IP272_FIN.doc

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

AGALEV-ECOLO

Anders gaan leven / Ecologistes Confédérés pour l'organisation de luttes originales

CD&V

Christen-Democratisch en Vlaams

Front National

Mouvement réformateur

Parti socialiste

cdH

centre démocrate Humaniste

SP.A

Socialistische Partij Anders

VLAAMS BLOK

Vlaams Blok

VLD

Vlaamse Liberalen en Democraten

VU&ID

Volksunie&ID21

Afkortingen bij de nummering van de publicaties :

Abréviations dans la numérotation des publications :

DOC 50 0000/000 Parlementair document van de 50e zittingsperiode +

basisnummer en volgnummer

DOC 50 0000/000

Document parlementaire de la 50e législature, suivi du n° de
base et du n° consécutif

QRVA

Schriftelijke Vragen en Antwoorden

QRVA

Questions et Réponses écrites

CRIV

Integraal Verslag,met links het definitieve integraal verslag en
rechts het vertaald beknopt verslag van de toespraken (op wit
papier, bevat ook de bijlagen)

CRIV

Compte Rendu Intégral, avec, à gauche, le compte rendu
intégral définitif et, à droite, le compte rendu analytique traduit
des interventions (sur papier blanc, avec les annexes)

CRIV

Voorlopige versie van het Integraal Verslag (op groen papier)

CRIV

Version Provisoire du Compte Rendu Intégral (sur papier vert)

CRABV

Beknopt Verslag (op blauw papier)

CRABV

Compte Rendu Analytique (sur papier bleu)

PLEN

Plenum (witte kaft)

PLEN

Séance plénière (couverture blanche)

COM

Commissievergadering (beige kaft)

COM

Réunion de commission (couverture beige)

Officiële publicaties, uitgegeven door de Kamer van volksvertegenwoordigers
Bestellingen :
Natieplein 2
1008 Brussel
Tel. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.deKamer.be
e-mail :

publicaties@deKamer.be

Publications officielles éditées par la Chambre des représentants
Commandes :
Place de la Nation 2
1008 Bruxelles
Tél. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.laChambre.be
e-mail :

publications@laChambre.be

CRIV 50

PLEN 272

09/10/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

PLENUMVERGADERING

SÉANCE PLÉNIÈRE

van

WOENSDAG

OKTOBER

2002

18:05 uur

______

MERCREDI

OCTOBRE

2002

18:05heures

______

De vergadering wordt geopend om 22.05 uur door de heer Robert Denis, voorzitter.
La séance est ouverte à 22.05 heures par M. Robert Denis, président.

Tegenwoordig bij de opening van de vergadering is de minister van de federale regering:
Ministre du gouvernement fédéral présent lors de l'ouverture de la séance:
Eddy Boutmans.

De voorzitter: De vergadering is geopend.
La séance est ouverte.

Berichten van verhindering
Excusés

Mirella Minne, Karel Pinxten, wegens ziekte / pour raison de santé;
André Schellens, Westeuropese Unie / Union de l'Europe occidentale;
Arnold Van Aperen, wegens ambtsplicht / pour obligation de mandat.

01 Discussion de la déclaration du gouvernement (continuation)
01 Bespreking van de verklaring van de regering (voortzetting)

La discussion est reprise.
De bespreking is hervat.

01.01 Hagen Goyvaerts (VLAAMS BLOK): Mijnheer de voorzitter,

mijnheer de eerste minister, collega's, op dit gevorderde uur zal ik
toch nog een poging doen om enige interesse te wekken voor het
debat over de regeringsverklaring.

Mijnheer de eerste minister, gisteren zei u dat België vandaag de dag
het vierde welvarendste land ter wereld is. Anderzijds staat België
vandaag pas op de zeventiende plaats wanneer het gaat om de
goede werking van de overheid en op de vijfentwintigste plaats
wanneer het gaat om de afwezigheid van corruptie. Dat is de
rangschikking van de Verenigde Naties van augustus jongstleden,
dat om uw palmares van uw beleidsverklaring van gisteren toch
enigszins te relativeren.

U hebt, samen met uw collega's van de Ministerraad, lang moeten
vergaderen, maar uiteindelijk zijn uw laatste regeringsverklaring en
uw laatste begroting er dan toch gekomen, weliswaar met weinig
overtuiging. Bijgevolg kunnen we gerust spreken van een
verkiezingsverklaring en een verkiezingsbegroting.

Niettegenstaande de lange lijst van nog af te werken wetsontwerpen
is met de huidige regeringsverklaring ongetwijfeld de aanzet gegeven
van de campagne voor de verkiezingen, onder het motto: we hebben

01.01

Hagen Goyvaerts

(VLAAMS BLOK): La Belgique a
beau se placer en quatrième
position sur la liste des Etats les
plus prospères, elle n'obtient,
selon un rapport des Nations
Unies, que de piètres résultats
lorsqu'il s'agit du fonctionnement
des pouvoirs publics et de la
corruption.

Le premier ministre nous a
présenté une déclaration du
gouvernement et un budget
"électoral". Son gouvernement n'a
pas encore réalisé grand chose
mais, en revanche, il peut
continuer à faire des promesses
pendant huit mois. Tous les partis
du gouvernement font étalage de
leurs petites réussites et tous les
points de discorde sont
soigneusement dissimulés.

09/10/2002

CRIV 50

PLEN 272

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

misschien nog niet veel gedaan, maar we kunnen nog wel acht
maanden beloven.

Inzake de verkiezingsverklaring, op maandag in de vooravond waren
alleen tevreden gezichten te zien en woordvoerders van iedere
politieke kleur moesten absoluut in de verf zetten wat zij toch nog uit
de brand hadden gesleept. Het had iets van Tout le monde est servi!

Voor de VLD waren de zelfstandigen de inzet van de besprekingen
geweest en dat om twee redenen. Ten eerste, de heer Daems kan na
het geklungel onder meer in het Sabena-dossier, nog wel een
opsteker gebruiken. Ten tweede, voor een gedeelte van de electorale
achterban en met name de Middenstand moest er nog iets
gedaan worden. Het paste in de context: "de pijnpunten zijn al jaren
bekend; nu moeten er oplossingen uit de bus komen".

De plannen waren niet minimaal; ze betroffen namelijk de verhoging
van de minimumpensioenen en een tegemoetkoming aan de
zorgwekkende situatie van de horeca met het bekende verlanglijstje
van de BTW-verlaging, de integrale aftrekbaarheid van de
restaurantkosten, soepeler sociale wetten enzovoort. De boodschap
van de sector was klaar en duidelijk en luidde: "red ons, want wij
verzuipen!" De heer Daems zou in de regering en ik citeer "zijn
nek uitsteken om het wezen van dit land" met name de horeca ,
"te redden". Wat is er ten slotte uit de bus gekomen van de horeca-
show van Rik Daems? Kort en bondig gezegd: niks. De horeca, een
sector die belangrijker is dan de automobielindustrie zo leert een
VUB-studie ons , is de grote verliezer en moet zich tevreden stellen
met wat gepruts aan de soepele aanwerving van tijdelijk personeel.
We moeten echter nog zien wat hiervan zal terechtkomen en met
welke teksten minister Onkelinx voor de dag zal komen. Immers,
indien we de PS-voorzitter Di Rupo goed hebben gehoord, is over
dat liberale stokpaardje het laatste woord nog niet gezegd. Bijgevolg
komt er zeker geen BTW-verlaging en zeker geen verhoogde
aftrekbaarheid van de restaurantkosten. En zeggen dat de
voorganger van minister Daems, een zekere Jaak Gabriels, met de
rondetafelconferenties toen er nog begrotingsmarges waren, het
probleem kon oplossen in het jaar 2000!

