234/1-5)

Projet de loi visant à modifier le Code de la taxe
sur la valeur ajoutée (2234/1-5)

Algemene bespreking

Discussion générale

Bespreking van de artikelen

Discussion des articles

Spreker: Eric van Weddingen, rapporteur

Orateur: Eric van Weddingen, rapporteur

Wetsontwerp betreffende de openbare
aanbiedingen van effecten (2148/1-4)

Projet de loi relatif aux offres publiques de titres
(2148/1-4)

Algemene bespreking

Discussion générale

Bespreking van de artikelen

Discussion des articles

Spreker: Eric van Weddingen, rapporteur

Orateur: Eric van Weddingen, rapporteur

Regeling van de werkzaamheden

Ordre des travaux

Sprekers: Zoé Genot, Yves Leterme,
voorzitter van de CD&V-fractie

Orateurs:

Zoé Genot, Yves Leterme,

président du groupe CD&V

NAAMSTEMMINGEN

VOTES NOMINATIFS

Aangehouden amendementen en artikelen van
het wetsontwerp tot wijziging van de wet van 16
juni 1993 betreffende de bestraffing van ernstige
schendingen van het internationaal humanitair
recht en van artikel 144ter van het Gerechtelijk
Wetboek. (2265/5)

Amendements et articles réservés du projet de
loi modifiant la loi du 16 juin 1993 relative à la
répression des violations graves du droit
international humanitaire et l'article 144ter du
Code judiciaire. (2265/5)

Geheel van het wetsontwerp tot wijziging van de
wet van 16 juni 1993 betreffende de bestraffing
van ernstige schendingen van het internationaal
humanitair recht en van artikel 144ter van het
Gerechtelijk Wetboek (nieuw opschrift) (2265/6)

Ensemble du projet de loi modifiant la loi du 16
juin 1993 relative à la répression des violations
graves du droit international humanitaire et
l'article 144ter du Code judiciaire (nouvel intitulé)
(2265/6)

Sprekers: Bart Laeremans, Els Van Weert,
Hugo Coveliers, voorzitter van de VLD-fractie,
Jean-Pierre Grafé

Orateurs: Bart Laeremans, Els Van Weert,
Hugo Coveliers, président du groupe VLD,
Jean-Pierre Grafé

Spreker: Luc Goutry

Orateur: Luc Goutry

Wetsontwerp tot wijziging van sommige
bepalingen van het Burgerlijk Wetboek in
verband met het erfrecht van de langstlevende
echtgenoot. (1353/11)

Projet de loi modifiant certaines dispositions du
Code civil relatives aux droits successoraux du
conjoint survivant. (1353/11)

Wetsontwerp tot wijziging van de wet van 26 juni
2002 betreffende de oprichting van de
Vestigingsraad. (2324/1)

Projet de loi modifiant la loi du 26 juin 2002
relative à l'instauration du Conseil
d'Etablissement. (2324/1)

Spreker: Luc Goutry

Orateur: Luc Goutry

Wetsontwerp houdende eerste aanpassing van
de Algemene uitgavenbegroting voor het
begrotingsjaar 2003 - Sectie 19 - Regie der
Gebouwen. (2387/1)

Projet de loi contenant le premier ajustement du
Budget général des dépenses de l'année
budgétaire 2003 - Section 19 - Régie des
bâtiments. (2387/1)

Spreker: Mark Eyskens

Orateur: Mark Eyskens

Wetsvoorstel tot toekenning van de eretitel van 69

Proposition de loi accordant le titre honorifique 69

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

veteraan aan sommige personeelsleden van het
departement van landsverdediging. (2174/1)

de vétéran à certains membres du personnel du
département de la défense. (2174/1)

Wetsvoorstel tot regeling van de
arbeidsovereenkomst wegens scheepsdienst
voor de zeevisserij en tot verbetering van het
sociaal statuut van de zeevisser. (1728/5)

Proposition de loi portant réglementation du
contrat d'engagement maritime pour la pêche
maritime et améliorant le statut social du
pêcheur de mer. (1728/5)

Spreker: Luc Goutry

Orateur: Luc Goutry

Wetsontwerp tot wijziging van artikel 63bis van
het Wetboek van de belasting over de
toegevoegde waarde. (2193/1)

Projet de loi visant à modifier l'article 63bis du
Code de la taxe sur la valeur ajoutée. (2193/1)

Wetsontwerp tot wijziging van de artikelen 175²
en 176² van het Wetboek der met het zegel
gelijkgestelde taksen betreffende het wegvervoer
en de zee- en binnenvaartverzekeringen. (nieuw
opschrift) (2299/4)

Projet de loi modifiant les articles 175² et 176² du
Code des taxes assimilées au timbre
relativement au transport routier et aux
assurances maritimes et fluviales. (nouvel
intitulé) (2299/4)

Wetsontwerp houdende toekenning van de
hoedanigheid van officier van gerechtelijke politie
aan bepaalde ambtenaren van de Administratie
der douane en accijnzen. (2249/4)

Projet de loi octroyant la qualité d'officier de
police judiciaire à certains agents de
l'Administration des douanes et accises.
(2249/4)

Wetsontwerp betreffende de tenuitvoerlegging
van de overeenkomst tussen het Koninkrijk
België en het Koninkrijk Saoedi-Arabië inzake
wederkerige vrijstelling met betrekking tot
belastingen naar het inkomen en naar de
winstinvoerrechten en sociale zekerheid in het
kader van het verrichten van luchtvervoer in
internationaal verkeer ondertekend te Riyadh op
22 februari 1997. (1791/1)

Projet de loi relative à l'exécution de l'Accordentre
le Royaume de Belgique et le Royaume d'Arabie
saoudite portant sur des exemptions
réciproques en matière d'impôts sur le revenu et
sur les bénéfices de droits d'importation et de
sécurité sociale dans le cadre de l'exercice du
transport aérien en trafic international signé à
Riyadh le 22 février 1997. (1791/1)

Wetsvoorstel tot wijziging van de wet van 4
december 1990 op de financiële transacties en
de financiële markten met het oog op de
oprichting van een nieuwe categorie van
instellingen voor collectieve beleggingprivate
privak genaamden houdende diverse fiscale
bepalingen. (2349/1)

Proposition de loi modifiant la loi du 4 décembre
1990 relative aux opérations financières et aux
marchés financiers visant à créer une nouvelle
catégorie d'organismes de placement collectif,
dénommée pricaf privée et portant des
dispositions fiscales diverses. (2349/1)

Wetsontwerp tot wijziging van het Wetboek van
de belasting over de toegevoegde waarde.
(2234/5)

Projet de loi visant à modifier le Code de la taxe
sur la valeur ajoutée. (2234/5)

Wetsontwerp betreffende de openbare
aanbiedingen van effecten. (2148/3)

Projet de loi relatif aux offres publiques de titres.
(2148/3)

Wetsontwerp tot wijziging van artikel 220 van de
wet van 4 december 1990 op de financiële
transacties en de financiële markten en artikel
121, § 1, 1°, van de wet van 2 augustus 2002
betreffende het toezicht op de financiële
diensten. (nieuw opschrift) (2148/4)

Projet de loi modifiant l'article 220 de la loi du 4
décembre 1990 relative aux opérations
financières et aux marchés financiers et l'article
121, § 1er, 1°, de la loi du 2 août 2002 relative à
la surveillance du secteur financier et aux
services financiers. (nouvel intitulé) (2148/4)

BIJLAGE

ANNEXE

STEMMINGEN

VOTES

DETAIL VAN DE NAAMSTEMMINGEN

DETAIL DES VOTES NOMINATIFS

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

PLENUMVERGADERING

SÉANCE PLÉNIÈRE

van

DINSDAG

APRIL

2003

18:15 uur

______

MARDI

AVRIL

2003

18:15 heures

______

De vergadering wordt geopend om 20.18 uur door de heer Herman De Croo, voorzitter.
La séance est ouverte à 20.18 heures par M. Herman De Croo, président.

Tegenwoordig bij de opening van de vergadering is de minister van de federale regering:
Ministre du gouvernement fédéral présent lors de l'ouverture de la séance:
Marc Verwilghen.

De voorzitter: De vergadering is geopend.
La séance est ouverte.

Berichten van verhindering
Excusés

Guy D'haeseleer, Marcel Hendrickx, André Schellens, wegens ziekte / pour raisons de santé;
Danny Pieters, Jozef Van Eetvelt, Karel Van Hoorebeke, wegens ambtsplicht / pour devoirs de mandat;
Pierre Chevalier, Patrick Moriau, met zending buitenlands / en mission à l'étranger;
Karel Pinxten, begrafenis / funérailles;
Georges Clerfayt, Lode Vanoost, Raad van Europa / Conseil de l'Europe.

01 Regeling van de werkzaamheden
01 Ordre des travaux

Le président: Lors de la Conférence des présidents que j'ai convoquée il y a 45 minutes, il a été convenu que
la discussion concernant la loi sur la compétence universelle, aussi appelée loi sur le crime de génocide,
sera poursuivie jusqu'à son terme.

In de Conferentie van voorzitters werd beslist dat de genocidewet die op de agenda van vandaag staat, volledig
zal worden besproken. Zowel de algemene bespreking als de artikelsgewijze bespreking met de bespreking
van de amendementen zullen worden gevoerd.

Daarna zullen wij trachten de andere wetsontwerpen, zoals vermeld op de agenda, te behandelen. Volgens de
informatie waarover ik beschik zullen korte besprekingen aan deze ontwerpen worden gewijd.

Vervolgens zal worden gestemd over alle afgehandelde wetsontwerpen.

01.01 Geert Versnick (VLD): (...)

De voorzitter: Mijnheer Versnick, op deze wetsontwerpen werden geen amendementen ingediend en
bovendien zijn er ook verdragen en dergelijke bij. De werkzaamheden zullen dus snel verlopen, althans indien
er zich geen speciale gevallen voordoen.

Si tout le monde fait preuve de bonne volonté, nous pourrions peut-être commencer les votes dans une heure
et demi, maximum deux heures. Cela dépend évidemment des projets à traiter.

Nous allons poursuivre nos travaux là où nous les avions arrêtés à 10.15 heures.

Ontwerpen en voorstellen
Projets et propositions

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

02 Wetsontwerp tot wijziging van de wet van 16 juni 1993 betreffende de bestraffing van ernstige

schendingen van het internationaal humanitair recht (2265/1-6)
- Wetsvoorstel tot wijziging op procedureel vlak van de wet van 16 juni 1993 betreffende de
bestraffing van ernstige schendingen van het internationaal humanitair recht (1568/1-2)

02 Projet de loi modifiant la loi du 16 juin 1993 relative à la répression des violations graves du

droit international humanitaire (2265/1-6)
- Proposition de loi modifiant, sur le plan de la procédure, la loi du 16 juin 1993 relative à la
répression des violations graves du droit international humanitaire (1568/1-2)

(Wetsontwerp overgezonden door de Senaat / Projet de loi transmis par le Sénat)

(Wetsvoorstel ingediend door / Proposition de loi déposée par: Fred Erdman, Geert Bourgeois, Hugo
Coveliers, Tony Van Parys)

Hervatting van de algemene bespreking
Reprise de la discussion générale

De algemene bespreking is hervat.
La discussion générale est reprise.

02.01 Fauzaya Talhaoui, rapporteur: Mijnheer de voorzitter, we zullen

het werk verdelen tussen drie rapporteurs: ikzelf, mevrouw Lalieux en
voor vandaag de heer Tony Van Parys, die daarnet in de commissie
voor de Justitie als rapporteur is aangeduid.

Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, de commissie
voor de Justitie heeft beide ontwerpen die ter discussie voorliggen,
besproken op 26 februari en op verschillende commissievergaderingen
in maart, vandaag inbegrepen. De ontwerpen zijn gesitueerd in de
context van de bestrijding van de straffeloosheid van genocide,
misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden. België speelt
sinds 1993 terzake een voortrekkersrol.

Niettemin was het nodig om deze wetgeving aan te passen aan de
inwerkingtreding van het statuut van het Internationaal Strafhof sinds 1
juli 2002 en aan het Yerodia-arrest. Tegelijkertijd was er enige
onzekerheid over de rechtspraak met betrekking tot de dossiers die
aanhangig waren gemaakt voor de inwerkingtreding van het statuut van
Rome. De wetgever was eveneens van oordeel om voor bovenvermelde
dossiers artikel 7, lid 1 van de wet van 1993 uit te leggen in die zin dat
het van toepassing is ongeacht de plaats van de vermoedelijke dader,
waar hij ook wordt aangetroffen.

In zijn inleiding maakte de minister van Justitie duidelijk dat het
beginsel van de absolute universele rechtsmacht in de praktijk met heel
wat moeilijkheden en praktische bezwaren gepaard gaat. Hij verwees
onder andere naar een toename van klachten waarvan de
beheersbaarheid niet meer te overzien was, zowel op het vlak van de
middelen voor de Belgische justitie als op het vlak van de diplomatie.
De minister was van oordeel dat alleen klachten met een Belgisch
aanknopingspunt door de Belgische justitie ter hand moeten worden
genomen en dat het niet de bedoeling was om op het Belgisch
territorium een internationaal strafhof bis te organiseren. Bovendien is
het moeilijk uit te leggen aan onze Belgische publieke opinie dat
belangrijke zaken hier te lande zolang op zich laten wachten terwijl
zoveel tijd en energie wordt gestoken in zaken op basis van deze
huidige wetgeving.

Wat zijn nu de wijzigingen aan de wet van 1993?

02.01 Fauzaya Talhaoui,

rapporteur: Le travail a été réparti
entre trois rapporteurs, M. Van
Parys étant venu rejoindre les deux
rapporteurs initiaux.

Le travail en commission a débuté
le 26 février. En mars, la
commission a consacré plusieurs
réunions à l'examen du projet et de
la proposition et les travaux se sont
finalement achevés aujourd'hui. Les
deux textes s'inscrivent dans le
cadre de la lutte contre l'impunité
du crime de génocide, de crimes
contre l'humanité et de crimes de
guerre. La Belgique joue un rôle de
pionnier sur ce plan depuis 1993,
mais la législation devait être
adaptée à l'évolution sur le plan
international, notamment la mise
sur pied de la cour pénale
internationale et l'arrêt Yerodia. Il y
avait également des doutes sur la
manière de traiter les dossiers qui
étaient pendants avant le Statut de
Rome.

Le ministre de la Justice a indiqué
que le principe de la compétence
universelle soulevait de
nombreuses difficultés et
objections pratiques, notamment
une augmentation du nombre de
plaintes. Il estime dès lors que
seules les plaintes ayant un lien
avec la Belgique peuvent être
traitées par la justice belge.
L'objectif n'est pas d'organiser une
deuxième cour pénale

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Ten eerste, de lijst van de misdaden aanpassen aan nieuwe vormen en
normen van het internationaal recht, onder andere de misdaden tegen
de menselijkheid, de oorlogsmisdaden, het gebruik van kindsoldaten,
enzovoort.

Ten tweede, de internationale immuniteit aanpassen aan de evolutie van
het internationaal recht.

Ten derde, de regel inzake universele bevoegdheid aanpassen aan de
inwerkingtreding van het statuut van Rome en dus van het statuut van
het Internationaal Gerechtshof. Ik verwijs naar het Yerodia-arrest.
Bovendien is er een filter ingebouwd voor het geval tussen België en de
zaak geen band zou bestaan. Alleen de federale procureur heeft het
recht een rechtsvordering in te stellen als er geen enkele band met
België bestaat. Wijst de federale procureur de zaak af, dan kunnen de
klagers beroep instellen bij de kamer van inbeschuldigingstelling, die
zal beslissen of de Belgische rechtbanken al dan niet bevoegd zijn, of
de klacht ontvankelijk is en of ze niet manifest ongegrond is.

Vervolgens heeft de voorzitter van de commissie voor de Justitie zijn
eigen voorstel, dat medeondertekend is door andere collega's,
toegelicht. Dit voorstel komt op het volgende neer.

Ten eerste, de universele rechtsmacht van de Belgische rechtbanken
aanvullen met het principe van het non bis in idem.

Ten tweede, het instellen van een voorrang van rechtsmacht voor de
bedoelde materie. In plaats van een procureur des Konings en een
onderzoeksrechter, zouden een procureur-generaal en een eerste
voorzitter van het hof van beroep bevoegd zijn.

Ten derde, het aanpassen aan het statuut van Rome en aan de
Yerodia-zaak van de wet van 1993.

Tijdens de algemene discussie benadrukten sommige collega's van de
meerderheid het belang van de universele rechtsmacht en de merites
van de wet van 1993, namelijk straffeloosheid van de zwaarste
misdaden tegen de menselijkheid tegengaan

genocide,

oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Ze refereerden
ondertussen ook aan de wetgeving die in andere landen zoals Spanje,
Duitsland, Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika en Australië tot stand is
gekomen inzake universele rechtsmacht. Sommigen beklemtoonden
ook dat er weliswaar druk vanuit het buitenland aanwezig is, maar dat
het toch niet de bedoeling was om aan die druk toe te geven. Andere
leden van de meerderheid hadden nogal wat bedenkingen bij de
toepasbaarheid van het wetsontwerp indien er geen aanknopingspunten
voorhanden waren en sluiten diplomatieke en politieke crisissen niet uit.
Voorts is de problematiek van ondernemingen die investeren in
risicolanden onvoldoende geregeld in het wetsontwerp, vonden ze.
Onduidelijkheid bleef bestaan over de notie medeplichtigheid.

De oppositie legde er nogmaals de nadruk op dat de wet niet
toepasbaar was en dat de bevoegdheid van de federale procureur om te
fungeren als filter niet onbetwistbaar was en eigenlijk ook
gecontesteerd werd. Ook de tussenkomst van de uitvoerende macht,
zoals ze in paragraaf 4 aan bod kwam, werd meermaals bekritiseerd en
aangeklaagd.

De Raad van State formuleerde verschillende opmerkingen betreffende
de wijzigingen, aangebracht in artikel 7 inzake de universele
rechtsmacht en het statuut van het Internationaal Strafhof. Deze
opmerkingen komen uitvoerig terug in het verslag.

internationale. Il est également
difficile d'expliquer à l'opinion
publique pourquoi tant d'énergie et
de temps sont consacrés à de
telles causes alors que dans notre
pays certaines affaires importantes
restent autant de temps en
souffrance.

Ces projets visent à adapter la liste
des délits aux nouvelles normes et
formes du droit international, à
adapter les immunités
internationales à l'évolution du droit
international et à adapter les règles
de la compétence universelle à
l'entrée en vigueur du Statut de
Rome.

A défaut d'un lien avec la Belgique,
il y aura un filtre: seul le procureur
fédéral pourra intenter une action
en justice. S'il rejette la demande,
un recours est possible devant la
chambre des mises en accusation.

Le président de la commission de
la Justice a explicité sa propre
proposition qui complète le pouvoir
juridictionnel universel par le
principe

non bis in idem,

l'instauration d'une priorité de
juridiction pour cette matière et
l'adaptation de la loi au Statut de
Rome et à l'affaire Yerodia.

Lors de la discussion générale,
certains membres ont souligné
l'importance de la compétence
universelle et les mérites de la loi
de 1993. Ils se sont référés à la
législation qui a entre temps vu le
jour dans d'autres pays. Ils ont
indiqué que la pression en
provenance de l'étranger est forte
mais qu'ils ne cèdent pas. D'autres
ont formulé des réserves à propos
de l'applicabilité de la loi en
l'absence d'un lien avec la
Belgique. En ce qui concerne les
entreprises, l'imprécision demeure
au sujet de la notion de complicité.

L'opposition a jugé la loi
inapplicable et a émis des
objections concernant le rôle de
filtre qu'est appelé à jouer le
procureur fédéral et l'intervention du
pouvoir exécutif. Le Conseil d'Etat
a formulé des observations à
propos de la modification de
l'article 7.

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Vervolgens gaf de minister van Justitie een antwoord op de vragen van
de collega's. Hij herhaalde meer bepaald dat het een parlementair
initiatief was, dat op het vlak van de principes niet kan gecontesteerd
worden. De band met België is echter een andere zaak. Is er een
Belgisch aanknopingspunt, dan moet het openbaar ministerie optreden.
Is er geen Belgisch aanknopingspunt, dan kan alleen het verblijf als
criterium gehanteerd worden en heeft men ook noodzakelijk een filter
nodig. Wat de bedrijfswereld betreft, zou de notie medeplichtigheid
verduidelijkt moeten worden. Het strafrecht vraagt nu eenmaal
nauwkeurigheid op dit vlak. Bovendien staat de reputatie van die
bedrijven op het spel. Wat de filter betreft, gaf de minister toe dat de
criteria waarover de federale procureur beschikte, verduidelijking
behoeven.

Ten slotte betreurde in de replieken bijna iedereen dat zulke belangrijke
ontwerpen enkele weken voor het einde van de legislatuur worden
besproken. Anderen pleitten zelfs voor hoorzittingen. De vrees van
sommigen voor door politieke en andere motieven geïnspireerde
klachten werd herhaaldelijk geuit en de bezorgdheid voor het imago van
België kwam meermaals tot uiting. Het bezoek van de federale
procureur ten slotte maakte duidelijk dat hij belast is met het toezicht
op het humanitair recht. Op een totaal van 40 dossiers zijn er een
tiental naar het federaal parket verzonden.

De federale procureur merkte tevens op dat de criteria op basis waarvan
hij moet optreden, zouden moeten worden verfijnd en wettelijk
verankerd. Hij voelde zich niet geroepen om op basis van
opportuniteitscriteria een vordering in te stellen.

Ik kom thans tot de artikelsgewijze bespreking. De ingediende
amendementen hadden betrekking op de verblijfsduur van het
slachtoffer. Daarin werd met name voorgesteld die uit te breiden van
een tot drie jaar.

Een amendement had betrekking op het zogenaamde convenient
forum, in die zin dat als de zaak beter kon worden behandeld door een
ander nationaal of internationaal rechtstelsel, dat moest de klacht bij
dat rechtstelsel worden ingediend.

De federale procureur is de meest aangewezen instantie om de zaak te
behandelen. De klagende partij kan binnen de vijftien dagen beroep
aantekenen tegen de beslissing bij de Kamer van
inbeschuldigingstelling, die dan de motivering van de federale procureur
toetst aan de criteria bepaald in artikel 7 §1, lid 3 en 4.

Een volgend amendement had betrekking op de datum van 1 juli 2002,
zijnde de dag van de inwerkingtreding van het statuut van het
Internationaal Strafhof. Deze beperktere regeling zou alleen gelden voor
de zaken die aanhangig werden gemaakt na 1 juli 2002. Enkele leden
van de meerderheid onderschreven dit amendement niet wegens het
niet doorstaan van de toetsing door het Arbitragehof. Bovendien geldt
het strafrechtelijk principe dat de beklaagde zich steeds kan beroepen
op de meest gunstige en meest recente wet.

Voorts werden er opmerkingen geformuleerd omtrent paragraaf 4 en
over een eventuele inmenging in zaken die hangende zijn voor het
gerecht en over het feit of het al dan niet gaat om een discriminerende
bepaling tussen oude en nieuwe zaken.

Voor het vervolg van het verslag van de bespreking laat ik het woord aan
mijn corapporteur.

Le ministre a souligné qu'il s'agit
d'une initiative parlementaire dont
les principes ne sont pas
contestés. Il a estimé qu'un lien
avec la Belgique est nécessaire et
que, sinon, la résidence doit
constituer le critère. Il a admis que
la notion de complicité doit être
précisée, de même que les critères
dont dispose le procureur fédéral.

Presque tos les membres ont
regretté qu'il ait encore fallu
examiner ces sujets importants
quelques semaines avant la
dissolution. D'autres ont préconisé
des auditions. La crainte de
plaintes d'inspiration politique et le
souci de l'image de la Belgique ont
été mis en avant.

Le procureur fédéral souhaite que
les critères soient affinés et ancrés
légalement. Les critères
d'opportunité ne sauraient
constituer une base.

La commission est ensuite passée
à l'examen des articles.

Un amendement concernait la
durée de séjour de la victime et le
convenient forum.

Le procureur fédéral est l'instance
la plus appropriée pour juger d'une
plainte et un recours est possible
devant la chambre des mises en
accusation.

Un autre amendement concernait la
date du 1

juillet 2002, le jour de

l'entrée en vigueur du statut de la
Cour pénale internationale. Cette
réglementation à portée plus
restreinte ne s'appliquerait qu'aux
affaires postérieures au 1

juillet

2002. Des membres de la majorité
n'ont pas appuyé cet amendement
parce qu'il ne résiste pas au
contrôle par la Cour d'arbitrage. En
outre, un principe pénal veut qu'un
accusé doit toujours pouvoir se
prévaloir du régime le plus
favorable.

Des observations ont également
été formulées à propos du
paragraphe 4. Elles concernaient
l'immixtion éventuelle dans des
affaires pendantes devant la justice

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

et la discrimination possible entre
affaires anciennes et nouvelles.

02.02 Tony Van Parys, rapporteur: Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

minister, collega's, de bespreking vanmiddag in de commissie voor de
Justitie had betrekking op de verschillende amendementen die
inmiddels waren ingediend. Ik zal ze even kort overlopen om daarna het
resultaat van de stemming daarover mee te delen.

Er was een amendement nr. 7 van de heren Simonet en Coveliers. Zij
wilden dat de datum van 1 juli 2002 werd geschrapt in het artikel 7, § 4
omdat het discriminatoir zou zijn.

Mevrouw Lalieux had een amendement nr. 8 ingediend waarin werd
voorgesteld het nieuwe mechanisme van toepassing te laten worden na
de inwerkingtreding van de nieuwe wet.

Er was ook een amendement nr. 9 van de heren Grafé, Langendries en
Arens die voorstelden paragraaf 4 van artikel 7 te schrappen, met als
motief dat deze paragraaf een duidelijke schending van het principe van
de scheiding van de machten zou inhouden.

Er was een amendement nr. 10 van de heer Grafé dat overeenstemt
met het amendement nr. 7 van de heren Simonet en Coveliers. Dit
amendement stelt eveneens voor de datum van 1 juli 2002 te
schrappen.

Er was een amendement nr. 11 van de heer Grafé die voorstelde de
tweede alinea van het artikel 7, § 4 te schrappen.

Er was een amendement nr. 12 van collega's Moerman en Simonet
waarin werd voorgesteld dat het mechanisme waarbij de minister van
Justitie na een in Ministerraad overlegd besluit de mogelijkheid had de
feiten te betekenen aan de derde staat, zou worden voorafgegaan door
een advies van de Kamer van Inbeschuldigingstelling indien de feiten
aanhangig waren vóór de afkondiging van de wet. Het advies zou
evenwel vervallen indien het openbaar ministerie het instellen van een
gerechtelijk onderzoek naar de misdaden na de afkondiging van de
huidige wet bevestigt.

Daarnaast was er een amendement van de heer Laeremans ertoe
strekkend om het artikel 7 volledig te vervangen door de bepaling dat de
strafvordering niet kan worden ingesteld indien het misdrijf niet
gelinieerd is aan de Belgische overheid.

Ten slotte was er nog een amendement van mevrouw Moerman en de
heer Simonet waarin wordt voorgesteld om de laatste paragraaf van
alinea 3 van het artikel 7, ten vierde, te schrappen.

De bespreking in commissie betrof de inhoud van die amendementen.
De minister heeft namens de regering een standpunt terzake
ingenomen. De verschillende fracties hebben het woord gevoerd. Ik
hoop dat u mij het bespaart dat ik alle elementen van discussie naar
voren breng en ik eindig met het resultaat van de stemmingen.

Op artikel 5 was er een amendement nr. 14 van de heer Laeremans. Er
waren 2 stemmen voor en 14 tegen, bij 1 onthouding. Eveneens op
artikel 5 alle amendementen hadden betrekking op artikel 5 was er
een amendement nr. 9 van de heer Grafé. Er was 1 stem voor en er
waren 6 tegenstemmen en 9 onthoudingen. Bij het amendement nr. 11
van de heer Grafé stemde niemand voor, 11 stemden tegen en er waren

02.02 Tony Van Parys,

rapporteur: Les discussions de
l'après-midi ont essentiellement
porté sur les amendements qui
avaient été présentés.

L'amendement n° 7 de MM.
Simonet et Coveliers tendait à biffer
la date du 1

juillet à l'article 7,

paragraphe 4, parce qu'il s'agissait
d'une disposition discriminatoire.

L'amendement n°8 de Mme.
Lalieux proposait de n'appliquer le
nouveau mécanisme qu'après
l'entrée en vigueur de la nouvelle loi.

L'amendement n°9 de MM Grafé,
Langendries et Arens préconisait la
suppression du paragraphe 4 de
l'article 7, parce qu'il est contraire
au principe de la séparation des
pouvoirs.

L'amendement n°10 de M. Grafé
proposait également de biffer la
date du 1

juillet 2002.

L'amendement n°11 de M. Grafé
tendait à supprimer le deuxième
alinéa du paragraphe 4 de l'article
7.

L'amendement n°12 de MM.
Moerman et Simonet prévoyait de
faire précéder d'un avis de la
chambre des mises en accusation
le mécanisme permettant au
ministre de notifier les faits à un
Etat tiers, uniquement lorsque les
faits étaient pendants avant la
promulgation de la loi.

Un amendement de M. Laeremans
proposait de supprimer
intégralement l'article 7, la
procédure pénale n'étant pas
envisageable si le crime est sans
lien avec la Belgique.

Un amendement de MM. Moerman
et Simonet tendait à supprimer le
dernier paragraphe de l'alinéa 3 de
l'article 7, quarto.

Tous les amendements
concernaient l'article 5.

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

5 onthoudingen. Bij amendement nr. 13 van de heer Grafé stemde
niemand voor, 6 collega's stemden tegen en 10 leden van de
commissie hebben zich onthouden. Bij het amendement nr. 15 van
collega Simonet stemden 11 leden van de commissie voor, 5 stemden
tegen en er was 1 onthouding. Dan is er nog het amendement nr. 12
van de collega's Moerman en Simonet. Er stemden 8 leden van de
commissie voor, er waren 4 tegenstemmen en 5 onthoudingen.

Deze stemmingen hadden tot gevolg dat de amendementen 7, 10 en 8
zonder voorwerp werden. Tot daar, mijnheer de voorzitter, mijnheer de
minister, collega's, het verslag van de vergadering van deze namiddag.

L'amendement n° 14 de M.
Laeremans a été rejeté par 14 voix
contre 2 et une abstention.
L'amendement 9 de M. Grafé a été
rejeté par 6 voix contre 1 et 9
abstentions. L'amendement 11 de
M. Grafé a été rejeté par 11 voix et
5 abstentions. L'amendement 13 de
M. Grafé a été rejeté par 6 voix et
10 abstentions. L'amendement 15
de M. Simonet a été adopté par 11
voix contre 5 et 1 abstention.
L'amendement 12 de MM.
Moerman et Simonet a été adopté
par 8 voix contre 4 et 5
abstentions. Par ces votes, les
amendements 7, 8 et 10 sont
devenus sans objet.

De voorzitter: Mijnheer Van Parys, ik zal u dadelijk het woord geven in het debat. De volgende sprekers
hebben zich in de bespreking ingeschreven: de heer Van Parys, de heer Bacquelaine, de heer Laeremans,
mevrouw Dardenne, de heer Coveliers, mevrouw Lalieux, mevrouw Talhaoui.

Monsieur Grafé, je vais vous plaçer quelque part à un moment donné...

De heer Erdman zal als laatste het woord nemen. Ik dank de verslaggevers, en ik geef het woord aan collega
Van Parys in de algemene bespreking.

02.03 Tony Van Parys (CD&V): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

minister, collega's, het is bijzonder jammer dat wij deze belangrijke
wetgeving in deze omstandigheden hebben moeten behandelen. Dit
was nochtans helemaal niet nodig geweest. Men had naar aanleiding
van onder meer de indiening van het wetsvoorstel van de voorzitter van
de commissie voor de Justitie, de heer Erdman dat wij samen met
collega Bourgeois mede ondertekend hadden in tempore non
suspecto op een rustige manier de bespreking kunnen voeren.
Collega's, dit had ons in staat gesteld om de noodzakelijke
aanpassingen van de wet van 1993 te behandelen in een sfeer van
sereniteit, niet beïnvloed door allerlei initiatieven van buitenaf en met de
nodige rust en tijd.

De meerderheid en de regering hebben daarover anders beslist. Het is
enkel en alleen wegens het feit dat er fundamentele tegenstellingen
waren en zijn binnen meerderheid en regering dat wij deze
aanpassingen van de wet van 1993 met haast en buiten een
noodzakelijke sfeer van sereniteit moeten behandelen. Dit is uitermate
jammer en betreurenswaardig. De materie heeft immers betrekking op
de rechten van mensen, op de wijze waarop wij belangrijke
schendingen van humanitaire recht willen behandelen en behandeld
zien. Ze heeft ook betrekking op de internationale positie van ons land.

De CD&V-fractie wenst met klem de stuurloosheid van de regering aan
te klagen. Collega's, het is de stuurloosheid van de regering in een
materie die bepalend is voor de Belgische positie in het buitenland. Hoe
kan het dat een wetsontwerp dat een dergelijke impact heeft op het
buitenlandse beleid aanleiding is tot een standpunt van de regering
waarbij men zegt dat men het overlaat aan het Parlement. De regering
neemt hier eigenlijk helemaal geen standpunt in. Wij hebben dit deze
namiddag nog ervaren naar aanleiding van de interventie van de minister
van Justitie. Wij weten op dit ogenblik nog steeds niet wat het
standpunt van de minister van Buitenlandse Zaken hierover zou zijn. Hij

02.03 Tony Van Parys (CD&V): Il

est regrettable que nous n'ayons
pas pu examiner cette adaptation
importante de la loi de 1993 dans la
quiétude et dans la sérénité, ce
qu'aurait permis la proposition de
loi de M. Erdman. La majorité et le
gouvernement en ont décidé
autrement, principalement en
raison de leurs dissensions
internes. C'est particulièrement
regrettable parce que cette matière
concerne les droits de l'homme, la
manière dont nous voulons traiter
d'importantes violations du droit
humanitaire et la position
internationale de notre pays.

Notre groupe dénonce
l'impuissance de ce gouvernement
dans une matière déterminante
pour la position de la Belgique à
l'étranger. Nous ne connaissons
toujours pas la position du ministre
des Affaires étrangères. Cette
impuissance a des conséquences
pour la diplomatie et la position
internationale de notre pays, mais
aussi pour la sécurité juridique de
victimes de violations des droits de
l'homme. Le gouvernement aurait
dû déposer un projet de loi dans les
délais. Cette législation aurait dû

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

is in deze materie ongetwijfeld geconcerneerd.

Collega's, bovendien blijkt dat deze stuurloosheid van de regering
betrekking heeft op een materie die niet alleen diplomatiek en in het
kader van de internationale betrekkingen van ons land belangrijk is. Ze
is vooral belangrijk omwille van de rechtszekerheid die zo noodzakelijk
is ten aanzien van fundamentele schendingen van de mensenrechten.
Het is belangrijk ten aanzien van een materie die betrekking heeft op de
schendingen van het internationaal humanitair recht. Toen de regering
de afgelopen maanden en jaren geconfronteerd werd met deze materie
en met de problemen die dit met zich meebracht qua
rechtsonzekerheid, qua internationale uitstraling, qua diplomatieke
betrekking, had zij tijdig de nodige initiatieven moeten nemen om aan
het Parlement een wetsontwerp voor te leggen dat inderdaad behoorlijk
was en dat een oplossing bood aan de problemen. Dit is dus niet
gebeurd. Collega's, het is alsof de blokkering van dit dossier binnen de
meerderheid aanleiding gaf tot een situatie waarbij België diplomatiek
dreigde te worden geïsoleerd en waarbij de rechtsonzekerheid voor de
slachtoffers van de genocide totaal zou worden gemaakt.

Die omstandigheden hebben ervoor gezorgd dat er in die materie geen
behoorlijke wetgeving mogelijk is geweest. Dat is zo duidelijk bewezen
in de wijze waarop wij die materie in de commissie voor de Justitie
hebben moeten behandelen.

Bovendien meen ik dat dergelijke wetgeving het onderwerp zou moeten
kunnen uitmaken van een overleg over de grenzen van meerderheid en
oppositie heen omwille van het fundamentele maatschappelijk belang,
omwille van het humanitaire belang en omwille van het internationale
belang van die materie. Dat is klaarblijkelijk niet mogelijk geweest,
ondanks het gegeven dat men zich altijd opnieuw beroept op de nieuwe
politieke cultuur. Wij hebben ons met de CD&V-fractie steeds zeer
constructief opgesteld. Wij hebben altijd aangeboden om daaromtrent
het gesprek te voeren. Wij wisten namelijk dat de internationale positie
van België op het spel stond en dat zoveel mensen, die terecht een
beroep willen doen op die wet, eigenlijk niet meer wisten of die wet wel
of niet goed of degelijk zou worden toegepast.