Het is een begroting in evenwicht geworden. Bijgevolg zijn er geen
overschotten. Maar wat wil dat zeggen, een begroting in evenwicht?
Is een begroting in evenwicht een realistische begroting? Is een
begroting in evenwicht een evenwichtige begroting? Is een begroting
in evenwicht een goede begroting? Is een begroting in evenwicht een
begroting met visie? Hoe men het ook draait of keert, de kwaliteit
van een begroting wordt in essentie bepaald door de mate waarin
niet naar kunstgrepen of de trukendoos wordt gegrepen om de
vooropgestelde cijfers van inkomsten en uitgaven te realiseren.

Eind vorig jaar hebben wij al de kunstgreep rond de Financietoren en
de terreinen van BIAC gehad. Wanneer wij het actuele lijstje van
besparingen overlopen, kunnen wij alleen maar vaststellen dat de
boekhoudkundige trukendoos opnieuw wordt bovengehaald. Wat
volgens paars-groen behoorde tot de oude politieke cultuur, zien we
weer opduiken. Terwijl vroeger de regering-Dehaene de winsten van
de Nationale Loterij afroomde, zal paars-groen nu de aantrekkelijke
winsten van Belgacom afromen om nog een beetje aan beleid te
kunnen doen. Daar gaan bijgevolg de strategie en de plannen van

Tout le monde a reçu une part du
gâteau, excepté le secteur horeca.
Le grand show du ministre Daems
s'est finalement soldé par un petit
assouplissement en matière
d'embauche de personnel pendant
les périodes d'activité intense. Il a
fallu faire une croix sur d'autres
revendications, comme la
réduction de la TVA ou la
déductibilité des frais de
restaurant.

Le budget confectionné est en
équilibre mais est-il pour autant
réaliste, équilibré, visionnaire et
équitable? Où ce budget repose-t-
il à nouveau sur maints artifices et
ficelles comptables? Les artifices
ne masquent-ils pas un
déséquilibre? Et bien, je vous le
dis, ce budget n'est qu'un artifice.
Les bénéfices de Belgacom sont
écrêtes. Les recettes sont
augmentées au détriment du
citoyen et des entreprises. Je
songe ici par exemple à
l'accroissement des frais imposés
pour le dépôt des comptes
annuels, à l'augmentation des
accises sur le tabac, à
l'augmentation des centimes
additionnels sur le précompte
professionnel, à la pression fiscale
exercée sur les sociétés
pharmaceutiques.

Par ailleurs, des économies sont
prévues sur le budget du
département de la Défense, de la
Régie des bâtiments et de
l'ONDRAF. Le Fonds Kyoto sera
alimenté par le biais d'une taxe
sur le transport d'énergie qui sera
sans aucun doute à charge du
citoyen. Comble de tout, la
version papier du Moniteur belge
est supprimée, ce qui générera
une économie de tout au plus 2
millions d'euros.

Le premier ministre se flatte
également de la prétendue
pacification communautaire. Or,
quand il est question d'argent, le
gouvernement wallon monte sur
ses grands chevaux. Le ministre-

CRIV 50

PLEN 272

09/10/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Belgacom-topman Goossens om zijn bedrijf de komende tijd
internationaal beter te positioneren. Nadat de verstandhouding
tussen Frans Rombouts van De Post en Rik Daems op de klippen is
gelopen, komt het tussen John Goossens van Belgacom en Rik
Daems ook nooit meer goed.

Laten wij het lijstje even overlopen en kijken we naar de inkomsten:
er zijn de hogere bijdragen voor het overleggen van de
jaarrekeningen, plus 30 miljoen euro of 1,2 miljard frank op kap van
de ondernemers; er is de accijnsverhoging en de BTW-verhoging op
onder meer tabak, plus 192 miljoen euro of 7,2 miljard frank op kap
van de burger; er is voor de farmaceutische bedrijven plus 125
miljoen euro of 6 miljard frank aan zogenaamde omzetbelasting; er is
de verhoging van de opcentiemen in de bedrijfsvoorheffing, plus 260
miljoen euro of 10,4 miljard frank als eenmalige inkomsten, waarbij
die inkomsten ongetwijfeld met vertraging zullen worden doorgestort
aan de steden en gemeenten. En dan maar blijven zeggen dat het de
burger geen cent zal kosten.

Ik kom tot de besparingen. Landsverdediging levert 75 miljoen euro
of 3 miljard frank in. Bijgevolg zal de riem nog een gaatje meer
worden aangehaald. Voor de Regie der Gebouwen is er 47 miljoen
euro of 1,9 miljard frank te besparen op een nog nader te bepalen
aantal posten. Van vrijblijvendheid gesproken! Het Niras moet 50
miljoen euro of 2 miljard frank inleveren. Het gaat daarbij over de
terugbetaling van de zogenaamde terugvorderbare voorschotten van
de afgelopen twee jaar. De regering zal de financiering van de
verwerking van het nucleair afval doorschuiven naar de consument
door een heffing per kilowattuur in te voeren en in het mysterieuze
Kyoto-fonds onder te brengen; voor De Post moet er 100 miljoen
euro of 4 miljard frank op de universele dienstverlening van De Post
worden bespaard. En dan maar hopen dat De Post nog tijdig haar
briefwisseling kan ronddragen. Voor nieuwe initiatieven is er 270
miljoen euro of 10,8 miljard frank minder uit de grote trommel. Geen
kat kan ons vertellen welke initiatieven hier zullen sneuvelen. Als
klap op de vuurpijl waarschijnlijk de meest milieuvriendelijke
maatregel van de regering, om de Bond Beter Leefmilieu te
parafraseren , is er de afschaffing van de gedrukte versie van de
enige krant zonder prentjes, met name het Staatsblad: een besparing
van 2 miljoen euro of 80 miljoen frank, een besparing waarop we
waarschijnlijk met zijn allen op zaten te wachten.

Dan zwijgen we nog over het invoeren van de nieuwe verkapte
belastingsverhogingen, zoals het stijven van het mysterieuze Kyoto-
fonds, door hogere bijdragen op elektriciteit, die ongetwijfeld aan de
gebruiker zullen worden doorgerekend. Het argument van de
verlaging van de elektriciteitsprijs door de liberalisering van de
elektriciteitsmarkt is het schaamlapje om ze in te voeren. De man en
de vrouw in de straat merken niets van die verlagingen waarmee
deze paars-groene regering zo graag uitpakt. Of het nu gaat om een
factuur van de onroerende voorheffing, voor degenen die natuurlijk
een huisje bezitten, of over de telefoonrekening, of over de
elektriciteitsrekening, ik ken er geen enkele die al minder heeft
moeten betalen. Juist daar zit volgens mij de paars-groene paradox.
De man en de vrouw in de straat horen wel veel van
belastingverlaging, maar hebben er tot op heden in concreto nog
niets van gezien, integendeel. Daarenboven begrijpen ze helemaal
niets van het verwarrende verhaal dat wordt gemaakt van

président wallon, M. Van
Cauwenberghe, a donc condamné
sans détours le grignotage de la
dotation des Communautés et des
Régions, alors que le
gouvernement flamand, qui subit
un manque à gagner bien plus
important, courbe l'échine. A n'en
pas douter, M. Verhofstadt a
imposé, poliment mais
fermement, la pacification au
ministre-président Dewael.

Malgré le fait que la conjoncture
soit très mauvaise et que le
baromètre des PME et la
confiance des consommateurs
soient en chute libre, le
gouvernement se base, après
maints ajustements, sur une
prévision de croissance irréaliste
de 2,1 pour cent, alors que les
estimations de nos voisins sont
bien moins optimistes. Je me
demande quelles marges
budgétaires le gouvernement a
espérons-le - prévues pour faire
face aux revers économiques. En
ces temps moroses pour
l'économie, les entreprises belges
n'ont que faire d'un fonds Kyoto,
de davantage de coopération au
développement ou de semblants
de réductions: c'est d'une bulle
d'oxygène qu'elles ont besoin. Ce
conclave budgétaire a été une
dernière occasion manquée dans
ce cadre. La question de l'impôt
des sociétés ne sera pas réglée
de sitôt et l'impôt régional
dissimule une duperie
communautaire: la taxe
environnementale sera
principalement supportée par la
Flandre.

Le fleuron de l'action de ce
gouvernement, la réduction
accélérée de la dette publique
dans le respect du pacte de
stabilité 2000-2005, est, par la
force des choses, reporté aux
calendes grecques, eu égard à
une mauvaise gestion. Ce n'est
qu'en cas de reprise spectaculaire
de l'économie que le
gouvernement s'efforcera de
résorber le retard accumulé, mais

09/10/2002

CRIV 50

PLEN 272

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

inkomensjaar, aanslagjaar en het moment dat de rekening of de
afrekening in de brievenbus valt. Ook zij hebben al lang begrepen
dat het gaat om een vestzak-broekzakoperatie. Wat de federale
overheid met de ene hand geeft, wordt ruimschoots door de andere
hand van de andere overheden teruggenomen. Bijgevolg geloven ze
het hele verhaal van paars-groen niet, hoe hard u ook uw best
daarvoor doet.

Wat de communautaire pacificatie betreft, of wat daarvoor alleszins
moet doorgaan, zijn mogelijke communautaire opstootjes in het
kader van moeilijke begrotingsbesprekingen nooit ver weg. Teneinde
de tekorten op de federale begroting bij te stijven, wordt de dotatie
aan de gewesten en de gemeenschappen in 2003 verminderd met
332 miljoen euro, waarvan zo'n 220 miljoen euro voor Vlaanderen, of
zo'n 8,8 miljard frank, als gevolg van de herziening van de
doorstortingen van een deel van de opbrengst van de
personenbelasting voor de jaren 1999, 2000 en 2001. Van het
toveren van een konijn uit een hoed gesproken, tot grote woede
overigens van de Waalse minister-president Jean-Claude Van
Cauwenberghe. Als het om de centen gaat, staat Wallonië altijd
voorop, op de barricaden of op haar achterste poten. Het was
diezelfde Jean-Claude Van Cauwenberghe die sprak over, en ik
citeer: "Un coup de canif dans le capital-confiance qui lie la Région
au fédéral en ce qui concerne le respect du pacte de stabilité". Vrij
vertaald: een knauw in het vertrouwen tussen het gewest en de
federale overheid wat het respect van het stabiliteitspact betreft. Hij
vervolgde, en ik citeer hem opnieuw: « Je ne mettrai plus ma
signature au bas d'un document si c'est pour ensuite changer les
paramètres.» Vrij vertaald: ik zet mijn handtekening niet meer onder
een document als het is om daarna de parameters te veranderen.
Zelfs na een poging tot opheldering bleef Van Cauwenberghe
overtuigd van het feit, en ik citeer, "que les francophones resteraient
unis dans un combat politique." Vrij vertaald: dat de Franstaligen
verenigd blijven in hun politieke strijd. Nadat de Vlaamse regering
die minderopbrengst van 8,8 miljard frank bijna met de glimlach had
geïncasseerd en dat komt er natuurlijk van als men tot dezelfde
partij behoort als de eerste minister kwam nadien ook een beetje
gemor en geknor. Maar meer durfden ze blijkbaar op het Vlaamse
niveau niet aan. Dat zal u zelf, als eerste minister, Dewael wel
ingepeperd hebben. Communautaire brandjes kunnen worden gemist
als kiespijn en dan is bijgevolg het in de kop drukken de beste
strategie, althans volgens de regering.

Ik kom tot het punt van de conjunctuur. Laten we even kijken wat de
sociaal-economische toestand van dit land vandaag is, en meer
specifiek met betrekking tot Vlaanderen, waar de economische
dynamiek afkomstig is van de 180.000 KMO's.

Alle onheilstijdingen op de beurs, afslankende al dan niet grote
ondernemingen of ondernemingen die sluiten, dalende
groeiverwachtingen en stijgende werkloosheidscijfers hebben een
flinke domper gezet op het KMO-optimisme en bijgevolg op het
vertrouwen. De KMO-barometer die het sociaal-economische klimaat
bij de kleine bedrijven weergeeft zakt verder weg. In september
daalde de conjunctuurindicator van de Nationale Bank voor de vierde
maand op rij. De achteruitgang van het ondernemersvertrouwen was
groter dan verwacht. Bovendien stellen we vast dat de enigszins
optimistische verwachtingen van de jongste maanden neerwaarts

cette tentative restera vaine.
L'absence de marge budgétaire
empêche toute résorption de la
dette, car la coalition arc-en-ciel,
pendant les années d'opulence,
n'a mené qu'une politique à courte
vue destinée à bien paraître.

Ce gouvernement souffre toujours
du syndrome de Saint-Nicolas. On
promet des cadeaux et on reporte
les mesures impopulaires. Le
Fonds de vieillissemlent ne
fonctionne pas encore de manière
indépendante et transparente; il
est financé grâce à des
interventions ponctuelles, comme
cela est encore le cas avec
l'écrémage des bénéfices de
Belgacom. Le grand show des
bonnes nouvelles touche à sa fin.
La représentation n'était plus
crédible depuis longtemps. Ces
derniers jours, la notion d' "état
social actif" n'a pas été évoquée
une seule fois. Elle est peut-être
morte et enterrée.

La fin de coalition arc-en-ciel
approche. L'électeur se prépare à
la sanctionner. Le Vlaams Blok lui
demandera si la Belgique est
devenue un état modèle ou non. Il
ne fait aucun doute que l'électeur
connaît la réponse à cette
question.

CRIV 50

PLEN 272

09/10/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

werden bijgesteld. Voor die onzekerheid wordt een prijs betaald: het
consumentenvertrouwen daalt, de kleinhandelsverkopen dalen, de
bedrijfsinvesteringen dalen, de woningbouw daalt. De
werkloosheidsgraad daarentegen stijgt. De betalingsbalans vertoont
een oplopend tekort. Op dit ogenblik bedraagt dit tekort 8,8 miljard
euro of 352 miljard oude franken.