Het volgende is gebeurd. De nobele doelstelling van de wet van 1993
wij blijven de nobele doelstelling van de wet van 1993 onderschrijven
dreigde ondermijnd te worden door soms wel eens een politiek
geïnspireerde klacht. Ik moet zeggen dat zelfs leden van de Kamer
daartoe hebben bijgedragen. Wij willen de wet van 1993 absoluut
verdedigen, evenals de humanitaire draagwijdte ervan. Maar als
sommigen, zelfs sommige leden van de Kamer, die klacht aanwenden
voor louter politieke motieven, dan ondergraaft dat de nobele
doelstellingen die de wet van 1993 absoluut inhield.

Bovendien dat wil ik toch even absoluut en duidelijk benadrukken
meen ik dat het eigenlijk onmogelijk is om processen vanop afstand op
een behoorlijke wijze te organiseren. Wanneer wij ervoor willen zorgen
dat een proces wordt gevoerd met een behoorlijk onderzoek, een
behoorlijke bewijsvoering, een behoorlijke berechting en met een
tegensprekelijke procedure, dan is het absoluut noodzakelijk dat de
feiten waarover wij in dit land die processen voeren, op een of andere
manier gelieerd zijn aan dit land, zij het gelieerd via de dader of gelieerd
via het slachtoffer. Ik denk dat dit een absoluut uitgangspunt is. Als dat
niet het geval is, dan zitten wij met een bijzonder moeilijke
bewijsvoering. Ik verwijs maar even naar de rogatoire opdrachten die
noodzakelijk zijn wanneer die processen vanop afstand worden gevoerd.
Wij hebben ooit hoorzittingen gehad met onderzoeksrechter
Vandermeersch, die zo dikwijls heeft gewezen op die stroeve,

être soumise à la majorité et à
l'opposition, au-delà des clivages,
ce qui s'est avéré impossible en
dépit de la "nouvelle culture
politique" et bien que notre groupe
ait toujours adopté une attitude
constructive.

L'objectif louable de la loi de 1993 a
été miné par des plaintes inspirées
par des motifs politiques, parfois
même déposées par des membres
de cette Chambre. Je crois qu'il est
impossible d'organiser
convenablement des procès à
distance, sans que les faits soient
liés à ce pays par l'entremise de
l'auteur ou de la victime.

Le lien avec la Belgique constitue
une absolue nécessité, faute de
quoi la charge de la preuve devient
une question difficile. La justice doit
alors recourir aux commissions
rogatoires et à des procédures
rigides.

S'il n'y a pas de lien avec la
Belgique, le procès doit de
préférence avoir lieu dans l'Etat
d'origine du suspect si la garantie
existe qu'un procès équitable y est
possible. La Belgique ne peut se
permettre d'être surchargée de
procès. Si la loi n'était pas
modifiée, il y aurait des
conséquences économiques,
politiques et éthiques parce que
nous ne serions alors pas en
mesure de garantir aux victimes la
sécurité juridique. C'est pourquoi le
CD&V a estimé devoir appuyer
l'amendement tendant à
l'organisation d'un procès en
Belgique, pour autant qu'il existe
un lien avec notre pays, ou, à
défaut, dans le pays d'origine de
l'accusé.

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

onmogelijke procedures, die het onmogelijk maken om op die wijze een
behoorlijke procesvoering te voeren. Dat moet toch het uitgangspunt
zijn van onze wetgeving: wij zouden de garantie moeten bieden van een
behoorlijk, eerlijk, tegensprekelijk proces op basis van een degelijk
onderzoek en een degelijke bewijsvoering. Welnu, processen vanop
afstand geven ons die mogelijkheid niet. Als wij de garantie kunnen
hebben dat die processen gevoerd worden in de staat van degene die
de verdachte is en als wij de garantie hebben dat daar een behoorlijk
proces kan worden gevoerd, kan er geen probleem bestaan om die
procedures daar te voeren. Wij kunnen het ons trouwens niet
veroorloven, mijnheer de minister van Justitie, dat wij in dit land
overladen worden met processen die wij eigenlijk niet behoorlijk kunnen
organiseren. Het weze toch nog eens beklemtoond dat wij het, ten
aanzien van misdrijven die verband houden met de Belgische Staat of
met daders of slachtoffers die met België te maken hebben, al zo
moeilijk hebben om dat behoorlijk te organiseren. Als wij de garantie
hebben dat die in een andere staat behoorlijk gevoerd kunnen worden,
dan moeten wij die mogelijkheid overwegen en creëren.

Ik geloof dan ook dat het risico, dat werd of wordt gecreëerd indien de
wet niet werd of wordt gewijzigd, enorm is en dit vanuit een dubbel
oogpunt.

Ten eerste, in de mate dat de wet niet kan worden gewijzigd, zijn er de
enorme, diplomatieke, economische en politieke gevolgen.

Het tweede punt is niet minder belangrijk. Er zijn ook de ethische
gevolgen. Wanneer wij voor een situatie zouden komen te staan dat wij
zouden moeten terugvallen op de wet van 1993, zou op dat ogenblik
ook de rechtszekerheid van slachtoffers van schendingen van het
internationaal humanitair recht helemaal niet meer gegarandeerd zijn. Ik
geloof dat het dan ook een verantwoorde keuze is geweest van de
CD&V-fractie om te kiezen voor het amendement, zoals het in de
commissie voor de Justitie werd goedgekeurd. Het amendement biedt
trouwens de nodige garanties. Immers, indien de misdrijven gelieerd
zijn met België vanuit het oogpunt van dader of slachtoffer, is een
behoorlijke procesvoering in ons land gegarandeerd. Als dit niet geval
is, garandeert het amendement de behoorlijke procesvoering in de
Staat waarvan de verdachte onderdaan is. Het is immers de voorwaarde
om het speciale mechanisme van de verwijzing naar de derde Staat in
werking te doen treden.

02.04 Bart Laeremans (VLAAMS BLOK): Mijnheer de voorzitter,

collega Van Parys, ik begrijp uw redenering perfect. Ze is echter op één
vlak fout. De eerlijkheid gebiedt mij om vast te stellen dat er geen
garantie is. Er is geen garantie dat de procedure wordt voortgezet in het
land, waarin ze zou moeten worden voortgezet. Dat is misschien zelfs
terecht. Sommige klachten zijn immers pure fantasie. Zij hoeven niet te
worden voortgezet in de betrokken landen. Als u zegt dat er een
garantie is dat ze in de betrokken landen worden voortgezet, dan hebt u
het fout. Dat staat helemaal niet in de wet.

02.04 Bart Laeremans (VLAAMS

BLOK): M. Van Parys se trompe. Il
n'y a aucune garantie qu'un procès
sera mené dans un autre pays.

02.05 Tony Van Parys (CD&V): Mijnheer de voorzitter, collega

Laeremans, tijdens de besprekingen in de commissie werd verduidelijkt
dat de klager, op het ogenblik dat het dossier wordt doorgezonden naar
de Staat waarvan de verdachte onderdaan is, alle mogelijkheden heeft
om het rechtssysteem in de betrokken Staat in werking te doen treden.

Op dat ogenblik moet het rechtssysteem functioneren nadat is
vastgesteld dat het land inderdaad over een behoorlijk rechtssysteem
beschikt want dat is de garantie die wel is ingelast: hetzij de federale

02.05 Tony Van Parys (CD&V): Si

le dossier est transmis à l'Etat dont
l'inculpé est ressortissant, le
plaignant dispose de toutes les
possibilités pour faire entrer en
action le système juridique du pays
en question. Cela doit être vérifié au
préalable.

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

procureur, hetzij de minister van Justitie moet voor die garantie instaan.
Vandaar dat ik zeg dat naar mijn aanvoelen die garantie voldoende is.
Het is zonder meer duidelijk dat wij veel liever een wetgeving hadden
goedgekeurd op basis van het wetsvoorstel-Erdman dat hij samen met
mijzelf en collega Bourgeois heeft ingediend. Dat was een veel betere
wijziging geweest aan de genocidewet maar in de gegeven
omstandigheden konden wij het niet verantwoorden dat wij ten eerste,
in een diplomatiek onmogelijke situatie zouden terechtkomen en ten
tweede, in een situatie van rechtsonzekerheid voor de slachtoffers
onder het internationaal humanitair recht. Daarom hebben wij
uitdrukkelijk deze keuze gemaakt, wetend dat het een keuze voor het
minste kwaad was.

La proposition de M. Erdman était
meilleure mais il s'agit à présent
avant tout d'éviter une situation
intenable sur le plan diplomatique
et de veiller à la sécurité juridique
des victimes.

De voorzitter: Mijnheer Van Parys, mag mevrouw Dardenne u onderbreken?

02.06 Martine Dardenne (ECOLO-AGALEV): Monsieur le président,

je voudrais poser une question à M. Van Parys. Vous nous avez
longuement expliqué en commission qu'il ne fallait pas mélanger le
pouvoir politique et le pouvoir judiciaire. J'aimerais que vous me disiez
comment l'amendement que vous avez voté évite cet écueil.

02.06 Martine Dardenne

(ECOLO-AGALEV):U hebt in de
commissie uiteengezet dat de
politieke en de rechterlijke macht
duidelijk gescheiden dienen te
blijven. Hoe kan het amendement
dat u gisteren hebt goedgekeurd,
die moeilijkheid omzeilen?

02.07 Tony Van Parys (CD&V): Mevrouw Dardenne, ik wil daar graag

op antwoorden, omdat dit een belangrijk discussiepunt is. Het
amendement zoals het werd aangepast, bevat 2 elementen die een
antwoord hebben gegeven op de problematiek van de scheiding van de
machten. Ten eerste, wanneer het dossier in onderzoek is bij de
onderzoeksrechter ...

02.07 Tony Van Parys (CD&V):

L'amendement initial a été adapté
pour tenir compte des critiques
selon lesquelles la séparation des
pouvoirs n'était pas suffisamment
respectée.

02.08 Martine Dardenne (ECOLO-AGALEV): Monsieur le président,

jusqu'à aujourd'hui, M. Van Parys nous avait dit le contraire.

02.09 Tony Van Parys (CD&V): Misschien kan mevrouw Dardenne

even luisteren wanneer ik probeer te antwoorden op haar vraag. Een
goed debat in het Parlement veronderstelt een vraag en een antwoord.
Mevrouw Dardenne, u kunt dat antwoord dan beoordelen zonder meer,
ik heb daar geen probleem mee. Wij hadden trouwens beter die
discussie gevoerd in het Parlement, in de commissie en in deze
plenaire vergadering in plaats van in de cenakels waar u altijd maar zat
te vergaderen met andere collega's van de meerderheid, buiten de
aanwezigheid van de oppositie. Dit debat moest gevoerd worden op
parlementair niveau. Als ik mij echter niet vergis, waren het precies de
groenen die weigerden dat CD&V bij de besprekingen werd betrokken.
Deze bespreking, collega's, is een bespreking die een bespreking moet
zijn over de grenzen van meerderheid en oppositie, in het Parlement en
niet daarbuiten.

02.09 Tony Van Parys (CD&V): Il

aurait d'ailleurs été préférable que
la majorité mène ce débat au
parlement plutôt que dans une salle
du Sénat, en l'absence de
l'opposition. Il semblerait que les
verts se soient opposés à notre
présence. Cette discussion
dépasse pourtant les clivages entre
majorité et opposition.

02.10 Martine Dardenne (ECOLO-AGALEV): Monsieur le président,

je voudrais dire à M. Van Parys qui se targue toujours de faire de
l'opposition constructive, qu'en ce qui me concerne, j'ai mené plus de
dix ans d'opposition constructive et je n'ai jamais fait de la procédure
pour le plaisir. Je n'ai jamais fait ce que vous dites et je ne me suis
jamais opposée à ce que vous soyez invité où que ce soit. Je n'ai
d'ailleurs pas ce pouvoir!

02.10 Martine Dardenne

(ECOLO-AGALEV): Tijdens de tien
jaar dat ik een opbouwende
oppositie heb gevoerd, heb ik nooit
van de procedure misbruik
gemaakt.

En ik heb er mij nooit tegen verzet
dat u waar dan ook zou worden
uitgenodigd. Ik heb trouwens die
bevoegdheid niet.

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

02.11 Tony Van Parys (CD&V): Het zou wel aangenaam zijn geweest,

mevrouw Dardenne, dat de Agalev-Ecolo-fractie vanuit de cultuur die zij
altijd propageert, het debat in het Parlement en in de commissie had
gevoerd en niet daarbuiten. Ik meen dat dit het uitgangspunt is.

Sta me toe te antwoorden op uw vraag. Het amendement zoals het
oorspronkelijk was ingediend, is aangepast zodat een antwoord wordt
gegeven op de problematiek van de scheiding van de machten.
Wanneer de zaak aanhangig is bij een onderzoeksrechter, wordt het
advies van de kamer van inbeschuldigingstelling gevraagd vooraleer de
zaak onttrokken wordt aan de rechterlijke macht. De voorzitter van de
commissie heeft erop gewezen dat terzake er het precedent bestaat
van de procedure-uitlevering. Ik ben het met u eens dat dit een beetje
op de rand is. U zult het met mij eens zijn dat ook de materie zich
situeert op de rand van een politieke en een gerechtelijke beslissing.
Wanneer de diplomatieke positie van ons land en de internationale
situatie in het geding zijn, moet men begrijpen dat de regering op een of
andere manier moet kunnen interveniëren. Dit was althans het
standpunt van heel wat mensen uit de meerderheid.

Ten tweede, het precedent van de uitleveringsprocedure is juridisch
valabel. Op die manier wordt ten dele aan het probleem van de
scheiding van de machten tegemoetgekomen. Ik verheel u niet dat ik
liever een tekst had goedgekeurd waarin er van geen enkele politieke
inmenging sprake zou zijn geweest. Het is trouwens in die zin dat wij,
samen met andere collega's, een wetsvoorstel hadden ingediend. Ook
dit hebt u niet willen onderschrijven of aanvaarden. Op geen enkel
moment heb ik van de Agalev-Ecolo-fractie vernomen dat zij akkoord
kon gaan met de inhoud van ons wetsvoorstel.

Voorzitter, ik besluit. Onze fractie zal zijn medewerking verlenen aan de
wijziging van de wet van 1993, omdat wij willen voorkomen dat dit land
zich in een diplomatiek geïsoleerde situatie zou bevinden en zich in de
internationale context in een onmogelijke situatie zou begeven.
Bovendien hebben wij liever een situatie waarbij de rechtszekerheid van
slachtoffers van internationaal humanitair recht beter gegarandeerd is,
dan een situatie waarbij de wet van 1993 opnieuw in zijn volle omvang
van kracht zou worden. In deze omstandigheden willen wij deze tekst
en het amendement waarvan sprake, goedkeuren.

02.11 Tony Van Parys (CD&V):

Le débat aurait dû être mené au
Parlement.

Lorsqu'un dossier est entre les
mains du juge d'instruction, l'avis
de la chambre des mises en
accusation est requis avant que
l'affaire soit soustraite à la Justice.
Il y a un précédent, à savoir la
procédure d'extradition. Cette
réglementation se situe en effet à la
limite d'une décision judiciaire et
politique mais le gouvernement doit
pouvoir intervenir si la position
diplomatique de la Belgique est
menacée. Ma préférence va
toutefois à une réglementation
exempte d'immixtion politique. Le
CD&V a déposé une proposition en
la matière mais les verts n'y ont
prêté aucune attention.

Mon groupe contribuera à cette
modification de la loi pour éviter que
la Belgique se retrouve sur le plan
international dans une situation
inextricable et pour améliorer la
sécurité juridique des victimes de
crimes contre le droit international.

02.12 Daniel Bacquelaine (MR): Monsieur le président, monsieur le

ministre, mes chers collègues, nous abordons, ce soir, le résultat du
travail de la commission de la Justice, après la transmission de ce
projet par le Sénat. Il me semble opportun de rappeler le triple objectif
que nous poursuivons: d'une part, stabiliser le cadre législatif
concernant cette matière délicate mais aussi surtout assurer au
justiciable une sécurité juridique plus nette et, d'autre part, atténuer les
effets négatifs de ce débat sur l'image de notre pays à l'étranger.

En introduction, je voudrais simplement rappeler que nous avons eu le
courage, au cours des années antérieures, de prendre diverses
initiatives. La loi de 1993 est certainement une initiative louable qui
concernait d'abord uniquement les crimes de guerre. Je rappellerai
qu'on y a ajouté, sur proposition de Michel Foret à l'époque, les crimes
de génocide. Mais depuis lors, il y a eu aussi l'installation de la Cour
pénale internationale et l'adoption de ses statuts en 1998. La création
de cette juridiction pénale internationale doit permettre, nous semble-t-
il, d'assurer une justice pour tous, mettre fin à l'impunité, aider à
stopper des conflits. Elle peut prendre le relais lorsque les institutions
judiciaires internationales ne veulent pas, ne sont pas capables d'agir.

02.12 Daniel Bacquelaine (MR):

Voorliggend wetsontwerp streeft
een drievoudig doel na: het
stabiliseren van het wetgevend
kader, het garanderen van
rechtszekerheid aan de
rechtzoekende en het temperen van
de negatieve gevolgen van de wet
voor het imago van ons land in het
buitenland.

De wet van 1993, die aanvankelijk
van toepassing was op de
misdaden tegen de menselijkheid
en waarvan het toepassingsgebied
nadien tot de misdaden van
genocide werd uitgebreid, was een
lofwaardig initiatief.

Maar intussen is er een en ander
gebeurd, zoals de oprichting in

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

A la suite de la mise en oeuvre concrète de la loi de 1993 telle que
modifiée en 1999, nous avons bien dû constater les limites de son
application, d'abord à travers l'arrêt Yerodia où le mandat d'arrêt
international décerné en avril 2000 à l'encontre du ministre congolais
n'était pas valable car il méconnaissait l'immunité de juridiction pénale
et l'inviolabilité dont un ministre des Affaires étrangères en exercice de
la République du Congo jouissait en vertu du droit international. Il y a eu
ensuite le dossier Sharon. La Chambre des mises en accusation a,
dans son arrêt du 26 juin 2002, reconnu que la Belgique était
compétente, mais que cette compétence ne pouvait s'appliquer que
dans le respect conjoint de l'article 12 du titre préliminaire du Code
d'instruction criminelle, qui exige que l'auteur présumé soit trouvé sur le
territoire belge lorsqu'un crime a été commis à l'étranger.

Devant ces difficultés juridiques qui se sont doublées, il faut l'admettre,
de difficultés diplomatiques, deux lois ont été rédigées et adoptées par
le Sénat. Il fallait, d'une part, clarifier sur le plan juridique les situations
héritées du passé, c'est-à-dire les procédures judiciaires actuellement
en cours et, d'autre part, corriger certaines imperfections de la loi
actuelle de compétence universelle, la moderniser, l'adapter pour qu'elle
tienne compte de la mise en place de la Cour pénale internationale, et
supprimer les éléments dont la pratique a révélé qu'ils suscitaient de
très sérieuses difficultés d'application.

Nous discuterons vendredi de la loi interprétative, aujourd'hui nous nous
axons sur la loi dite modificative. Je partage l'avis du ministre de la
Justice lorsqu'il rappelle qu'il faut lutter sans merci contre l'impunité des
auteurs de crimes contre l'humanité et qu'il faut inscrire au pilori de
l'humanité les crimes intolérables, commis souvent au nom d'un Etat,
d'une idéologie, d'une cause ou d'une ethnie. Mais je partage
également les réserves émises lorsqu'il s'agit de mettre concrètement
en oeuvre, de façon pertinente et efficace, une compétence universelle
absolue. Nous ne sommes pas capables, il faut le reconnaître, sur le
plan technique comme sur le plan politique, de permettre la poursuite
devant nos juridictions belges de tout auteur présumé des crimes visés,
quelle que soit sa nationalité, où que le crime ait été commis, quelle
que soit la nationalité des victimes et quel que soit l'endroit où se
trouve l'auteur présumé.

Nous devons, par souci de réalisme et d'efficacité de la loi, tempérer
cette compétence universelle absolue en introduisant une série de
filtres qui permettront de nous concentrer sur les cas qui présentent
une base crédible et qui ne relèvent pas de jeux politiques internes, de
rejeter ce qu'on peut appeler communément des plaintes
manifestement déraisonnables. En effet, on sait que la mise en oeuvre
pratique d'une compétence universelle absolue engendre une charge
considérable de travail pour les autorités judiciaires belges. Elle peut
entraver l'exercice d'une bonne administration de la justice pénale et
elle requiert un arsenal juridique de coopération judiciaire avec l'étranger
qui n'existe pas toujours, il faut l'admettre.

Devant l'afflux prévisible de plaintes, les autorités judiciaires belges
devront nécessairement faire des choix et il faut à tout prix éviter que
ces choix puissent donner prise au moindre soupçon de partialité. Il
était donc du devoir du législateur de réfléchir à des mécanismes qui
permettent non pas le détricotage de la loi mais sa mise en application
pour des affaires crédibles et fondées.

Les travaux qui se sont déroulés au Sénat ont permis de concevoir un
premier filtre lorsqu'il n'existe pas le moindre élément de rattachement
avec la Belgique. S'il faut toujours que l'action publique soit engagée
par le procureur fédéral et non par une simple constitution de partie

1998 van een Internationaal
Strafgerechtshof.

De in 1999 herziene wet van 1993
heeft haar beperkingen getoond in
de zaak Abdoulaye Yerodia, wiens
arrestatiebevel van 2000 ongeldig
was omdat hij in zijn hoedanigheid
van Congolees minister van
Buitenlandse Zaken een
onschendbaarheid genoot. In juni
2002 oordeelde de kamer van
inbeschuldigingstelling dat de
Belgische rechters bevoegd waren
in de zaak Sharon, maar dat de
vermeende dader zich op Belgisch
grondgebied moest bevinden.

Gelet op deze juridische
moeilijkheden werden twee wetten
door de Senaat aangenomen. De
lopende gerechtelijke procedures
dienden te worden verduidelijkt en
de onvolmaaktheden van de wet
betreffende de universele
bevoegdheid dienden te worden
rechtgezet, rekening houdend met
de oprichting van het Internationaal
Strafgerechtshof en met de
toepassingsmoeilijkheden.

Wij richten onze aandacht vandaag
op de wijzigingswet. Ik ben het
eens met de minister van Justitie
wanneer hij stelt dat het belangrijk
is dat de straffeloosheid van daders
van misdaden tegen de mensheid
wordt bestreden. Ik maak echter
voorbehoud bij een absolute
universele bevoegdheid. Om
realistisch te blijven en opdat de
wet tevens werkzaam zou zijn,
diende in filters te worden voorzien
die op een geloofwaardige basis
stoelen. De praktische uitwerking
zou zo veel verplichtingen met zich
hebben gebracht dat de
rechtsbedeling erdoor kon worden
belemmerd. Een eerste
moeilijkheid zou hebben bestaan in
de toevloed van klachten, omdat
keuzes moeten worden gemaakt en
er geen vermoeden van partijdigheid
mag bestaan.

De invoering van een eerste filter
brengt mee dat in het geval dat er
geen verband is met België, de
federale procureur de strafvordering
moet instellen. De benadeelde
persoon kan steeds een beroep
instellen bij de kamer van

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

civile, la personne lésée pourra cependant introduire un appel devant la
chambre des mises en accusation si la décision du ministère public
est négative.

Nous estimons et c'est la position que Jacques Simonet a eu
l'occasion de défendre en commission lors de la discussion générale
que ce dispositif aurait pour conséquence de faire converger vers les
tribunaux belges un afflux de plaintes n'ayant aucun lien de
rattachement avec la Belgique. Une autre conséquence néfaste de
cette loi serait de créer un véritable effet d'appel en matière de
demandes d'asile et ce, alors que le gouvernement essaie de maîtriser
les flux migratoires.

En outre, le filtre du procureur général était, dans sa version issue du
Sénat, marquée par un caractère illusoire. On pouvait rapidement
imaginer les pressions incessantes qui auraient pesé sur ses épaules,
pressions émanant des milieux diplomatiques belge ou étrangers et de
l'opinion publique.

Le procureur fédéral dispose-t-il c'est la question en cette matière
du même pouvoir d'appréciation en opportunité que celui du procureur
du Roi, selon le droit commun de la procédure pénale?

La décision de classement sans suite par le ministère public peut être
dictée par des motifs de technique juridique ou par des motifs
d'opportunité comme l'absence d'infraction, l'auteur inconnu, l'action
publique éteinte, l'infraction non établie, les charges insuffisantes, le
suspect fugitif et signalé à rechercher ou simplement le constat que les
poursuites sont inopportunes. Dans le cas présent, le procureur fédéral
pourrait-il décider de ne pas poursuivre, non parce qu'il estime
l'infraction non établie ou les charges insuffisantes mais parce qu'il
considère que les poursuites ne seraient pas opportunes? Il était
nécessaire d'indiquer dans quelle mesure précise le procureur fédéral
peut décider de ne pas donner suite à une plainte.

Devant ces nombreuses imprécisions je n'en ai cité que quelques-
unes à titre illustratif , il était absolument nécessaire que la Chambre
puisse adapter et amender ce texte afin d'établir les lignes directrices
concrètes sur lesquelles le procureur fédéral pourra se baser pour
évaluer une plainte.

Quelles dispositions complémentaires ont pu être établies? Le
législateur a proposé quatre pistes, quatre critères indépendants les
uns des autres afin d'encadrer la réflexion du procureur général. Ces
critères sont les suivants:
1. La plainte doit être manifestement fondée.
2. Les faits relevés dans la plainte ne correspondent pas à une
qualification de la présente loi.
3. Une action publique recevable peut résulter de cette plainte.
4. Il ressort des circonstances concrètes de l'affaire que celle-ci devrait
être portée devant les juridictions, soit internationales soit nationales,
compétentes.

Un deuxième filtre a également été mis en place pour les cas ne
relevant pas du filtre du procureur général. Pour ces plaintes ne
concernant pas des victimes belges, des faits commis en Belgique ou
des auteurs ressortissants à un Etat dont la législation incrimine les
violations graves du droit humanitaire, le ministre de la Justice peut,
après décision du Conseil des ministres, porter les faits à la
connaissance de l'Etat tiers. Dans ce cas, la Cour de Cassation, sur
réquisition du procureur général, prononce le dessaisissement de la
juridiction belge saisie. Cette disposition a été renforcée et encadrée

inbeschuldigingstelling. We delen
de mening van Jacques Simonet
dat deze bepaling zou leiden tot
een klachtenstroom naar de
Belgische rechtbanken. In tweede
instantie zou dit een "aanzuigeffect"
hebben op het vlak van de
asielaanvragen.

Beschikt de federale procureur ter
zake over dezelfde bevoegdheden
als de procureur des Konings? Kan
hij beslissen tot
buitenvervolgingstelling? In welke
omstandigheden kan hij beslissen
tot niet-vervolging? Gelet op deze
onduidelijkheden heeft de wetgever
vier criteria ingevoerd: de aanklacht
moet gegrond zijn; de
aangeklaagde feiten beantwoorden
niet aan een kwalificatie van de
huidige wet; de klacht in kwestie
kan leiden tot een ontvankelijke
strafvordering en de zaak zou voor
bevoegde nationale of internationale
gerechtelijke instanties moeten
worden gebracht.

Een tweede filter werd ingebouwd
voor de gevallen die niet onder de
procureur-generaal ressorteren. De
minister van Justitie kan, na
beslissing van de Ministerraad, de
feiten voor de derde staat brengen.
Het Hof van Cassatie spreekt dan
de ontlasting van het Belgisch
gerecht uit. Dat is de strekking van
het amendement van de heer
Simonet en mevrouw Moerman.

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

par l'intervention de la chambre des mises en accusation. C'est l'objet
de l'amendement déposé par M. Simonet et Mme Moerman et voté en
commission en fin de journée aujourd'hui.

Si une instruction est ouverte suite à une plainte déposée avant la
promulgation de la loi, le ministre de la Justice prendra sa décision sur
avis de la chambre des mises en accusation, à la suite d'un rapport du
procureur fédéral. Lorsqu'une plainte est déposée et qu'elle a un
quelconque lien avec la Belgique, le procureur fédéral intervient.
Lorsqu'une plainte est déposée et qu'elle n'a pas de lien avec la
Belgique, le ministre, entouré du Conseil des ministres et de la
chambre des mises en accusation, peut mais ne doit pas dénoncer
les faits et la Cour de Cassation prononcera le dessaisissement de la
juridiction belge.

02.13 Vincent Decroly (indépendant): Monsieur le président, j'ai

souvent entendu dire que la loi, dans sa version de 1993, posait
différents problèmes notamment diplomatiques. Je passe sur les
aspects économiques ou autres qui ont été mentionnés car cela ne me
paraît pas essentiel, mais je voudrais m'attarder sur le plan
diplomatique.

La diplomatie est un grand art, monsieur Bacquelaine, mais c'est un art
politique, c'est-à-dire qu'il s'agit d'un art dans lequel le rapport de force
pèse beaucoup et bien souvent davantage que le droit. En cela, c'est
un problème fondamental et je pense qu'on doit le reconnaître. Or, j'ai
l'impression que pour soigner un mal qui consistait, selon les critiques
portées sur la loi de 1993, en ces risques sur un plan diplomatique
notamment, on a introduit de telles modalités d'intervention du pouvoir
exécutif dans le paragraphe que vous venez de commenter que l'on
fait la même chose; on renforce encore les risques de pressions, de
menaces, d'intimidations, d'annonces de mesures de représailles ou de
rétorsion qui pourraient peser sur le ministre de la Justice et son
gouvernement.

Je ne vois vraiment pas en quoi ce type d'amendement résout les
problèmes posés par la précédente loi. J'ai plutôt l'impression qu'on
alourdit les problèmes bien plus qu'on ne les résorbe.

02.13 Vincent Decroly

(onafhankelijke): De wet - versie 93
- doet diplomatieke problemen
rijzen. Diplomatie is een kunst
waarin de politiek zwaarder weegt
dan het recht. Om een euvel te
verhelpen worden hier nadere regels
ingevoerd waardoor het probleem
groter in plaats van kleiner wordt.

Wij zeggen neen tegen een wet die
partijdige bedoelingen heeft. Wij
willen filters inbouwen zodat de wet
kan worden toegepast. Heeft onze
assemblee een ander doel dan een
betere uitoefening van het
internationaal gerecht en recht
waarbij onze internationale
contacten worden gevrijwaard? Wij
hebben de onvolmaaktheden van de
wet verbeterd zodat ze operationeel
wordt. Het eerste doel blijft het
vrijwaren van de mensenrechten ter
aanvulling van het Internationaal
Strafhof.

02.14 Daniel Bacquelaine (MR): J'entends bien votre argumentation.

Je pense, au contraire, que la loi dans sa forme actuelle empêche son
effectivité. Nous en avons eu la preuve encore tout récemment.
L'instrumentalisation de cette loi à des fins politiques, partisanes et
internes fait que, finalement, cette loi devient inefficace, inapplicable.
L'exemple de la plainte déposée, notamment par un membre de notre
honorable assemblée, est la preuve que cette loi est un prétexte pour
s'en servir sur un plan de notoriété locale, dans une ville ou l'autre de
notre Wallonie. Cela est peut-être intéressant pour le parlementaire
mais cela me paraît dommageable pour l'effectivité même de la loi. Or,
nous voulons mettre en place des filtres permettant de rendre cette loi
effectivement applicable. C'est le but de ces amendements et de cet
amendement en particulier. J'estime qu'il était nécessaire de le faire si
l'on veut que cette loi fonctionne efficacement.

Ces adaptations doivent, me semble-t-il, être analysées avec une
certaine hauteur de vue et non dans un esprit partisan, partisan parfois
de basse politique, englué dans les groupes de pression et autres
intérêts qui nous interpellent sur tel ou tel point. Quel est l'objet que

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

notre assemblée doit poursuivre? Quel est l'objectif que notre
assemblée doit atteindre? Objectif que doivent, à mon avis, partager
demain les sénateurs. Il faut assurer un meilleur exercice du droit et de
la justice internationale tout en faisant en sorte que la Belgique puisse
effectivement continuer à jouer un rôle en politique internationale et que
toute une série de contacts, sur le plan international, ne soient pas
coupés par des actions intempestives. Ces actions intempestives
c'est ce que je disais à l'instant nuisent à notre position sur la scène
internationale mais surtout détournent l'esprit et la mise en oeuvre de la
loi de compétence universelle.

Nous nous sommes fait un devoir de corriger certaines imperfections de
la loi afin qu'elle puisse être pleinement opérationnelle et remplir
l'objectif premier qu'elle s'est fixé. En l'absence, puis en
complémentarité de la Cour pénale internationale, la Belgique a oeuvré
et continuera à oeuvrer à la défense des droits de l'homme et de la
justice internationale à travers une procédure dépouillée de ces excès.

02.15 Bart Laeremans (VLAAMS BLOK): Mijnheer de voorzitter,

mijnheer de minister, collega's, hoe dichter deze meerderheid zich naar
het einde van de legislatuur sleept, hoe absurder het allemaal wordt.
Vandaag zal in het Parlement een wet worden goedgekeurd waarvan
iedereen weet dat ze zeer slecht in mekaar zit, vol staat met juridische
fouten, dixit commissievoorzitter Fred Erdman, en dat ze zal zorgen
voor de meest tegenstrijdige interpretaties, kortom een wet waarvan
iedereen weet dat ze bij het begin van de volgende legislatuur opnieuw
zal moeten worden gewijzigd. Misschien is dat wel de reden waarom de
wet vandaag besproken wordt en ter stemming wordt gelegd. De wet
van 1 april 2003 zal ongetwijfeld de geschiedenis ingaan als een uit de
kluiten gewassen grap waarvan men achteraf ongetwijfeld zal zeggen:
"Het was eigenlijk maar gewoon om te lachen".

Veel minder om te lachen is de houding van de regering, die te laf is
geweest om in dit dossier dat ons internationaal zwaar in opspraak
brengt, kleur te bekennen. Louis Michel heeft in de plenaire vergadering
op 20 maart aan onze collega Tastenhoye gezegd dat hij wou
meewerken aan deze wet. We hebben hem niet gezien. De heer Michel
heeft zijn kat gestuurd! Zoals we dat gewoon zijn in delicate dossiers,
heeft minister Verwilghen de bal naar het Parlement doorgeschoven.

Deze genocidewet is er gekomen en werd bijgesteld in een klimaat van
ernstige schendingen van internationaal recht naar aanleiding van
vreselijke gebeurtenissen in Afrika en ex-Joegoslavië en had het nobele
doel absolute straffeloosheid tegen te gaan. Tot op zekere hoogte was
dit terecht. Vanzelfsprekend moeten we voorkomen dat wreedaardige
criminelen die zich aan grootschalige misdaden bezondigen, hier hun
toevlucht zoeken en onbestraft blijven, zolang er geen internationale
instantie bestaat die deze taak op zich neemt. Vanzelfsprekend moet
ons gerecht kunnen optreden wanneer de daders van of de slachtoffers
van zo'n vergrijp op het moment van de feiten onze nationaliteit hebben.

Daar moet het natuurlijk ophouden! Als wij verder gaan, en die wet gaat
natuurlijk veel verder, roepen wij onszelf uit tot wereldgeweten, tot
wereldrechtbank, wat getuigt van een hopeloos achterhaalde, koloniale,
imperialistische en, zoals de kamervoorzitter zelf het vorige week in een
West-Vlaams blaadje bestempelde, racistische mentaliteit. In de eerste
plaats maken wij ons met dat soort absolute wetgeving volslagen
belachelijk op het internationale forum. Dit land komt nog maar eens
over als de kikker die een os wil zijn. Zeer terecht schreef Eric Donckier
over deze wetgeving in het Belang van Limburg van 14 februari 2003:
"Beeldt u eens in dat naast België straks ook Nederland, Duitsland,

02.15 Bart Laeremans (VLAAMS

BLOK): Plus la fin de législature
approche, plus le comportement de
la majorité est absurde. Nous
devons nous prononcer aujourd'hui
sur une loi qui comporte de
multiples erreurs et qui a en outre
un impact négatif sur l'image de
notre pays. Nul doute que cette loi
devra à nouveau faire l'objet de
modifications au cours de la
prochaine législature. C'est un
poisson d'avril mais de très
mauvais goût.

L'attitude du gouvernement ne prête
absolument pas à sourire. Le
gouvernement fait preuve d'une
franche lâcheté. Cette loi nous
compromet au niveau international
mais le ministre Michel ne daigne
pas assister au débat et, comme à
l'accoutumée, le ministre
Verwilghen renvoie la balle au
Parlement.

L'objectif de cette loi est de mettre
un terme à l'impunité. Il est évident
que les auteurs de crimes contre
l'humanité ne peuvent trouver refuge
dans notre pays et que s'ils ont la
nationalité belge, ils doivent être
poursuivis. Mais point n'est besoin
d'aller plus loin. Par le biais de
cette loi, la Belgique s'érige en
conscience du monde, ce qui
témoigne d'une mentalité
colonialiste, impérialiste et raciste.
Cette loi ridiculise notre pays à
l'échelle mondiale et reflète une
attitude mégalomane déplacée.
Cette loi est un véritable pôle
d'attraction pour les fanatiques,

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Italië, Amerika, Argentinië, Irak en Congo om het bij die voorbeelden
te houden uitpakken met een eigen genocidewet. Ziet u het al
gebeuren? De wereld wordt een gekkenhuis." Dixit Eric Donckier.

Als de gevolgen van de wet alleen maar waren dat dit apenland wat
belachelijk maakte in de wereld, zou het vanzelfsprekend niet zo erg
zijn maar het gaat veel verder dan dat. Vroeger schonk niemand
aandacht aan die wet maar sinds wij opgezadeld zitten met Louis
Michel als minister van Buitenlandse Zaken, die zichzelf als het levende
geweten van de wereld beschouwt en van wie het aantal straffe en
domme uitspraken intussen niet meer te tellen is, wordt dit land een
magneet voor allerlei fanatici die ons gerecht voor hun politieke kar
willen spannen, die willen uitproberen tot waar onze rechtbanken te ver
willen gaan.

Sinds het aantreden van de huidige regering stapelde het aantal
klachten zich in snel tempo op bij het Brusselse gerecht. Wij krijgen
het ene diplomatieke conflict na het andere. Het gaat er dus al lang niet
meer om dat wij ons belachelijk maken in het buitenland, wel dat wij
voor onszelf zware diplomatieke problemen en op termijn onvermijdelijk
ook zware economische problemen aan het creëren zijn.

surtout depuis l'arrivée aux affaires
du ministre Michel.
L'amoncellement rapide des
plaintes entraîne de lourdes
conséquences négatives sur les
plans diplomatique et économique.

De voorzitter: Mag collega Tastenhoye u onderbreken, mijnheer Laeremans, een collega van uw eigen
fractie?

02.16 Bart Laeremans (VLAAMS BLOK): Daar heb ik geen enkel

probleem mee.

De voorzitter: Wil dat zeggen dat u het beter kunt, mijnheer Tastenhoye?

02.17 Guido Tastenhoye (VLAAMS BLOK): Mijnheer de voorzitter, ik

wil het zeker niet beter doen dan mijn achtbare collega. Ik wil als
Antwerps volksvertegenwoordiger een aantal feiten en gegevens over de
zware economische schade, waarnaar collega net verwijst, aan het
debat toevoegen. Ik denk dat dit essentieel is.

Door de onhandige en onsamenhangende houding die de regering
aangenomen heeft in de Irak-crisis en door de genocidewet is de
schade die aan onze economie en aan ons imago toegebracht is nu
reeds enorm. Niet enkel op termijn, ook nu reeds is dat het geval.

De vertegenwoordigers van de haven en de diamantsector waarschuwen
daarvoor nu reeds. De haven en de diamantsector zijn namelijk van
levensbelang voor onze economie. De diamant is goed voor 7% van de
totale Belgische uitvoer en verschaft werk aan 30.000 mensen. De
haven geeft werk aan 60.000 mensen en onrechtstreeks aan 350.000
mensen.

De voorzitter van AGHA, de Antwerpse havengemeenschap, heeft het
onlangs in een interview in De Gazet van Antwerpen zeer duidelijk
gezegd: "Wij vrezen economische represailles vanuit de Verenigde
Staten". De afgevaardigde beheerder van AGHA getuigde: "Onze
vertegenwoordiger in New York stuurt ons bijna dagelijks mails met de
bede om in godsnaam in België op te houden met dit gedrag". De
woordvoerder van de Hoge Raad voor Diamant getuigt: "Wij krijgen...

02.17 Guido Tastenhoye

(VLAAMS BLOK): En tant
qu'Anversois, je ne suis que trop
conscient du préjudice économique
que nous cause la loi de
compétence universelle. Des
représentants des secteurs
portuaire et diamantaire tirent la
sonnette d'alarme. Nous jouons
avec le feu. Le diamant représente
7 pour cent des exportations
belges et occupe 30.000
travailleurs. Le port occupe 60.000
personnes, voire même 350.000
indirectement.

Selon des sources bien informées
et selon des représentants sur
place, les EU se vengent en tout
cas déjà de la position adoptée par
la Belgique dans le dossier de
l'Irak. En effet, le commerce du
diamant a diminué la semaine
dernière.

De voorzitter: Mijnheer Tastenhoye, kom het dan hier zeggen, als u wilt. Dit is geen onderbreking. Kom dan
naar het spreekgestoelte.

02.18 Guido Tastenhoye (VLAAMS BLOK): Dit is een wezenlijke

toevoeging aan dit debat. De woordvoerder van de Hoge Raad voor

02.18 Guido Tastenhoye

(VLAAMS BLOK): A cela s'ajoute

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Diamant zegt: "Wij krijgen nu mails vanuit de VS: houd uw diamanten
of verkoop ze aan Irak". De handel in diamant is de laatste weken
zorgwekkend gedaald. Daarenboven dreigt Tel Aviv trafiek van
Antwerpen af te snoepen.

Als klap op de vuurpijl kwam er de hele hetze rond de genocidewet,
waarbij de Israëlische ambassadeur in Brussel werd teruggeroepen
naar Tel Aviv. Dat is één van de zwaarste maatregelen in de
internationale diplomatie. Er ontstond een ware hetze tegen België.
Dan is er vorige week die klacht geweest tegen Colin Powell, huidig
minister van Buitenlandse Zaken, die trouwens overmorgen op bezoek
komt bij de NAVO in Evere. Gaat men hem aanhouden? Er is klacht
ingediend tegen de vorige president Bush; er is klacht ingediend tegen
Dick Cheney, de huidige vice-president van de Verenigde Staten. De
voorzitter van de Amerikaanse Kamer van Koophandel zegt dat hij zich
grote zorgen maakt, dat België zijn eigen ruiten aan het ingooien is en
dat dit zeer veel jobs in Vlaanderen dreigt te kosten. Men moet goed
weten...

l'effet néfaste de la loi sur la
compétence universelle, qui a
même amené le gouvernement
israélien à rappeler son
ambassadeur. La semaine
dernière, plainte a tout de même
été déposée contre le ministre
américain des Affaires étrangères,
Colin Powell, contre l'ancien
président, M. Bush senior, et
contre l'actuel vice-président
américain, Dick Cheney. Selon le
président de la chambre de
commerce américaine, notre pays
scie ainsi la branche sur laquelle il
est assis et des répercussions
sont à prévoir. N'oublions pas que
les EU représentent 200.000
emplois dans le secteur privé en
Belgique.

De voorzitter: Dit is geen onderbreking. Ik schrijf u in bij de sprekers, ik heb daar geen probleem mee.

02.19 Guido Tastenhoye (VLAAMS BLOK): Ik rond af. Men moet

goed weten dat Amerika zorgt voor 12% van de jobs in de privé-sector
in België; dat betekent meer dan 200.000 jobs. Dit alles heeft deze
regering op het spel gezet en dat klagen wij ten zeerste aan.

02.20 Bart Laeremans (VLAAMS BLOK): Ik kan dat alleen maar

beamen, mijnheer Tastenhoye. Ik hoop alleen dat u niet verwacht dat ik
daarop nog antwoord, want u hebt volledig gelijk uiteraard.

Ik had het over de zware economische problemen naar aanleiding van
de werking van ons gerecht, een domein waarin onze reputatie al zeer
slecht was. Zeven jaar geleden haalden wij de wereldpers met de zaak-
Dutroux en stond het justitiebeleid van dit land op een beschamende
manier te kijk. Vandaag haalt het Belgisch gerecht opnieuw de
wereldpers. Als buitenlanders dan vragen hoe het nu eigenlijk staat met
die gruwelijke kindermoordenaar, moeten wij diepbeschaamd zeggen
dat dit verhaal nog helemaal niet is afgelopen. Dan sperren de ogen van
onze gesprekspartners zich wijd open en nadien stralen diezelfde ogen
een ontzaglijke hoeveelheid deernis en medelijden uit. We krijgen dan
de vraag of we hen toch niets aan het wijsmaken zijn. Dit falend
Belgisch gerecht, dat er zelfs nog niet in slaagt om Oost-Europese
ramkrakers snel te berechten en de hulp moet inroepen van Poolse en
Roemeense rechtbanken, heeft als opdracht buitenlandse
bedrijfsleiders, militairen, ministers en staatshoofden te berechten voor
vaak vermeende en uit hun context gerukte wandaden, duizenden
kilometers van hier. Absurder is haast niet mogelijk.

Waarde collega's, het is om al deze redenen dat wij hebben gezegd dat
er een streep onder deze wet moet worden getrokken. Als we onszelf
verdere internationale schade willen besparen, moeten we een duidelijk
signaal geven aan de buitenwereld en deze wet in haar geheel buiten
werking stellen. We moeten alle hangende klachten afvoeren en
duidelijk maken dat de wetgever zich de voorbije jaren ernstig heeft
vergist. Alleen dan zal de zeer terechte kritiek ophouden en kan
opnieuw worden gewerkt aan het herstel van onze geloofwaardigheid.

De amenderingen die vorige week en vandaag werden aangebracht,
voldoen daarvoor absoluut niet. Er is geen enkele zekerheid dat de

02.20 Bart Laeremans (VLAAMS

BLOK): Cette analyse est correcte.

La loi de compétence universelle
génère en outre un surcroît de
travail alors que la justice est déjà
surchargée, la preuve étant que le
procès Dutroux n'a pas encore
commencé, à la stupéfaction des
milieux internationaux. Or cette
même justice est a présent
appelée à poursuivre des
personnalités internationales parmi
les plus diverses. C'est absurde.

Il est grand temps d'en finir avec la
loi de compétence universelle et de
faire savoir au monde que le
législateur belge s'est trompé ces
dernières années. Ce signal aura
pour effet, espérons-le, de restaurer
quelque peu notre crédibilité ô
combien mise à mal. Les récents
amendements à la loi de
compétence universelle ne suffiront
pas à réparer les dommages. Ce
projet n'est que bricolage.
L'absence de tout lien avec la
Belgique est inepte puisqu'un
séjour de trois années seulement
suffit pour qu'une enquête soit
ouverte! Notre amendement met un
terme à cette absurdité. Le délai

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

volgende regering komaf zal maken met de vele dossiers die ons
momenteel zwaar in verlegenheid brengen. Niet alleen is de wet die
vandaag wordt behandeld, een ongelooflijk staaltje van kunst en
vliegwerk, van slordig en overhaast geknoei, waarbij gerecht en politiek
op een schandelijke wijze door mekaar worden gehaald. Bovendien blijft
het een feit dat deze wet nog altijd een veel te ruime bevoegdheid geeft
aan de Belgische rechtbanken. Het gaat niet op dat dossiers waarbij er
geen enkel aanknopingspunt is met dit land, waarbij noch de dader,
noch het slachtoffer onze nationaliteit hebben, waarbij de dader zich
niet in ons land bevindt en de feiten zich ver van hier hebben
afgespeeld, nog altijd tot de bevoegdheid van onze rechtbanken blijven
behoren. Het gaat zeker niet op dat een verblijf van amper drie jaar in dit
land volstaat om het gerecht te dwingen een onderzoek te openen
nopens de meest fantaisistische klachten.

Dat is de reden waarom wij ons amendement opnieuw indienen dat
onze rechtsmacht onbevoegd maakt voor dergelijke dossiers en de
minimale verblijfperiode uitbreidt tot vijf jaar. De goedkeuring van dit
amendement zou in elk geval duidelijkheid scheppen voor de
buitenwereld en onze gerechtelijke instanties definitief bevrijden van
tientallen absurde dossiers waarmee zij nooit hadden mogen worden
belast.

Ten slotte nog dit. In de commissie hebben wij tegen deze
wetswijziging gestemd omdat ze absoluut niet ver genoeg ging en
omdat de wet juridisch gezien kaduuk is. Uiteraard willen wij ook
vermijden dat door onze houding de schadelijke en volstrekt
onaanvaardbare huidige toestand zou blijven bestaan. Daarop zullen wij
ons stemgedrag afstemmen.

minimum pour ouvrir une instruction
doit être de cinq ans.

En commission, nous avons voté
contre ce projet calamiteux. Nous
voulions éviter que cette loi
aberrante continue à nuire à notre
pays et à son économie. Notre vote
sera le reflet de cette
préoccupation.

02.21 Jean-Pierre Grafé (cdH): Monsieur le président, monsieur le

ministre, chers collègues, le cdH est réellement impressionné par
l'improvisation dont font preuve une fois de plus le gouvernement et la
majorité. Nous estimons qu'un projet d'une telle importance qui
ambitionne d'être un exemple pour le monde entier ne pouvait être traité
d'une manière aussi légère et aussi peu cohérente. Voulant analyser
objectivement et sereinement le projet tel qu'amendé, je puis en faire
brièvement l'analyse suivante.

Le côté positif, ce sont les précisions apportées au champ d'application
de la loi par l'instauration de facteurs de rattachement. Positive
également, l'articulation entre cette loi et le statut de Rome, entre la
compétence de nos juridictions et celle de la Cour pénale
internationale. Positive aussi vous voyez que nous savons être
objectifs -, la suppression d'une date à partir de laquelle la nouvelle
procédure est applicable, date qui était totalement arbitraire et donc
inconstitutionnelle, et dont nous demandions avec d'autres la
suppression. Positive enfin, la procédure de dessaisissement des
juridictions belges lorsque les faits sont jugés devant une juridiction
étrangère, offrant des garanties d'un procès équitable.

Le côté négatif, c'est l'immixtion totalement inacceptable du pouvoir
exécutif dans les affaires judiciaires en cours. C'est une atteinte grave
au principe fondamental et constitutionnel de la séparation des pouvoirs
que j'ai toujours veillé à respecter scrupuleusement depuis plus de
trente ans que je siège au Parlement.

Sur ce dernier élément, la Cour d'arbitrage devra se prononcer. Pour
nous, il ne fait pas de doute que cette dernière annulera les
dispositions qui permettent l'immixtion de l'exécutif dans le judiciaire et
qu'elle mettra ainsi à néant ce que cette loi a de plus mauvais et qui a

02.21 Jean-Pierre Grafé (cdH):

De cdH is waarlijk onder de indruk
van de improvisatie die de regering
en de meerderheid aan de dag
hebben gelegd; een zo belangrijk
ontwerp, dat een voorbeeld wil zijn
voor de hele wereld, mocht niet op
een zo lichtzinnige en
onsamenhangende manier worden
besproken.

Toch zitten er voor ons een aantal
pluspunten in dit ontwerp: de
verduidelijkingen wat het
toepassingsgebied betreft, de
verhouding tussen deze wet en het
statuut van Rome van het
Internationaal Strafgerechtshof, het
verdwijnen van een datum waarop
een nieuwe procedure van
toepassing wordt en de procedure
waarbij de zaak wordt onttrokken
aan de Belgische rechtbanken,
wanneer de feiten door een
buitenlandse rechtbank, die
waarborgen biedt voor een billijk
proces, worden beoordeeld.

Er zijn echter ook schaduwzijden.
We denken aan de inmenging van
de uitvoerende macht in de lopende

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

été présenté d'une façon fort hypocrite.

Négatif aussi le refus de la majorité, profitant de quelques minutes
d'absence sur quelques heures de débat, d'examiner des formules
alternatives, raisonnables, proposées par le cdH. Je regrette vraiment
que, notamment certains amendements techniques ou destinés à
clarifier et à éviter certains recours, n'aient pas été retenus.

Nous regrettons également que ce dossier ait été traité avec aussi peu
de sens de l'Etat, aussi peu de constance, aussi peu de cohérence par
la majorité. Le problème n'a pas été examiné sereinement et le dossier
n'a pu avancer de façon chaotique que sous la pression de l'urgence.
La majorité est tellement divisée qu'elle est incapable de se rallier à
une position commune et que nous allons assister tout à l'heure à des
votes divisés et contradictoires. C'est le divorce au sein de la majorité.
Le pays constatera ce soir que le gouvernement ne bénéficie plus de la
confiance de sa majorité parlementaire. Je demande au gouvernement
de nous préciser la conclusion qu'il en tirera puisque l'arc-en-ciel,
éphémère par nature, n'existe même plus aujourd'hui virtuellement.

Quant au cdH, pour les raisons que je viens d'exposer, nous ne
pourrons voter positivement ce projet de loi tel qu'amendé, car les
limites de l'improvisation ont été dépassées. Espérons que le travail
sera repris avec ordre et rigueur je n'ose pas trop l'espérer au Sénat
demain, mais sous la prochaine législature, j'en suis certain.

gerechtelijke procedures: het gaat
hier om een ernstige schending van
het beginsel van de scheiding der
machten. Het leidt geen enkele
twijfel dat het Arbitragehof die
inmenging zal vernietigen en dat
het niets heel zal laten van de
kwalijkste punten van deze wet.
Bovendien - nog een negatief punt -
heeft de meerderheid geweigerd de
alternatieve formules die de cdH
had voorgesteld, te onderzoeken. Ik
betreur dat sommige technische
amendementen niet werden
aangenomen.

Dit dossier getuigt van een gebrek
aan staatszin, standvastigheid en
samenhang.

De meerderheid is zo verdeeld dat
ze er niet in slaagt zich achter een
gemeenschappelijk standpunt te
scharen. Dit is de breuk binnen de
paarsgroene meerderheid, op wier
vertrouwen ook de regering niet
langer kan rekenen. Welk besluit
trekt zij daaruit?

We kunnen dit ontwerp niet
goedkeuren, want er werd al te veel
geïmproviseerd. Laat ons hopen dat
het werk tijdens de volgende
regeerperiode op een ordentelijke
en strikte manier zal worden
overgedaan.

02.22 Martine Dardenne (ECOLO-AGALEV): Monsieur le président,

monsieur le ministre, chers collègues, au sortir de la deuxième guerre
mondiale, certains découvraient avec effroi que la barbarie des hommes
pouvait aller, dans ses procédés, jusqu'à la négation même de
l'humanité.

Ce qui relevait de l'ordre de l'innommable amenait les Etats dits libres,
tout à l'effroi de ce qu'ils venaient de découvrir, à organiser le tribunal de
Nuremberg que l'on peut sans doute considérer comme une
préfiguration d'un tribunal de compétence universelle.

Malheureusement, l'histoire devait nous apprendre ensuite et encore
jusque récemment, que l'humanité n'est pas héréditaire.

Les pays démocratiques se mirent donc à la confection d'un droit
international qui pouvait garantir au mieux les droits de l'homme dans
un contexte de guerre trop souvent présent.

Ainsi, on élabora, aussi paradoxal que cela puisse paraître, des règles
de la guerre. Ce sont principalement les Conventions de Genève et
notamment la convention contre les armes frappant sans discrimination
et causant des effets traumatiques excessifs, les conventions contre
les génocides, crimes de guerre et crimes contre l'humanité. On peut
aussi dire que la loi de compétence universelle fait partie de cet arsenal

02.22 Martine Dardenne

(ECOLO-AGALEV): Tegen het
einde van de tweede wereldoorlog
ontdekten sommigen dat de
wreedheid van de mens zo ver ging
dat zelfs de menselijkheid erdoor
werd verloochend.

Daarom hebben de zogenaamde
vrije staten het Tribunaal van
Neurenberg opgericht, wat als de
voorproef van een rechtbank met
universele bevoegdheid kan worden
beschouwd.

De menselijkheid is helaas niet
erfelijk. De democratische landen
zijn dan ook gestart met de
uitwerking van een internationaal
recht dat de rechten van de mens
in een oorlogscontext beter moet
garanderen. Zo werden
oorlogsregels opgesteld - conventie
van Genève, conventies tegen

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

juridique.

Je voudrais en rappeler les enjeux. Enjeu pour les Etats et leur
responsabilité face à l'impunité dont bénéficient certains crimes, crimes
parmi les plus graves et les plus abjects, sinon les plus graves,
puisqu'il s'agit de crimes contre l'humanité. C'est donc une
responsabilité et un devoir des Etats, et particulièrement des Etats
démocratiques, signataires des conventions que je viens d'énumérer,
de mettre fin à cette impunité.

Le deuxième enjeu de ce texte est la nécessité d'assurer aux victimes
un lieu où demander justice. En effet, on a pu constater que certaines
victimes déclaraient que c'était une consolation de voir son tortionnaire
traduit en justice, même si on n'obtenait pas réparation.

Dénier ce droit aux victimes, c'est en quelque sorte nier la violence qui
leur est faite, sinon leur faire violence une seconde fois. Je pense donc
qu'il n'y a pas de tortionnaires plus fréquentables que d'autres ni de
catégories de victimes. J'ai donc beaucoup de mal à considérer un
amendement qui permet à la Belgique de se débarrasser de plaintes
diplomatiquement encombrantes. J'avoue aussi ne pas comprendre que
certains, tout au long des séances de commission, nous ont expliqué,
et je l'ai dit tout à l'heure, qu'il était inacceptable que le pouvoir exécutif
disons le pouvoir politique fasse ingérence dans le pouvoir
judiciaire, même si ce pourvoir judiciaire se voyait concéder un rôle
d'avis et de consultant, pour ensuite voter de manière à sauvegarder
dans ce texte un paragraphe le paragraphe 4 qui consacre cette
confusion et confère, comme le soulignaient certains, un droit
d'injonction négative au ministre de la Justice.

Je pense que l'éminente dignité de l'être humain est un choix et quant à
moi, je veux croire à la force de dissuasion du droit et non de la guerre.
Certes, me dit-on, la Belgique doit assurer un rôle sur la scène
internationale. Je n'en disconviens certainement pas et je pense que la
Belgique joue ce rôle. Je voudrais aussi rappeler que lorsque j'ai
travaillé sur le dossier d'interdiction des mines antipersonnel, j'ai
entendu exactement la même argumentation. Nous allions nous rendre
ridicules, nous allions perdre toute crédibilité sur la scène
internationale. Je dois bien constater que quelques années plus tard,
les choses se sont inversées et que c'est la position de pionnier de la
Belgique qui fait sa réputation sur la scène internationale. J'ai donc la
conviction de croire qu'en droit humanitaire, nous pouvons également
jouer ce rôle de pionnier, à la fois pour dissuader certains tortionnaires
mais aussi pour encourager d'autres pays démocratiques à adopter des
législations semblables à la nôtre.

Les mêmes personnes qui m'invitent à faire confiance à la Justice ce
que je fais volontiers puisque je pense que nous vivons dans un Etat de
droit sont aussi celles qui consacrent le filtre politique. Comme quoi,
on n'en est pas à une contradiction près! Pourtant, depuis
Montesquieu, je pensais savoir que ce qui constituait...

genociden, oorlogsmisdaden en
misdaden tegen de menselijkheid,
... - en de wet op de universele
bevoegdheid maakt deel uit van dit
wettenarsenaal.

De inzet van de wet bestaat in de
verantwoordelijkheid en de plicht
van de democratische staten om
een einde te maken aan de
straffeloosheid die bepaalde
misdaden tegen de menselijkheid
genieten evenals de noodzaak om
de slachtoffers een plaats te bieden
waar ze om gerechtigheid kunnen
vragen. Als de slachtoffers dit recht
wordt ontzegd, wordt het geweld
dat hun werd aangedaan niet
erkend.

Ik heb het moeilijk met een
amendement dat ertoe strekt te
voorkomen dat België nog langer
wordt geconfronteerd met klachten
die de diplomatie belemmeren. Ik
heb inzonderheid moeite met de in
paragraaf 4 bedoelde inmenging van
de uitvoerende macht in
aangelegenheden die uitsluitend
onder de rechterlijke macht
ressorteren.

Men heeft gezegd dat België zich
met die wet belachelijk zou maken.
Ik heb datzelfde argument ook
gehoord met betrekking tot de
antipersoonsmijnen. Ik pleit ervoor
dat wij inzake voorliggende wet
dezelfde voortrekkersrol op het stuk
van het humanitair recht zouden
spelen.

Degenen die beweren dat zij
vertrouwen hebben in het gerecht
zijn degenen die de politieke filter
verankeren.

02.23 Daniel Bacquelaine (MR): Monsieur le président, j'aimerais

que Mme Dardenne nous explique pourquoi ce filtre politique, qui était
acceptable quand on y inscrivait une date qui permettait de faire une loi
ad hominem, ne l'est subitement plus quand on supprime cette date.
Comment peut-elle concilier cette cohérence?

02.23 Daniel Bacquelaine (MR):

Waarom was de politieke filter
aanvaardbaar vóór juli 2002, wat van
die wet een wet ad hominem
maakte?

02.24 Martine Dardenne (ECOLO-AGALEV): Monsieur Bacquelaine,

nous avions fait une concession en disant que nous pourrions accepter
certaines choses à partir du moment où l'on ne remettait pas en cause

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

des affaires déjà traitées et déjà entamées, notamment au niveau de
l'instruction. Toutefois, le fait de considérer qu'il faut obtenir une
rétroactivité pour cette loi nous dérange fortement!

02.25 Daniel Bacquelaine (MR): Ce n'est pas exact. Il y avait des

affaires à l'instruction avant et après cette date.

02.26 Martine Dardenne (ECOLO-AGALEV): Ce n'est pas vrai!

02.27 Daniel Bacquelaine (MR): C'est tout à fait vrai!

Monsieur le président, je n'ai pas tout à fait terminé. Madame
Dardenne, je m'étonne que vous vouliez faire une distinction et que vous
puissiez justifier votre accord sur ce paragraphe 4, quand on y avait
inscrit une date, par le fait que des procédures étaient déjà à
l'instruction. Ce n'est pas exact! Les procédures sont toutes à
l'instruction actuellement, que ce soit avant ou après le mois de juillet
2002. Cette argumentation n'est pas correcte!

02.28 Martine Dardenne (ECOLO-AGALEV): Monsieur Bacquelaine,

nous avons suggéré également de supprimer cette date; nous avons
d'ailleurs déposé un amendement en ce sens. Nous voulions que l'on
prenne en compte les dossiers introduits après la promulgation de
cette loi telle que modifiée. C'est ce que nous voulions!

02.29 André Smets (cdH): Je voudrais simplement faire une remarque

de forme. Je trouve déplorable que l'on puisse discuter d'un sujet aussi
grave en pleine campagne électorale. L'importance du sujet méritait
davantage de respect.

02.29 André Smets (cdH): Het is

jammer dat zo'n belangrijke
aangelegenheid in volle
verkiezingscampagne wordt
besproken!

Le président: Monsieur Smets, croyez-vous qu'en campagne électorale, il n'y ait plus de sujet grave?

02.30 André Smets (cdH): Monsieur le président, vous savez très bien

ce que je veux dire! Je constate actuellement qu'au sein de la majorité,
deux éminents collègues que je respecte se disent l'un à l'autre: "Ce
que vous dites n'est pas vrai!".

Je répète qu'il est déplorable qu'un sujet aussi important, car il en va de
l'image internationale de la Belgique, soit discuté en pleine campagne
électorale!

02.31 Daniel Bacquelaine (MR): Monsieur le président,

manifestement, je constate que M. Smets, que ce soit pendant la
campagne électorale ou avant celle-ci, n'a rien à dire sur le fond.

Si je comprends bien, madame Dardenne, vous étiez d'accord c'est
très clair avec le filtre que vous qualifiiez de politique, à condition que
l'on se concentre expressément sur un certain type d'affaires.

02.31 Daniel Bacquelaine (MR):

De heer Smets bewijst dat hij niets
te zeggen heeft over de kern van de
zaak, of dat nu voor of na de
verkiezingscampagne is.

Mevrouw Dardenne was het ermee
eens dat de politieke filter voor een
bepaald aantal zaken wel zou
spelen.

02.32 Martine Dardenne (ECOLO-AGALEV): Monsieur Bacquelaine,

nous étions arrivés à un accord, péniblement, en travaillant, en y
mettant tous du nôtre. Ce n'est pas nous qui avons rompu l'accord
intervenu en commission, puisqu'il y eu un vote unanime en
commission sur un texte, sur un ensemble. Ce n'est pas nous qui
avons, dès la sortie de la commission, déposé un amendement, c'est
quelqu'un de votre groupe.

02.32 Martine Dardenne

(ECOLO-AGALEV): We hadden
een akkoord, maar een lid van uw
fractie heeft een amendement
ingediend!

Ik dacht dat sinds Montesquieu de
democratie berustte op de

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

scheiding der machten.

02.33 André Smets (cdH): Monsieur le président, je ne suis pas très

vite impressionné par ce que dit M. Bacquelaine.
M. Bacquelaine a l'art d'être très réducteur. Je trouve très sain qu'il y ait
des échanges de fond. Je dis simplement que l'importance du sujet
méritait d'être discuté à un autre moment qu'en pleine campagne
électorale.

Le président: Cela vient quand cela vient, Monsieur Smets!

02.34 Martine Dardenne (ECOLO-AGALEV): Monsieur le président,

je ne suis pas responsable de l'agenda. J'aurais préféré que ce sujet
vienne plus tôt à l'ordre du jour et je pense l'avoir demandé.

Depuis Montesquieu, je pensais que ce qui constituait le fondement de
la démocratie, c'était la séparation des pouvoirs, mais j'ai peut-être de
mauvaises lectures.

02.35 Jean-Pierre Grafé (cdH): C'est la nouvelle culture!

02.36 Martine Dardenne (ECOLO-AGALEV): C'est quoi, la nouvelle

culture?

02.37 Jean-Pierre Grafé (cdH): On ne respecte plus rien, même plus

la Constitution!

02.37 Jean-Pierre Grafé (cdH):

Dat is de nieuwe politieke cultuur:
niets wordt nog gerespecteerd,
zelfs niet de Grondwet.

02.38 Martine Dardenne (ECOLO-AGALEV): Dites-moi ce qu'est

pour vous la nouvelle culture!

02.39 Jean-Pierre Grafé (cdH): La nouvelle culture, c'est ne plus

respecter les lois fondamentales.

02.40 Daniel Bacquelaine (MR): Monsieur le président, si je

comprends bien Mme Dardenne, elle est partisane de Montesquieu à
partir de juillet 2002!

02.40 Daniel Bacquelaine (MR):

Mevrouw Dardenne wil dat de
beginselen van Montesquieu
worden nageleefd, maar dan wel
vanaf juli 2002!

02.41 Martine Dardenne (ECOLO-AGALEV): Il s'agit d'une affirmation

dont je vous laisse la responsabilité.

02.42 Yves Leterme (CD&V): Elle est gentille, la majorité!

02.43 Martine Dardenne (ECOLO-AGALEV): Monsieur, je n'ai pas

besoin d'être gentille, je n'ai pas l'habitude d'être gentille, j'ai l'habitude
d'avoir des convictions, c'est autre chose.

(Applaudissements sur les bancs Ecolo-Agalev)

Monsieur Leterme, je vous dirais que vous êtes prêt à écraser vos
convictions pour gagner votre billet pour la prochaine majorité.

(...)

C'est peut-être difficile mais cela vous apprend la culture du débat.

Aujourd'hui, en commission, nous avons apporté des modifications qui,

02.43 Martine Dardenne

(ECOLO-AGALEV): De
aangebrachte wijzigingen hollen de
wet uit. Mijn fractie en ikzelf
kunnen niet anders dan neen
zeggen tegen die opvatting van de
menselijke waardigheid.

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

pour moi, sont devenues intolérables parce qu'elles ont été
complètement modifiées, monsieur Bacquelaine, que vous le veuillez
ou non, par des sous-amendements aux amendements, vidant ce
projet ainsi de son sens. Je ne peux donc que refuser cette version
pour le moins estompée d'un principe de respect de la dignité humaine
et mon groupe partage mon avis.

02.44 Hugo Coveliers (VLD): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

minister, collega's, in het begin van de jaren '90 was het gebruikelijk,
was het "in" te denken dat men in bepaalde landen de hele wereld voor
de rechtbank moest kunnen brengen. Wanneer het bijzonder zware
misdrijven betrof, zoals een genocide of een oorlogsmisdrijf, kon dat op
dat ogenblik worden verantwoord omdat de evolutie in het internationaal
publiek recht nog niet had geleid tot het Verdrag van Rome. Dankzij dit
Verdrag werd het Internationaal Strafhof opgericht.

Momenteel zijn reeds twee ad-hoc-tribunalen werkzaam, het ene in
Den Haag is bevoegd voor misdrijven gepleegd in het vroegere
Joegoslavië, het andere in Arusha is bevoegd voor de misdrijven
gepleegd in Rwanda.

De internationale gemeenschap heeft volgens mij de juiste beslissing
genomen door te zeggen dat deze misdrijven zo erg zijn dat zij niet
door de rechtbanken van één bepaalde natie moeten worden behandeld,
maar door een internationaal strafhof. Dat resulteerde uiteindelijk, na
jaren onderhandelingen en actie in de Verenigde Naties, in de
oprichting van het Internationaal Strafhof in Den Haag.

Intussen is de wet van 1993, die aanvankelijk enkel en alleen
oorlogsmisdaden als incriminatie voorzag, zelfs na de wijziging van
1999 niet meer aangepast aan de huidige situatie. Waarom? Het
gestelde principe dat op dit ogenblik weliswaar met reserve voor het
Internationaal Strafhof nog steeds wordt gesteld, was dat de
Belgische gerechten bevoegd zijn om kennis te nemen van de
verschillende misdrijven

aanvankelijk betrof het alleen

oorlogsmisdaden; nadien betrof het ook de misdrijven omschreven in de
genocidewet -, ongeacht de plaats waar het misdrijf werd gepleegd en
ongeacht het feit of de vermoedelijke dader zich nu al of niet in België
bevindt.

Wat zijn de problemen waardoor een aanpassing van deze wet zich
opdringt? Dat is het misbruiken, het oneigenlijk gebruik van deze
wetten. Dit gebeurt nogal vaak met een aantal systemen, zoals
bijvoorbeeld het Verdrag van Genève dat het politiek asiel betreft. Ik
denk dat, in tegenstelling tot wat daarnet werd gezegd, het de wetgever
siert dat hij wetten die nog niet zo oud zijn zoals de wet van 1999,
toetst aan de werkelijkheid en daar waar nodig bijschaaft.

Er zijn immers twee majeure vormen van misbruik van deze wet. Een
eerste misbruik is het politiek misbruiken van de wet, het louter klacht
indienen niet wegens een verdenking of een omschrijving van genocide
of van de zaken bepaald in de artikelen 1, 1bis en 1ter van de wet, maar
alleen om politieke redenen. Dit is in deze gebeurd. Een tweede
misbruik we moeten dat durven toegeven is een aantal commerciële
misbruiken waarbij ten gevolge van de wijziging in ons rechtssysteem,
ten gevolge van de strafrechtelijke aansprakelijkheid van de
rechtspersoon en de theorieën over de mededinging de zogenaamde
conspiracy theories die men in het Engelstalige gedeelte zeer goed
kent wat België betreft de wet misbruikt wordt om commerciële
schade toe te brengen aan concurrenten. Tegen dit soort misbruiken
moet de wetgever optreden en trachten ze te voorkomen. Dit is, mijns

02.44 Hugo Coveliers (VLD): Au

début des années nonante, on avait
coutume de penser que, dans
certains pays, toute la planète
devait pouvoir être traduite en
justice lorsque des crimes de
guerre ou des génocides avaient
été commis. Cette théorie prévalait
encore avant le Traité de Rome qui
a institué la Cour pénale
internationale. Deux tribunaux ad
hoc fonctionnent déjà à l'heure
actuelle: le tribunal pour l'ex-
Yougoslavie à La Haye et le
tribunal pour le Rwanda à Arusha.
La communauté internationale a
pris la bonne décision: ce type de
crimes doit être jugé par une
véritable cour internationale. Le
système juridique d'un seul pays
n'y suffit pas. Après des années de
négociations, une véritable cour
pénale internationale a été
récemment mise en place à La
Haye.

La loi de 1993 n'est plus adaptée à
la situation actuelle malgré les
modifications apportées en 1999.
Le principe de la loi de 1993 était
que les tribunaux belges sont
compétents pour connaître de
crimes de guerre et autres, en
quelque lieu que ces actes ont été
commis ou que se trouve leur
auteur. Dans la mesure où des
recours abusifs ont été constatés,
il convient d'affiner cette loi.

La loi est l'objet d'abus sur deux
plans: à la fois sur le plan politique
et sur le plan commercial. Le
législateur se doit de réprimer ces
abus.

Le système belge a déjà été mis à
l'épreuve une fois par des juges
internationaux, dans le cadre de
l'action intentée contre l'ancien
ministre congolais, M. Yerodia. Ils
ont estimé que pour pouvoir traiter
une affaire en Belgique, il fallait un
lien minimum avec notre pays. Ce
critère vient d'être inséré dans la loi

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

inziens, in deze tekst gebeurd.

Wij hebben het "geluk" dat het Belgische systeem reeds een keer
getoetst is door een internationaal rechter. Naar aanleiding van het
aanhoudingsbevel lastens de heer Yerodia is er een toetsing geweest
door het Hof in Den Haag. Deze toetsing heeft ons een arrest
opgeleverd met zeer degelijke commentaar erbij en drie vormen van
dissenting opinion volgens mij een zeer goed systeem in de
internationale rechtspraak waar sommige rechters hun eigen mening
nog eens naar voren brengen. Wat blijkt? Op een paar dissenting
opinions na blijkt dat al deze rechters ermee akkoord gaan dat er toch
een minimaal aanknopingspunt moet zijn om een zaak in België te
berechten. De vingerwijzing van voorzitter Guillaume aan België is de
vraag of het geen inmenging van België in de rechtsorde van andere
landen is als men niet zorgt voor dit "passief
persoonlijkheidsaanknopingspunt" zoals het nadien in het Nederlands is
vertaald.