Uit de groeiprognoses in de ons omringende landen met Duitsland
als voornaamste handelspartner kan ik slechts vaststellen dat de
uitgangspunten voor de Nederlandse en de Duitse begroting heel wat
lager liggen, zelfs onder de 2% dan de door deze regering
voorgehouden 2,1%. Dit cijfer werd de voorbije maanden steeds
neerwaarts aangepast. Van het onovertroffen Verhofstadt-cijfer van
3% daalde het tot 2,6% naar 2,3% om te eindigen op 2,1%. Ik ben
ten zeerste benieuwd naar de reserves en de budgettaire buffers die
in deze begroting werden ingebouwd om een mogelijke verdere
economische tegenspoed op te vangen. In deze tijden van onzekere
economie hebben de bedrijven geen enkele boodschap aan
schijnverlagingen en aangepaste fiscale maatregelen met
opgesmukte tarieven. In deze tijden van onzekere economie hebben
de bedrijven geen enkele boodschap aan Kyoto-fondsen en
verhoogde fondsen voor ontwikkelingssamenwerking. Neen, de
ondernemers verwachten van de regering, zeker een onder leiding
van de liberalen, zo snel mogelijk concrete maatregelen die extra
zuurstof bieden aan de bedrijven. Na drie jaar van beloften kreeg
deze regering een allerlaatste kans om haar jokers en azen als
troeven voor het bedrijfsleven in te zetten en niet een of andere
"schuppen zot" van weinig vertrouwenwekkende maatregelen. Dat is
misschien in de ogen van deze regering een troef. Voor ons is het
echter de verkeerde troef.

Hoe dikwijls hebben we reeds het verhaal van de
vennootschapsbelasting gehoord? De bespreking in de commissie is
niet eens begonnen. Als we collega Van der Maelen van SP.A goed
hebben begrepen zal een en ander nog moeten worden bijgestuurd.
Ondertussen hebben de buurlanden de voorbije jaren niet gewacht
om hun vennootschapsbelasting te verlagen omdat zij ook weten dat
het vennootschapstarief een eerste selectiecriterium is voor de
lokalisatie van een investering. Dan maak ik in dit hele verhaal nog
abstractie van het communautaire addertje dat verscholen zit in de
nieuwe regeling inzake gewestbelastingen, meer bepaald de
milieuheffingen waardoor in hoofdzaak Vlaamse ondernemingen
worden getroffen en waarbij de Vlaamse ondernemingen 87 miljoen
euro extra zullen moeten ophoesten.

Ik kom tot de afbouw van de staatsschuld. De versnelde afbouw van
de nog steeds enorme staatsschuld was een van de prioriteiten van
paars-groen en een absolute voorwaarde om de budgettaire ruimte te
creëren en de toekomstige vergrijzing van de bevolking op te
vangen. Daarvoor moest het Zilverfonds dienen. Terwijl de schuld in
1993 nog bijna 139% van het BBP bedroeg was deze ratio gedaald
tot 109,6% in 2000. De regering Verhofstadt engageerde zich om
deze evolutie onverminderd voort te zetten.

Volgens het stabiliteitsplan 2001-2005 zou de schuldgraad tegen
2003 worden gereduceerd tot onder het niveau van het bruto
binnenlands product om tegen 2005 nog 88,7% te bedragen. Het
sleutelelement daarbij was de handhaving van een voldoende hoog

09/10/2002

CRIV 50

PLEN 272

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

primair overschot, noodzakelijk om de interestlast te dekken. Het lijkt
er sterk op dat de afbouw van de schuld voorlopig wordt opgeborgen.
Door de slechte conjunctuur van de afgelopen twee jaar is de
irrealistische belofte van deze regering om het gedeelte boven de
2,7% in de BBP-groei aan de schuldafbouw toe te wijzen al vlug
voorbijgestreefd.

De aanvankelijk comfortabel geachte conjunctuurbuffers bleken ook
niet voldoende te zijn om maar zelfs de groeivertraging op te
vangen, laat staan de schuld in absolute waarde te verminderen. Het
stabilisatieplan 2001-2005 is momenteel niet meer haalbaar en wijkt
af van het vooropgestelde traject. Slechts indien er een krachtig
economisch herstel optreedt, zal de regering zich weer richten op de
doelstellingen van 2001-2005. Die houding is een belangrijke
trendbreuk met de voorbije jaren.

De negatieve gevolgen van de groeivertraging worden blijkbaar
afgewenteld op de doelstelling van de schuldvermindering. Er is
immers geen budgettaire ruimte meer om de schuld verder af te
bouwen op een serieuze manier. Het blijft dan ook de vraag hoe dat
uitstel ooit ingehaald zal worden.

De regering hoopt blijkbaar, in een besef dat schuldafbouw
gemakkelijker gaat in een gunstige conjunctuur, op een snelle
economische heropleving. Ook daar is het probleem te wijten aan de
manifestatiedrang van paars-groen. In plaats van gedurende een
periode van hoge groei in de nodige middelen te voorzien voor de
sanering van de publieke schuld, verkoos u, als regeringsleider van
paars-groen, om de Sinterklaaspolitiek onverminderd voort te zetten.
Paars-groen hoopte met enkele onrealistische beloftes de schuld te
doen dalen. Met de begroting-2003 schuift paars-groen opnieuw de
noodzakelijke, maar onpopulaire maatregelen door naar de volgende
legislatuur.

Tot slot wil ik nog iets zeggen over het Zilverfonds. Die
verkiezingsverklaring en die verkiezingsbegroting tonen nogmaals
aan dat de regering geen duidelijkheid brengt in de structurele
financiering van dat fonds en zij blijft weigeren om dat als een
volwaardig instrument van de begrotingsdiscipline te maken. Ook nu
weer moeten er trucs worden uitgehaald om dat fonds te stijven,
deze keer niet via opbrengsten van de UMTS-licenties en de
goudverkoop, maar onder andere via het afromen van de winsten
van Belgacom. Het is dan ook ten zeerste de vraag of deze regering
een dergelijke stuntelige financiering kan volhouden.

Collega's, één ding wordt stilaan duidelijk: de goed-nieuws-show
wordt eentonig en ongeloofwaardig. Juist omdat de centen op zijn en
juist omdat de goed-nieuws-show tot elke prijs moet worden
voortgezet, moet deze regering steeds vaker haar toevlucht nemen
tot het opdienen van opgewarmde kost.

Mijnheer de eerste minister, het is namelijk toch wel merkwaardig dat
in de hele beleidsverklaring niet één keer het begrip "actieve
welvaartsstaat" is vermeld, tenzij de regering ervan uitgaat dat de
actieve welvaartsstaat na drie jaar al gerealiseerd is. Maar gezien de
sociaal-economische toestand, zou ik dat niet zomaar durven
beweren, integendeel. Hoogst waarschijnlijk is de actieve
welvaartsstaat door de goudhamster van uw collega, minister Vande

CRIV 50

PLEN 272

09/10/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Lanotte, volledig opgegeten, om tot aan de verkiezingen op zijn
minst te kunnen overleven, om vervolgens een eersteklas begrafenis
te krijgen. Gedaan met de spitsvondige begrippen!

Met de start van dit jongste parlementaire jaar komt er ook stilaan
een einde aan paars-groen of komt het einde van paars-groen stilaan
in zicht. Dat heeft de man in de straat natuurlijk ook wel begrepen.
Het moment van de afrekening is aangebroken. Heeft paars-groen
een modelstaat afgeleverd? De Vlaams Blok-fractie is van oordeel
dat zulks niet het geval is. Wij zullen de kiezer in de volgende
maanden dan ook met de volgende vraag confronteren: bent u van
oordeel dat paars-groen de problemen van dit land heeft opgelost en
een modelstaat heeft afgeleverd? Wij zijn nogal gerust in het
antwoord van de kiezer.

Mijnheer de voorzitter, ik besluit mijn uiteenzetting met de volgende,
gevleugelde woorden.

Mijnheer de eerste minister, Guy voor uw vrienden, wij, van het
Vlaams Blok, wij zijn er in ieder geval klaar voor.

01.02 Jean Depreter (PS): Monsieur le président, monsieur le

premier ministre, monsieur le secrétaire d'Etat, chers collègues, je
commencerai en évoquant le budget de l'année 2003 et la politique
fiscale du gouvernement. J'évoquerai ensuite brièvement l'économie
et l'infrastructure.

Le budget pour l'année 2002 avait été élaboré dans le contexte
tragique des événements du 11 septembre 2001. Les effets des
attentats terroristes se sont, par la suite, fait sentir mondialement, la
globalisation de l'économie ayant amené une contagion générale du
ralentissement de l'économie. Mais n'exagérons rien, ce
ralentissement était largement annoncé avant même les attentats en
question. Cette évolution financière était d'ailleurs parfaitement
prévisible.

Aujourd'hui, un an plus tard, le gouvernement nous présente des
objectifs budgétaires pour l'année 2003 marqués par la prudence. En
effet, l'incertitude de la conjoncture internationale et la morosité
ambiante ne rendent pas les choses faciles. Ainsi, l'OCDE annonçait
lundi dernier qu'elle allait encore revoir à la baisse ses taux de
croissance. Nous gardons néanmoins l'espoir que le taux de 2,1%
choisi par votre gouvernement sera dépassé à la hausse. C'est un
espoir réaliste au regard des chiffres que les différents bureaux
d'expertise nous ont fournis. Et le fait qu'il existe une fourchette
assez large démontre d'ailleurs à quel point ces évaluations peuvent
être incertaines. C'est pourquoi dans le domaine de l'économie et de
la finance, les expertises ne sont pas forcément faciles à réaliser.

Nous saluons le fait que l'équilibre budgétaire soit maintenu pour la
quatrième année consécutive, tout en réalisant des avancées
sociales. Nous partageons, monsieur le premier ministre, votre
objectif de diminution de la dette. Le niveau d'endettement de la
Belgique reste élevé et doit continuer à diminuer: le Pacte européen
de stabilité et de croissance nous y oblige. Mais de toute façon, une
dette élevée ne profite jamais au monde du travail. Tout le monde a
donc intérêt à ce que cette dette diminue encore progressivement.

01.02 Jean Depreter (PS): De

regering stelt ons een voorzichtige
begroting 2003 voor. We blijven
evenwel hopen dat de
groeiverwachting van 2,1%,
waarvan de regering is uitgegaan,
uiteindelijk hoger zal uitvallen. Wij
verheugen ons erover dat de
begroting voor het vierde jaar op
rij in evenwicht is, én dat er
tegelijk werk gemaakt wordt van
sociale maatregelen.

Het afbouwen van de schuld is
ook onze doelstelling. De
begrotingssituatie moet worden
geconsolideerd teneinde de
nodige armslag te creëren om
conjuncturele inzinkingen en
structurele uitdagingen het hoofd
te kunnen bieden. Deze
geloofwaardige begroting is een
stap in de richting van een billijker
verdeling van de door de
economie en dus door alle burgers
gegenereerde meerwaarde. Die
verdeling staat ons inziens niet
haaks op economische efficiency,
maar werkt deze juist in de hand,
en zorgt tegelijk voor meer welzijn
en meer kansen op geluk voor
iedereen.

Inzake het fiscaal beleid steunen
wij de hervorming van de
personenbelasting, maar wij
blijven alert voor wat de situatie

09/10/2002

CRIV 50

PLEN 272

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Le gouvernement traduit ainsi la nécessité de consolider la situation
budgétaire pour dégager les marges qui permettront de répondre à
des choix économiques conjoncturels et à des défis structurels, tels
que le vieillissement de la population, sans risquer de retomber dans
la spirale "boule de neige" que nous avons connue. Nous avons en
effet à l'égard des générations futures le devoir d'assainir la situation
des finances publiques.

Vous nous présentez, monsieur le premier ministre, un budget
crédible, qui est un pas vers un partage plus équitable de la plus-
value créée par l'économie, et donc par l'ensemble des citoyens. Ce
partage des richesses présent dans le budget ne s'oppose pas, pour
nous socialistes, à l'efficience économique mais la favorise tout en
augmentant le bien-être, et donc aussi les chances d'une meilleure
adaptation et d'un bonheur mieux partagé. Dans un univers
prévisionnel instable, la gestion de l'Etat doit permettre de maintenir
tous les systèmes de protection sociale et de redistribution des
revenus.

En ce qui concerne la politique fiscale, la réforme de l'impôt des
personnes physiques mise sur pied par le gouvernement est
soutenue par le groupe socialiste. Nous restons cependant vigilants
par rapport à la situation des travailleurs et des allocataires sociaux.
Il va de soi que la suppression des taux marginaux les plus élevés
n'était pas une priorité socialiste. Mais, monsieur le premier ministre,
je vous ai bien écouté ce matin à la radio et il était tout à fait
intéressant de vous entendre rappeler le mécanisme du crédit
d'impôts qu'un certain nombre de personnes avaient apparemment
oublié et spécialement les journalistes qui vous interviewaient.

Pour nous, c'est évidemment tout à fait essentiel. Néanmoins, nous
estimons que les promesses fiscales devaient être maintenues afin
de garantir la confiance des citoyens.

La création par le biais fiscal d'un pouvoir d'achat supplémentaire a
une dimension éminemment sociale.

La diminution programmée de l'impôt des sociétés qui sera, dans les
jours qui suivent, débattue par les députés au sein de la commission
des Finances et du Budget met l'accent sur la diminution de la
charge fiscale pesant sur les petites et moyennes entreprises. C'est
tout à fait essentiel. Les PME pourront demander l'exonération de
l'impôt pour les bénéfices qu'elles comptent mettre en réserve en
vue de procéder à des investissements. C'est une orientation tout à
fait intéressante. Un exemple, par ailleurs, le fisc ne procédera plus à
des majorations supplémentaires en cas de versement anticipé non
versé. Nous nous réjouissons de cette avancée qui corrige le fait que
les PME ont été pénalisées par rapport aux grandes entreprises qui
ont su mieux profiter des opportunités qu'offre la concurrence fiscale
entre les Etats membres de l'Union européenne. Pour être
performante, une économie doit aussi permettre le développement
de ses petites entreprises, c'est essentiel. Cependant, le principe de
neutralité budgétaire de cette réforme, je parle bien de l'ISOC, est
primordial à nos yeux. Nous exigeons toutes les garanties suffisantes
pour concrétiser cette neutralité. Ainsi, nous insistions sur la qualité
du monitoring de l'impact budgétaire en question et le suivi des
mesures de compensation.

van de werknemers en de
uitkeringstrekkers betreft. De
geplande verlaging van de
vennootschapsbelasting legt de
nadruk op de vermindering van de
fiscale lasten voor de KMO's. Dat
is een zeer interessant denkspoor
maar het principe volgens hetwelk
de hervorming een budgettaire
nuloperatie moet zijn, blijft voorop
staan.

Een ander positief element is de
fiscale ruling, waardoor het bedrag
van de verschuldigde belasting
vooraf kan worden vastgesteld en
voor een bepaalde duur kan
worden gegarandeerd, wat het
vertrouwen van de
ondernemingen in het fiscaal
beleid ten goede zal komen.