Een dergelijk aanknopingspunt is nu in de wet ingevoerd. Er wordt
immers een voorwaarde gesteld aan de klager die, indien hij geen Belg
is, tenminste drie jaar zijn verblijfplaats in België moet hebben. Dit
betekent dat hij wettig in België moet verblijven, anders kan men er zijn
verblijfplaats niet hebben. Het is niet toevallig of illegaal verblijven, maar
zijn verblijfplaats in België hebben. Om misbruiken te voorkomen wordt
bovendien bij gebrek aan aanknopingspunt het systeem ingevoerd
waarbij de federale procureur fungeert als filter inzake deze materie.

puisque, désormais, le plaignant
devra avoir séjourné au moins trois
ans en Belgique. Si ce n'est pas le
cas, le procureur fédéral fera office
de filtre.

02.45 Bart Laeremans (VLAAMS BLOK): Mijnheer Coveliers, dat is

precies de zwakte van uw betoog. Intern bent u bijzonder tegenstrijdig.
Eerst beweert u dat het internationaal niveau ons land een
aanknopingspunt oplegt en dat dit nu wordt ingebouwd.

Dan zegt u dat wanneer er geen aanknopingspunt is, we iets anders
doen. In die situatie is er dus geen aanknopingspunt en dat is volgens
ons dus overbodig.

02.45 Bart Laeremans (VLAAMS

BLOK): Mais s'il n'y a pas de lien,
ce filtre ne sert de toute façon à
rien!

02.46 Hugo Coveliers (VLD): Mijnheer Laeremans, ik denk dat u de

tekst van het arrest van Yerodia nog eens moet lezen en de opinie
daarin uitgedrukt door de heer Guillaume. Indien men natuurlijk zegt dat
men alleen maar bevoegd is wanneer die aanknopingspunten
voorhanden zijn, dan kan men niet meer over universele bevoegdheid
spreken. Ik denk dat wij ten overstaan van die gruwelijke misdrijven die
universele bevoegdheid moeten behouden. Dat wil zeggen dat wij
garanderen ik zal u aanstonds zeggen op welke manier dat
wanneer iemand persoonlijk benadeeld is wij moeten duidelijk zeggen
dat het gaat om persoonlijke benadeling, waardoor we ook commercieel
misbruik enigszins uitschakelen hij aan een aantal voorwaarden moet
voldoen. Wanneer die persoonlijk benadeelde geen aanknopingspunt
heeft, dan is in een aantal systemen voorzien die ertoe moeten leiden
dat men tot een bevoegde rechter komt die, wanneer we de criteria
bekijken op basis waarvan de federale procureur zal oordelen, in de
meeste gevallen niet de Belgische rechter zal zijn. Ik laat de
bevoegdheid van het Internationaal Strafhof buiten beschouwing, want ik
neem aan dat we er allemaal over akkoord gaan dat de complementaire
bevoegdheid van dit Hof er is en dat niemand dat betwist. Dat is precies
het belangrijke, denk ik.

02.46 Hugo Coveliers (VLD):

Nous devons toujours conserver la
notion de compétence universelle
pour ce qui est des atrocités.
Lorsqu'il est porté préjudice à une
personne et qu'il n'y a pas de lien,
des systèmes permettent à cette
personne de saisir un juge
compétent. Dans la plupart des
cas, il ne s'agira pas d'un juge
belge.

02.47 Guido Tastenhoye (VLAAMS BLOK): Mijnheer Coveliers, als u

zegt dat er een aanknopingspunt moet zijn en dat de aanklager een
persoonlijk belang moet hebben, hoe gaat u dan bijvoorbeeld vermijden
dat er nog Irakezen die hier al 3 jaar wonen en die wellicht een of ander

02.47 Guido Tastenhoye

(VLAAMS BLOK): Comment va-t-
on éviter que des Irakiens qui
habitent ici depuis trois ans et qui

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

familielid hebben in Bagdad, zeggen dat zij voldoen aan de
voorwaarden? Zij wonen 3 jaar in België, zij zijn betrokken want hebben
familieleden in Bagdad en zij dienen klacht in tegen de president van de
Verenigde Staten van Amerika. Hoe gaat u dat verhinderen?

ont personnellement subi un
préjudice par le biais de leur famille
en Irak, déposent plainte contre le
président des Etats-Unis?

02.48 Hugo Coveliers (VLD): Gesteld dat uw veronderstelling juist zou

zijn inzake het verblijf van 3 jaar en het persoonlijk nadeel dat is al te
betwisten en te betwijfelen en er wordt een dergelijke klacht
ingediend, dan is de eerste filter de federale procureur. De federale
procureur gaat nakijken of de klacht al dan niet kennelijk ongegrond is,
of de feiten overeenstemmen met de omschrijving van de wet, of uit die
klacht een al dan niet ontvankelijke strafvordering kan volgen en of
bovendien dat is belangrijk België wel volgens het internationaal
publiekrecht the convenient forum is. Hij zal dan moeten nakijken in
hoeverre de Verenigde Staten u hebt het, dacht ik, over een klacht
tegen de president van de VS de garanties geven dat dezelfde
misdrijven in hun rechtssysteem worden behandeld. Die misdrijven
worden in het Amerikaans federaal strafrecht behandeld. Dan zal dit via
de beroemde en hier al zoveel belaagde paragraaf 4 van artikel 7
inderdaad overgemaakt worden aan the most convenient forum. The
most convenient forum is het forum van de dader en van de
aangeklaagde.

Op die manier zal het dan overgemaakt worden. Ik wil er nog het
volgende aan toevoegen. De vraag is gesteld of België niet gaat
controleren of men daar ook uitvoert. Ten eerste, ik wil erop wijzen dat
men zich ook daar moet afvragen of dit geen inmenging is in de
binnenlandse aangelegenheden van een ander land, conferatur wat er
gezegd is over de heer Yerodia. Ten tweede, zodra in België is
uitgemaakt dat het Convenient Forum met andere woorden het
internationaal publiekrecht, het forum waar deze zaak zou moeten
worden behandeld niet het Belgische forum is, dan voldoet België aan
zijn internationale verplichtingen door dit te betekenen in dat land. Men
noemt dit zo. Die terminologie is echter een beetje fout. Het gebeurt
niet met een deurwaarde. Men geeft het ter kennis aan dat land. Het is
aan de klager om zich tot dat rechtssysteem te wenden. Het is aan de
klager om daar de rechtsstappen te volgen. Men zal het daar
overeenkomstig het rechtssysteem moeten volgen. Het Angelsaksisch
strafrecht is een ander strafrecht dan het Europese strafrecht.

Ik meen dat dit precies het belangrijke aan deze tekst is. Men behoudt
het principe van de bevoegdheid. Precies die mogelijkheid wordt
genomen om de misbruiken te verhinderen. Ook wordt vermeden dat wij
de indruk zouden gaan geven dat werd door een aantal sprekers naar
voren gebracht dat wij de moralisten van de hele wereld zouden
moeten worden. Men deed dat om daaraan tegemoet te komen. Hierbij
wordt telkens gegarandeerd dat er geen straffeloosheid is, omdat er een
systeem in de wereld is dat bevoegd is om deze zaken te behandelen.

Dat brengt ook mee ik denk dat het belangrijk is, mijnheer de minister
dat er een aantal misverstanden zijn ontstaan naar aanleiding van
klachten neergelegd tegen buitenlandse bedrijven. Dat gebeurde op
basis van een beweerde nalatigheid. In de incriminalisatie van de
artikelen 1, 1bis en 1ter is er ook sprake van nalatigheid. Daarom werd
daarvan misbruik gemaakt. We weten allemaal wat de bedoeling is van
die klachten. De bedoeling van die klachten is louter om een concurrent
te kunnen treffen. In de publicaties van het land waarover het gaat dat
is vaak opnieuw de Verenigde Staten kan men dan zeggen dat er een
klacht tegen firma X is. Men hoopt dan dat dit voldoende economische
schade zal toebrengen aan die tak. Daarom meen ik te mogen zeggen
indien ik mij vergis, zal u mij corrigeren dat een normale

02.48 Hugo Coveliers (VLD): Le

premier filtre est le procureur
fédéral qui vérifie notamment si la
plainte est fondée et si la Belgique
est le convenient forum pour traiter
l'affaire. Il examinera si le même
délit peut par exemple être jugé
aux Etats-Unis. Dans l'affirmative -
et c'est assurément le cas pour les
USA - l'affaire sera transmise. Le
plaignant devra alors effectuer les
démarches sur place. La Belgique
ne contrôlera pas.

L'absence d'impunité est toujours
garantie.

Investir ou être présent dans un
pays où sont commises de graves
violations des droits de l'homme
n'est pas synonyme de complicité.
En pareil cas, les entreprises ne
sont pas coupables de n'avoir pas
agi. Dans sa plainte, le plaignant
devra apporter la preuve d'une
intention particulière.

La présente loi devait être adaptée,
ne serait-ce que parce qu'il existe à
présent une Cour pénale
internationale. Cette modification
préviendra les abus, sur le plan tant
politique que commercial. En
même temps, la garantie de
compétence universelle est
maintenue et on vise à faire traiter
la plainte au sein du convenient
forum.

L'amendement a été adopté à juste
titre. La loi passera l'obstacle d'une
évaluation par une cour
internationale. Elle nous permet de
traiter de véritables plaintes et
d'éviter les abus. C'est la raison
pour laquelle nous voterons ce
texte avec beaucoup de conviction.

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

economische activiteit op zich nooit een daad van medeplichtigheid kan
zijn wanneer de staat waarin zij wordt uitgeoefend zich aan ernstige
schendingen van het internationaal humanitair recht schuldig maakt.

Ik meen dus dat investeren of aanwezig zijn in een staat waar dergelijke
schendingen gebeuren geen synoniem kan zijn van medeplichtigheid. Ik
geef een voorbeeld. Een onderneming die aan de bouw van een
stuwdam werkt, kan door haar economische activiteit alleen niet als
medeplichtige worden beschouwd van een regime dat eventueel zou
worden verweten de burgerbevolking te hebben verplaatst. Bovendien
kan een financiële inbreng op zich niet als een daad van
medeplichtigheid worden beschouwd wanneer de overheid van de staat
waarin die activiteit wordt uitgeoefend zich aan ernstige schendingen
van het internationaal humanitair recht schuldig maakt.

Ondernemingen en bedrijven die in een staat waar ernstige
schendingen van het international humanitair recht worden gepleegd,
louter investeren, maken zich niet schuldig aan een verzuim te
handelen. Welke invloed een onderneming trouwens ook uitoefent op de
autoriteiten van het land waarin zij investeert, zij is geen meerdere van
de lokale overheden en kan alleen haar gelden daar investeren,
trouwens ook vaak in het belang van het land. Het loutere verzuim om
zich terug te trekken uit het land waarin de activiteit wordt uitgeoefend
en waarvan de autoriteiten het internationaal humanitair recht ernstig
schenden is bijgevolg geen verzuim te handelen. Met andere woorden,
ik meen hier duidelijk te mogen stellen dat het speciaal opzet hier
vereist. Een van de constitutionele elementen van het misdrijf is precies
het speciaal opzet. Een eventuele klager en dit is ook een van de
taken van de federale procureur zal in zijn klacht moeten aantonen
dat er een speciaal opzet is. Het volstaat niet om te zeggen dat een
firma geïnvesteerd heeft in land x, waar de mensenrechten geschonden
worden, er sprake is van een genocide of dat er oorlogsmisdaden
gepleegd worden, om te zeggen dat het bedrijf zich ook schuldig heeft
gemaakt aan medeplichtigheid door het verzuim te handelen. Alsof een
onderneming zou kunnen handelen tegen dergelijke feiten.

Resumerend, voorzitter, ministers, waarde collega's, meen ik dat het
normaal is dat deze wet, die pas begin 1999 werd
goedgekeurd,gewijzigd diende te worden, al was het maar omdat het
Internationaal Strafhof is opgericht en er een verwijzingsregeling moet
komen. Het is, mijns inziens, ook logisch dat men de misbruiken,
zowel de politieke misbruiken als de commerciële misbruiken waarvan
deze wet het slachtoffer was, tracht te voorkomen. In die zin is de wet
aangepast. Daarbij is wel de garantie van de universele bevoegdheid
behouden en wordt de regel dat er een aanknopingspunt moet zijn de
heer Guillaume, voorzitter van het Internationaal Hof, noemde het in de
zaak-Yerodia un lien de rattachement -, van toepassing. Ten slotte
wordt er toepassing gemaakt van de regel dat er geen inmenging mag
zijn in de binnenlandse aangelegenheden van landen met een
gelijkaardig gerechtelijk systeem waarbij dezelfde feiten crimineel
strafbaar worden gesteld en waarbij er garanties zijn over de
democratische rechten, rechten van de verdediging en een billijke en
eerlijke rechtsvoering.

Vandaar dat paragraaf 4 zo belangrijk is. Ik denk dat de heer
Bacquelaine overschot van gelijk heeft. Men kan dus niet zeggen dat
deze paragraaf geen enkel recht schendt wanneer dat zou gebeuren
vóór een bepaalde datum maar wel wanneer dat zou gebeuren na een
bepaalde datum. Ofwel aanvaardt men het systeem van het convenient
forum, wat trouwens in het internationaal publiekrecht aanvaard is, ofwel
aanvaardt men het niet en plaatst men zich bij mensen die het
internationaal strafrecht blijkbaar enkele tientallen jaren terug willen

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

plaatsen. Ik denk dan ook dat het amendement terecht is aanvaard en
dat deze wet, wat er ook van gezegd wordt, de toetsing van een
internationaal hof zal kunnen weerstaan. Deze wet geeft ons ook de
mogelijkheid om de echte klachten te vervolgen, te behandelen en
vooral de misbruiken daaromtrent tegen te gaan. Dat is precies de
reden van deze tekst. Vandaar dat wij die met bijzonder veel overtuiging
zullen steunen.

02.49 Karine Lalieux (PS): Monsieur le président, messieurs les

ministres, chers collègues, j'aurais envie de parler des projets de loi,
monsieur le président de la commission de la Justice et monsieur le
ministre, puisqu'il ne faut pas oublier ce soir qu'il y a un autre projet de
loi pendant, la loi interprétative que nous avons votée par articles en
commission et pour le vote de laquelle il n'y a pas de commission
fixée. J'y reviendrai tout à l'heure.

Le projet de loi que nous examinons aujourd'hui comporte deux
dimensions: d'une part, une dimension juridique pour répondre aux
critiques émises sous la forme de trois décisions rendues
successivement par la chambre des mises en accusation de la Cour
d'appel de Bruxelles, par la Cour de cassation et par la Cour
internationale de Justice et, d'autre part, une dimension politique, il me
semble que cela est clair.

Tout d'abord, la dimension politique concerne le principe même de la
compétence universelle en général. Dans ce cadre, il n'est question ni
d'affaires particulières ni de personnes particulières, comme on l'a
souvent suggéré dans ce débat. Cette dimension de compétence
universelle est tout à fait claire et d'ordre général. Elle vise à empêcher
l'impunité pour des incriminations très précises et très graves. Nous
parlons ici de principes supérieurs et des droits de l'homme, des
devoirs de respect envers chaque homme, quel qu'il soit et où qu'il vive.
Aucun État ne peut ou ne doit laisser dans l'impunité les crimes les
plus abominables comme les génocides, les crimes contre l'humanité
ou encore les crimes de guerre.

Cette loi est donc un élément essentiel et était aussi, en 1993, un
élément essentiel d'une justice internationale émergente. Elle contribue
à détruire les murs de l'impunité derrière lesquels s'abritent les
tortionnaires. Nous devons continuer à donner, si pas redonner un
signal fort à tous les responsables de crimes: plus de refuge à
l'étranger, plus d'échappatoire à la justice. Je crois qu'il serait indécent
pour toutes les victimes actuelles et pour toutes celles
malheureusement à venir de donner un autre signal et de tenir un autre
discours, alors qu'en 1993, notre courage avait été souligné par tous.

D'ailleurs, nous ne sommes plus aujourd'hui le seul pays dans ce cas.
Pensons à l'Espagne et très récemment à l'Australie, à l'Allemagne, à
la Nouvelle-Zélande ou à l'Afrique du Sud qui ont ratifié le Traité de
Rome en instaurant des législations sur la compétence universelle.

En ce qui concerne les dimensions juridiques, comme M. Bacquelaine
l'a rappelé, par la loi modificative dans ses paragraphes 1, 2 et 3, on se
met en ordre avec les statuts de Rome puisqu'on organise le
dessaisissement vers la Cour pénale internationale, ce qui était
indispensable, puisqu'on élargit la définition de crime contre l'humanité,
puisqu'on répond aussi à l'arrêt Yerodia, reconnaissant ainsi l'immunité
des chefs d'État, puisqu'on instaure des filtres par rapport au critère de
rattachement.

Ces filtres sont justifiés, puisque demain, j'espère que de nombreux

02.49 Karine Lalieux (PS): Dit

wetsontwerp kan volgens ons niet
los worden gezien van het
interpretatieve wetsontwerp bij
artikel 7, eerste lid van de wet, voor
de stemming waarvan geen
commissie is vastgesteld.

Dit wetsontwerp heeft een
juridische dimensie omdat er
sprake is van drie beslissingen, één
van de kamer van
inbeschuldigingstelling, één van het
Hof van Cassatie en één van het
Internationaal Strafgerechtshof.

Het heeft ook een politieke
dimensie, omdat het het principe
van de universele bevoegdheid
herbevestigt en verder gaat dan
privé-aangelegenheden en
personen. Het heeft tot doel, de
straffeloosheid voor nauwkeurig
omschreven en ernstige feiten te
bestrijden. Tegenover de
slachtoffers zou het ongepast zijn
om een ander signaal te geven dan
dat van de wet van 1993, die er met
een door eenieder erkende moed
toe heeft bijgedragen, dat de muren
worden gesloopt achter dewelke de
folteraars ongestraft bleven.

Andere landen zoals Spanje en
Zuid-Afrika hebben dit voorbeeld
ondertussen gevolgd en hebben
een nationale wetgeving betreffende
de universele bevoegdheid
gecreëerd.

Door de wijzigende wet en haar § 1,
2 en 3 van artikel 5, volgen wij het
statuut van Rome, met name door
de onttrekking naar het ISG te
organiseren, maar ook door in
filters te voorzien met betrekking tot
de voorwaarden tot toetreding.
Deze filters zijn gerechtvaardigd,
omdat het statuut van Rome vereist
dat de lidstaten een nationale
wetgeving opstellen en het ISG
aanvullend optreedt.

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

pays adopteront cette loi sur la compétence universelle. Faut-il rappeler
ici que le statut de Rome demande que les Etats qui ont ratifié ces
statuts créent dans leur Etat une loi sur la compétence universelle? En
effet, la Cour pénale internationale n'est pas substitutive à ces Etats
mais bien complémentaire à ceux-ci.

Des critères de rattachement sont sans doute nécessaires, puisque de
nombreux pays pourront juger les crimes qui auront lieu sur leur propre
territoire. Mais il ne faut pas rejeter ceux qui ne veulent pas de critères
de rattachement, car on sait que la Cour pénale internationale
n'interviendra que pour les faits survenus après le 1

juillet 2002 et que

de nombreux pays n'ont pas ratifié et, sans doute, ne ratifieront jamais
ce statut de Rome. Donc, la nécessité est encore très présente pour
une loi de compétence universelle sans critères de rattachement tout à
fait stricts.

Nous n'avons pas encore discuté de la loi interprétative qui ne figure
d'ailleurs pas à l'ordre du jour, mais le PS aimerait rappeler que nous la
trouvons utile, voire indispensable. En effet, en rappelant l'article 84 de
la Constitution, cet article souligne que seul le pouvoir législatif peut
donner une interprétation d'autorité d'un texte légal. Etant donné les
multiples interprétations contradictoires présentées par les différentes
instances judiciaires jusqu'à présent, il convient que le parlement se
prononce et élabore une loi qui reflète clairement l'intention du
législateur de 1993, car il est toujours envisageable que l'arrêt de la
Cour de cassation soit un jour remis en question. Ce faisant, je tiens à
rappeler ici notre ténacité par rapport à cette loi interprétative.

Pour nous, les modifications telles que je viens de les décrire,
concernant l'article 5 § 1, 2 et 3, étaient clairement suffisantes et nous
n'étions, précédemment, demandeurs d'aucune autre modification, ni la
semaine passée ni avant. Certes, je reconnais avec vous, monsieur
Bacquelaine, qu'il y a eu instrumentalisation politique, ces dernières
semaines, de cette loi qui a déclenché effectivement une réaction du
ministre des Affaires étrangères, M. Louis Michel.

Nous n'étions pas demandeurs du paragraphe 4. Il me semble que
cette dernière semaine et ces dernières heures, publiquement ou non,
nous avons consenti de nombreux efforts pour essayer de trouver une
solution acceptable pour tous. Nous avons avancé énormément de
solutions et de propositions tout à fait constructives qui ont été rejetées
les unes après les autres.

Le paragraphe 4 tel qu'il a été voté, la semaine dernière c'est vrai,
nous avons voté ce paragraphe 4 la semaine passée car nous avions
passé un accord avec l'ensemble des partis de la majorité fixait la
date du 1

juillet 2002, suggérée je tiens à le rappeler non par nous

mais par le premier ministre. Ce n'est pas nous non plus qui avons
rédigé ce paragraphe 4 mais le cabinet de M. Louis Michel. Si nous
nous sommes abstenus sur le vote de ce paragraphe 4, nous avons
voté positivement sur l'ensemble du projet de loi.

Après mûre réflexion, monsieur Leterme, cette date du 1

juillet 2002

nous a semblé discriminatoire, notamment en ce qui concerne les
affaires déposées après le 1

juillet et celles déposées avant. Face à

cette discrimination qui pourrait paraître insupportable à certains Etats,
et en réaction à l'amendement introduit par Jacques Simonet, nous
avons déposé un amendement cela a été rappelé par Martine
Dardenne pour faire comme pour toutes les lois, c'est-à-dire que ce
paragraphe 4 soit d'application au moment de l'entrée en vigueur de la
présente loi. Il n'était plus question alors de discrimination; il n'était
plus question de viser des affaires ou des cas particuliers. Il était

Dit gezegd zijnde, zullen een aantal
landen dit statuut nooit
bekrachtigen. Men dient deze
voorwaarde tot toetreding dus niet
te verwerpen, te meer omdat het
ISG slechts zal optreden voor feiten
die na 1 juli 2002 hebben
plaatsgevonden.

Wat betreft de interpretatieve wet,
meent de PS dat deze
onontbeerlijk is. Artikel 84 van de
Grondwet benadrukt deze
interpretatieve rol van de
wetgevende macht. In het
onderhavige geval dient het
parlement zich uit te spreken over
de wet van 1993, vermits het nog
steeds mogelijk is dat het arrest
van het Hof van Cassatie ter
discussie wordt gesteld.

Buiten die paragrafen vroegen we
geen verdere wijzigingen. Ik ben het
met de heer Bacquelaine eens dat
de tekst de inzet werd van politiek
getouwtrek. Voor paragraaf vier
vroegen we niets, maar onze
voorstellen werden een na een
verworpen.

Uiteindelijk hebben we het ontwerp
vorige week aangenomen. Alle
leden van de meerderheid waren
het eens over de datum van 1 juli
2002 en over de paragraaf die de
eerste minister had voorgesteld en
die was opgesteld door het kabinet
van minister Louis Michel. Aldus
werd het wetsontwerp in zijn geheel
aangenomen.

Na grondig beraad menen we
echter dat die datum een
discriminatie doet ontstaan tussen
de zaken die na 1 juli werden
ingediend en de zaken die voordien
waren ingediend. Om die reden
hebben we een amendement
ingediend dat ertoe strekt paragraaf
4 op dezelfde datum in werking te
laten treden als deze wet.

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

question d'équité pour l'ensemble des plaintes pendantes.

02.50 Yves Leterme (CD&V): Mijnheer de voorzitter, mevrouw Lalieux,

ik wacht even. Ik weet dat het voor een Franstalige Brusselaar moeilijk
is om het Nederlands te begrijpen.

Ik heb vanmiddag aandachtig geluisterd naar de motivering door collega
Coveliers van het amendement tot schrapping van de datum. Het
amendement hebben wij trouwens gesteund. Wij konden de motivering
van collega Coveliers ook onderschrijven.

02.50 Yves Leterme (CD&V): J'ai

entendu cet après-midi M.
Coveliers expliquer pourquoi la date
du 1

juillet 2002 devait être biffée,

mais Mme Lalieux dit ici clairement
que cette date a été inscrite dans
le texte à l'initiative du premier
ministre et du ministre Michel. Le
gouvernement peut-il confirmer
cette déclaration?

De voorzitter: We hebben een technisch probleem.

02.51 Yves Leterme (CD&V): Mijnheer de voorzitter, heeft het

technisch probleem te maken met mevrouw Lalieux zelf of met de
apparatuur?

De voorzitter: Er is niet te weinig apparatuur. Er is teveel apparatuur. Probeer nu eens.

02.52 Yves Leterme (CD&V): Ik verheug mij over de uitstekende

uitrusting op dit moment. Ik zal daarom mijn toelichting even hernemen.

Ik heb vanmiddag aandachtig geluisterd naar de verantwoording, die
collega Coveliers bij zijn amendement gaf. Het gaat om het
amendement houdende schrapping van de datum op basis van het
gelijkheidsbeginsel. Bij de verantwoording werd er gezegd dat de datum
niets kwam doen in de wet. De datum was flauwekul. Vergeef mij mijn
enigszins scabreus woordgebruik.

Mijnheer de minister, ik richt mij zo dadelijk nog tot u. Nu hoor ik
mevrouw Lalieux uitdrukkelijk stellen dat de datum collega Van
Parys, ik denk dat u het ook zo hebt begrepen in de compromistekst
in wording er eigenlijk gekomen was op initiatief van de kabinetten van
de eerste minister en van minister Louis Michel. Ik veronderstel dat u bij
uw woorden blijft. Ik zou dus van de regering graag een bevestiging
krijgen van deze uitspraak. Ik zou graag willen dat de regering bevestigt
dat de datum op initiatief van de kabinetten van de eerste minister en
van de minister van Buitenlandse Zaken in de tekst werd ingeschreven.
Het is toch wel interessant om die uitspraak aan de vrij krachtdadige
bewoordingen bij de verantwoording van het amendement door collega
Coveliers te toetsen, verantwoording die wij trouwens kunnen
onderschrijven. Ik zou willen vragen aan de regering dat zij bevestigt of
ontkent wat mevrouw Lalieux zopas heeft gesteld.

Mijnheer Reynders, ik zal u niet lastigvallen. Uw beurt komt nog. Ik zou
willen vragen aan de minister van Justitie dat hij even bevestigt of
ontkent wat mevrouw Lalieux stelt. Ik vraag dus het standpunt van de
regering over wat mevrouw Lalieux heeft verkondigd.

02.53 Minister Marc Verwilghen: Mijnheer de voorzitter, ik zal straks

een globaal antwoord geven, maar ik kan wel reeds meedelen dat die
datum op een bepaald ogenblik werd aangehouden naar aanleiding van
het compromis dat men wou uitstippelen. Daarbij werd evenwel uit het
oog verloren dat het hier gaat om bijzonder strafrecht en dat het precies
daarom geen zin heeft een datum te bepalen in een wet die onmiddellijk
in werking treedt.

02.53 Marc Verwilghen, ministre:

La mention de la date a été insérée
dans le texte alors qu'un
compromis était recherché. Elle a
été supprimée ultérieurement,
après que nous avons pris
conscience que la date n'avait
aucun sens dans le cadre du droit
pénal spécial puisque l'entrée en
vigueur est immédiate.

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

02.54 Tony Van Parys (CD&V): Mijnheer de voorzitter, indien de

eerste minister en de minister van Buitenlandse Zaken het initiatief
namen om de datum van 1 juli 2002 in het amendement in te schrijven,
wat was daarvoor dan het motief van de regering?

02.54 Tony Van Parys (CD&V): Si

l'initiative revenait au gouvernement,
quelle en était alors la raison?

02.55 Minister Marc Verwilghen: Men wou alleen een verwijzing

maken naar de inwerkingtreding van het Internationaal Strafhof op die
datum. Terzake had het evenwel geen zin om een datum in te schrijven
aangezien de wet onmiddellijke toepassing krijgt in materies van
strafrecht. Dat weet u uiteraard ook, mijnheer Van Parys.

02.55 Marc Verwilghen, ministre:

Il s'agissait d'une référence à
l'entrée en vigueur de la
réglementation relative à la Cour
pénale internationale mais cela
n'avait donc aucun sens.

02.56 Tony Van Parys (CD&V): Mijnheer de voorzitter, waarom doet

de eerste minister een voorstel dat geen zin heeft? De eerste minister
stelt voor om de datum van 1 juli 2002 in te schrijven wegens het feit
dat dit de datum is van de inwerkingtreding van het Internationaal
Strafhof, maar het betrokken artikel heeft er niets mee te maken, zoals
de heer Coveliers trouwens bevestigde. Om welke reden nam de
regering dat initiatief daaromtrent dan?

02.57 Hugo Coveliers (VLD): Mijnheer de voorzitter, in het

amendement dat ik meen samen te hebben ondertekend met de heer
Simonet, werd die datum doorgehaald. Die datum werd totaal ten
onrechte opgenomen naar aanleiding van een gesprek waaraan en er
is geen enkele reden om dat te verbergen leden van het kabinet van
de eerste minister en van het kabinet van de minister van Buitenlandse
Zaken deelnamen.

Ik heb die datum geschrapt om de reden die u kent. Het is inderdaad
totaal onzinnig een dergelijke datum in te schrijven. Dat is de
historische waarheid. De eerste minister noch de minister van
Buitenlandse Zaken waren aanwezig bij de bespreking. Er waren wel
leden van hun respectieve kabinetten aanwezig.

02.57 Hugo Coveliers (VLD): La

date a été mentionnée erronément
dans le texte au cours de
discussions avec des membres du
cabinet du premier ministre et du
ministre des Affaires étrangères. Ni
le premier ministre ni le ministre
Michel n'étaient présents lors de
ces discussions. J'ai
personnellement biffé la date pour
les raisons évoquées à l'instant par
le ministre.

02.58 Didier Reynders, ministre: (...)

Le président: C'est de l'histoire! Monsieur le ministre des Finances, Mme Lalieux a la parole!

02.59 Karine Lalieux (PS): Monsieur le président, certes, c'est de

l'histoire mais il est bon de la rappeler!

Nous n'étions pas demandeurs de ce paragraphe 4. Nous avons
introduit un amendement visant à éviter toutes les discriminations par
rapport aux plaintes qui étaient pendantes devant la justice belge. Cet
amendement vise également à éviter toute insécurité juridique pour les
justiciables qui avaient déposé plainte depuis des mois voire des
années, pour laquelle des actes d'instruction avaient été posés qui
risquaient d'être remis en cause. Pour nous, cette insécurité était tout
à fait insupportable. C'est la raison pour laquelle nous avons déposé cet
amendement.

Si nous avons voté sur l'ensemble du projet, nous nous sommes
abstenus sur le paragraphe 4. Un amendement réintroduit ce
paragraphe 4. Je pose dès lors au ministre la question de savoir si ce
paragraphe 4 consistera en une procédure tout à fait exceptionnelle par
rapport aux paragraphes 1, 2 et 3. Etant donné qu'à l'avenir ces trois
paragraphes pourront être appliqués de manière correcte, il se pourrait
que ce paragraphe 4 soit tout à fait inutile, ce que j'espère.

Je souhaite que les futurs membres de cette assemblée puissent avoir

02.59 Karine Lalieux (PS): Wij

hebben dit amendement uitgewerkt
om discriminaties en
onrechtvaardigheid ten aanzien van
de rechtzoekende te vermijden.
Paragraaf 4 omvat een
uitzonderlijke procedure. Voor de
toepassing van artikel 5 zullen onze
toekomstige collega's kunnen
rekenen op een jaarlijkse evaluatie.
Wij hebben tegen het amendement
dat deze namiddag werd ingediend
gestemd, omdat we het beginsel
van uitlevering, los van de eis dat
het land de zaak voortzet, niet
aanvaarden.

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

une évaluation, année par année, de l'application de la loi en général et
de ce paragraphe 4 en particulier.

Dans l'amendement qui a été déposé et voté en commission cet après-
midi, et contre lequel nous avons voté, on reprend le principe de
l'extradition, principe légal qui existe déjà comme on l'a entendu dire ici
à la tribune. Si je ne m'abuse, le principe de l'extradition consiste à
extrader quand un pays demande l'auteur d'une infraction, tout d'abord
parce que souvent on ne le poursuit pas sur notre territoire mais
ensuite pour organiser des poursuites à son encontre et le juger. On
revient donc au paragraphe 3 de notre loi. En l'occurrence, on applique
cette procédure d'extradition vers un pays où il n'y a aucune exigence
qu'il poursuive l'affaire.

02.60 Hugo Coveliers (VLD): Mevrouw Lalieux, ik denk dat u de

procedure verwart met de grond van de zaak. Er is verwezen naar een
procedure, gelijkaardig aan die van de uitlevering. Hier is er echter geen
sprake van uitlevering, om de doodeenvoudige reden dat u absoluut in
absentia wilt oordelen. Door het feit dat u die mensen in absentia
beoordeelt, is er geen uitlevering want ze zijn hier niet. Het enige wat er
gebeurt, is dat men het geschikte forum zoekt voor de zaak, maar er is
geen sprake van uitlevering.

02.60 Hugo Coveliers (VLD):

Mme Lalieux confond la procédure
avec le fond de l'affaire. Il a
uniquement été fait référence à la
procédure d'extradition par
analogie. Dans la pratique, il n'est
nullement question d'extradition
dans la mesure où le jugement est
prononcé in absentia.

02.61 Karine Lalieux (PS): Je sais qu'il n'y a pas d'extradition. J'ai dit

qu'on avait fait un parallèle avec la procédure d'extradition, mais dans
celle-ci, on extrade vers un pays qui poursuit. Dans la procédure qui
nous occupe, il n'y a pas d'obligation de poursuite dans le pays. Je n'ai
pas dit qu'on extradait, mais on se dessaisit par rapport à un pays qui
n'est pas obligé de poursuivre.

02.62 Hugo Coveliers (VLD): (...) de uitlevering gevraagd wordt op

basis van een onderzoek dat in dat land bezig is, dat niet noodzakelijk
het land moet zijn waarvan de vermoedelijke dader of de verdachte
onderdaan is. Hier gaat het om een land waarvan de verdachte
onderdaan is en dat er niet om gevraagd heeft. Men houdt evenwel
rekening met het feit dat er redenen zijn om aan te nemen dat een
eerlijk proces zal worden gevoerd. Dat land kan natuurlijk die zaak
natuurlijk beoordelen volgens de eigen rechtsregels. Men kan nooit de
garantie krijgen van een vervolging. Stel dat een zaak naar België wordt
verwezen en de procureur zegt om opportuniteitsredenen dat hij niet
wenst te vervolgen, dan is dat zo.

02.62 Hugo Coveliers (VLD): La

grande différence avec l'extradition
est la suivante: en cas de renvoi,
l'autre pays n'a pas introduit de
demande dans ce sens. Le renvoi
est décidé dans la mesure où la
Belgique estime que l'autre pays
dispose d'un système juridique
correct. Le pays en question se
prononce évidemment sur ce
dossier dans le respect de son
propre système juridique. Il n'y a
aucune garantie de poursuites.

02.63 Karine Lalieux (PS): Ce n'est pas une garantie de jugement

final, c'est une garantie d'exercer les poursuites. Cette garantie est
inscrite dans le paragraphe 3, monsieur Coveliers, et non dans le
paragraphe 4. Il suffit de lire le texte. Il me semble que le parallélisme
n'est pas tout à fait le même.

Pour terminer, le groupe PS votera contre cette loi, bien que nous
pensions qu'il fallait une loi modificative, il fallait effectivement se mettre
en accord avec les statuts de Rome. Nous avons tout fait pour aboutir à
un compromis mais cela n'a pas été possible.

Ce qui m'inquiète aussi par rapport à l'application de ce paragraphe 4,
c'est que le parlement sera dissout dans moins d'une semaine. Le
gouvernement pourra se saisir d'affaires sans aucun contrôle
parlementaire.

02.63 Karine Lalieux (PS): In

paragraaf 3 hebben we de waarborg
opgenomen dat vervolging wordt
ingesteld. De PS-fractie zal tegen
deze wet stemmen ook al menen
we dat deze interpretatieve wet zou
moeten worden gewijzigd. Mijnheer
Grafé, ik heb uw vastberaden
optreden op het spreekgestoelte
bewonderd, maar waarom was u
dan afwezig tijdens de stemming?

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Monsieur Grafé, j'aime bien votre détermination à la tribune mais j'ai été
quelque peu déçue de votre attitude en commission. Vous avez remis
des amendements forts, visant à la suppression du paragraphe 4 mais
vous n'étiez pas là pendant le vote. J'ai trouvé votre attitude quelque peu
contradictoire. J'espère que vous resterez en séance plénière pour voter
selon la ligne de conduite que vous aviez adoptée.

02.64 Jean-Pierre Grafé (cdH): Madame Karine Lalieux, si le texte de

mon amendement était si bon, comme vous semblez le dire, pourquoi
le groupe PS et vous-même ne l'avez-vous pas voté cet après-midi en
commission?

02.64 Jean-Pierre Grafé (cdH):

Als u de

tekst van mijn

amendement zo goed vindt,
waarom hebt u hem dan in de
commissie niet aangenomen?

02.65 Karine Lalieux (PS): Monsieur Grafé, je vais vous répondre

immédiatement. Comme je l'ai dit tout à l'heure, nous avions accepté
un compromis la semaine dernière, quand je me suis abstenue sur le
paragraphe 4. Nous n'étions pas demandeurs mais nous faisons partie
d'une majorité et nous avions négocié et accepté un accord. Nous y
avons été fidèles. Dans un souci de cohérence, nous nous sommes
dès lors abstenus sur la suppression de ce paragraphe 4.

02.65 Karine Lalieux (PS): We

hebben vorige week een compromis
aanvaard. Ik heb me onthouden om
dit akkoord te kunnen naleven.

02.66 Jean-Pierre Grafé (cdH): Je constate que Mme Lalieux est très

chrétienne: elle tend la joue gauche et quand on lui donne une gifle, elle
tend sa joue droite. Vous savez très bien, madame, qu'en commission
cet après-midi, l'accord dont vous faites état n'a pas été respecté par
vos partenaires puisqu'ils ont déposé des amendements et que vous,
loyalement, vous avez cru ne pas devoir voter mon amendement! Alors,
ne regrettez pas aujourd'hui ce qui résulte de l'acte que vous avez posé
avec vos collègues PS en commission.

02.66 Jean-Pierre Grafé (cdH):

Uw medestanders hebben het
akkoord niet nageleefd!

02.67 Karine Lalieux (PS): C'est peut-être le sens des

responsabilités. Nous verrons bien si vous l'aurez tout à l'heure,
monsieur Grafé.

Le président: Qui vivra, verra!

02.68 Fauzaya Talhaoui (AGALEV-ECOLO): Voorzitter, ik zal het

kort houden aangezien mevrouw Dardenne al onze gevoelens en
argumenten naar voren heeft gebracht.

Voorzitter, heren ministers, collega's, in 1993 gaf België met de wet
van 16 juni een primeur aan onze wereld. Het ging om een wet die met
een quasi unanimiteit was goedgekeurd. De processen tegen de zes
van Butare gaven de internationale gemeenschap opnieuw hoop inzake
het tegengaan van straffeloosheid van de strafste misdaden tegen de
menselijkheid. De wet van 16 juni 1993 was weliswaar aan wijziging
toe. Rekening houdend met de ontwikkelingen op het internationaal
niveau ik denk hierbij aan de Yerodia-zaak in verband met de
immuniteiten, het Internationaal Strafhof en het statuut ervan moest
onze wetgeving veranderen.

Wat het Internationaal Strafhof betreft, moeten we eigenlijk allemaal
constateren dat we enorm teleurgesteld zijn over het statuut. Iedereen
dacht dat met de inwerkingtreding van het statuut en met de oprichting
van dat hof staten, die de zwaarste misdaden tegen de menselijkheid
moesten bestraffen, de kans zouden krijgen om indien ze met moeilijke
zaken en diplomatieke spanningen worden geconfronteerd een
internationaal onafhankelijk hof daarover te doen oordelen. Jammer
genoeg is dit niet het geval. Het Internationaal Strafhof treedt slechts
als een complementair hof op. Het is de bedoeling dat nationale staten
het internationaal humanitair recht in hun nationale wetgevingen

02.68 Fauzaya Talhaoui

(AGALEV-ECOLO): La loi de 1993
était une première mondiale et elle
a fait naître l'espoir que les crimes
contre l'humanité ne resteraient
plus impunis. Entre-temps, les
événements internationaux ont
rendu inévitable une modification de
la loi. L'affaire Yerodia a mis en
exergue le problème de l'immunité
et une Cour pénale internationale a
été créée.

Le statut de cette dernière est
décevant. Tout le monde croyait
que les Etats qui seraient
confrontés à des affaires judiciaires
délicates auraient la possibilité d'en
saisir la Cour. Or ce n'est pas le
cas. La CPI est une cour
complémentaire et n'intervient donc
que dans les affaires qui sont déjà
pendantes dans un Etat. Le but
visé est que les Etats intègrent le
droit humanitaire dans leur

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

opnemen.

législation nationale.

2.68 Bart Laeremans (VLAAMS BLOK): Dat is toch vanzelfsprekend.

Een zaak wordt altijd eerst op lager niveau aanhangig gemaakt, dat
heet subsidiariteit.

02.69 Bart Laeremans (VLAAMS

BLOK): Mais ça va de soi! Une
affaire est toujours portée d'abord
au niveau juridictionnel inférieur.
C'est le principe de subsidiarité.

02.70 Fauzaya Talhaoui (AGALEV-ECOLO): Ja, maar als je kijkt

naar het Internationaal Gerechtshof in Den Haag dan zie je dat heel veel
delicate zaken tussen staten veeleer dat hof gaan dan dat ze op het
nationale grondgebied worden behandeld.

De ingebouwde filter...

02.70 Fauzaya Talhaoui

(AGALEV-ECOLO): La très grande
majorité des affaires dont connaît la
Cour pénale internationale de La
Haye est constituée d'affaires
délicates qui n'ont pas été portées
d'abord devant un tribunal national.

02.71 Hugo Coveliers (VLD): U maakt hier een vergelijking met staten

waar het meestal gaat over een burgerlijke procedure en niet over een
strafrechtelijke procedure. Hier gaat het over strafrechtelijke procedures
tegen individuen.

02.71 Hugo Coveliers (VLD):

Mme Talhaoui établit une
comparaison avec une institution
qui connaît exclusivement de litiges
entre Etats et ne s'occupe pas,
dans ce contexte, de procédures
pénales engagées contre des
individus.

02.72 Fauzaya Talhaoui (AGALEV-ECOLO): Nee, mijnheer

Coveliers, het Internationaal Gerechtshof gaat niet over burgerlijke
procedures. Het Internationaal Gerechtshof behandelt klachten die te
maken hebben met geschillen tussen staten en dat zijn geen
burgerlijke geschillen. De zaak Yerodia was geen burgerlijk geschil,
mijnheer Coveliers.

02.72 Fauzaya Talhaoui

(AGALEV-ECOLO): La CPI connaît
de litiges entre Etats. Mais ces
litiges ne doivent pas
nécessairement être des affaires
civiles. Et l'affaire Yerodia n'était
pas une affaire civile.

02.73 Hugo Coveliers (VLD): ... gaat het over de vervolging van

individuen.

02.74 Fauzaya Talhaoui (AGALEV-ECOLO): Ja.

02.75 Hugo Coveliers (VLD): Het voorbeeld dat u aanhaalt, is een

procedure tussen staten. Om die reden loopt de vergelijking mank.

02.75 Hugo Coveliers (VLD):

Votre comparaison ne tient pas car
la CPI statue sur des litiges entre
Etats et nous parlons de
procédures à charge de personnes
individuelles.

02.76 Fauzaya Talhaoui (AGALEV-ECOLO): Wat gaat België doen?

Een zaak waarover wij zelf niet kunnen oordelen, gaan wij als Staat
toch naar het Internationaal Strafhof doorverwijzen?

02.76 Fauzaya Talhaoui

(AGALEV-ECOLO): L'Etat belge
portera tout de même certaines
affaires devant la CPI, non?

02.77 Hugo Coveliers (VLD): Indien het individuele personen zijn die

vervolgd moeten worden conform het statuut van het Hof, dan zullen wij
dat inderdaad aan het Hof bezorgen.

02.77 Hugo Coveliers (VLD): Oui,

si ces affaires concernent des
individus qui relèvent du statut de la
Cour.

02.78 Fauzaya Talhaoui (AGALEV-ECOLO): Dan is dat toch van een

staat tot het Hof?

02.78 Fauzaya Talhaoui

(AGALEV-ECOLO): Dans ce cas,
l'Etat belge saisira la Cour à propos
d'une affaire.

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

02.79 Hugo Coveliers (VLD): Dat is niet waar, dan gaat het toch over

een procedure van de openbare aanklager bij dat Hof tegen die
individuele burger, en dan heeft België daarmee niets meer te maken.

02.79 Hugo Coveliers (VLD): Non,

le procès se passe entre
l'accusateur public de la Cour et le
prévenu individuel.

02.80 Fauzaya Talhaoui (AGALEV-ECOLO): Wij hebben gezegd dat

wij als staat ook kunnen doorverwijzen naar dat Internationaal Strafhof,
mijnheer Coveliers. Het staat zelfs in die beruchte paragraaf vier.

02.80 Fauzaya Talhaoui

(AGALEV-ECOLO): Le paragraphe
4 précise que la Belgique, en tant
qu'Etat, peut renvoyer des affaires
devant la Cour pénale
internationale.

02.81 Hugo Coveliers (VLD): (...) die optreden als staat voor dat Hof.

U kunt doorverwijzen, maar u...

02.81 Hugo Coveliers (VLD): Elle

peut renvoyer mais pas agir.

02.82 Fauzaya Talhaoui (AGALEV-ECOLO): U kunt wel als staat

optreden voor dat Hof en voor elk internationaal gerechtshof.

02.83 Hugo Coveliers (VLD): Dat is niet waar, toch niet als staat

zeker?

02.84 Fauzaya Talhaoui (AGALEV-ECOLO): Ik heb toch zes jaar

internationaal strafrecht gedaan.

02.85 Hugo Coveliers (VLD): Wat bewijst dat? Ik zit hier 18 jaar en de

voorzitter 35 jaar. Betekent dit dat wij nooit eens een vergissing kunnen
maken?

02.86 Fauzaya Talhaoui (AGALEV-ECOLO): Mijnheer Coveliers, als

het om internationale hoven gaat, dan is de kans groot dat staten
daarvoor geschillen kunnen brengen.

02.87 Hugo Coveliers (VLD): Toch niet voor het Strafhof.

02.88 Fauzaya Talhaoui (AGALEV-ECOLO): Wij zullen misschien

straks in de cafetaria daarover doorbomen. De ingebouwde filter van de
federale procureur om klachten die vreemd zijn aan de toepassing van
het internationaal humanitair recht en louter ingegeven door particuliere
motieven door te lichten, geeft blijk van een realistische en
verantwoordelijke visie op de praktijk. Ook de meer stabiele verankering
van de verblijfsduur voor het slachtoffer zal misschien ondoordachte en
overhaaste klachten tegenhouden. Deze wetgeving moet echter meer
zekerheid geven aan de slachtoffers en niet aan zware
mensenrechtenschenders.

Waarin wij ons echter niet konden terugvinden, waar wij tegen zijn, is
die beruchte paragraaf 4, waar de inmenging van de uitvoerende macht
in gerechtelijke dossiers zo duidelijk is. Het is zo'n gruwelijke
schending van de scheiding der machten, nietwaar mijnheer Van Parys,
zo heeft u het toch meermaals uitgedrukt in de commissie voor de
Justitie, dat het iedere jurist pijn in het hart moet doen.

De buffer van de kamer van inbeschuldigingstelling als adviesorgaan
aan de regering, conferatur de uitleveringsprocedure, garandeert
geenszins de objectieve behandeling van de klachten die aanhangig zijn
bij onze rechtbanken. Integendeel, men riskeert dat ze worden
verwezen naar het land van herkomst van de dader, waar veeleer
straffeloosheid dan berechting op deze laatste wacht. Deze
straffeloosheid geldt trouwens voor alle politiek gevoelige dossiers, want
de opname van het internationaal humanitair recht en het respect voor

02.88 Fauzaya Talhaoui

(AGALEV-ECOLO): La possibilité
pour le procureur fédéral de rejeter
des plaintes étrangères au droit
humanitaire international est une
bonne chose. La condition relative
à la durée minimale du séjour de la
victime dans notre pays permet
également d'éviter les plaintes
inconsidérées. Cette modification
de la loi doit toutefois conférer
davantage de droits aux victimes,
et non pas aux auteurs de
violations des droits de l'homme.

Le risque d'ingérence du pouvoir
exécutif dans des dossiers
judiciaires, qui résulte du
paragraphe 4, est inadmissible. Le
rôle de la Chambre des mises en
accusation en tant qu'organe
consultatif n'offre pas de garantie
d'un traitement objectif des
plaintes. Le risque d' un renvoi vers
le pays d'origine de l'auteur, où
menace l'impunité, est grand. Cela

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

een eerlijk proces in de staat van verwijzing, ook als is het een
democratie, garandeert nog geen vervolging en berechting, juist door die
politieke redenen.

Wat de interpretatieve wet betreft, spreekt de rechtspraak van het Hof
van Cassatie natuurlijk voor zich. Om echter zeker te zijn dat onze
rechtbanken de bedoeling van de wetgever van 1993 in de praktijk
zouden omzetten, namelijk dat de aanwezigheid van de dader op het
grondgebied niet vereist is om de klacht te onderzoeken, was het toch
beter om de rechtspraak van het hoogste Hof ook in onze wetgeving in
te schrijven.

Trouwens in deze context indien ook andere landen, met name zij
die toetreden tot het statuut van het Strafhof, hetzelfde principe zouden
huldigen, zou de last van dergelijke vervolgingen eerlijk worden verdeeld
onder al die staten, desgevallend op basis van internationale
overeenkomsten zoals we dat doen in het kader van het asielrecht.

Mijnheer de voorzitter, ik sluit af. Ons land heeft in 1993 het voortouw
genomen in de strijd tegen de straffeloosheid van ernstige internationale
misdaden en werd hierom wereldwijd geloofd door de
mensenrechtenorganisaties, door de hoge commissaris voor de
Mensenrechten van de VN en door Carla Del Ponte, procureur bij de
internationale rechtbanken als een voorbeeld voor andere landen die
hun internationale verplichtingen ernstig nemen.

Zoals bij alles wat nieuw is, moet er af en toe een bijstelling gebeuren.
Dat was ook de bedoeling in het voorliggend ontwerp. Vandaag hebben
wij echter in de commissie voor de Justitie van deze Kamer een
historische kans laten ontglippen, namelijk de bijdrage van België aan
een globaal systeem van internationale justitie. Vandaar dat mijn fractie
Agalev-Ecolo tegen dit ontwerp zal stemmen.

vaut pour toutes les affaires
politiquement délicates. Même des
pays dotés d'un bon système
juridique sont sensibles à la
pression politique. Il n'existe donc
pas de garanties que les suspects
seront poursuivis et jugés.

La présence de l'auteur des faits
sur le territoire ne constitue pas
une condition à l'examen d'une
plainte. La jurisprudence de la Cour
de cassation montre sans aucun
doute possible que telle était
l'intention du législateur en 1993. Il
aurait été préférable d'inscrire cette
jurisprudence de la plus haute cour
dans la législation.

En 1993, la Belgique a pris
l'initiative, pour éviter que des
atrocités restent impunies sur le
plan international, ce qui lui a valu
bien des félicitations. Ce qui est
nouveau doit parfois être adapté.
Ce gouvernement a manqué
l'occasion de le faire de manière
appropriée. C'est la raison pour
laquelle le groupe Ecolo-Agalev
émettra un vote négatif.

De voorzitter: De heer Erdman is de laatste spreker in de algemene bespreking. Wat zegt het evangelie
weer?

02.89 Paul Tant (CD&V): De laatsten zullen de eersten zijn.

02.90 Fred Erdman (SP.A): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

minister, waarde collega's, samen met velen onder u denk ik dat we
inzake parlementair werk in dit dossier door de timing van de
bespreking een eigen verantwoordelijkheid opnemen. Na verschillende
reacties gehoord te hebben van sommigen heb ik bijgeleerd, van
anderen heb ik me de vraag gesteld of ze wel de juiste draagwijdte
hadden begrepen zeg ik onomwonden dat dit debat veel grondiger had
moeten kunnen worden gevoerd met de nodige tijdspanne niet alleen
om teksten neer te schrijven maar vooral om de werkelijke draagwijdte
van die teksten te kunnen toetsen, te kunnen onderzoeken in hoeverre
ze al dan niet passen binnen het kader van de algemene principes die
een rechtsstaat beheersen en daadwerkelijk kunnen worden uitgevoerd.

Mijnheer de minister van Justitie, u mag het me niet kwalijk nemen dat
ik u persoonlijk aanspreek. Elke wetgever die een tekst opstelt doet dit
niet om deze tekst in een codex te stoppen en om hem vervolgens
nooit meer te gebruiken. Elke wetgever heeft bij de goedkeuring van een
tekst de plicht die te toetsen op zijn werkbaarheid en zich ervan te
verzekeren dat de tekst een bepaald effect heeft.

Onder druk van deze agenda en rekening houdend met de laatste week
van parlementair werk zal mogelijkerwijze op dit punt ga ik akkoord
met degenen die stellen dat het werk zal moeten worden overgedaan

02.90 Fred Erdman (SP.A): Le

débat aurait dû être mené plus en
profondeur. La commission aurait
dû prendre le temps d'évaluer la
portée exacte des textes. Sont-ils
conformes aux principes généraux
d'un Etat de droit? Peuvent-ils
effectivement être mis en oeuvre?
Une loi n'a pas pour vocation d'être
classée dans un code et elle ne
doit être mise aux voix que lorsque
son applicabilité et ses effets ne
font aucun doute. L'avenir nous
apprendra que la portée de la loi n'a
pas été tout à fait correctement
évaluée.

Je voudrais vous livrer une autre
réflexion inspirée par une citation
de 1991.

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

door onze opvolgers de toetsing van deze tekst tot de vaststelling
leiden dat her en der de draagwijdte ervan niet goed werd
ingecalculeerd.

Een tweede bedenking is gebaseerd op een tekst die ikzelf heb
geciteerd in het voorstel dat ik in 1991 samen met de collega's
Coveliers, Van Parys en Bourgeois heb ingediend. Na alle bemerkingen
inzake de draagwijdte van deze tekst vandaag te hebben aanhoord is
het niet zonder belang die tekst opnieuw te citeren. De tekst is in het
Frans omdat de auteur ervan de Franse taal gebruikt.

"En vertu du principe général de loyauté de l'action de la Justice, une
immunité d'exécution doit être à notre sens reconnue à tout
représentant d'un État qui est accueilli sur le territoire belge, en tant
que tel, en visite officielle. L'accueil d'une telle personnalité étrangère
inclut l'engagement de l'État accueillant et ses différentes composantes
de ne prendre aucune mesure coercitive à l'égard de son hôte et cette
invitation ne pourrait devenir le prétexte pour faire tomber l'intéressé
dans ce qui devrait être alors qualifié de guet-apens."

L'auteur de ce texte est le juge d'instruction Vandermeersch. La portée
de ce texte a été commentée dans l'arrêt Yerodia.

"Krachtens het algemeen principe
van de loyaliteit van de
rechtsvordering, moet volgens ons
voor elke vertegenwoordiger van een
staat die in het kader van een
officieel bezoek op Belgisch
grondgebied wordt ontvangen,
immuniteit inzake tenuitvoerlegging
gelden.

De ontvangst van een dergelijke
buitenlandse hooggeplaatste
persoon houdt in dat het gastland
en zijn verschillende componenten
zich ertoe verbinden geen enkele
dwangmaatregel tegenover hun
gast te nemen,en dat die
uitnodiging geen voorwendsel mag
worden om de betrokkene in wat
dan als een hinderlaag kan worden
beschouwd te lokken"

De auteur van deze Franstalige
tekst is onderzoeksrechter
Vandermeersch. De draagwijdte
van de tekst werd toegelicht in het
arrest Yerodia.

Hieruit wil ik afleiden dat reeds op 11 april 2000 de heer
Vandermeersch er zich wel van bewust is geweest dat teksten met
deze draagwijdte zoals ik al herhaaldelijk benadrukte niet alleen
een juridische kracht, maar ook neveneffecten hebben op politiek en
diplomatiek vlak. Immers, een onderzoeksrechter, gelast met een
onderzoek, gaat ervan uit dat hij bij die zaak niet te pas komt wanneer
betrokkene op officieel bezoek is. De onderzoeksrechter heeft het zelfs
niet over een bepaalde hoedanigheid, hij zegt alleen "op officieel
bezoek".

Ik haal deze tekst speciaal aan omdat het voor sommigen blijkbaar
moeilijk is de reële draagwijdte van paragraaf 4 te volgen en de limieten
ervan in te schatten.

Ik wil geenszins een polemiek aangaan over dit dossier. Ik zal niet
ingaan op de betogen van degenen die opmerkten dat de paragraaf 4 in
een vorige versie werd aanvaard en de huidige versie is verworpen. Ze
vroegen zich af of dat misschien kwam doordat de datum eruit gelaten
werd en of het ging om een compromis. De tekst is aanvaard en het
inhoudelijke, het politieke en diplomatieke element dat erin vervat is,
maakte ook deel uit van een bepaald akkoord.

Door de draagwijdte van paragraaf 4 te koppelen aan de procedure in

Dans la citation, le juge
d'instruction Vandermeersch affirme
déjà en avril 2000 qu'une telle loi a
non seulement force juridique, mais
a également des conséquences
politiques et diplomatiques. C'est là
un élément important à la lumière
du paragraphe 4 contesté.

Une autre objection concerne la
structure de l'ensemble. L'accent
mis sur le paragraphe 4 occulte le
fait que le texte approuvé au Sénat
a été amélioré par la Chambre. Le
procureur fédéral a marqué le texte
de son sceau et se voit attribuer un
rôle par le biais de l'amendement
Lalieux. A l'avenir, en cas de
nouvelles plaintes, il disposera d'un
ensemble de critères légalement
fixés. Un certain nombre de
dossiers en instance doivent
toutefois encore être traités sans

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

verband met de uitlevering, bepaald in de wet van 1874 toen maakte
men misschien goede wetten -, had men de bedoeling een
terugkoppeling te maken naar een juridictioneel element bij een
beoordeling van de uitvoerende macht in deze zeer delicate materies.

Hiermee wil ik alleen aantonen dat men niets uitvindt. Indien destijds
reeds onderzoeksrechters, gelast met deze problematiek, ook het
politieke element lieten spelen, dan kan op een bepaald ogenblik in
dergelijke materies ook een weg worden gezocht om de problematiek
op te vangen.

Mijn derde punt is de structuur van het geheel. Door te focussen op de
paragraaf 4 vergeet men de markante vooruitgang die werd geboekt
en mijn collega's van de Senaat zullen het mij niet kwalijk nemen ten
opzichte van de tekst die door de Senaat werd goedgekeurd.

Wij hebben inderdaad de federale procureur gehoord. Hij vroeg ons om
criteria in te bouwen, waarop hij zich zou moeten steunen bij zijn
beoordeling. Wij hebben de criteria in deze tekst ingevoegd. Juist door
het aanvaarden van een amendement van mevrouw Lalieux c.s. hebben
wij heel duidelijk gezegd dat de criteria voor de toekomst gelden. Wij
delen aan de federale procureur een toekomstgerichte rol toe, met
name voor alle nieuwe klachten. Voor de nieuwe klachten zal hij die
criteria kunnen toepassen. Er resten vandaag natuurlijk nog een aantal
dossiers, waarvoor wij oplossingen moeten nastreven. Tezelfdertijd
doen er zich voor elk van deze dossiers problemen voor in de
beoordeling van de tekst, zoals hij nu voorligt.

Los van het detaillistisch analyseren van de tekst, vindt mijn fractie dat
men niet ver genoeg is gegaan in de afbakening van de juiste
draagwijdte. De essentiële doelstelling is en moet immers nog altijd
zijn: enerzijds, de zekerheid bieden dat zij die zich schuldig maken aan
ernstige inbreuken, met name de zware misdaden opgesomd in de
artikelen 1, 1bis en 1ter, niet straffeloos deze daden zouden kunnen
stellen. Anderzijds, is de doelstelling de rechten van de slachtoffers en
hun nabestaanden te eerbiedigen. Ook zij moeten door de procedure
recht kunnen vinden.

Volgens de interpretatie die de SP.A-fractie aan de tekst geeft, zijn de
waarborgen niet ten volle naar voren gekomen. Ik heb herhaaldelijk
gezegd in de commissie dat ik mij, met het akkoord van de fractie, het
recht toe-eigen om bij de beoordeling van deze materie een eigen
benadering te hebben. Ik aarzel om de rigoureuze stelling te volgen, die
de fractie in deze materie wil innemen. De reden is dat er naar mijn
gevoel inderdaad heel markante stappen in de goede richting zijn gezet.
Anderzijds is de rechtszekerheid gegarandeerd, mogelijkerwijze
onvolledig maar toch op bepaalde punten ten volle. Persoonlijk zal ik
mij dus onthouden. In deze context zijn in de voorliggende tekst de
doelstellingen voor mij immers onveranderlijk gebleven. Bij de toetsing
van de tekst hebben wij lang over de kwestie gediscussieerd. De fractie
neemt echter in eer en geweten een stelling aan.

In het licht van deze bepalingen en van de houding die men tegenover
de tekst wil aannemen, moeten we ook heel duidelijk zijn.

Eenieder zal zijn standpunt bepalen. Ik heb daarstraks gewezen op
datum en termijnen. Wel, als vandaag deze tekst hier behandeld wordt,
dan is het opdat onze collega's in de Senaat die voort zouden kunnen
behandelen. Men moet daar ook de consequenties uit trekken. Men
moet weten welke die consequenties zijn, ook voor de senatoren, in
aanmerking nemende dat natuurlijk de wet van 1993 diende aangepast,
waarvan iedereen overtuigd is.

ces critères.

Mon groupe estime que le texte est
incomplet: la délimitation du champ
d'application ne va pas assez loin.
L'objectif essentiel de cette loi
reste, d'une part, de garantir que
des crimes graves ne resteront pas
impunis et, d'autre part, que justice
soit rendue aux victimes. Le texte,
dans la version qui nous est
présentée aujourd'hui, n'offre pas
suffisamment de garanties en ce
qui concerne ces deux objectifs.
Personnellement, j'hésite à me
rallier à l'attitude rigoureuse
adoptée par mon groupe: un certain
nombre de progrès ont été réalisés
mais la sécurité juridique n'est pas
suffisamment garantie. En
conséquence, je m'abstiendrai lors
du vote.

Nous votons aujourd'hui sur ce
projet afin de pouvoir le transmettre
au Sénat. En 1993, j'avais voté
avec enthousiasme la loi initiale.
Tout le monde s'est accordé à
penser qu'elle devait être adaptée.
Cette loi de 1993 a été élaborée au
cours d'une période où les statuts
des tribunaux ad hoc pour le
Rwanda et la Yougoslavie ont été
aussi établis. Nous nous
imaginions que la CPI aurait,
comme ces tribunaux, une
compétence concurrençant celle
des Etats nationaux. Or,
probablement pour emporter la
conviction des grands Etats
indécis, l'on a souhaité ne conférer
à la CPI qu'une compétence
complémentaire.

En 2001, j'avais déjà prôné dans
une de mes propositions que les
tribunaux belges doivent se
déclarer incompétents lorsque la
CPI est compétente afin de pouvoir
faire jouer la complémentarité.
Malheureusement, cela n'a pas été
accepté.

A toutes ces considérations, il
convient encore d'ajouter les
discussions que nous n'avons pu
terminer faute de temps, comme
celle portant sur les jugements in
abstentia et celle ayant trait au
principe aut dedere, aut judicare.

Pour toutes ces raisons, je

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Ik zou willen besluiten, voorzitter, met even in te pikken op hetgeen
daarstraks al gezegd is. Ik ben, met sommigen hier, een van de
oudstrijders die de wet van 1993 met enthousiasme hebben
goedgekeurd. U herinnert zich misschien of misschien ook niet meer
dat wij die wet goedgekeurd hebben, kort nadat wij over het statuut
hebben gestemd van het tribunaal ad hoc voor Rwanda. Dat was in april
1993. Wij hebben dan wel wat moeten wachten en kort daarop, in 1995,
hebben we het tribunaal ad hoc voor Joegoslavië goedgekeurd. Wij
hadden toen de illusie dat men, gelet op het feit dat de statuten die wij
toen bij wet hadden goedgekeurd, niet in een complementaire maar een
concurrerende bevoegdheid voorzagen waarbij zowel de nationale staat
als de tribunalen ad hoc bevoegd zouden zijn voor de genoemde
misdrijven en er een uitwisseling kon gebeuren, de bevoegdheden van
het Internationaal Strafhof, als dat er kwam, op dezelfde leest zouden
worden geschoeid. Naar alle waarschijnlijkheid heeft men in de
onderhandelingen die hebben geresulteerd in het statuut van het
Internationaal Strafhof, slechts de complementaire bevoegdheid willen
aanvaarden in de hoop ook grote staten, die vandaag niet zijn
toegetreden, erbij te betrekken en hun toe te laten inderdaad de keuze
te maken. Dat had niets te maken met de subsidiariteit; dat had
gewoon te maken met de politieke berekeningen om ook grote staten
te laten vallen onder de bevoegdheid van het Internationaal Strafhof. Wij
hadden op dat ogenblik die illusie en hoopten daadwerkelijk dat een
internationale orde tot stand zou kunnen worden gebracht, die de
zwaarste misdrijven daadwerkelijk kon bestrijden en bestraffen.

We zijn blijven zitten met onze wet. Door het statuut van het
Internationaal Strafhof dat complementaire bevoegdheid voorziet heeft
men het beoogde antwoord natuurlijk niet gevonden. Voor wie de
moeite nog zou willen doen, zeg ik het volgende. Met mijn vroeger
voorstel heb ik daaraan trachten te verhelpen. De indieners waren toen
de heren Van Parys, Bourgeois, Coveliers en ikzelf. We hebben
destijds, in 2001, het voorstel ingediend in het kader van de bespreking
van de wet van 1993. Dat was in 2001! Ik geef degenen gelijk die
zeggen dat we toen de discussie beter verder gevoerd hadden
vertrekkende van die tekst. Ik zeg niet dat men zonder meer die tekst
had moeten aanvaarden. In die tekst en op verschillende colloquia heb
ik inderdaad het principe verdedigd dat, wanneer een internationaal
strafgerechtshof bevoegd zou zijn, dan best de Belgische rechtbanken
zich onbevoegd zouden verklaren. Daardoor zou de geciteerde
complementariteit van bevoegdheid spelen. Het heeft niet mogen zijn.
Men heeft die optie niet genomen. Vandaag staat u inderdaad met de
grote moeilijkheid dat de Belgische wetgeving een universele
bevoegdheid invoert en tezelfdertijd daar tegenover staat een
Internationaal Strafgerechtshof dat complementair bevoegd is.

Ik heb dan nog niet gesproken over alle nuanceringen. De heer
Coveliers heeft verwezen naar de dissenting opinion van de heer
Guillaume. Er zijn er nog andere aangehaald in het arrest Yerodia. Er is
een enorme literatuur om te weten of een veroordeling in abstentia
mogelijk is. Men heeft de nuancering die ook niet aan bod is gekomen
tijdens de bespreking tussen het recht van vervolging in abstentia en
het recht van beoordeling en bestraffing in abstentia.

Men heeft ook de implicatie van het principe "aut dedere aut judicare".
Dat heeft natuurlijk alleen maar zin als men vat heeft op de
betrokkenen. Hoe kan men nu voor de keuze gesteld worden tussen
uitlevering en berechting als de dader niet gevat is. Hoe kan men de
keuze aut dedere aut judicare in abstentia doen? Dit is dus in
tegenstrijd met het principe. Dit is echter het gevolg van het feit dat we
nu onder tijdsdruk trachten oplossingen te bieden. Het is een probleem

m'abstiendrai.

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

waarvan we allemaal overtuigd zijn. Het beantwoordt echter
mogelijkerwijze ook zelfs nu niet ten volle aan de criteria die ik u
daarstraks heb uiteengezet. Dit is de reden waarom ik mij hier
persoonlijk ga onthouden.

02.91 Minister Marc Verwilghen: Mijnheer de voorzitter, collega's, ik

neem even het woord naar aanleiding van het oorspronkelijk
wetsvoorstel, thans wetsontwerp, dat ter bespreking voorligt. Ik heb
deze namiddag in de commissie voor de Justitie al gezegd dat ik
vandaag een aantal vragen gehoord heb waarvan ik mij eigenlijk de
vraag stel of de wetgever deze in 1993 niet had moeten stellen. Ik weet
dat op dat ogenblik gekozen is voor een strijd tegen de straffeloosheid
wat oorlogsmisdaden en genocide betreft. Ik weet dat het op dat
ogenblik ook een primeur was binnen de westerse rechtsstaten. Men
heeft zich echter wellicht op dat ogenblik geen dubbele vraag gesteld
die vandaag vaak is teruggekomen. Ten eerste, kunnen onze
rechtbanken dit aan? Zijn ze daarvoor gewapend? Ten tweede, zijn de
klachten die worden ingediend enkel gestoeld op juridische motieven?
Zou het ook niet kunnen dat op een bepaald ogenblik politieke
meestal geopolitieke of internationale bedoelingen achter een klacht
schuilgaan of dat eventueel diplomatieke problemen moeten onderkend
worden?

Het is dus vrij duidelijk dat de regering op een bepaald ogenblik stelling
heeft willen innemen, een stelling die ze kan innemen omdat er tien jaar
is verstreken sedert de wet van 1993 maar voornamelijk omdat er
ondertussen ook twee nieuwigheden in de rechtsstaten het licht hebben
gezien. Ofwel zijn ze toegetreden tot het internationaal
strafgerechtshof, ofwel hebben ze wetgeving inzake universele
bevoegdheid die misschien niet altijd een absolute universele
bevoegdheid is tot hun rechtsnormen gemaakt.

In die omstandigheden heeft de regering in deze positie ingenomen. De
positie is dat zij in elk geval wil vermijden dat België uitgekozen zou
worden als een forum waar men met zijn klachten kan komen shoppen.
Dat neemt niet weg dat wij de stelling blijven aanhouden dat met
betrekking tot de universele bevoegdheid België zijn voortrekkersrol in
de strijd tegen de straffeloosheid ook tegelijkertijd moet kunnen
volvoeren. Mijnheer de voorzitter, collega's, naar aanleiding van de
behandeling van deze aangelegenheden heb ik in Kamer en Senaat
twee referentiepunten genomen.

02.91 Marc Verwilghen, ministre:

J'ai entendu aujourd'hui une série
de questions qui auraient dû être
examinées en 1993. On s'est
laissé aveugler par la primeur d'un
instrument permettant de prévenir
l'impunité de crimes de guerre et de
génocides mais sans se demander
si nos tribunaux étaient armés pour
cela et si les plaintes ne seraient
pas trop souvent inspirées par des
motifs géopolitiques plutôt que
juridiques. Durant les dix années
qui ont suivi l'instauration de la loi
sur le génocide, les Etats de droit
sont devenus membres de la CPI
ou leurs tribunaux eux-mêmes ont
été dotés de la compétence
universelle. Le gouvernement a
estimé sur cette base que la
Belgique ne pouvait devenir un
forum pour les auteurs de plaintes
à tout crin, sans pour autant
renoncer au rôle de pionnier qu'elle
joue dans la lutte contre l'impunité.

Le premier point de référence est celui de M. Antonio Cassese, ancien
président du Tribunal pénal international, le TPI, pour l'ex-Yougoslavie,
qui connaît donc fort bien cette matière. Il a dit un jour que quatre
raisons militaient à l'encontre d'une compétence universelle absolue. Je
le cite:

"1. Si l'accusé ne se rend jamais sur le territoire du juge ou n'est pas
extradé, ce qui paraît fort probable, le juge finit par être saisi de
dizaines d'affaires pour lesquelles il reste impuissant.

2. Si le juge décide néanmoins de statuer en l'absence de l'accusé,
donc par contumace, il risque de se voir reprocher de violer certains
droits fondamentaux de l'accusé.

3. Si tous les pays se mettaient à pratiquer un système modelé sur la
loi de la compétence universelle absolue, il y aurait une concurrence et
une compétence pénale ingérables.

4. Au regard de la quantité d'affaires retentissantes sur le plan politique

De vier argumenten die Antonio
Cassese, de voormalige voorzitter
van het internationaal straftribunaal
voor ex-Joegoslavië, aanvoerde
tegen een absolute universele
bevoegdheid, vormen mijn eerste
referentiepunt.

Vooreerst zal de rechter
machteloos staan in de tientallen
dossiers die hem worden
voorgelegd indien de beschuldigde
nooit op het grondgebied van de
rechter komt of niet wordt
uitgeleverd; voorts dreigt de rechter
te worden verweten de
fundamentele rechten van de
verdediging te schenden indien hij
oordeelt bij verstek; bovendien

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

et diplomatique dont il serait saisi, le juge national finirait par être
investi des fonctions qui, normalement, devraient revenir aux autorités
politiques et diplomatiques."

dreigt een onbeheersbare
strafrechtelijke concurrentie te
ontstaan wanneer meerdere landen
een wet betreffende de universele
bevoegdheid zouden aannemen;
het grote aantal zaken dat hem
wordt voorgelegd, tot slot, dreigt de
rechter voor bevoegdheden op het
politieke of het diplomatieke niveau
te plaatsen.

Dat kan volgens mij tellen, vooral vanwege een persoon die een
dergelijk hof heeft voorgezeten en rechter is geweest in deze materie.