Wij zijn ook verheugd over de
verhoging van de accijnzen op
tabak, waarmee gezondheidszorg
wordt gefinancierd, over de
optrekking van de laagste
pensioenen, de nakende discussie
in commissie over het
wetsontwerp over de ecotaksen en
de ecoboni, de instelling van de
kruispuntbank van de
ondernemingen en van het enig
nummer.

Mijn fractie brengt haar eis in
herinnering dat belastingen die
correct werden vastgesteld ook
zouden worden betaald. Wij
hebben trouwens 6
wetsvoorstellen en voorstellen van
resolutie ingediend tegen
witwaspraktijken en financiële
corruptie.

Wij wensen dat het
belastingstelsel wordt aangepast
aan de evolutie van de levensstijl
en dat de belastingdruk wordt
verschoven van het inkomen uit
arbeid naar kapitaal en
kapitaalwinst, die op termijn een
bijdrage moeten leveren aan de
openbare financiën. Wij wensen
nieuwe fiscale maatregelen die
sociale rechtvaardigheid,
werkgelegenheid, economische
activiteit en milieu ten goede

CRIV 50

PLEN 272

09/10/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Un autre élément positif, l'instauration du ruling fiscal, fait partie de la
fiscalité moderne. L'administration fiscale et une entreprise pourront
ainsi fixer de manière préalable le montant de l'impôt dû et le certifier
pour une certaine durée. Il s'agit de garantir la confiance des
entreprises dans la politique fiscale. C'est également une orientation
que nous reconnaissons positive.

Nous sommes également satisfaits de l'augmentation des accises sur
le tabac. Elle permettra, outre son impact bénéfique sur la santé,
d'alimenter le budget des soins de santé et de financer
l'augmentation des petites pensions des salariés et des
indépendants.

Par ailleurs, le projet de loi écotaxes-écobonis sera discuté
prochainement en commission des Finances et du Budget. Il s'agit
clairement d'une avancée de ce gouvernement qui, tout en diminuant
les accises et la TVA sur les boissons, prévoit une cotisation pour les
produits qui sont conditionnés dans un emballage non réutilisable. Il
faut dire également que les précautions prises par rapport au
nucléaire sont vraiment utiles. C'est un tout autre univers mais il y a
aussi des vidanges un peu encombrantes dans ce domaine.

Dans le cadre de la promotion de l'activité économique, la mise en
place de la Banque-carrefour des Entreprises et du numéro unique
sont également salutaires pour un développement harmonieux des
entreprises.

Mon groupe appuie donc ces réformes fiscales et administratives
favorables pour les citoyens et les entreprises mais tient à rappeler
qu'il a toujours demandé et continue à exiger que les impôts
correctement établis soient effectivement payés. C'est une question
de justice sociale et d'équité. C'est d'ailleurs dans ce cadre que les
députés socialistes ont récemment déposé six propositions de loi et
de résolution adressées au gouvernement afin de lutter contre le
blanchiment d'argent sale et la corruption financière.

D'une manière générale et dans ce contexte de réforme de la
fiscalité, il nous semble important de rappeler que notre système
fiscal est pour l'essentiel alimenté par les recettes de l'impôt sur les
revenus du travail salarié et sur la consommation.

Bien évidemment, nous revendiquons une meilleure redistribution de
la pression fiscale permettant l'allégement de la fiscalité reposant sur
les revenus du travail et son déplacement vers les revenus du capital
et les gains en capital.

Je pense que ce qui se passe au niveau boursier et financier
international pour le moment doit nous donner des leçons de manière
tout à fait évidente.

Parallèlement, l'évolution des comportements individuels et de la
cellule familiale rendent nécessaire l'adaptation de la fiscalité. Il faut
tenir compte de l'évolution du mode de vie.

Si des efforts ont déjà été accomplis, la justice fiscale nécessite
encore le déploiement de réformes. Au bout du compte, un jour ou
l'autre, le monde du capital devra soutenir les finances publiques.

komen.

De openbare dienstverlening, die
deel uitmaakt van ons Europees
model, moet worden verdedigd.
Wij mogen niet toestaan dat daar
louter uit winstbejag afbreuk wordt
aan gedaan.

Wij zijn tevreden dat de NMBS-
dotatie voor 2003 behouden blijft
op 2,36 miljard euro, zodat ze een
vijfde van het bedrag aan
dividenden dat naar de HST-Fin
gaat, kan besteden aan haar
beheerscontract; daarnaast zijn
we ook tevreden over de
geleidelijke overname van de
schuld. De overheid moet haar rol
als eigenaar van het vervoersnet
voluit spelen. Een laagdrempelige
en kwaliteitsvolle mobiliteit is voor
de socialisten een prioriteit.

De Post zal 300 miljoen euro
krijgen, maar dan wel gespreid in
de tijd : ze zal een aantal facturen
die de Staat haar verschuldigd is
voor haar opdrachten in het kader
van de openbare dienstverlening
moeten uitstellen tot 2004.

Ik leg ook de nadruk op de na te
streven modernisering, die
samenhangt met de liberalisering
van de markt, maar met ruimte
voor een harmonieuze en sociaal
aanvaarbare overgangsperiode en
met behoud van de verplichting
een goede en toekomstgerichte
universele dienstverlening te
blijven aanbieden, zeker voor de
minstbedeelden. De invoering van
voorkeurtarieven, die een
beperking van de openbare
dienstverlening inhouden, baart
me zorgen.

De overheid moet tot slot durven
investeren in sectoren die tot
economische groei kunnen leiden;
zo'n groei is immers nodig om het
hoofd te kunnen bieden aan
maatschappelijke uitdagingen als
werkgelegenheid en vergrijzing.

09/10/2002

CRIV 50

PLEN 272

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

En conclusion de ce volet de la politique fiscale, nous souhaitons
amplifier le mouvement afin de concrétiser une politique fiscale
davantage porteuse de justice sociale, favorable à l'emploi,
stimulante pour l'activité économique et positive pour
l'environnement.

En matière d'entreprises publiques, nous pensons qu'il est
indispensable que les missions de service public répondent aux
principes suivants:
1. l'égalité de tous les citoyens en termes d'accès;
2. l'universalité, la continuité et la régularité;
3. l'information des utilisateurs ainsi que le contrôle démocratique
des prestataires;
4. le droit à des prestations efficaces et répondant aux besoins
sociaux rencontrés;
5. la soumission des prestations à des normes de qualité, leur
évaluation régulière et leur adaptation à l'évolution des besoins
collectifs et des progrès technologiques.

Les missions de service public font partie du modèle européen de
société. Il s'agit donc de défendre ce modèle et de ne pas permettre
de le détricoter au nom de la seule recherche du profit.

Nous sommes également satisfaits de la décision du gouvernement
de maintenir l'enveloppe budgétaire de la SNCB au montant de 2,36
milliards d'euros pour l'année 2003. Le fait que la SNCB pourra
également renoncer provisoirement à un cinquième des dividendes
qu'elle doit à la financière TGV lui permettra d'affecter des moyens
supplémentaires à son contrat de gestion. Elle pourra ainsi favoriser
certaines catégories d'usagers, comme les navetteurs et améliorer la
sécurité; la SNCB pourra prendre des mesures pour améliorer le
service et l'accueil dans les gares.

La reprise progressive de la dette historique de 4 milliards d'euros,
lorsque la dette de l'Etat passera sous le seuil de 100% du produit
intérieur brut, est également une bonne chose. Nous espérons que
ce seuil sera atteint en 2004. Le groupe socialiste pense que cette
charge du passé entravait le développement futur de la SNCB.