J'avais d'ailleurs également cité une deuxième personnalité, le juge
d'instruction Damien Vandermeersch, qui avait indiqué que "l'exercice
de cette compétence ne peut que s'accompagner d'une très grande
modestie". Ici également, on sent le problème dans toute sa
dimension.

Rechter Vandermeersch zei ook
dat die bevoegdheid moet worden
uitgeoefend met de gepaste
bescheidenheid.

Het is in die omstandigheden, mijnheer de voorzitter, dat in de
commissie voor de Justitie opnieuw werd onderhandeld en dat de
meerderheid heeft getracht een oplossing te vinden. Naar aanleiding van
het hoorrecht dat wij we hebben uitgeoefend ten aanzien van de
federale procureur hebben wij een aantal filters kunnen inbouwen. In dat
verband werden vier criteria aangehouden, die ons toelaten op voorhand
na te gaan wanneer Belgische autoriteiten moeten optreden. Dat is
namelijk in geval er geen mogelijkheden bestaan om de zaak
aanhangig te maken bij de natuurlijk bevoegde buitenlandse rechter.
Dat is ofwel de rechter van de plaats waar het strafbaar feit werd
gepleegd, ofwel de plaats waar de dader zich bevindt of waar hij zou
kunnen worden gevonden.

In die context groeide er een voorstel dat in de loop van de namiddag
het daglicht zag. Daarbij wordt aan de uitvoerende macht een
competentiebevoegdheid toegekend die alleen door de eerste macht,
het Parlement, kan worden toegestaan in, wat men noemt, 's lands
belang. Het is niet zozeer een uitzonderlijke omstandigheid en in dat
verband verwijs ik naar voorgaande wetgevingen, onder meer met
betrekking tot de uitlevering en de gijzelneming, waarbij een
gelijkaardige rechtsfiguur heeft gespeeld.

Voorts maak ik van de gelegenheid gebruik om te antwoorden op een
reeks vragen van de heer Coveliers het zijn als het ware praktische
voorbeelden aan dewelke kan worden tegemoetgekomen door het
principe dat ik namens de regering heb verdedigd naar aanleiding van
de behandeling van deze zaak. Dat houdt in dat zowel een
rechtspersoon als een natuurlijke persoon die voor een rechtspersoon
optreedt, investeringen doet, handelszaken afsluit of economische
transacties doet in een staat waar misdrijven worden gepleegd tegen de
menselijkheid, niet strafbaar is, tenzij vaststaat dat die rechtspersoon
of die fysische persoon op het tijdstip van de investering of van de
transactie rekening houdend met de gegeven omstandigheden, had
moeten weten dat die investering of transactie rechtstreeks kon
bijdragen tot het plegen van de ten laste gelegde handelingen. Met
andere woorden, hier is er sprake van een bijzonder opzet dat, naar ik
aanneem, waaraan door het algemeen principe genoegzaam
tegemoetgekomen wordt.

Mijnheer de voorzitter, het behoort thans aan de Kamer om definitief
stelling in te nemen omtrent het uiteengezette wetsontwerp.

C'est dans ce contexte que la
commission s'est à nouveau réunie.
En concertation avec le procureur
fédéral, nous avons intégré dans le
projet un certain nombre de filtres
de procédure qui limitent la
compétence de nos tribunaux.
Nous sommes parvenus à un
compromis. Ce midi, il a été
convenu que le Parlement peut
accorder au pouvoir exécutif, dans
l'intérêt du pays, la compétence de
décider de l'octroi d'une
compétence.

Je peux répondre par un principe
général aux exemples pratiques de
M. Coveliers. Les personnes
morales ou physiques qui
investissent ou effectuent des
transactions dans un état qui est le
théâtre de crimes contre l'humanité
ne sont pas punissables, sauf dans
le cas où ces personnes auraient
dû savoir qu'elles contribuaient à
ces crimes par leur transaction ou
leur investissement. En d'autres
termes, le principe de l'intention
particulière est d'application.

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

De voorzitter:
Vraagt nog iemand het woord? (Nee)
Quelqu'un demande-t-il encore la parole? (Non)

De algemene bespreking is gesloten.
La discussion générale est close.

Bespreking van de artikelen
Discussion des articles

Wij vatten de bespreking van de artikelen aan. De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis voor
de bespreking. (Rgt 66,4) (2265/4)
Nous passons à la discussion des articles. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion.
(Rgt 66,4) (2265/4)

Het opschrift werd door de commissie gewijzigd in "wetsontwerp tot wijziging van de wet van 16 juni 1993
betreffende de bestraffing van ernstige schendingen van het internationaal humanitair recht en van
artikel 144ter van het Gerechtelijk Wetboek".
L'intitulé a été modifié par la commission en "projet de loi modifiant la loi du 16 juin 1993 relative à la
répression des violations graves du droit international humanitaire et l'article 144ter du Code judiciaire".

Het wetsontwerp telt 8 artikelen.
Le projet de loi compte 8 articles.

Ingediende amendementen:
Amendements déposés:

Art. 5
- 14: Bart Laeremans (2265/5)

Op de artikelen 1 tot 4 zijn er geen amendementen. De artikelen zijn dus aangenomen.

Er is een amendement nr. 14 van de heer Laeremans bij artikel 5. De heer Laeremans heeft het woord om zijn
amendement te verdedigen.

02.92 Bart Laeremans (VLAAMS BLOK): Mijnheer de voorzitter, ik

heb het amendement daarjuist, op het spreekgestoelte, grotendeels
toegelicht, maar ik wil nog wel herhalen dat wij absoluut vinden dat die
wet niet ver genoeg gaat en dat onze rechtbanken voor alle zaken
zonder aanknopingspunt met ons land onbevoegd zouden moeten zijn.
Ik heb in verband met dit artikel nog een vraag aan de minister waarover
ik wat meer klaarheid zou willen hebben. Het gaat om iets dat mijns
inziens niet voldoende is uitgeklaard tijdens de
commissiebesprekingen.

Het komt herhaaldelijk voor dat het slachtoffer in de gevallen van artikel
7 geen Belg is of niet gedurende minstens drie jaar zijn verblijfplaats in
België heeft. In die omstandigheden moet de federale procureur
interveniëren. Nu is mijn vraag wat men onder "geen Belg zijn" en "niet
gedurende drie jaar zijn verblijfplaats in België hebben" verstaat.
Betekent dit dat men op het moment van de feiten van de gruwel of de
misdaden geen Belg is, of heeft elke inwijkeling die de Belgische
nationaliteit verwerft wel het recht om nadien het hof te vatten en onze
rechtbanken volledig bevoegd te maken? Dat is mij niet helemaal
duidelijk. Hetzelfde geldt voor het verblijf. Moet de betrokkene hier drie
jaar hebben verbleven op het moment dat hij slachtoffer wordt van de
feiten, of moet hij hier drie jaar verblijven voordat hij een klacht kan
indienen? Dat is mijn vraag. De strekking is niet voldoende duidelijk uit
de tekst.

02.92 Bart Laeremans (VLAAMS

BLOK): Nous avons déposé un
amendement n° 16 à l'article 5
parce que nous estimons que les
dossiers qui n'ont aucun lien avec
notre pays n'ont pas à être traités
par nos juridictions.

Au demeurant, il convient de
clarifier une chose concernant
l'article 7. Tout immigré acquérant
la nationalité belge a-t-il le droit de
saisir nos tribunaux? La victime
doit-elle séjourner trois ans dans
notre pays avant de pouvoir
déposer une plainte ou avoir
séjourné ici trois ans au moment
d'être victime?

02.93 Minister Marc Verwilghen: De regeling is gekoppeld aan de 02.93 Marc Verwilghen, ministre:

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

feiten. Op het ogenblik dat de feiten zich hebben voorgedaan, moeten
de wettelijke voorwaarden voldaan zijn.

Au moment des faits, les
conditions légales doivent être
remplies.

De voorzitter: Het antwoord lijkt mij duidelijk.

02.94 Bart Laeremans (VLAAMS BLOK): Men kan dus niet eerst

slachtoffer zijn ergens in Senegal of waar dan ook, dan hier drie jaar
komen wonen en na drie jaar klacht indienen? Dat is duidelijk? Men
moet op het moment dat men slachtoffer is van de feiten, hier al drie
jaar zijn verblijfplaats hebben? Dat is de interpretatie die ik nu van de
minister heb gehoord.

02.94 Bart Laeremans (VLAAMS

BLOK): Donc, on ne peut être
d'abord victime quelque part dans
le monde puis venir habiter trois
ans en Belgique et enfin déposer
une plainte. Selon le ministre, il
faut avoir séjourné trois ans en
Belgique au moment des faits dont
on est victime.

De voorzitter: Dat meen ik te begrijpen als ik de uitleg van de minister
heb bekeken en beluisterd.
Artikel 6, 7 en 8. Zijn er opmerkingen? Nee? De artikelen zijn
aangenomen.

Le président: C'est aussi ce que
j'ai cru comprendre.

De stemming over het amendement en artikel 5 wordt aangehouden.
Le vote sur l'amendement et l'article 5 est réservé.

De artikelen 1 tot 4 en 6 tot 8 worden artikel per artikel aangenomen.
Les articles 1 à 4 et 6 à 8 sont adoptés article par article.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over de aangehouden amendementen en artikelen
en over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur les amendements et les articles réservés ainsi que sur
l'ensemble aura lieu ultérieurement.

03 Regeling van de werkzaamheden
03 Ordre des travaux

Op verzoek van de minister van Financiën stel ik u voor volgende wetsontwerpen op de agenda van de plenaire
vergadering van vandaag in te schrijven:
- het wetsontwerp betreffende de openbare aanbiedingen van effecten (nrs 2148/1 tot 4);
- het wetsontwerp tot wijziging van het Wetboek van de belasting over de toegevoegde waarde (nrs 2234/1 tot
5).

A la demande du ministre des Finances je vous propose d'inscrire à l'ordre du jour de la séance d'aujourd'hui
les projets de loi suivants:
- le projet de loi relatif aux offres publiques de titres (n

2148/1 à 4);

- le projet de loi visant à modifier le Code de la taxe sur la valeur ajoutée (n

2234/1 à 5).

Geen bezwaar? (Nee)
Aldus zal geschieden.

Pas d'observations? (Non)
Il en sera ainsi.

04 Wetsontwerp nr. 2265
04 Projet de loi n° 2265

(Vraag om correctie)
(Demande de correction)

04.01 Hugo Coveliers (VLD): Mijnheer de voorzitter, mag ik even

terugkomen op het vorige ontwerp? In de drukproef die wij gekregen
hebben, staat volgens mij een drukfout. In de drukproef die werd

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

rondgedeeld, is het aangenomen amendement op paragraaf 4 niet
weergegeven. In de tekst staat nog steeds:...

De voorzitter: Ik heb dat gezien. Tot mijn verbazing heb ik dat vastgesteld.

04.02 Hugo Coveliers (VLD): Op bladzijde 14, laatste paragraaf, staat

nog de oude tekst van paragraaf 4. Het amendement zoals dat
aangenomen is, staat niet in die tekst.

De voorzitter: Ik zal even nakijken waar dat amendement is. Mijnheer Erdman, blijkbaar is het amendement
op paragraaf 4 niet gedrukt in de drukproef die wij gekregen hebben. Op bladzijde 14 staat nog de oude
paragraaf 4.

04.03 Hugo Coveliers (VLD): Mijnheer de voorzitter, ik heb hier het

amendement. Er was een subamendement waarbij het laatste stuk, het
onderlijnde stuk, is weggevallen in de drukproef. De datum mag er niet
instaan, maar die staat daar nog altijd in.

04.03 Hugo Coveliers (VLD): Je

souhaiterais souligner que l'épreuve
de la loi de compétence universelle
comporte une erreur.
L'amendement adopté au
paragraphe 4 de la page 14 n'est
pas mentionné.

De voorzitter: Dat is juist, mijnheer Coveliers. Mij is gemeld dat het amendement Moerman-Simonet werd
goedgekeurd op de laatste zin na.

04.04 Hugo Coveliers (VLD): De laatste zin valt weg. Maar de rest van

het amendement is nu de nieuwe paragraaf 4.

(...)

04.04 Hugo Coveliers (VLD): A

l'exception de la dernière phrase,
l'amendement Moerman-Simonet
remplace désormais le paragraphe
4.

De voorzitter: Ik begrijp het, mijnheer Coveliers. Ik denk dat de Kamer u gelijk zal geven wat de inhoud
betreft. Ik heb tijdens de discussie die tekst ook twee keer bekeken en ik heb er mij vragen bij gesteld, moet
ik zeggen. Nu ik hem opnieuw lees, zie ik dat daar niet het amendement staat zoals dat werd aangenomen.

04.05 Hugo Coveliers (VLD): Daar staat niet het amendement zoals

dat werd aangenomen. Het amendement dat aangenomen werd, heb ik
hier. Met het subamendement is geen rekening gehouden in deze
tekst.

De voorzitter: Mijnheer Coveliers, ik zal de tekst laten aanpassen. Ik
zal de drukker vragen het amendement aan te passen. Ik regel dat,
mijnheer Coveliers, zodat er geen problemen zijn. Dank u voor de
opmerking.

Wij gaan nu verder met de agenda.

Le président: Je demanderai que
le texte soit corrigé.

05 Wetsontwerp tot wijziging van de wetgeving betreffende de bescherming van de goederen van

personen die wegens hun lichaams- of geestestoestand geheel of gedeeltelijk onbekwaam zijn die
te beheren (107/21-22)

05 Projet de loi modifiant la législation relative à la protection des biens des personnes totalement

ou partiellement incapables d'en assumer la gestion en raison de leur état physique ou mental
(107/21-22)

(Opnieuw geamendeerd door de Senaat / Réamendé par le Sénat)

Overeenkomstig artikel 68 van het Reglement wordt geen algemene bespreking in plenaire vergadering gewijd
aan een wetsontwerp dat door de Senaat naar de Kamer is teruggestuurd, tenzij de Conferentie van
voorzittersanders beslist.
Conformément à l'article 68 du Règlement, les projets de loi renvoyés à la Chambre par le Sénat ne font plus
l'objet d'une discussion générale en séance plénière, sauf si la Conférence des présidents en décide
autrement.

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Bespreking van de artikelen
Discussion des articles

De voorzitter:
Wij vatten de bespreking van de artikelen aan. De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis voor
de bespreking. (Rgt 66,4) (107/21)
Nous passons à la discussion des articles. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion.
(Rgt 66,4) (107/21)

Het wetsontwerp telt 14 artikelen.
Le projet de loi compte 14 articles.

Er werden geen amendementen ingediend.
Aucun amendement n'a été déposé.

De artikelen 1 tot 14 worden artikel per artikel aangenomen.
Les articles 1 à 14 sont adoptés article par article.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

05.01 Karel Van Hoorebeke (VU&ID): Mijnheer de voorzitter, in feite

ben ik rapporteur voor dit ontwerp, maar ik verwijs naar mijn schriftelijk
verslag.

05.01 Karel Van Hoorebeke,

rapporteur: Je renvoie à mon
rapport écrit.

De voorzitter: Neen, het kwam van de Senaat. Er was geen verslag en geen algemene bespreking met
toepassing van artikel 68.

05.02 Karel Van Hoorebeke (VU&ID): Toch wel.

De voorzitter: Er is inderdaad geen bespreking maar wel een verslag, u hebt gelijk. Nu u op mij let, zal ik
twee keer meer opletten.

06 Wetsontwerp tot wijziging van sommige bepalingen van het Burgerlijk Wetboek in verband met

het erfrecht van de langstlevende echtgenoot (1353/11-12)

06 Projet de loi modifiant certaines dispositions du Code civil relatives aux droits successoraux du

conjoint survivant (1353/11-12)

(Geamendeerd door de Senaat / Amendé par le Sénat)

Overeenkomstig artikel 68 van het Reglement wordt geen algemene bespreking in plenaire vergadering gewijd
aan een wetsontwerp dat door de Senaat naar de Kamer is teruggestuurd, tenzij de Conferentie van
voorzittersanders beslist.
Conformément à l'article 68 du Règlement, les projets de loi renvoyés à la Chambre par le Sénat ne font plus
l'objet d'une discussion générale en séance plénière, sauf si la Conférence des présidents en décide
autrement.

06.01 Anne Barzin, rapporteur: Monsieur le président, je renvoie au

rapport écrit.

06.01 Anne Barzin, rapporteur: Ik

verwijs naar mijn schriftelijk verslag.

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Le projet de loi compte 6 articles.

Er werden geen amendementen ingediend.
Aucun amendement n'a été déposé.

De artikelen 1 tot 6 worden artikel per artikel aangenomen.
Les articles 1 à 6 sont adoptés article par article.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

07 Wetsontwerp tot wijziging van de wet van 26 juni 2002 betreffende de oprichting van de

Vestigingsraad (2324/1-3)

07 Projet de loi modifiant la loi du 26 juin 2002 relative à l'instauration du Conseil d'Etablissement

(2324/1-3)

Algemene bespreking
Discussion générale

De algemene bespreking is geopend.
La discussion générale est ouverte.

07.01 Arnold Van Aperen, rapporteur: Mijnheer de voorzitter, ik

verwijs naar het schriftelijk verslag.

07.01 Arnold Van Aperen,

rapporteur: Je renvoie à mon
rapport écrit.

08 Wetsontwerp houdende eerste aanpassing van de Algemene uitgavenbegroting voor het

begrotingsjaar 2003 - Sectie 19 - Regie der Gebouwen (2387/1)

08 Projet de loi contenant le premier ajustement du Budget général des dépenses de l'année

budgétaire 2003 - Section 19 - Régie des bâtiments (2387/1)

Beperkte algemene bespreking
Discussion générale limitée

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Overeenkomstig artikel 83 van het Reglement wordt een beperkte algemene bespreking gehouden.
Conformément à l'article 83 du Règlement, le projet de loi fait l'objet d'une discussion générale limitée.

De beperkte algemene bespreking is geopend.
La discussion générale limitée est ouverte.

De voorzitter:
Vraagt iemand het woord? (Nee)
Quelqu'un demande-t-il la parole? (Non)

De beperkte algemene bespreking is gesloten.
La discussion générale limitée est close.

Bespreking van de artikelen
Discussion des articles

Wij vatten de bespreking van de artikelen aan. De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis voor
de bespreking. (Rgt 66,4) (2387/1)
Nous passons à la discussion des articles. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion.
(Rgt 66,4) (2387/1)

Het wetsontwerp telt 3 artikelen.
Le projet de loi compte 3 articles.

Er werden geen amendementen ingediend.
Aucun amendement n'a été déposé.

De artikelen 1 tot 3 worden artikel per artikel aangenomen.
Les articles 1 à 3 sont adoptés article par article.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

09 Wetsvoorstel tot toekenning van de eretitel van veteraan aan sommige personeelsleden van het

departement van landsverdediging (2174/1-2)

09 Proposition de loi accordant le titre honorifique de vétéran à certains membres du personnel du

département de la défense (2174/1-2)

(Ingediend door / Déposée par: Mirella Minne, Stef Goris, André Schellens, Jean-Pol Henry, José Canon,
Peter Vanhoutte)

Algemene bespreking
Discussion générale

De algemene bespreking is geopend.
La discussion générale est ouverte.

09.01 Josée Lejeune, rapporteur: Monsieur le président, je renvoie au

rapport écrit.

09.01 Josée Lejeune, rapporteur:

Ik verwijs naar mijn schriftelijk
verslag.

09.02 Mirella Minne (ECOLO-AGALEV): Monsieur le président, chers

collègues, la notion de vétéran est introduite dans cette proposition afin
de donner une base légale au statut de reconnaissance nationale au
profit des membres et des anciens membres du personnel du
département de la Défense qui ont participé à beaucoup d'opérations
depuis la fin des hostilités en Corée. Pour eux, il n'existait jusqu'à
présent aucune marque de reconnaissance analogue à celles qui ont
été instituées pour les anciens combattants des deux guerres
mondiales et de la guerre de Corée.

09.02 Mirella Minne (ECOLO-

AGALEV):Het begrip veteraan
vormt de wettelijke basis voor een
statuut van nationale erkentelijkheid
voor de militairen die sinds de
beëindiging van de vijandelijkheden
in Korea aan tal van operaties
hebben deel genomen. We hopen
dat het begrip veteraan, waarvan de
invulling wordt overgelaten aan het

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Seront considérés comme vétérans, les membres du personnel du
département de la Défense qui ont participé aux opérations qui seront
déterminées par arrêté royal. Nous espérons que cette notion de
vétéran qui est laissée à l'appréciation du Roi sera fixée de façon
précise. Cette définition est, en effet, importante pour la sécurité
juridique des nombreux militaires envoyés en mission à l'étranger.

Parallèlement à la création de ce statut de vétéran, il faut également
mettre en place les instruments qui permettront ultérieurement
d'apporter une réponse efficace aux problèmes médicaux,
psychologiques ou sociaux qui pourraient apparaître dans les années à
venir.

Ce statut permettra aux vétérans de poursuivre leur rôle de gardiens de
la mémoire joué jusqu'à présent par les associations patriotiques. C'est
pourquoi nous vous demandons de voter cette proposition avec nous.

oordeel van de Koning, nauwkeurig
zal worden omschreven als garantie
voor de rechtszekerheid.

Tegelijk moet er werk worden
gemaakt van het instrumentarium
dat een gepast antwoord kan
bieden op mogelijke medische,
psychische of sociale problemen.
Dankzij dit statuut kunnen de
veteranen de herinnering levendig
houden zoals de vaderlandslievende
verenigingen dat tot hiertoe deden.

De voorzitter:
Vraagt nog iemand het woord? (Nee)
Quelqu'un demande-t-il encore la parole? (Non)

De algemene bespreking is gesloten.
La discussion générale est close.

Bespreking van de artikelen
Discussion des articles

Wij vatten de bespreking van de artikelen aan. De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis voor
de bespreking. (Rgt 66,4) (2174/1)
Nous passons à la discussion des articles. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion.
(Rgt 66,4) (2174/1)

Het wetsvoorstel telt 3 artikelen.
La proposition de loi compte 3 articles.

Er werden geen amendementen ingediend.
Aucun amendement n'a été déposé.

De artikelen 1 tot 3 worden artikel per artikel aangenomen.
Les articles 1 à 3 sont adoptés article par article.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

10 Wetsvoorstel houdende wijziging van de wet van 8 augustus 1981 houdende inrichting van het

Nationaal Instituut voor oorlogsinvaliden, oud-strijders en oorlogsslachtoffers, evenals van de Hoge
Raad voor oorlogsinvaliden, oud-strijders en oorlogsslachtoffers en houdende inrichting van het
Instituut voor veteranen (2175/1-2)

10 Proposition de loi portant modification de la loi du 8 août 1981 portant création de l'Institut

national des invalides de guerre, anciens combattants et victimes de guerre, ainsi que du Conseil
supérieur des invalides de guerre, anciens combattants et victimes de guerre et créant l'Institut des
vétérans (2175/1-2)

(Ingediend door / Déposée par: Mirella Minne, Stef Goris, André Schellens, Jean-Pol Henry, José Canon,
Peter Vanhoutte)

Algemene bespreking
Discussion générale

De algemene bespreking is geopend.
La discussion générale est ouverte.

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

10.01 Josée Lejeune, rapporteur: Monsieur le président, je renvoie au

rapport écrit.

10.01 Josée Lejeune, rapporteur:

Ik verwijs naar mijn schriftelijk
verslag.

11 Wetsvoorstel tot regeling van de arbeidsovereenkomst wegens scheepsdienst voor de

zeevisserij en tot verbetering van het sociaal statuut van de zeevisser (1728/1-5)

11 Proposition de loi portant réglementation du contrat d'engagement maritime pour la pêche

maritime et améliorant le statut social du pêcheur de mer (1728/1-5)

(Ingediend door / Déposée par: Henk Verlinde, Luc Goutry, Ferdy Willems, Jef Tavernier)

Algemene bespreking
Discussion générale

De algemene bespreking is geopend.
La discussion générale est ouverte.

De voorzitter: De rapporteur, mevrouw Maggie De Block, verwijst naar haar schriftelijk verslag.

Vraagt iemand het woord? (Nee)
Quelqu'un demande-t-il la parole? (Non)

De algemene bespreking is gesloten.
La discussion générale est close.

Bespreking van de artikelen
Discussion des articles

Wij vatten de bespreking van de artikelen aan. De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis voor
de bespreking. (Rgt 66,4) (1728/5)
Nous passons à la discussion des articles. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion.
(Rgt 66,4) (1728/5)

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Het wetsvoorstel telt 72 artikelen.
La proposition de loi compte 72 articles.

Er werden geen amendementen ingediend.
Aucun amendement n'a été déposé.

De artikelen 1 tot 72 worden artikel per artikel aangenomen.
Les articles 1 à 72 sont adoptés article par article.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

La Constitution m'oblige de lire tous les articles.

11.01 Hugo Coveliers (VLD): Mijnheer de voorzitter, misschien

moeten we dat grondwetsartikel voor herziening vatbaar verklaren.

De voorzitter: Terzake ga ik akkoord.

12 Wetsontwerp tot wijziging van artikel 63bis van het Wetboek van de belasting over de

toegevoegde waarde (2193/1)

12 Projet de loi visant à modifier l'article 63bis du Code de la taxe sur la valeur ajoutée (2193/1)

Algemene bespreking
Discussion générale

De algemene bespreking is geopend.
La discussion générale est ouverte.

Vraagt iemand het woord? (Nee)
Quelqu'un demande-t-il la parole? (Non)

De algemene bespreking is gesloten.
La discussion générale est close.

Bespreking van de artikelen
Discussion des articles

Wij vatten de bespreking van de artikelen aan. De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis voor
de bespreking. (Rgt 66,4) (2193/1)
Nous passons à la discussion des articles. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion.
(Rgt 66,4) (2193/1)

Het wetsontwerp telt 3 artikelen.
Le projet de loi compte 3 articles.

Er werden geen amendementen ingediend.
Aucun amendement n'a été déposé.

De artikelen 1 tot 3 worden artikel per artikel aangenomen.
Les articles 1 à 3 sont adoptés article par article.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

13 Wetsontwerp tot wijziging van de artikelen 175² en 176² van het Wetboek der met het zegel

gelijkgestelde taksen betreffende het wegvervoer en de zee- en binnenvaartverzekeringen (2299/1-
4)

13 Projet de loi modifiant les articles 175² et 176² du Code des taxes assimilées au timbre

relativement au transport routier et aux assurances maritimes et fluviales (2299/1-4)

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Algemene bespreking
Discussion générale

De algemene bespreking is geopend.
La discussion générale est ouverte.

De voorzitter: De heer Leterme heeft het woord als verslaggever.

13.01 Yves Leterme, rapporteur: Mijnheer de voorzitter, ik kan heel

kort zijn. Aanvankelijk ging het om twee ontwerpen die werden
samengevoegd. Zij waren eerst afzonderlijk, omdat de Europese
Commissie in kennis was gesteld van de maatregelen, maar nog niet
tijdig haar goedkeuring had gegeven. Tijdens de bespreking in de
commissie, toen wij gebotst zijn op een tegenstrijdigheid met
betrekking tot de inwerkingtreding, is in consensus beslist om bij
amendering het ene ontwerp weg te wissen, de samenvoeging te doen
en zo tot één ontwerp te komen.

Enerzijds, gaat het over de verlaging van een aantal belastingen en
taksen naar aanleiding van de mini-petroleumcrisis die zich voorgedaan
heeft, met de gevolgen daarvan voor het wegverkeer. Anderzijds, gaat
het om een wetsontwerp met betrekking tot de zeevaart en binnenvaart,
twee keer over de verzekeringen, lastenverlagingen die wij vanuit de
commissie unaniem hebben goedgekeurd.

Voor het overige en voor de details verwijs ik naar het verslag, dat u
schriftelijk werd bezorgd.

13.01 Yves Leterme, rapporteur:

Les deux projets de loi ont été
joints car une contradiction a été
constatée lors de la discussion en
commission au sujet de l'entrée en
vigueur. Ils ont trait à l'abaissement
d'un certain nombre d'impôts et de
taxes dans le cadre de la mini-crise
pétrolière et des assurances
maritimes et fluviales. Ces deux
projets ont été adoptés à
l'unanimité.

en 176

van

het Wetboek der met het zegel gelijkgestelde taksen betreffende het wegvervoer en de zee- en
binnenvaartverzekeringen".
L'intitulé a été modifié par la commission en "projet de loi modifiant les articles 175

et 176

du Code des

taxes assimilées au timbre relativement au transport routier et aux assurances maritimes et fluviales".

Het wetsontwerp telt 5 artikelen.
Le projet de loi compte 5 articles.

Er werden geen amendementen ingediend.
Aucun amendement n'a été déposé.

De artikelen 1 tot 5 worden artikel per artikel aangenomen.
Les articles 1 à 5 sont adoptés article par article.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

14 Wetsontwerp houdende toekenning van de hoedanigheid van officier van gerechtelijke politie

aan bepaalde ambtenaren van de Administratie der douane en accijnzen (2249/1-4)

14 Projet de loi octroyant la qualité d'officier de police judiciaire à certains agents de

l'Administration des douanes et accises (2249/1-4)

Algemene bespreking
Discussion générale

De algemene bespreking is geopend.
La discussion générale est ouverte.

De voorzitter: De heer Alfons Borginon, rapporteur, verwijst naar zijn schriftelijk verslag.

Vraagt iemand het woord? (Nee)
Quelqu'un demande-t-il la parole? (Non)

De algemene bespreking is gesloten.
La discussion générale est close.

Bespreking van de artikelen
Discussion des articles

Wij vatten de bespreking van de artikelen aan. De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis voor
de bespreking. (Rgt 66,4) (2249/4)
Nous passons à la discussion des articles. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion.
(Rgt 66,4) (2249/4)

Het wetsontwerp telt 5 artikelen.
Le projet de loi compte 5 articles.

Er werden geen amendementen ingediend.
Aucun amendement n'a été déposé.

De artikelen 1 tot 5 worden artikel per artikel aangenomen.
Les articles 1 à 5 sont adoptés article par article.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

15 Wetsontwerp betreffende de tenuitvoerlegging van de overeenkomst tussen het Koninkrijk

België en het Koninkrijk Saoedi-Arabië inzake wederkerige vrijstelling met betrekking tot
belastingen naar het inkomen en naar de winst, invoerrechten en sociale zekerheid, in het kader
van het verrichten van luchtvervoer in internationaal verkeer, ondertekend te Riyadh op
22 februari 1997 (1791/1-2)

15 Projet de loi relatif à l'exécution de l'Accord entre le Royaume de Belgique et le Royaume

d'Arabie saoudite portant sur des exemptions réciproques en matière d'impôts sur le revenu et sur
les bénéfices, de droits d'importation et de sécurité sociale dans le cadre de l'exercice du transport
aérien en trafic international, signé à Riyadh le 22 février 1997 (1791/1-2)

Algemene bespreking
Discussion générale

De algemene bespreking is geopend.
La discussion générale est ouverte.

15.01 Eric van Weddingen, rapporteur: Monsieur le président, je

renvoie à mon rapport écrit.

15.01 Eric van Weddingen,

rapporteur: Ik verwijs naar mijn
schriftelijk verslag.

De voorzitter:
Vraagt iemand het woord? (Nee)

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Quelqu'un demande-t-il la parole? (Non)

De algemene bespreking is gesloten.
La discussion générale est close.

Bespreking van de artikelen
Discussion des articles

Wij vatten de bespreking van de artikelen aan. De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis voor
de bespreking. (Rgt 66,4) (1791/1)
Nous passons à la discussion des articles. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion.
(Rgt 66,4) (1791/1)

Het wetsontwerp telt 3 artikelen.
Le projet de loi compte 3 articles.

Er werden geen amendementen ingediend.
Aucun amendement n'a été déposé.

De artikelen 1 tot 3 worden artikel per artikel aangenomen.
Les articles 1 à 3 sont adoptés article par article.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

16 Wetsvoorstel tot wijziging van de wet van 4 december 1990 op de financiële transacties en de

financiële markten met het oog op de oprichting van een nieuwe categorie van instellingen voor
collectieve belegging, private privak genaamd, en houdende diverse fiscale bepalingen (2349/1)

16 Proposition de loi modifiant la loi du 4 décembre 1990 relative aux opérations financières et aux

marchés financiers visant à créer une nouvelle catégorie d'organismes de placement collectif,
dénommée pricaf privée, et portant des dispositions fiscales diverses (2349/1)

(Ingediend door / Déposée par: Eric van Weddingen, Georges Lenssen, Jean-Jacques Viseur, Trees Pieters,
Dirk Pieters)

Algemene bespreking
Discussion générale

De algemene bespreking is geopend.
La discussion générale est ouverte.

De voorzitter: M. Olivier Maingain, rapporteur, renvoie à son rapport.

16.01 Eric van Weddingen (MR): Monsieur le président, je n'abuserai

pas de mon temps de parole, je ne le fais d'ailleurs jamais!

Monsieur le ministre, chers collègues, l'accord de gouvernement avait,
à juste titre, prévu un certain nombre de mesures en faveur des petites
et moyennes entreprises, dont un accès plus aisé au financement. La
réforme de l'ISOC constitue un premier pas en ce sens par
l'instauration d'une réserve d'investissement immunisée d'impôt. La
présente proposition constitue un second pas, un pas aussi important
que budgétairement neutre.

Le constat de départ est la difficulté de financement des petites et
moyennes entreprises, surtout celles qui n'ont pas accès à la Bourse.
La solution proposée est la création d'un véhicule capable de drainer
des capitaux à risque destinés à ces entreprises, un véhicule
transparent c'est-à-dire fiscalement neutre tant pour l'investisseur que
pour le Trésor public. Ce véhicule porte le nom de "pricaf privée".

16.01 Eric van Weddingen (MR):

Het regeerakkoord voorzag in een
aantal maatregelen ten gunste van
de KMO's, waaronder een
toegankelijkere financiering.

De hervorming van de VB was een
eerste fase. Er werd daarbij
voorzien in investeringsreserves die
vrijgesteld zijn van belastingen. Dit
voorstel vormt een tweede fase die
budgettair geen meeruitgaven
veroorzaakt. In antwoord op de
financieringsproblemen van de
KMO's die geen toegang hebben
tot de Beurs - problemen die nog
verergerd worden door de
ongunstige conjunctuur - beoogt

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Par neutralité, on entend que le traitement fiscal ne sera ni moins
favorable, ni plus favorable à l'investisseur que si celui-ci prenait une
participation directe dans l'entreprise. Par contre, le risque assumé par
l'investisseur sera nettement moindre.

Rappelons très brièvement l'importance du capital à risque dans la
structure bilantaire d'une entreprise car, même si l'entreprise trouvait
ce n'est pas toujours le cas auprès des banques les crédits
nécessaires, ceux-ci constituent une charge fixe considérable,
susceptible de mettre l'entreprise en difficulté au moindre retournement
de conjoncture. Ce fut d'ailleurs le cas il y a 20 ans avec les
entreprises qui étaient cotées en bourse et qui avaient des structures
bilantaires mal équilibrées, avec trop de capital emprunté par rapport au
capital à risque; c'est alors que l'on a imaginé et voté, tous partis
confondus à l'époque, les "Monory/De Clerck", les "Cooreman/De
Clerck" dits "Monory" qui ont rencontré un énorme succès et qui ont
permis de rééquilibrer la structure bilantaire des entreprises cotées en
Bourse.

La situation est encore bien plus grave pour les PME qui, dans leur
immense majorité, n'ont pas accès à la Bourse. Le capital à risque
destiné à ces entreprises est, en comparaison des pays anglo-saxons,
dramatiquement faible en Belgique; ce qui est d'autant plus alarmant
que le tissu économique dans notre pays est majoritairement constitué
de petites et moyennes entreprises, tandis que nos grandes
entreprises sont de plus en plus détenues par des groupes étrangers.

A ce propos, pour nos PME également, il serait utile de faire appel à
des investisseurs étrangers, mais investissant c'est le véhicule qu'on
leur offre aujourd'hui par le biais d'une pricaf de droit belge. D'où le
choix d'une forme de société un peu désuète, la société en
commandite simple, qui offre l'avantage, outre la simplicité au niveau
des formalités et son faible coût, d'être plus compatible avec les formes
de sociétés rencontrées, notamment, dans les pays anglo-saxons.

La pricaf de droit privé a été conçue de manière à simplifier au
maximum sa constitution, sa dissolution et sa gestion. Prévue pour un
terme de 12 ans maximum, elle permet aux investisseurs de sortir du
capital sans risque de perte de cours due au manque de liquidités du
marché, comme ce serait le cas si elles étaient constituées à durée
illimitée et devaient être négociées, par conséquent, en Bourse ou sur
un marché parallèle.

L'exposé des motifs ainsi que le rapport sont suffisamment détaillés
pour me permettre de ne pas m'étendre davantage sur les
caractéristiques et les nombreux avantages de la pricaf de droit privé.

Je remercie le ministre des Finances d'avoir mis en place et encadré le
groupe de travail qui a permis d'aboutir au texte de la présente
proposition. J'associe à mes remerciements feu Aimé Desimpel ainsi
qu'Eric André et Georges Lenssens qui coprésidèrent ce groupe de
travail. J'espère vivement que, malgré la date tardive, cette proposition
puisse encore être adoptée par les deux Chambres et que son entrée
en vigueur rencontrera le succès que nous escomptons.

het voorstel de invoering van een
transparant en fiscaal neutraal
instrument om risicokapitaal aan te
trekken: de "private privak".

In het verleden hebben de Monory-
Declercq-beleggingen veel succes
gekend als middel om de
balansstructuur van
beursgenoteerde vennootschappen
weer in evenwicht te brengen.

De toestand is ernstiger voor de
KMO's die geen toegang hebben
tot de beurs gezien hun zwakke
kapitaalspositie. Het economisch
weefsel bestaat uit KMO's en de
grote bedrijven zijn buitenlandse
groepen. De private privak werd
ontworpen met het oog op een zo
eenvoudig mogelijke samenstelling,
ontbinding en beheer. Vermits de
memorie van toelichting en de
verslagen voldoende details
verschaffen over de voordelen van
de private privak, zal ik er niet
verder op ingaan. Ik hoop dat deze
maatregel het verwachte succes
heeft.

16.02 Jean Depreter (PS): Monsieur le président, monsieur le

ministre, chers collègues, sur le fond, cette proposition ne manque pas
d'intérêt du fait qu'elle propose la création d'un nouveau véhicule
financier pour l'investissement de capitaux à risque.

Si je reprends textuellement le document, il s'agit donc de mettre sur

16.02 Jean Depreter (PS): Dit

voorstel is interessant omdat het de
oprichting voorstelt van een nieuw
financieel instrument. In hun
toelichting gaan de auteurs in op de
voordelen voor de investeerders en

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

pied l'encadrement légal d'une société privée non cotée qui encourage
les investisseurs privés à investir dans du capital à risque non coté
sans être amenés à constituer eux-mêmes une société.

Dans le développement, les auteurs de la proposition nous parlent des
avantages. Il y a donc des avantages, d'une part, pour les investisseurs
qui peuvent diversifier le risque et se débarrasser des soucis de
gestion, d'autre part, pour la collectivité puisqu'il s'agit d'attirer les
capitaux au niveau des PME notamment, PME dont on nous vante
généralement beaucoup les mérites.

Par ailleurs, on nous explique bien que le principe de la neutralité
fiscale sera respecté. Je note quand même qu'on vient de parler
d'investissements immunisés d'impôts, j'y reviendrai par la suite.

Neutralité fiscale, donc. En effet, l'investisseur qui emprunte le véhicule
financier, puisque c'est le terme qui est employé, pricaf privée, est
traité comme s'il avait investi directement, sans intermédiaire, en
assumant intégralement la responsabilité de gestion. Là, il s'agit bien
d'une neutralité.

En ce qui concerne l'État, c'est tout de même plus nuancé. Sur le plan
financier, il y a une sorte de perte. L'investisseur utilise un organisme
de placement collectif mais, dans le cadre des pricaf privées, les
mécanismes de taxation sont nettement plus avantageux. Par
exemple, la comparaison avec un holding familial serait à l'avantage de
la pricaf privée en question.

Bien entendu, dans le développement, nous faisons référence au
Conseil européen de Lisbonne, nous reprenons l'expression naïve selon
laquelle nous devons devenir l'économie la plus puissante du monde,
ce qui est un langage un peu naïf, mais par ailleurs un objectif atteint
de longue date. Il faut savoir que l'Union européenne est depuis bien
longtemps la plus grande puissance du monde au point de vue
économique et social, et peut-être grâce au modèle du capitalisme
rhénan qu'on a malheureusement un peu tendance à oublier.

Le mécanisme proprement dit, pricaf privée, évoque bien l'air du temps.
Je vais en détailler trois éléments.

Premièrement, les investisseurs privés se mettent d'accord à propos
des objectifs et des modalités que le fonds devra respecter et puis ils
deviennent passifs. Il s'agit donc d'investisseurs passifs.

C'est une société spécialisée qui gère l'ensemble. A la limite, on
redemanderait bien une petite dose de capitalisme familial, cela ne
ferait pas de tort!

Deuxièmement, tous les types d'investisseurs sont les bienvenus,
personnes individuelles, sociétés, personnes morales, associations,
fonds divers, fonds de pension probablement, ce qui veut dire des
placements qui exigent le fameux return à deux chiffres, return à 15%,
exactement le mécanisme qui tue les entreprises. Chaque fois que des
grands patrons d'industrie viennent ici, et j'en ai vu défiler une bonne
vingtaine, je leur ai demandé comment on peut payer des returns à
15%, tous m'ont répondu que c'était impossible. Il est impossible de
payer cela à long terme, disent-ils, on va à la catastrophe. Les experts
nous l'ont dit, ils veulent ratisser au niveau du marché financier mondial.

de gemeenschap. De fiscale
neutraliteit zal worden
geëerbiedigd. De Staat
daarentegen is verliezende partij,
vermits de belastingmechanismen
voordeliger zijn. Het zogenaamde
"private-privak" mechanisme past in
het huidige klimaat waarin de
investeerders, na een
overeenkomst over de
doelstellingen en de modaliteiten,
passief worden en waarin alle
investeerders welkom zijn.

16.03 Jean-Jacques Viseur (cdH): Monsieur Depreter, vous venez de

parler des divers investisseurs dans la pricaf. En réalité, nous

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

acceptons tous le système de la sicav, qui est la même chose pour
des sociétés cotées. Le problème est que les PME n'ont pas accès,
comme les sociétés cotées, à des investisseurs institutionnels
importants. En faisant cela, on leur donne un marché plus "liquide"
pour faire exactement la même chose.

Je préfère que les investisseurs institutionnels répartissent leurs
risques entre les sicav, qui sont des sociétés cotées, et les PME qui
ont besoin d'être soutenues sur le plan financier. Il y a un problème de
compréhension du véhicule. Il n'y a pas, pour les PME, le véhicule qui
existe pour les sociétés cotées.

16.05 Jean-Jacques Viseur (cdH): Mais non. Autrement, que doivent

faire les PME? Elles doivent aller sur le marché des capitaux en
empruntant à des taux plus élevés.

16.06 Jean Depreter (PS): Le ministre trouve quelque chose comique,

je ne sais pas si c'est votre intervention ou ma réponse.

16.07 Jean-Jacques Viseur (cdH): Je suppose que, comme moi, vous

souhaitez que les PME disposent d'un capital important et pas
seulement du capital de l'acteur économique qui fait la PME. Si c'est
par le biais de l'emprunt, il paye des taux d'intérêt importants, si c'est
par le biais de la pricaf, il a les mêmes avantages que la société qui
recourt, car elle est cotée, au marché des capitaux.

16.07 Jean-Jacques Viseur

(cdH): Wij aanvaarden de BEVEKS
die op de beurs genoteerde
vennootschappen zijn. Men geeft
hen een meer liquide markt om
hetzelfde te doen. De wijze waarop
het "voertuig" wordt opgevat, dat is
de moeilijkheid. De KMO's hebben
niet dezelfde middelen als de op de
beurs genoteerde
vennootschappen. U wil evenwel
dat de KMO's over veel kapitaal
beschikken.

16.08 Jean Depreter (PS): J'ai fort bien compris votre argumentation.

C'est pour cela que, sous forme de parenthèse un peu désuète, je
disais qu'une petite pincée de capital familial ferait peut-être du bien.
Effectivement, que ce soit pour les petites ou les grandes entreprises,
quand on recourt au marché financier tel qu'il est, c'est de l'arnaque. Je
reviens aux rendements qui sont demandés par le monde financier, ils
étouffent les entreprises. Ce ne sont pas les travailleurs qui les
étouffent, c'est le système financier.

Je ne vais pas revenir sur les phénomènes boursiers car il y a, là aussi,
une ambiguïté car on évoque et je dois avouer que je n'ai pas tout
compris comment on élabore un système en laissant une relative
incertitude à propos du fait que cela finira éventuellement en bourse. En
tout cas, si cela doit finir en bourse d'une manière ou d'une autre, au vu
des événements boursiers récents, cela peut devenir un guêpier pour
nos PME. Ce n'est pas en tant qu'extrémiste de gauche que je vais
dénoncer les phénomènes boursiers. Les experts du système
capitaliste le dénoncent eux-mêmes, donc je suis d'accord avec eux.

Ensuite, le management serait en partie rémunéré en fonction d'un
prélèvement sur les bénéfices éventuels. On parle d'ailleurs d'options
sur actions. C'est un peu le genre des stock-options, si je ne me
trompe? Même les experts financiers politiquement corrects des
défenseurs du système libéral nous disent que c'est relativement
dangereux et que cela a été, aux Etats-Unis, un élément fondamental
accélérateur de la crise. Bien entendu, ce mode de rémunération
bénéficierait des avantages fiscaux. En fait, il s'agit d'un système qui
défiscalise assez largement. On voit un régime spécial pour l'impôt des

16.08 Jean Depreter (PS): Het

door de financiële markt gevraagde
rendement wurgt de bedrijven.

Het management zou gedeeltelijk
bezoldigd worden aan de hand van
een heffing op de eventuele winst.

Het gaat ook over een instrument
om, via een bijzonder stelsel van
vennootschapsbelasting, een aantal
dingen belastingvrij te maken: de
vrijstelling van de meerwaarden, de
verzaking aan de inning van de
roerende voorheffing en de
vrijstelling van de belasting over de
toegevoegde waarde.

Er is een wil om via een aangepast
fiscaal statuut op financieel vlak
aantrekkelijk te zijn, maar wij zitten
op een dwaalspoor, want de actieve
welvaartstaat zal nooit bestaan. In
de context waarin wij waarschuwen
voor het uiteenvallen van ons KMO-
netwerk, waarschuwen wij voor
sociale moeilijkheden.

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

sociétés, une exonération des plus-values réalisées sur actions, un
renoncement à la perception du précompte mobilier pour la partie du
revenu correspondante, une exclusion de la perception du précompte
mobilier sur les boni de liquidation, une exonération de la taxe sur la
valeur ajoutée pour les prestations de la pricaf, etc.

Il y a toute une série d'exemptions. Les commentaires faits en
commission étaient très nets à cet égard-là. Il n'existe aucune
ambiguïté. Cela part d'une bonne intention qu'évoquais M. Viseur
d'amener de l'argent à l'intérieur des petites et moyennes entreprises,
mais dans les conditions internationales qui sont celles que je viens de
rappeler et avec une volonté d'être attractifs sur le plan fiscal, donc
d'offrir des avantages fiscaux.

Le commentaire des articles évoque un traitement fiscal adéquat, un
statut fiscal approprié et un instrument attrayant. Mais, en fait, j'ai peur
que l'on fasse fausse route en la matière. Nous devons, bien entendu,
alléger la fiscalité qui pèse sur les revenus du travail mais si, en même
temps, nous réduisons la fiscalité qui concerne les revenus du capital,
nous allons droit dans le mur! Ce fameux Etat social actif ne se
réalisera jamais.

Le dernier paragraphe du développement que nous retrouvons dans le
document est significatif à ce propos. On dit que cette mesure va créer
de l'emploi, générer du dynamisme, qu'elle va faire du bien socialement
et entraîner le développement technologique et de la recherche. Pour
moi, c'est un espoir peut-être un peu utopique.

Avec un instrument financier, pricaf privée, qui balaie sur le marché
international combiné à la mise en Bourse dont je parlais il y a
quelques minutes, et compte tenu de ce fameux return à deux chiffres,
le dispositif n'est pas sans danger. Il peut menacer le réseau des PME
et, en conséquence, au lieu de permettre un développement de
l'emploi, entraîner des difficultés sur le plan social.

Monsieur Viseur, il est vrai que nous avons eu tout à l'heure une
discussion relativement longue. Après les commentaires techniques
que vous m'avez donnés, je suis allé revoir exactement, en repérant les
paragraphes principaux dans le document, ce que signifie la fameuse
neutralité fiscale en question. A la page 4, on définit très bien ce que
représente la neutralité fiscale pour l'investisseur. A la page 14, on
explique clairement que cet organisme de placement collectif est
accompagné par de nombreux avantages fiscaux.

On dit d'ailleurs qu'il faut faire attention et ne pas transformer des
holdings en pricafs privées simplement, parce qu'on en a envie. Pour le
faire, il faut répondre à certaines conditions.

Par ailleurs, peut-être aurait-on pu avoir davantage d'auditions sur le
plan technique.

Je pense que ce projet part d'une bonne intention. Effectivement, il faut
se soucier davantage de tout ce qui concerne les PME. Mais tel que
c'est proposé à l'heure actuelle et étant donné le contexte international
que nous connaissons, l'entreprise nous paraît largement risquée.

Er wordt wel uitgegaan van goede
bedoelingen, maar zoals ze werden
voorgesteld en gelet de huidige
internationale context, lijkt die
onderneming mij heel riskant.

16.09 Georges Lenssen (VLD): Mijnheer de voorzitter, ik zou toch

heel even willen reageren op wat er gezegd wordt in verband met het
omvormen van gewone holdings naar privaks. Bij een gewone holding is
er geen onderscheid tussen het beheer en de eigendom. Bij de private
privaks is er wel degelijk een onderscheid tussen de mensen die

16.09 Georges Lenssen (VLD):

Dans une holding classique, la
gestion et la propriété ne doivent
pas être distinctes, à l'inverse d'une
pricaf. Le management ne peut

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

investeren en de mensen die het management doen. Het management
mag maximaal 20% van het aantal aandelen in bezit hebben. Er zal
daardoor dus duidelijk een scheiding zijn tussen het management en
de eigenaars. Dat bestaat dus niet in een holding.

détenir que 20% au maximum des
actions.

16.10 Jean Depreter (PS): Mais non, je ne parle pas du tout des

managers! J'ai parlé des managers de la société privée qui
accompagne la PRICAF. Ce que j'ai dit à leur propos, c'est qu'il est
prévu de les rémunérer de manière quelque peu particulière. Cela dit, le
passage auquel je faisais allusion, en page 14, précise que la PRICAF
privée comporte un certain nombre d'avantages. A titre de comparaison,
le terme de holding est cité à ce moment-là. Mais je n'ai pas du tout
évoqué la question des managers à ce moment.

16.10 Jean Depreter (PS):Neen.

Ik heb het helemaal niet over de
managers. Ik heb het gehad over de
managers van de particuliere
vennootschap die de PRIVAK
begeleidt, en die op een ietwat
bijzondere manier zullen worden
bezoldigd.

16.11 Trees Pieters (CD&V): Mijnheer de voorzitter, de heer Dirk

Pieters en ikzelf hebben het wetsvoorstel van de heer van Weddingen
mede ondertekend voor de CD&V-fractie,

Wij verleenden onze actieve steun aan dit wetsvoorstel, zowel door het
mede te ondertekenen als door onze medewerking in de commissie.
Wij zijn dit voorstel genegen want het is volgens ons een efficiënt
middel. Zoals reeds gezegd is de private privak een beursgenoteerde
collectieve beleggingsinstelling die tot doel heeft kapitaal aan te trekken
en te verschaffen aan niet-beursgenoteerde ondernemingen en zulks
onder professioneel beheer van een beheersvennootschap.

Ik meen mij ook te herinneren dat de minister aan de heer Depreter
uitleg verschafte omtrent het verschil tussen de holding en de private
privak.

Het belangrijkste is evenwel dat de private privak een bijkomend middel
is om middelen te verschaffen aan KMO's die het in het algemeen
bijzonder moeilijk hebben om hun groei extern te financieren. Gelet op
de economisch malaise is het momenteel noodzakelijk het
ondernemerschap en vooral de KMO's actief te steunen, zodat nieuwe
tewerkstelling zou worden gecreëerd in functie van de actieve
welvaartstaat zoals daarnet door de heer Depreter werd aangehald.

Wij menen dat dit vehikel kan zorgen voor nieuwe tewerkstelling en dat
is positief. Om die reden hebben wij het wetsvoorstel actief gesteund.

16.11 Trees Pieters (CD&V): Le

CD&V soutient la présente
proposition de loi. Nous l'avons
signée et nous l'avons soutenue
activement au sein de la
commission.

La pricaf privée est un organe
d'investissement collectif coté en
bourse qui a pour vocation de
fournir des capitaux aux entreprises
non cotées, et qui est coiffée
professionnellement par une
société de gestion. C'est un moyen
de renflouer les PME.

Les PME éprouvent des difficultés
à trouver des financements alors
que, dans le climat économique
défavorable actuel, elles pourraient
offrir davantage d'emplois. Cet
instrument de financement peut
donc les y aider.

16.12 Georges Lenssen (VLD): Mijnheer de voorzitter, ik wil eigenlijk

in dezelfde zin interveniëren. Het gaat hier om een
beleggingsmaatschappij die duidelijk de bedoeling heeft privaat kapitaal
te doen investeren in KMO's. Het gaat hier ook duidelijk om niet-
beursgenoteerde, particuliere vennootschappen die particulieren moeten
aanmoedigen om risicokapitaal in te brengen in KMO's. Dit systeem
kiest duidelijk voor een risicospreiding en een professioneel beheer. Ik
heb het daarstraks aangehaald. In tegenstelling tot een gewone holding
is hier duidelijk een onderscheid gemaakt tussen het beheer en de
eigendom van de aandelen. Daarom krijgt men een garantie dat men op
een professionele manier deze privak zal beheren.

Er zijn heel wat eigenschappen die moesten worden uitgewerkt om
deze flexibiliteit te garanderen. Het moet gaan om een besloten, niet-
beursgenoteerde vennootschap met een maximale duur van twaalf jaar.
Waarom heeft men hier een tijdsbeperking ingevoerd? Men wil op een
duidelijke manier een onderscheid maken met een traditionele
investeringsvennootschap vandaag de dag, die heel vaak nogal
dubbelzinnig doen over het al dan niet uitkopen. Men wil duidelijk
maken dat die aandelen niet voor een te lange termijn in de privak

16.12 Georges Lenssen (VLD): La

pricaf privée constitue un
instrument d'investissement qui a
pour but d'encourager les
investissements privés dans les
PME. Davantage de capital à
risque deviendra disponible pour les
PME, cependant que l'entreprise
sera gérée de manière
professionnelle et que les risques
seront répartis. La scission entre la
gestion et la propriété constitue
une garantie à cet égard.

La flexibilité de la pricaf privée est
garantie par ses caractéristiques
juridiques et financières et ses
capacités en matière de techniques
de gestion. En un mot, il s'agit en
l'occurrence d'un financement

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

aanwezig mogen zijn. Men moet ook een fiscale neutraliteit
garanderen. Men wil dat de engagementen op een flexibele manier
zouden kunnen worden aangegaan met betrekking tot concrete
investeringen. Men wil ook niet dat hier een verplichting wordt opgelegd
om de winst opnieuw te herinvesteren. Het moet toegankelijk zijn voor
particulieren, vennootschappen, verenigingen en zelfs voor fondsen, al
dan niet van institutionele aard. Het management moet op Belgische
basis worden belast. Wij vragen ook dat er een voldoende Belgische
vertegenwoordiging is opdat ook de dossiers die door de Belgische
kmo's worden ingediend, op een degelijke manier zullen worden
onderzocht. Men vraagt ook een minimale inbreng van 250.000 euro om
niet te moeten voldoen aan de controle van het Openbaar Spaarwezen.
Het is de bedoeling hier te werken met zeer lage beheerskosten. Men
kan dan ook een vennootschapsvorm kiezen die geschikt is voor deze
vorm van investeringsvennootschap. Voor buitenlandse investeerders
zou, naar het schijnt, de commanditaire vennootschap een van de
meest aangewezen vennootschapsvormen zijn.

Wij zijn ervan overtuigd dat dit een degelijke alternatieve financiering
voor KMO's kan betekenen. Tot nu toe waren de meeste financieringen
afkomstig van familiepatrimonium of kredieten.

Welnu, via deze vorm hopen wij dat er op een andere manier middelen
in KMO's worden geïnvesteerd, wat hun opstart en groei ten goede zal
komen. Wij willen op deze manier de Belgische KMO's promoten in het
buitenland. Ik ben ervan overtuigd dat dit de Belgische economie
opnieuw zal aanzwengelen. Wij zullen dan ook vanuit de VLD dit
voorstel volmondig steunen.

alternatif de qualité pour les PME,
qui sont aujourd'hui contraintes de
se tourner exclusivement vers les
crédits ou le capital familial.

La pricaf privée assurera la
réputation des PME belges à
l'étranger et stimulera l'économie.
Le VLD votera en faveur de cette
proposition de loi.

16.13 Didier Reynders, ministre: Monsieur le président, je voudrais

intervenir très brièvement pour remercier, comme l'ont fait plusieurs
intervenants, tous ceux qui ont participé aux travaux préparatoires de
cette proposition au travers des groupes de travail qui ont été mis en
place. Je remercie également les intervenants, de la majorité comme
de l'opposition, qui ont souhaité aller dans la même voie que ce qui est
fait depuis plusieurs années. Nous avons entamé une réduction de la
pression fiscale sur le travail, ensuite une révision de la loi sur l'impôt
des sociétés mais essentiellement axée sur une diminution d'impôts
pour les PME. Je dirai à M. Depreter que la loi-programme qui a été
votée à la Chambre et qui va être votée au Sénat contient deux
premières réductions d'impôt sur le capital. Elles figurent dans cette loi
qui vient d'être votée par tous les groupes de la majorité en tout cas
et elles portent sur l'aide soit aux entreprises d'économie sociale soit
aux start-ups, les entreprises qui démarrent.

Il est important de trouver des systèmes de financement pour les PME.
Je voudrais simplement vous rassurer sur un point: tous les acteurs du
monde de l'entreprise et en particulier les PME ont été associés à la
préparation de ce texte et tous sont demandeurs, bien entendu. Ils
souhaitent qu'on puisse aller vers un renforcement de leurs fonds
propres. Cela a été dit à plusieurs reprises tout à l'heure, notamment
face à l'évolution du crédit à leur égard. Dans une période assez
douloureuse en matière d'emploi, puisque ces derniers mois un certain
recul a été enregistré sur le plan de l'emploi, favoriser les PME qui sont
les premières entreprises créatrices d'emploi est un élément majeur de
ce que nous devons faire. Je me réjouis qu'un certain nombre de
groupes souhaitent aller dans cette voie.

16.13 Minister Didier Reynders:

In de eerste plaats wil ik iedereen
die heeft deelgenomen aan de
voorbereidende werkzaamheden
evenals alle sprekers bedanken.

Mijnheer Depreter, de twee eerste
belastingverminderingen op kapitaal
zijn in de programmawet
opgenomen en het was de
bedoeling financieringssystemen
voor de KMO's uit te werken. Het is
van groot belang voor onze
economie dat de ontwikkeling van
de KMO's wordt bevorderd en ik
ben blij dat bepaalde fracties ons
hierin steunen.

De voorzitter:
Vraagt nog iemand het woord? (Nee)

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Quelqu'un demande-t-il encore la parole? (Non)

De algemene bespreking is gesloten.
La discussion générale est close.

Bespreking van de artikelen
Discussion des articles

Wij vatten de bespreking van de artikelen aan. De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis voor
de bespreking. (Rgt 66,4) (2349/1)
Nous passons à la discussion des articles. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion.
(Rgt 66,4) (2349/1)

Het wetsvoorstel telt 12 artikelen.
La proposition de loi compte 12 articles.

Er werden geen amendementen ingediend.
Aucun amendement n'a été déposé.

De artikelen 1 tot 12 worden artikel per artikel aangenomen.
Les articles 1 à 12 sont adoptés article par article.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

17 Wetsontwerp tot wijziging van het Wetboek van de belasting over de toegevoegde waarde

(2234/1-5)

17 Projet de loi visant à modifier le Code de la taxe sur la valeur ajoutée (2234/1-5)

Algemene bespreking
Discussion générale

De algemene bespreking is geopend.
La discussion générale est ouverte.

17.01 Eric van Weddingen, rapporteur: Monsieur le président, je

renvoie au rapport écrit.

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

18 Wetsontwerp betreffende de openbare aanbiedingen van effecten (2148/1-4)
18 Projet de loi relatif aux offres publiques de titres (2148/1-4)

Het wetsontwerp regelt aangelegenheden bedoeld in de artikelen 77 en 78 van de Grondwet
Le projet de loi règle des matières visées aux articles 77 et 78 de la Constitution.

Overeenkomstig artikel 62, 2, lid 2, van het Reglement worden de bepalingen die ressorteren onder artikel 77
van de Grondwet uit het wetsontwerp gelicht.
Conformément à l'article 62, 2, alinéa 2, du Règlement, les dispositions relevant de l'article 77 de la
Constitution sont disjointes du projet de loi.

Algemene bespreking
Discussion générale

De algemene bespreking is geopend.
La discussion générale est ouverte.

18.01 Eric van Weddingen, rapporteur: Monsieur le président, je

renvoie à mon rapport écrit.

De voorzitter:
Vraagt iemand het woord? (Nee)
Quelqu'un demande-t-il la parole? (Non)

De algemene bespreking is gesloten.
La discussion générale est close.

Bespreking van de artikelen
Discussion des articles

Wij vatten de bespreking van de artikelen aan van het wetsontwerp nr. 2148/3 (aangelegenheden bedoeld in
artikel 78 van de Grondwet). De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis voor de bespreking.
(Rgt 66,4) (2148/3)
Nous passons à la discussion des articles du projet de loi n° 2148/3 (matière visée à l'article 78 de la
Constitution). Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion. (Rgt 66,4) (2148/3)

Het wetsontwerp telt 35 artikelen.
Le projet de loi compte 35 articles.

Er werden geen amendementen ingediend.
Aucun amendement n'a été déposé.

De artikelen 1 tot 35 worden artikel per artikel aangenomen.
Les articles 1 à 35 sont adoptés article par article.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

Wij vatten de bespreking van de artikelen aan van het wetsontwerp nr. 2148/4 (aangelegenheden bedoeld in
artikel 77van de Grondwet). De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis voor de bespreking.
(Rgt 66,4) (2148/4)
Nous passons à la discussion des articles du projet de loi n° 2148/4 (matière visée à l'article 77 de la
Constitution). Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion. (Rgt 66,4) (2148/4)

Het opschrift werd door de commissie gewijzigd in "wetsontwerp tot wijziging van artikel 220 van de wet van
4 december 1990 op de financiële transacties en de financiële markten en artikel 121, § 1, 1°, van de wet van
2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten".

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

L'intitulé a été modifié par la commission en "projet de loi modifiant l'article 220 de la loi du 4 décembre 1990
relative aux opérations financières et aux marchés financiers et l'article 121, § 1

, 1°, de la loi du 2 août 2002

relative à la surveillance du secteur financier et aux services financiers".

Het wetsontwerp telt 4 artikelen.
Le projet de loi compte 4 articles.

Er werden geen amendementen ingediend.
Aucun amendement n'a été déposé.

De artikelen 1 tot 4 worden artikel per artikel aangenomen.
Les articles 1 à 4 sont adoptés article par article.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

19 Regeling van de werkzaamheden
19 Ordre des travaux

Op verzoek van de minister van Binnenlandse Zaken stel ik u voor volgende wetsontwerpen op de agenda van
de plenaire vergadering van morgen in te schrijven:
1. het wetsontwerp tot wijziging van de wet van 10 april 1990 op de bewakingsondernemingen, de
beveiligingsondernemingen en de interne bewakingsdiensten, de wet van 29 juli 1934 houdende verbod van
private milities en de wet van 19 juli 1991 tot regeling van het beroep van privé-detective (nrs 2328/1 tot 4);
- het wetsontwerp tot invoeging van een artikel 17bis in de wet van 10 april 1990 op de
bewakingsondernemingen, de beveiligingsondernemingen en de interne bewakingsdiensten (nr. 2329/1);
- het wetsvoorstel van de heer Yves Leterme en mevrouw Joke Schauvliege tot wijziging van de wet van
10 april 1990 op de bewakingsondernemingen, de beveiligingsondernemingen en de interne
bewakingsdiensten (nrs 902/1 en 2).
2. - het wetsontwerp tot wijziging van de nieuwe gemeentewet (nrs 2366/1 tot 4);
- het wetsontwerp tot wijziging van de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming (nrs 2367/1 tot
3).

A la demande du ministre de l'Intérieur je vous propose d'inscrire à l'ordre du jour de la séance de demain les
projets de loi suivants:
1. - le projet de loi modifiant la loi du 10 avril 1990 sur les entreprises de gardiennage, les entreprises de
sécurité et les services internes de gardiennage, la loi du 29 juillet 1934 interdisant les milices privées et la loi
du 19 juillet 1991 organisant la profession de détective privé (n°s 2328/1 à 4);
- le projet de loi insérant un article 17bis dans la loi du 10 avril 1990 sur les entreprises de gardiennage, les
entreprises de sécurité et les services internes de gardiennage (n° 2329/1);
- la proposition de loi de M. Yves Leterme et Mme Joke Schauvliege modifiant la loi du 10 avril 1990 sur les
entreprises de gardiennage, sur les entreprises de sécurité et sur les services internes de gardiennage (n°s
902/1 et 2).
2. - le projet de loi modifiant la nouvelle loi communale (n°s 2366/1 à 4);
- le projet de loi modifiant la loi du 8 avril 1965 relative à la protection de jeunesse (n°s 2367/1 à 3).

Geen bezwaar? (Nee)
Aldus zal geschieden.

Pas d'observations? (Non)
Il en sera ainsi.

J'ai déjà fait signaler aux membres de la commission de la révision de la Constitution qu'elle ne se réunit plus
après la séance plénière. C'était prévu pour le 1er avril mais ce n'est plus le cas. Je vais commencer les
votes.

19.01 Zoé Genot (ECOLO-AGALEV): Monsieur le président, j'ai bien

entendu qu'il n'y avait plus de commission après la séance plénière.
Quand aura lieu la commission chargée des déclarations de
patrimoine?

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Le président: Vraisemblablement pas demain. Je vais examiner les disponibilités. Je ne sais plus la réunir
maintenant.

19.02 Zoé Genot (ECOLO-AGALEV): Monsieur le président, ne

soyons pas ridicules! Quand déciderons-nous de la tenue de cette
commission? Lundi, nous n'avons pas atteint le quorum. Il serait temps
que l'on fixe la date de la réunion de cette commission.

Le président: Je vais voir dès demain où j'en suis!

19.03 Yves Leterme (CD&V): Mijnheer de voorzitter, we kunnen dat

toch bespreken op de Conferentie van voorzitters.

Le président: Demain doit se tenir la Conférence des présidents, je dois également voir le ministre. Par
conséquent, j'inscrirai ce point à l'ordre du jour.

Votes nominatifs
Naamstemmingen

20 Amendements et articles réservés du projet de loi modifiant la loi du 16 juin 1993 relative à la

répression des violations graves du droit international humanitaire et l'article 144ter du Code
judiciaire. (2265/5)

20 Aangehouden amendementen en artikelen van het wetsontwerp tot wijziging van de wet van 16

juni 1993 betreffende de bestraffing van ernstige schendingen van het internationaal humanitair
recht en van artikel 144ter van het Gerechtelijk Wetboek. (2265/5)

Vote sur l'amendement n° 14 de Bart Laeremans à l'article 5.
Stemming over amendement nr. 14 van Bart Laeremans op artikel 5.

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 1)
Ja

Oui

Nee

108

Non

Onthoudingen

Abstentions

Totaal

120

Total

En conséquence, l'amendement est rejeté et l'article 5 est adopté.
Bijgevolg is het amendement verworpen en is artikel 5 aangenomen.

21 Geheel van het wetsontwerp tot wijziging van de wet van 16 juni 1993 betreffende de bestraffing

van ernstige schendingen van het internationaal humanitair recht en van artikel 144ter van het
Gerechtelijk Wetboek (nieuw opschrift) (2265/6)

21 Ensemble du projet de loi modifiant la loi du 16 juin 1993 relative à la répression des violations

graves du droit international humanitaire et l'article 144ter du Code judiciaire (nouvel intitulé)
(2265/6)

Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring? (Nee)
Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote? (Non)

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

(Stemming/vote 2)
Ja

Oui

Nee

Non

Onthoudingen

Abstentions

Totaal

120

Total

En conséquence, la Chambre adopte le projet de loi. Le projet de loi sera transmis au Sénat.
Bijgevolg neemt de Kamer het wetsontwerp aan. Het zal aan de Senaat worden overgezonden.

21.01 Bart Laeremans (VLAAMS BLOK): Mijnheer de voorzitter, ik

heb mij onthouden om te zeggen dat de Vlaams Blok-fractie maar om
één reden vóór gestemd heeft. Wij willen namelijk absoluut voorkomen
dat de wet van 1993 ongewijzigd zou blijven, met alle diplomatieke en
economische schade tot gevolg. Voor ons gaat die wet in elk geval lang
niet ver genoeg. Wij vinden dat onze rechtbanken onbevoegd moeten
blijven voor dossiers zonder aanknopingspunten met ons land. Die wet
wemelt bovendien van de juridische fouten. Ze houdt een
onaanvaardbare vermenging in van politiek en gerecht. Ongetwijfeld zal
die wet na de verkiezingen volledig gewijzigd moeten worden. Dat wilde
ik er toch nog even aan toevoegen.

21.01 Bart Laeremans (VLAAMS

BLOK): Nous nous sommes
abstenus parce que nous refusons
que la loi de 1993 reste inchangée,
avec toutes les conséquences
politiques et diplomatiques qui en
résultent.

Néanmoins, ce projet fourmille
d'erreurs juridiques et il y a
confusion entre justice et politique.
Le travail sera certainement à
refaire lors de la prochaine
législature.

21.02 Els Van Weert (VU&ID): Mijnheer de voorzitter, ik heb vorige

donderdag in tempore non suspecto een stemafspraak gemaakt met
collega Pierre Lano, maar ik wens toch uitdrukkelijk te zeggen dat ik
mij een beetje bedrogen voel, als ik dat zo mag zeggen, ook door de
fractie van de heer Lano. Ondertussen heeft die nog een manoeuvre
uitgevoerd waardoor ik het zeer moeilijk heb gehad mij aan die afspraak
te houden. Maar ik houd mijn afspraken. Ik heb mij voorgenomen dat te
blijven doen, maar ik ga niet akkoord met de uitholling van de wet zoals
ze goedgekeurd is.

21.02 Els Van Weert (VU&ID): In

tempore non suspecto, à savoir la
semaine dernière, j'ai pairé avec
Monsieur Lano. Son groupe a
ensuite entamé des manoeuvres,
de sorte qu'il m'est difficile
aujourd'hui de m'en tenir à l'accord.
Je m'y tiendrai néanmoins, mais je
n'approuve pas le cours des
événements.

De voorzitter: Ik weet niet wat het manoeuvre zou kunnen zijn.

21.03 Hugo Coveliers (VLD): Als mevrouw Van Weert hier over

manoeuvres spreekt, dat zij mij dan eens zegt welke manoeuvres dat
zijn. Als zij haar akkoorden niet kan naleven, moet zij geen akkoorden
afsluiten.

21.03 Hugo Coveliers (VLD): A

quelles manoeuvres Madame van
Weert fait-elle allusion? Si elle
éprouve des difficultés à respecter
les accords, qu'elle n'en prenne
pas.

21.04 Els Van Weert (VU&ID): Mijnheer Coveliers, ik heb ze

nageleefd.

De voorzitter: Ik ben mij niet bewust van welkdanig manoeuvre. Enfin. U hebt u onthouden uit pairage met de
heer Lano en u hebt al gezegd waarom.

21.05 Jean-Pierre Grafé (cdH): Nous nous sommes abstenus car on

nous annonçait un projet de loi de compétence universelle et nous
constatons aujourd'hui qu'on aboutit à un projet de loi d'incohérence
universelle.

21.05 Jean-Pierre Grafé (cdH):

Men had ons een ontwerp over de
universele competentie
aangekondigd, maar het is een
ontwerp van universele incoherentie
geworden.

22 Projet de loi modifiant la législation relative à la protection des biens des personnes totalement

ou partiellement incapables d'en assumer la gestion en raison de leur état physique ou mental
(107/21)

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

22 Wetsontwerp tot wijziging van de wetgeving betreffende de bescherming van de goederen van

personen die wegens hun lichaams- of geestestoestand geheel of gedeeltelijk onbekwaam zijn die
te beheren (107/21)

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote?
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring?

22.01 Luc Goutry (CD&V): Mijnheer de voorzitter, dit wetsontwerp zet

een punt achter een lang, intens en vooral belangrijk werk omdat het
een betere bescherming biedt aan kwetsbare personen die niet in staat
zijn om zelf te zorgen voor hun geld en hun goederen.

Ik dank de minister en alle leden die constructief meehielpen om dit
wetsontwerp tot stand te brengen en inzonderheid de heer Erdman, de
voorzitter van de commissie voor de Justitie, die het ontwerp zeer
vakkundig heeft gecoacht.

22.01 Luc Goutry (CD&V): Le

projet de loi est l'aboutissement
d'un processus long et intense.
Une catégorie de personnes
vulnérables bénéficiera dorénavant
d'une meilleure protection. Je
remercie tous ceux qui ont
contribué à l'élaboration de ce
projet, en particulier le président de
la commission, M. Erdman.

De voorzitter:
Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 3)
Ja

121

Oui

Nee

Non

Onthoudingen

Abstentions

Totaal

121

Total

En conséquence, la Chambre adopte le projet de loi. Il sera soumis à la sanction royale.
Bijgevolg neemt de Kamer het wetsontwerp aan. Het zal aan de Koning ter bekrachtiging worden voorgelegd.