En effet, disposer d'infrastructures et de services publics de qualité
est une condition fondamentale pour relever les défis de la
concurrence internationale. La maîtrise publique du réseau de
transport ne se réduit pas à un rôle de régulateur; les pouvoirs
publics doivent pouvoir également assumer pleinement le rôle de
propriétaire. Cette reprise permettra, souhaitons-le, de soulager la
SNCB et de lui donner des marges de manoeuvre plus grandes. Nous
n'aurions pu admettre que la SNCB fasse les frais du budget 2003.
L'accessibilité pour tous à une mobilité de qualité est une priorité
socialiste.

La Poste, quant à elle, recevra les 300 millions d'euros, gelés à son
intention lors de la vente de la CGER, pour l'aider à affronter la
libéralisation. Néanmoins le versement sera lissé et elle devra
reporter à 2004 certaines factures dues par l'Etat pour les missions
de services publics qu'elle assure dans son contrat de gestion.

En ce qui concerne la problématique de ce secteur, j'insiste sur
l'objectif de modernisation lié à la libéralisation du marché tout en

CRIV 50

PLEN 272

09/10/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

préservant l'obligation de service universel que nous devons
privilégier dans l'intérêt de nos concitoyens.

J'émettrais quand même une réserve au sujet des nouvelles
dispositions tarifaires proposées par la Poste. Celle-ci crée des
envois "Prior", c'est-à-dire des courriers traités de manière prioritaire
moyennant un supplément de prix. Les envois non prioritaires ne
devraient, quant à eux, plus être acheminés que dans les trois jours.
Cette disposition, si elle se confirme, engendre une situation où le
service public est moins largement rendu.

Comme socialistes nous admettons, en général, la nécessité de la
modernisation des entreprises publiques. Nous avons toujours oeuvré
pour que le calendrier de la libéralisation donne le temps d'une
transition harmonieuse et socialement acceptable; nous avons
constamment veillé à ce que l'intérêt général et celui des clients les
plus faibles soient strictement protégés par un service universel que
nous voulons fort et évolutif.

En ce qui concerne Belgacom, la décision de consacrer une part
importante (500 millions d'euros) des recettes exceptionnelles à
l'alimentation de son fonds de pension est une bonne chose et
constitue une garantie pour la solidarité future entre les générations.
Par ailleurs, l'Etat actionnaire reçoit un dividende de 250 millions
d'euros, ce qui est normal.

Finalement, monsieur le premier ministre, monsieur le secrétaire
d'Etat, permettez-moi de rappeler que les pouvoirs publics, garants
de l'intérêt général, doivent oser réinvestir dans les divers secteurs
qui sont susceptibles d'entretenir une croissance économique qui
nous permette de faire face à nos défis collectifs en termes d'emploi
et de vieillissement de la population.

01.03 Els Van Weert (VU&ID): Mijnheer de voorzitter, met alle

respect voor staatssecretaris Boutmans die hier aanwezig is, maar ik
had mij graag tot de eerste minister gewend. Ik meen dat de heer
Boutmans te weinig gehoord is in het begrotingsconclaaf en ik zou
zijn eisen graag wat kracht willen bijzetten.

01.03 Els Van Weert (VU&ID):

J'apprécierais beaucoup que le
premier ministre prenne place
avant que je ne commence mon
exposé.

Le président: Il va arriver, madame. Il est là. Monsieur le premier ministre, le voici.

(...)

01.04 Els Van Weert (VU&ID): Ik heb er geen probleem mee om te

wachten, mijnheer de eerste minister. Wij zijn zeer tolerant.
Overigens zou ik graag de heer Boutmans steunen waar u bij bent.

Mijnheer de eerste minister, mijnheer de staatssecretaris, geachte
collega's, het was aangenaam ontwaken, gisteren en vandaag, want
leven wij soms niet in het vierde welvarendste land ter wereld, waar
weinig of niets fout loopt, een land dat bovendien een pak fitter oogt,
sinds u het vakkundig onder handen nam, kortom, een land dat het
predikaat modelstaat verdient. Er is geen reden tot klagen in ons
land, zoveel is zeker. En toch, mijnheer de eerste minister, bekruipt
mij het gevoel dat u de polsslag van onze samenleving niet langer
voelt. U verengt verzuring tot hoogst ongepast geweeklaag van een
groep verwende, gemakzuchtige, ja ondankbare beroepsklagers,

01.04 Els Van Weert (VU&ID): A

en croire le premier ministre, il n'y
a aucune raison de se plaindre en
Belgique: notre pays se place en
quatrième position sur la liste des
pays les plus prospères au
monde. C'est néanmoins
témoigner d'un manque de
contact avec la réalité que
d'attribuer, comme le fait le
premier ministre, la tendance à
s'aigrir de la société
exclusivement à des éternels
contestataires gâtés et ingrats. En

09/10/2002

CRIV 50

PLEN 272

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

maar laat ik u verzekeren, verzuring is helaas een complexer
fenomeen. Verzuring heeft te maken met toenemende angst en
onzekerheid in een globaliserende samenleving, met negatieve
uitwassen van een doorgedreven individualisering, met een tekort
aan nestwarmte, met immateriële bekommernissen van mensen dus.

réalité, il s'agit des inquiétudes
immatérielles et des doutes de la
population, sans oublier les soucis
matériels réels des milliers de
pauvres que compte notre pays.

01.05 Eerste minister Guy Verhofstadt: Het probleem dat u schetst,

werd ook aangekaart door kardinaal Danneels en Steve Stevaert. U
leert vrij snel bij.

01.05 Guy Verhofstadt , premier

ministre Mme Van Weert a bien
retenu les leçons du ministre
Stevaert et du cardinal Danneels.

01.06 Els Van Weert (VU&ID): U moet kijken naar wie het eerst met

wat begonnen is, mijnheer de eerste minister. Tijdens de jaren dat ik
lid was van het Parlement, heb ik mijn discours niet veranderd.

01.06 Els Van Weert (VU&ID):

Ou inversement.

01.07 Eerste minister Guy Verhofstadt: (...)

01.08 Els Van Weert (VU&ID): Dat is goed mogelijk, ja.

Immateriële bekommernissen van mensen neemt u niet weg door
hen verwijtend voor te spiegelen hoe goed zij het wel hebben op
materieel gebied. Voor een grote groep van mensen wortelt de
verzuring bovendien wel in materiële beslommeringen. Denk maar
aan mensen die leven in armoede en bestaansonzekerheid. Samen
vertegenwoordigen zij 20% van de bevolking van ons welvarende
land. Laat nu net dat de groep mensen zijn van wie wij de belangen
onvoldoende weerspiegeld zien in uw beleidsverklaring. Het is niet zo
dat de beleidsverklaring geen positieve sociale elementen bevat. Het
zou er nog aan moeten ontbreken!

De verhoging van de laagste pensioenen en de stijging van de
minimumlonen verdienen onze steun. Ook de stijging van de
begroting van de ziekteverzekering is een goede zaak, al blijft de
vraag bestaan of er niet moet worden geraakt aan een aantal heilige
huisjes, om zo de middelen nog efficiënter te besteden en de
verschillende actoren te responsabiliseren. Over het tweepijlerstelsel
mag er nu eenmaal niet worden gesproken, omdat u en de regering
dat zouden zien als een bedreiging van het unitaire karakter van
onze sociale zekerheid. Ik weet wel dat dat in de eerste plaats de
bekommernis is van de partners aan de linkerzijde van het halfrond,
maar ik heb het ooit nog anders geweten en ik heb het over personen
uit liberale hoek. Daarstraks heb ik trouwens uitgebreid horen citeren
uit vroegere uiteenzettingen van uw partijgenoten op dat punt in ons
halfrond.