23 Projet de loi modifiant certaines dispositions du Code civil relatives aux droits successoraux du

conjoint survivant. (1353/11)

23 Wetsontwerp tot wijziging van sommige bepalingen van het Burgerlijk Wetboek in verband met

het erfrecht van de langstlevende echtgenoot. (1353/11)

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote? (Non)
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring? (Nee)

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 4)
Ja

112

Oui

Nee

Non

Onthoudingen

Abstentions

Totaal

120

Total

En conséquence, la Chambre adopte le projet de loi. Il sera soumis à la sanction royale.
Bijgevolg neemt de Kamer het wetsontwerp aan. Het zal aan de Koning ter bekrachtiging worden voorgelegd.

24 Wetsontwerp tot wijziging van de wet van 26 juni 2002 betreffende de oprichting van de

Vestigingsraad. (2324/1)

24 Projet de loi modifiant la loi du 26 juin 2002 relative à l'instauration du Conseil d'Etablissement.

(2324/1)

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote? (Non)

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring? (Nee)

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 5)
Ja

Oui

Nee

Non

Onthoudingen

Abstentions

Totaal

119

Total

Bijgevolg neemt de Kamer het wetsontwerp aan. Het zal aan de Senaat worden overgezonden.
En conséquence, la Chambre adopte le projet de loi. Le projet sera transmis au Sénat.

Reden van onthouding?
Raison d'abstention?

24.01 Luc Goutry (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik heb mij

onthouden.

25 Wetsontwerp houdende eerste aanpassing van de Algemene uitgavenbegroting voor het

begrotingsjaar 2003 - Sectie 19 - Regie der Gebouwen. (2387/1)

25 Projet de loi contenant le premier ajustement du Budget général des dépenses de l'année

budgétaire 2003 - Section 19 - Régie des bâtiments. (2387/1)

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote? (Non)
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring? (Nee)

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 6)
Ja

Oui

Nee

Non

Onthoudingen

Abstentions

Totaal

120

Total

Bijgevolg neemt de Kamer het wetsontwerp aan. Het zal aan de Koning ter bekrachtiging worden voorgelegd.
En conséquence, la Chambre adopte le projet de loi. Il sera soumis à la sanction royale.

25.01 Mark Eyskens (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik heb ja

gestemd.

26 Wetsvoorstel tot toekenning van de eretitel van veteraan aan sommige personeelsleden van het

departement van landsverdediging. (2174/1)

26 Proposition de loi accordant le titre honorifique de vétéran à certains membres du personnel du

département de la défense. (2174/1)

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote? (Non)
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring? (Nee)

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

(Stemming/vote 7)
Ja

117

Oui

Nee

Non

Onthoudingen

Abstentions

Totaal

121

Total

Bijgevolg neemt de Kamer het wetsvoorstel aan. Het zal aan de Senaat worden overgezonden.
En conséquence, la Chambre adopte la proposition de loi. Le projet sera transmis au Sénat.

27 Wetsvoorstel houdende wijziging van de wet van 8 augustus 1981 houdende inrichting van het

27 Proposition de loi portant modification de la loi du 8 août 1981 portant création de l'Institut

national des invalides de guerre, anciens combattants et victimes de guerre, ainsi que du Conseil
supérieur des invalides de guerre, anciens combattants et victimes de guerre et créant l'Institut des
vétérans. (2175/1)

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote? (Non)
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring? (Nee)

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 8)
Ja

120

Oui

Nee

Non

Onthoudingen

Abstentions

Totaal

121

Total

Bijgevolg neemt de Kamer het wetsvoorstel aan. Het zal aan de Senaat worden overgezonden.
En conséquence, la Chambre adopte la proposition de loi. Le projet sera transmis au Sénat.

28 Wetsvoorstel tot regeling van de arbeidsovereenkomst wegens scheepsdienst voor de

zeevisserij en tot verbetering van het sociaal statuut van de zeevisser. (1728/5)

28 Proposition de loi portant réglementation du contrat d'engagement maritime pour la pêche

maritime et améliorant le statut social du pêcheur de mer. (1728/5)

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote?
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring?

28.01 Luc Goutry (CD&V): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

minister, collega's, met enige fierheid mag ik namens mijn collega's die
mee het voorstel hebben ingediend aankondigen dat wij een mijlpaal
hebben kunnen vestigen in de geschiedenis van de zeevisserij. Na 75
jaar was het sociaal statuut van de zeevissers totaal verouderd. Wij
hebben in nauwe samenwerking met de sector een nieuw, goed,
sociaal statuut kunnen uitwerken dat een goede bescherming biedt voor
dat gevaarlijke, risicovolle beroep. Er zijn nog altijd 700 mensen aan de
kust die beroepshalve zeevisser zijn en die samen zorgen voor een
jaarlijkse omzet van 4 miljard Belgische frank.

Ik dank alle collega's die zeer constructief hebben meegewerkt. Ik dank
hen ook voor de snelheid waarmee wij het werk hebben kunnen klaren.
Ik denk dat de indieners, parlementsleden uit de kuststreek, met
opgeheven hoofd naar onze vissers mogen stappen.

28.01 Luc Goutry

(CD&V):

L'ancien statut, qui avait vu le jour
voici 75 ans, devait être renouvelé
et nous pouvons nous enorgueillir
de cette proposition de loi qui
marquera une étape. Le nouveau
statut offre une protection suffisante
aux pêcheurs marins belges qui
revêtent une très grande
importance sur le plan économique.

De voorzitter: Begin van de stemming / Début du vote.

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 9)
Ja

119

Oui

Nee

Non

Onthoudingen

Abstentions

Totaal

121

Total

Bijgevolg neemt de Kamer het wetsvoorstel aan. Het zal aan de Senaat worden overgezonden.
En conséquence, la Chambre adopte la proposition de loi. Le projet sera transmis au Sénat.

29 Wetsontwerp tot wijziging van artikel 63bis van het Wetboek van de belasting over de

toegevoegde waarde. (2193/1)

29 Projet de loi visant à modifier l'article 63bis du Code de la taxe sur la valeur ajoutée. (2193/1)

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote? (Non)
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring? (Nee)

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 10)
Ja

121

Oui

Nee

Non

Onthoudingen

Abstentions

Totaal

121

Total

Bijgevolg neemt de Kamer het wetsontwerp aan. Het zal aan de Senaat worden overgezonden.
En conséquence, la Chambre adopte le projet de loi. Le projet sera transmis au Sénat.

30 Wetsontwerp tot wijziging van de artikelen 175² en 176² van het Wetboek der met het zegel

gelijkgestelde taksen betreffende het wegvervoer en de zee- en binnenvaartverzekeringen. (nieuw
opschrift) (2299/4)

30 Projet de loi modifiant les articles 175² et 176² du Code des taxes assimilées au timbre

relativement au transport routier et aux assurances maritimes et fluviales. (nouvel intitulé) (2299/4)

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote? (Non)
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring? (Nee)

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 11)
Ja

121

Oui

Nee

Non

Onthoudingen

Abstentions

Totaal

121

Total

Bijgevolg neemt de Kamer het wetsontwerp aan. Het zal aan de Senaat worden overgezonden.
En conséquence, la Chambre adopte le projet de loi. Le projet sera transmis au Sénat.

31 Wetsontwerp houdende toekenning van de hoedanigheid van officier van gerechtelijke politie

aan bepaalde ambtenaren van de Administratie der douane en accijnzen. (2249/4)

31 Projet de loi octroyant la qualité d'officier de police judiciaire à certains agents de

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

l'Administration des douanes et accises. (2249/4)

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote? (Non)
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring? (Nee)

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 12)
Ja

121

Oui

Nee

Non

Onthoudingen

Abstentions

Totaal

121

Total

Bijgevolg neemt de Kamer het wetsontwerp aan. Het zal aan de Senaat worden overgezonden.
En conséquence, la Chambre adopte le projet de loi. Le projet sera transmis au Sénat.

32 Wetsontwerp betreffende de tenuitvoerlegging van de overeenkomst tussen het Koninkrijk

België en het Koninkrijk Saoedi-Arabië inzake wederkerige vrijstelling met betrekking tot
belastingen naar het inkomen en naar de winstinvoerrechten en sociale zekerheid in het kader van
het verrichten van luchtvervoer in internationaal verkeer ondertekend te Riyadh op 22 februari
1997. (1791/1)

32 Projet de loi relative à l'exécution de l'Accordentre le Royaume de Belgique et le Royaume

d'Arabie saoudite portant sur des exemptions réciproques en matière d'impôts sur le revenu et sur
les bénéfices de droits d'importation et de sécurité sociale dans le cadre de l'exercice du transport
aérien en trafic international signé à Riyadh le 22 février 1997. (1791/1)

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote? (Non)
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring? (Nee)

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 13)
Ja

102

Oui

Nee

Non

Onthoudingen

Abstentions

Totaal

119

Total

Bijgevolg neemt de Kamer het wetsontwerp aan. Het zal aan de Senaat worden overgezonden.
En conséquence, la Chambre adopte le projet de loi. Le projet sera transmis au Sénat.

33 Proposition de loi modifiant la loi du 4 décembre 1990 relative aux opérations financières et aux

marchés financiers visant à créer une nouvelle catégorie d'organismes de placement collectif,
dénommée pricaf privée et portant des disposi tions fiscales diverses. (2349/1)

33 Wetsvoorstel tot wijziging van de wet van 4 december 1990 op de financiële transacties en de

financiële markten met het oog op de oprichting van een nieuwe categorie van instellingen voor
collectieve beleggingprivate privak genaamden houdende diverse fiscale bepalingen. (2349/1)

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote? (Non)
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring? (Nee)

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

(Stemming/vote 14)
Ja

Oui

Nee

Non

Onthoudingen

Abstentions

Totaal

121

Total

En conséquence, la Chambre adopte la proposition de loi. Le projet sera transmis au Sénat.
Bijgevolg neemt de Kamer het wetsvoorstel aan. Het zal aan de Senaat worden overgezonden.

34 Projet de loi visant à modifier le Code de la taxe sur la valeur ajoutée. (2234/5)
34 Wetsontwerp tot wijziging van het Wetboek van de belasting over de toegevoegde waarde.

(2234/5)

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote? (Non)
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring? (Nee)

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 15)
Ja

119

Oui

Nee

Non

Onthoudingen

Abstentions

Totaal

119

Total

En conséquence, la Chambre adopte le projet de loi. Le projet sera transmis au Sénat.
Bijgevolg neemt de Kamer het wetsontwerp aan. Het zal aan de Senaat worden overgezonden.

35 Wetsontwerp betreffende de openbare aanbiedingen van effecten. (2148/3)
35 Projet de loi relatif aux offres publiques de titres. (2148/3)

(Stemming/vote 16)
Ja

119

Oui

Nee

Non

Onthoudingen

Abstentions

Totaal

119

Total

Bijgevolg neemt de Kamer het wetsontwerp aan. Het zal aan de Senaat worden overgezonden.
En conséquence, la Chambre adopte le projet de loi. Le projet sera transmis au Sénat.

36 Wetsontwerp tot wijziging van artikel 220 van de wet van 4 december 1990 op de financiële

transacties en de financiële markten en artikel 121, § 1, 1°, van de wet van 2 augustus 2002
betreffende het toezicht op de financiële diensten. (nieuw opschrift) (2148/4)

36 Projet de loi modifiant l'article 220 de la loi du 4 décembre 1990 relative aux opérations

financières et aux marchés financiers et l'article 121, § 1

, 1°, de la loi du 2 août 2002 relative à la

surveillance du secteur financier et aux services financiers. (nouvel intitulé) (2148/4)

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote? (Non)
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring? (Nee)

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

BIJLAGE

ANNEXE

PLENUMVERGADERING

SÉANCE PLÉNIÈRE

DINSDAG 01 APRIL 2003

MARDI 01 AVRIL 2003

STEMMINGEN

VOTES

DETAIL VAN DE NAAMSTEMMINGEN

DETAIL DES

VOTES NOMINATIFS

Naamstemming - Vote nominatif: 001

012

Oui

Annemans, Bouteca, Bultinck, Colen, De Man, Féret, Goyvaerts, Laeremans, Mortelmans, Schoofs,
Sevenhans, Tastenhoye

Nee

108

Non

Ansoms, Avontroodt, Bacquelaine, Baille, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Borginon, Brepoels,
Burgeon, Cahay-André, Canon, Chabot, Chastel, Coenen, Collard, Cortois, Coveliers, Creyf, Dardenne, De
Cock, Decroly, De Croo, Dehu, Delizée, De Meyer, Denis, De Permentier, Depreter, Descheemaeker,
Detremmerie, D'hondt Denis, Douifi, Drion, Eeman, Eerdekens, Erdman, Eyskens, Frédéric, Genot,
Gerkens, Germeaux, Giet, Gilkinet, Gobert, Goris, Goutry, Grafé, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry,
Herzet, Hondermarcq, Hove, Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux, Lansens, Leen, Lefevre, Lejeune,
Lenssen, Leterme, Maingain, Mayeur, Milquet, Minne, Moerman, Paque, Peeters, Pelzer-Salandra, Pieters
Danny, Pieters Dirk, Pieters Trees, Schalck, Schauvliege, Seghin, Simonet, Smets Tony, Smets André,
Somers, Talhaoui, Tant, Valkeniers, Van Aperen, Van Campenhout, Van de Casteele, Vandenhove, Van der
Maelen, Vandeurzen, Van Grootenbrulle, Van Hoorebeke, Van Overtveldt, Van Parys, Van Peel, Van
Rompuy, Vanvelthoven, van Weddingen, Van Weert, Verherstraeten, Verlinde, Versnick, Viseur, Wauters,
Willems

Onthoudingen

000

Abstentions

Naamstemming - Vote nominatif: 002

063

Oui

Annemans, Ansoms, Avontroodt, Bacquelaine, Barzin, Bellot, Borginon, Bouteca, Bultinck, Cahay-André,
Chastel, Colen, Collard, Cortois, Coveliers, Creyf, De Croo, De Man, Denis, De Permentier, D'hondt Denis,
Eeman, Eyskens, Féret, Germeaux, Goris, Goutry, Goyvaerts, Herzet, Hondermarcq, Hove, Lahaye,
Lejeune, Lenssen, Leterme, Maingain, Moerman, Mortelmans, Pieters Danny, Pieters Dirk, Pieters Trees,
Schauvliege, Schoofs, Seghin, Sevenhans, Simonet, Smets Tony, Somers, Tant, Tastenhoye, Valkeniers,
Van Aperen, Van Campenhout, Van de Casteele, Vandeurzen, Van Hoorebeke, Van Overtveldt, Van Parys,
Van Peel, Van Rompuy, van Weddingen, Verherstraeten, Versnick

Nee

048

Non

Baille, Bartholomeeussen, Bonte, Burgeon, Canon, Chabot, Coenen, Dardenne, De Cock, Decroly, Dehu,
Delizée, De Meyer, Depreter, Descheemaeker, Detremmerie, Douifi, Drion, Eerdekens, Frédéric, Genot,
Gerkens, Giet, Gilkinet, Gobert, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Janssens, Laenens, Lalieux,
Lansens, Leen, Lefevre, Mayeur, Minne, Peeters, Pelzer-Salandra, Schalck, Talhaoui, Vandenhove, Van der

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Maelen, Van Grootenbrulle, Vanvelthoven, Verlinde, Wauters, Willems

Onthoudingen

009

Abstentions

Brepoels, Erdman, Grafé, Laeremans, Milquet, Paque, Smets André, Van Weert, Viseur

Naamstemming - Vote nominatif: 003

121

Oui

Annemans, Ansoms, Avontroodt, Bacquelaine, Baille, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Borginon,
Bouteca, Brepoels, Bultinck, Burgeon, Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Chastel, Coenen, Colen,
Collard, Cortois, Coveliers, Creyf, Dardenne, De Cock, Decroly, De Croo, Dehu, Delizée, De Man, De Meyer,
Denis, De Permentier, Depreter, Descheemaeker, Detremmerie, D'hondt Denis, Douifi, Drion, Eeman,
Eerdekens, Erdman, Eyskens, Féret, Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gilkinet, Gobert, Goris,
Goutry, Goyvaerts, Grafé, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet, Hondermarcq, Hove,
Janssens, Laenens, Laeremans, Lahaye, Lalieux, Lansens, Leen, Lefevre, Lejeune, Lenssen, Leterme,
Maingain, Mayeur, Milquet, Minne, Moerman, Mortelmans, Paque, Peeters, Pelzer-Salandra, Pieters Danny,
Pieters Dirk, Pieters Trees, Schalck, Schauvliege, Schoofs, Seghin, Sevenhans, Simonet, Smets Tony,
Smets André, Somers, Talhaoui, Tant, Tastenhoye, Valkeniers, Van Aperen, Van Campenhout, Van de
Casteele, Vandenhove, Van der Maelen, Vandeurzen, Van Grootenbrulle, Van Hoorebeke, Van Overtveldt,
Van Parys, Van Peel, Van Rompuy, Vanvelthoven, van Weddingen, Van Weert, Verherstraeten, Verlinde,
Versnick, Viseur, Wauters, Willems

Nee

000

Non

Onthoudingen

000

Abstentions

Naamstemming - Vote nominatif: 004

112

Oui

Annemans, Ansoms, Avontroodt, Bacquelaine, Baille, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Borginon,
Bouteca, Brepoels, Bultinck, Burgeon, Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Chastel, Coenen, Colen,
Collard, Cortois, Coveliers, Creyf, De Cock, Decroly, De Croo, Dehu, Delizée, De Man, De Meyer, Denis, De
Permentier, Depreter, Descheemaeker, Detremmerie, D'hondt Denis, Douifi, Drion, Eeman, Eerdekens,
Eyskens, Féret, Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gobert, Goris, Goutry, Goyvaerts, Grafé,
Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Hondermarcq, Hove, Janssens, Laenens, Laeremans, Lahaye,
Lalieux, Lansens, Lefevre, Lejeune, Lenssen, Leterme, Maingain, Mayeur, Milquet, Minne, Moerman,
Mortelmans, Paque, Peeters, Pelzer-Salandra, Pieters Dirk, Pieters Trees, Schalck, Schauvliege, Schoofs,
Seghin, Sevenhans, Simonet, Smets Tony, Smets André, Somers, Tant, Tastenhoye, Valkeniers, Van
Aperen, Van Campenhout, Van de Casteele, Vandenhove, Van der Maelen, Vandeurzen, Van Grootenbrulle,
Van Overtveldt, Van Parys, Van Peel, Van Rompuy, Vanvelthoven, van Weddingen, Verherstraeten, Verlinde,
Versnick, Viseur, Wauters, Willems

Nee

001

Non

Van Hoorebeke

Onthoudingen

007

Abstentions

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Dardenne, Erdman, Gilkinet, Herzet, Pieters Danny, Talhaoui, Van Weert

Naamstemming - Vote nominatif: 005

083

Oui

Avontroodt, Bacquelaine, Baille, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Borginon, Burgeon, Cahay-André,
Campstein, Canon, Chabot, Chastel, Coenen, Collard, Cortois, Coveliers, Dardenne, De Cock, Decroly, De
Croo, Dehu, Delizée, De Meyer, Denis, De Permentier, Depreter, Descheemaeker, D'hondt Denis, Douifi,
Drion, Eeman, Eerdekens, Erdman, Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gilkinet, Gobert, Goris,
Grauwels, Haegeman, Henry, Herzet, Hondermarcq, Hove, Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux, Lansens,
Leen, Lejeune, Lenssen, Maingain, Mayeur, Minne, Moerman, Peeters, Pelzer-Salandra, Schalck, Seghin,
Simonet, Smets Tony, Somers, Talhaoui, Valkeniers, Van Aperen, Van Campenhout, Van de Casteele,
Vandenhove, Van der Maelen, Van Grootenbrulle, Van Overtveldt, Vanvelthoven, van Weddingen, Verlinde,
Versnick, Wauters, Willems

Nee

000

Non

Onthoudingen

036

Abstentions

Annemans, Ansoms, Bouteca, Brepoels, Bultinck, Colen, Creyf, De Man, Detremmerie, Eyskens, Féret,
Goyvaerts, Grafé, Laeremans, Lefevre, Leterme, Milquet, Mortelmans, Paque, Pieters Danny, Pieters Dirk,
Pieters Trees, Schauvliege, Schoofs, Sevenhans, Smets André, Tant, Tastenhoye, Vandeurzen, Van
Hoorebeke, Van Parys, Van Peel, Van Rompuy, Van Weert, Verherstraeten, Viseur

Naamstemming - Vote nominatif: 006

095

Oui

Ansoms, Avontroodt, Bacquelaine, Baille, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Borginon, Burgeon,
Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Chastel, Coenen, Collard, Cortois, Coveliers, Creyf, Dardenne, De
Cock, De Croo, Dehu, Delizée, De Meyer, Denis, De Permentier, Depreter, Descheemaeker, D'hondt Denis,
Douifi, Drion, Eeman, Eerdekens, Erdman, Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gilkinet, Gobert,
Goris, Goutry, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet, Hondermarcq, Hove, Janssens, Laenens,
Lahaye, Lalieux, Lansens, Leen, Lejeune, Lenssen, Leterme, Maingain, Mayeur, Minne, Moerman, Peeters,
Pelzer-Salandra, Pieters Dirk, Pieters Trees, Schalck, Schauvliege, Seghin, Simonet, Smets Tony, Somers,
Talhaoui, Tant, Valkeniers, Van Aperen, Van Campenhout, Vandenhove, Van der Maelen, Vandeurzen, Van
Grootenbrulle, Van Overtveldt, Van Parys, Van Peel, Van Rompuy, Vanvelthoven, van Weddingen,
Verherstraeten, Verlinde, Versnick, Wauters, Willems

Nee

023

Non

Annemans, Bouteca, Brepoels, Bultinck, Colen, Decroly, De Man, Detremmerie, Féret, Goyvaerts, Grafé,
Laeremans, Lefevre, Milquet, Mortelmans, Paque, Pieters Danny, Schoofs, Sevenhans, Smets André,
Tastenhoye, Van Hoorebeke, Viseur

Onthoudingen

002

Abstentions

Van de Casteele, Van Weert

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Naamstemming - Vote nominatif: 007

117

Oui

Annemans, Ansoms, Avontroodt, Bacquelaine, Baille, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Borginon,
Bouteca, Bultinck, Burgeon, Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Chastel, Coenen, Colen, Collard,
Cortois, Coveliers, Creyf, Dardenne, De Cock, Decroly, De Croo, Dehu, Delizée, De Man, De Meyer, Denis,
De Permentier, Depreter, Descheemaeker, Detremmerie, D'hondt Denis, Douifi, Drion, Eeman, Eerdekens,
Erdman, Eyskens, Féret, Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gilkinet, Gobert, Goris, Goutry,
Goyvaerts, Grafé, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet, Hondermarcq, Hove, Janssens,
Laenens, Laeremans, Lahaye, Lalieux, Lansens, Leen, Lefevre, Lejeune, Lenssen, Leterme, Maingain,
Mayeur, Milquet, Minne, Moerman, Mortelmans, Paque, Peeters, Pelzer-Salandra, Pieters Dirk, Pieters
Trees, Schalck, Schauvliege, Schoofs, Seghin, Sevenhans, Simonet, Smets Tony, Smets André, Somers,
Talhaoui, Tant, Tastenhoye, Valkeniers, Van Aperen, Van Campenhout, Van de Casteele, Vandenhove, Van
der Maelen, Vandeurzen, Van Grootenbrulle, Van Overtveldt, Van Parys, Van Peel, Van Rompuy,
Vanvelthoven, van Weddingen, Verherstraeten, Verlinde, Versnick, Viseur, Wauters, Willems

Nee

001

Non

Van Hoorebeke

Onthoudingen

003

Abstentions

Brepoels, Pieters Danny, Van Weert

Naamstemming - Vote nominatif: 008

120

Oui

Annemans, Ansoms, Avontroodt, Bacquelaine, Baille, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Borginon,
Bouteca, Brepoels, Bultinck, Burgeon, Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Chastel, Coenen, Colen,
Collard, Cortois, Coveliers, Creyf, Dardenne, De Cock, Decroly, De Croo, Dehu, Delizée, De Meyer, Denis,
De Permentier, Depreter, Descheemaeker, Detremmerie, D'hondt Denis, Douifi, Drion, Eeman, Eerdekens,
Erdman, Eyskens, Féret, Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gilkinet, Gobert, Goris, Goutry,
Goyvaerts, Grafé, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet, Hondermarcq, Hove, Janssens,
Laenens, Laeremans, Lahaye, Lalieux, Lansens, Leen, Lefevre, Lejeune, Lenssen, Leterme, Maingain,
Mayeur, Milquet, Minne, Moerman, Mortelmans, Paque, Peeters, Pelzer-Salandra, Pieters Danny, Pieters
Dirk, Pieters Trees, Schalck, Schauvliege, Schoofs, Seghin, Sevenhans, Simonet, Smets Tony, Smets
André, Somers, Talhaoui, Tant, Tastenhoye, Valkeniers, Van Aperen, Van Campenhout, Van de Casteele,
Vandenhove, Van der Maelen, Vandeurzen, Van Grootenbrulle, Van Hoorebeke, Van Overtveldt, Van Parys,
Van Peel, Van Rompuy, Vanvelthoven, van Weddingen, Van Weert, Verherstraeten, Verlinde, Versnick,
Viseur, Wauters, Willems

Nee

000

Non

Onthoudingen

001

Abstentions

De Man

Naamstemming - Vote nominatif: 009

119

Oui

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Annemans, Ansoms, Avontroodt, Bacquelaine, Baille, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Borginon,
Bouteca, Brepoels, Bultinck, Burgeon, Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Chastel, Coenen, Colen,
Collard, Cortois, Coveliers, Creyf, Dardenne, De Cock, Decroly, De Croo, Dehu, Delizée, De Man, De Meyer,
Denis, De Permentier, Depreter, Descheemaeker, Detremmerie, D'hondt Denis, Douifi, Drion, Eeman,
Eerdekens, Erdman, Eyskens, Féret, Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gilkinet, Gobert, Goris,
Goutry, Goyvaerts, Grafé, Grauwels, Haegeman, Henry, Herzet, Hondermarcq, Hove, Janssens, Laenens,
Laeremans, Lahaye, Lalieux, Lansens, Leen, Lefevre, Lejeune, Lenssen, Leterme, Maingain, Mayeur,
Milquet, Minne, Moerman, Mortelmans, Paque, Peeters, Pelzer-Salandra, Pieters Dirk, Pieters Trees,
Schalck, Schauvliege, Schoofs, Seghin, Sevenhans, Simonet, Smets Tony, Smets André, Somers,
Talhaoui, Tant, Tastenhoye, Valkeniers, Van Aperen, Van Campenhout, Van de Casteele, Vandenhove, Van
der Maelen, Vandeurzen, Van Grootenbrulle, Van Hoorebeke, Van Overtveldt, Van Parys, Van Peel, Van
Rompuy, Vanvelthoven, van Weddingen, Van Weert, Verherstraeten, Verlinde, Versnick, Viseur, Wauters,
Willems

Nee

000

Non

Onthoudingen

002

Abstentions

Harmegnies, Pieters Danny

Naamstemming - Vote nominatif: 010

121

Oui

Nee

000

Non

Onthoudingen

000

Abstentions

Naamstemming - Vote nominatif: 011

121

Oui

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Denis, De Permentier, Depreter, Descheemaeker, Detremmerie, D'hondt Denis, Douifi, Drion, Eeman,
Eerdekens, Erdman, Eyskens, Féret, Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gilkinet, Gobert, Goris,
Goutry, Goyvaerts, Grafé, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet, Hondermarcq, Hove,
Janssens, Laenens, Laeremans, Lahaye, Lalieux, Lansens, Leen, Lefevre, Lejeune, Lenssen, Leterme,
Maingain, Mayeur, Milquet, Minne, Moerman, Mortelmans, Paque, Peeters, Pelzer-Salandra, Pieters Danny,
Pieters Dirk, Pieters Trees, Schalck, Schauvliege, Schoofs, Seghin, Sevenhans, Simonet, Smets Tony,
Smets André, Somers, Talhaoui, Tant, Tastenhoye, Valkeniers, Van Aperen, Van Campenhout, Van de
Casteele, Vandenhove, Van der Maelen, Vandeurzen, Van Grootenbrulle, Van Hoorebeke, Van Overtveldt,
Van Parys, Van Peel, Van Rompuy, Vanvelthoven, van Weddingen, Van Weert, Verherstraeten, Verlinde,
Versnick, Viseur, Wauters, Willems

Nee

000

Non

Onthoudingen

000

Abstentions

Naamstemming - Vote nominatif: 012

121

Oui

Nee

000

Non

Onthoudingen

000

Abstentions

Naamstemming - Vote nominatif: 013

102

Oui

Ansoms, Avontroodt, Bacquelaine, Baille, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Borginon, Burgeon,
Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Chastel, Collard, Cortois, Coveliers, Creyf, De Cock, Decroly, De
Croo, Dehu, Delizée, De Meyer, Denis, De Permentier, Depreter, Descheemaeker, Detremmerie, D'hondt
Denis, Douifi, Drion, Eeman, Eerdekens, Erdman, Eyskens, Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet,
Gilkinet, Gobert, Goris, Goutry, Grafé, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet, Hondermarcq,
Hove, Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux, Lansens, Leen, Lefevre, Lejeune, Lenssen, Leterme, Maingain,

CRIV 50

PLEN 352

01/04/2003

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Mayeur, Milquet, Moerman, Paque, Peeters, Pelzer-Salandra, Pieters Dirk, Pieters Trees, Schalck,
Schauvliege, Seghin, Simonet, Smets Tony, Smets André, Somers, Talhaoui, Tant, Valkeniers, Van Aperen,
Van Campenhout, Van de Casteele, Vandenhove, Van der Maelen, Vandeurzen, Van Grootenbrulle, Van
Overtveldt, Van Parys, Van Peel, Van Rompuy, Vanvelthoven, van Weddingen, Verherstraeten, Verlinde,
Versnick, Viseur, Wauters, Willems

Nee

000

Non

Onthoudingen

017

Abstentions

Annemans, Brepoels, Bultinck, Coenen, Colen, Dardenne, De Man, Féret, Goyvaerts, Laeremans,
Mortelmans, Pieters Danny, Schoofs, Sevenhans, Tastenhoye, Van Hoorebeke, Van Weert

Naamstemming - Vote nominatif: 014

072

Oui

Annemans, Ansoms, Avontroodt, Bacquelaine, Barzin, Bellot, Borginon, Bouteca, Brepoels, Bultinck,
Cahay-André, Chastel, Colen, Collard, Cortois, Coveliers, Creyf, De Croo, De Man, Denis, De Permentier,
Detremmerie, D'hondt Denis, Eeman, Eyskens, Féret, Germeaux, Goris, Goutry, Goyvaerts, Grafé, Herzet,
Hondermarcq, Hove, Laeremans, Lahaye, Lefevre, Lejeune, Lenssen, Leterme, Maingain, Milquet, Moerman,
Mortelmans, Paque, Pieters Danny, Pieters Dirk, Pieters Trees, Schauvliege, Schoofs, Seghin, Sevenhans,
Simonet, Smets Tony, Smets André, Somers, Tant, Tastenhoye, Valkeniers, Van Aperen, Van Campenhout,
Van de Casteele, Vandeurzen, Van Hoorebeke, Van Overtveldt, Van Parys, Van Peel, Van Rompuy, van
Weddingen, Verherstraeten, Versnick, Viseur

Nee

048

Non

Baille, Bartholomeeussen, Bonte, Burgeon, Campstein, Canon, Chabot, Coenen, Dardenne, De Cock,
Decroly, Dehu, Delizée, De Meyer, Depreter, Descheemaeker, Douifi, Drion, Eerdekens, Erdman, Frédéric,
Genot, Gerkens, Giet, Gilkinet, Gobert, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Janssens, Laenens,
Lalieux, Lansens, Leen, Mayeur, Minne, Peeters, Pelzer-Salandra, Schalck, Talhaoui, Vandenhove, Van der
Maelen, Van Grootenbrulle, Vanvelthoven, Verlinde, Wauters, Willems

Onthoudingen

001

Abstentions

Van Weert

Naamstemming - Vote nominatif: 015

119

Oui

Annemans, Ansoms, Avontroodt, Bacquelaine, Baille, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Borginon,
Bouteca, Brepoels, Bultinck, Burgeon, Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Chastel, Coenen, Colen,
Collard, Cortois, Coveliers, Creyf, Dardenne, De Cock, Decroly, De Croo, Dehu, Delizée, De Man, De Meyer,
Denis, De Permentier, Depreter, Descheemaeker, Detremmerie, D'hondt Denis, Douifi, Drion, Eeman,
Eerdekens, Erdman, Eyskens, Féret, Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gilkinet, Gobert, Goris,
Goutry, Goyvaerts, Grafé, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet, Hondermarcq, Hove,
Janssens, Laenens, Laeremans, Lahaye, Lalieux, Lansens, Leen, Lefevre, Lejeune, Lenssen, Leterme,
Mayeur, Milquet, Minne, Moerman, Mortelmans, Paque, Peeters, Pelzer-Salandra, Pieters Danny, Pieters
Dirk, Pieters Trees, Schalck, Schauvliege, Schoofs, Seghin, Sevenhans, Simonet, Smets Tony, Smets

01/04/2003

CRIV 50

PLEN 352

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

André, Somers, Talhaoui, Tant, Tastenhoye, Valkeniers, Van Aperen, Van Campenhout, Van de Casteele,
Vandenhove, Van der Maelen, Vandeurzen, Van Grootenbrulle, Van Hoorebeke, Van Overtveldt, Van Parys,
Van Peel, Vanvelthoven, van Weddingen, Van Weert, Verherstraeten, Verlinde, Versnick, Viseur, Wauters,
Willems

Nee

000

Non

Onthoudingen

000

Abstentions

Naamstemming - Vote nominatif: 016

119

Oui

Annemans, Ansoms, Avontroodt, Bacquelaine, Baille, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Borginon,
Bouteca, Brepoels, Bultinck, Burgeon, Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Chastel, Coenen, Colen,
Collard, Cortois, Coveliers, Creyf, Dardenne, De Cock, Decroly, De Croo, Dehu, Delizée, De Man, De Meyer,
Denis, De Permentier, Depreter, Descheemaeker, Detremmerie, D'hondt Denis, Drion, Eeman, Eerdekens,
Erdman, Eyskens, Féret, Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gilkinet, Gobert, Goris, Goutry,
Goyvaerts, Grafé, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet, Hondermarcq, Hove, Janssens,
Laenens, Laeremans, Lahaye, Lalieux, Lansens, Leen, Lefevre, Lejeune, Lenssen, Leterme, Maingain,
Mayeur, Milquet, Minne, Moerman, Mortelmans, Paque, Peeters, Pelzer-Salandra, Pieters Danny, Pieters
Dirk, Pieters Trees, Schauvliege, Schoofs, Seghin, Sevenhans, Simonet, Smets Tony, Smets André,
Somers, Talhaoui, Tant, Tastenhoye, Valkeniers, Van Aperen, Van Campenhout, Van de Casteele,
Vandenhove, Van der Maelen, Vandeurzen, Van Grootenbrulle, Van Hoorebeke, Van Overtveldt, Van Parys,
Van Peel, Van Rompuy, Vanvelthoven, van Weddingen, Van Weert, Verherstraeten, Verlinde, Versnick,
Viseur, Wauters, Willems

Nee

000

Non

Onthoudingen

000

Abstentions

Naamstemming - Vote nominatif: 017

118

Oui

Annemans, Ansoms, Avontroodt, Bacquelaine, Baille, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Borginon,
Bouteca, Brepoels, Bultinck, Burgeon, Cahay-André, Canon, Chastel, Coenen, Colen, Collard, Cortois,
Coveliers, Creyf, Dardenne, De Cock, Decroly, De Croo, Dehu, De Man, De Meyer, Denis, De Permentier,
Depreter, Descheemaeker, Detremmerie, D'hondt Denis, Douifi, Drion, Eeman, Eerdekens, Erdman,
Eyskens, Féret, Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gilkinet, Gobert, Goris, Goutry, Goyvaerts,
Grafé, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet, Hondermarcq, Hove, Janssens, Laenens,
Laeremans, Lahaye, Lalieux, Lansens, Leen, Lefevre, Lejeune, Lenssen, Leterme, Maingain, Mayeur,
Milquet, Minne, Moerman, Mortelmans, Paque, Peeters, Pelzer-Salandra, Pieters Danny, Pieters Dirk,
Pieters Trees, Schalck, Schauvliege, Schoofs, Seghin, Sevenhans, Simonet, Smets Tony, Smets André,
Somers, Talhaoui, Tant, Tastenhoye, Valkeniers, Van Aperen, Van Campenhout, Van de Casteele,
Vandenhove, Van der Maelen, Vandeurzen, Van Grootenbrulle, Van Hoorebeke, Van Overtveldt, Van Parys,
Van Peel, Van Rompuy, Vanvelthoven, van Weddingen, Van Weert, Verherstraeten, Verlinde, Versnick,