01.08 Els Van Weert (VU&ID):

L'abondance matérielle n'apporte
pas de solution à toutes les
préoccupations. Par ailleurs,
n'exagérons pas cette prétendue
abondance: un cinquième de la
population se trouve dans un état
plus ou moins grave de pauvreté.

La déclaration du gouvernement
contient évidemment un certain
nombre d'éléments sociaux
positifs, comme la majoration des
pensions et du salaire minimum et
l'augmentation du budget de
l'INAMI. Le système des deux
piliers reste malheureusement
tabou. Manifestement, il ne peut
être porté atteinte à l'Etat unitaire.
Le gouvernement est sous
l'emprise du PS.

01.09 Eerste minister Guy Verhofstadt: Als u op de SP.A-lijst gaat

staan, zult u dat allemaal kunnen realiseren.

01.10 Els Van Weert (VU&ID): U oordeelt voorafgaandelijk, wij

zullen wel zien. U mag wel van mij aannemen dat mijn discours niet
zal veranderen en onze stemhouding in het halfrond ook niet.

(...): (...)

01.11 Els Van Weert (VU&ID): Elke bekering is goed, zou ik

zeggen.

01.11 Els Van Weert (VU&ID):

Par ailleurs, les mesures positives
sont éclipsées face aux mesures

CRIV 50

PLEN 272

09/10/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

De positieve sociale elementen staan in de schaduw van een uiterst
belangrijke sociale maatregel die u niet nam, namelijk de
welvaartsvastheid van de uitkeringen. Mensen die van een uitkering
leven zijn niet de sterkste groep in onze samenleving. Ook in de
toekomst blijven ze geprangd in een strak gebudgetteerd keurslijf. Ze
blijven een voortdurende speelbal van politieke grilligheden en van
de krachtverhoudingen van het moment binnen regeringen.

De logica van de welvaartsvastheid van de uitkeringen is nochtans
met geen speld te doorprikken. Kortom, dit is een gemiste kans en
geen kleintje. Spirit ziet in uw beleidsverklaring nog andere
tegenstrijdigheden die een wrange nasmaak laten. Hoe rijmt u de
vierde plaats die België bekleedt op de lijst van de meest welvarende
landen met een vertraging van de beloofde groei van middelen voor
ontwikkelingssamenwerking? En dat in een mondiale context waarin
de internationale ongelijkheid niet verkleint, maar vergroot.

que l'on a omis de prendre. Ainsi,
la liaison des allocations sociales
au bien-être ne sera pas
bétonnée. En conséquence, ces
allocations continueront de
dépendre des

caprices des

gouvernements successifs. Il
s'agit là d'une occasion manquée.

En outre, il est particulièrement
regrettable qu'un Etat prospère
comme le nôtre mette en oeuvre
avec retard l'augmentation prévue
des moyens alloués à la
coopération au développement.

01.12 Eerste minister Guy Verhofstadt: U hebt het toch over

ontwikkelingssamenwerking?

01.13 Els Van Weert (VU&ID): Ik weet dat er 9% groei is, maar er

was meer beloofd.

01.14 Eerste minister Guy Verhofstadt: Er is meer dan 9% groei

voor ontwikkelingssamenwerking. We hebben de volledige kalender
vastgelegd tot 2010 en voor het eerst gaan we terug boven de 0,4%.
In vorige zittingsperioden daarentegen daalde dit voortdurend tot
ongeveer 0,2%.

01.14 Guy Verhofstadt, premier

ministre: Je constate que le
budget alloué à la coopération au
développement augmente de plus
de 9 %. Nous avons fixé un
calendrier afin d'atteindre la
norme de 0,7 % d'ici à 2010. Nous
nous dirigeons de nouveau vers
les 0,4 du PIB alors que sous les
législatures précédentes, on était
descendu jusqu'à 0,2 %.

01.15 Els Van Weert (VU&ID): Ik wil niet vergelijken met vorige

zittingsperiodes, ik wil vergelijken met wat u zelf hebt aangekondigd
en beloofd. Trouwens u weet heel goed dat ...

01.16 Eerste minister Guy Verhofstadt: Mevrouw Van Weert, u

moet even ernstig zijn. Men kan toch slechts zoveel uitgeven als
men ontvangt. We hebben vastgesteld dat we om er zeker van te
zijn dat we in 2010 0,7% zouden bereiken, een stijging van het
budget nodig hebben van 9,1%. En dan komt u hier zeggen dat het
niet genoeg is. U moet toch een klein beetje objectiviteit aan de dag
leggen. Het is blijkbaar de bedoeling dat u de volgende verkiezingen
samen met de SP.A op een lijst gaat staan.

01.16 Guy Verhofstadt, premier

ministre: On ne peut dépenser
que les rentrées qu'on perçoit. Il
faut faire preuve d'un début
d'objectivité. Aujourd'hui, la
Belgique est l'un des rares pays
européens où le budget de la
coopération au développement est
en hausse. Par conséquent, nous
sommes sur la bonne voie.

01.17 Els Van Weert (VU&ID): U hebt daar blijkbaar problemen

mee. Het is al de derde keer dat u daar iets over zegt.

01.18 Eerste minister Guy Verhofstadt: Ik ga u dat nog veel

zeggen. U moet dan toch een begin van objectiviteit aan de dag
leggen en niet zomaar wat verhalen uit de losse pols vertellen.
Natuurlijk kan men zeggen dat het beter was geweest dat het 14%

01.18 Guy Verhofstadt, premier

ministre: Mme Van Weert devrait
être un peu plus objective. Son
intervention illustre justement

09/10/2002

CRIV 50

PLEN 272

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

was of 15%.

l'aigreur que je dénonce.

01.19 Els Van Weert (VU&ID): U maakt er een karikatuur van,

mijnheer de eerste minister. Ik vergelijk alleen maar wat u zelf hebt
aangehaald.

01.20 Eerste minister Guy Verhofstadt: We zijn vandaag een van

de weinige landen waar de ontwikkelingssamenwerking stijgt tot
boven de 0,4%, terwijl bijvoorbeeld Nederland en Denemarken nu in
dalende lijn gaan. Ik moet wel toegeven dat deze landen een hoog
percentage hebben. De Verenigde Staten van Amerika stagneren op
0,1%. Ik denk echt dat door staatssecretaris Boutmans een enorme
inspanning is geleverd om er het maximum uit te halen. Hij is zeker
dat er nu een groeipad gaat komen. We gaan dat trouwens wettelijk
vastleggen tegen 2010.

Als men ziet dat we in de voorbije vijf à zes jaar voortdurend gedaald
zijn tot 0,2% vereist het slechts een minimum aan objectiviteit om te
erkennen dat we de goede richting uitgaan, ook al is het niet voor
honderd procent zoals we het graag zouden zien.

01.21 Els Van Weert (VU&ID): Mijnheer de eerste minister, ik zeg

niet dat u niet de goede richting uitgaat, ik zeg alleen wat onze
prioriteiten zijn. Volgens mij en volgens verschillende internationale
toespraken van u zelf...

01.22 Eerste minister Guy Verhofstadt: Als ik spreek over

verzuring, dan betekent verzuring het zelfs niet kunnen erkennen dat
we de goede richting uitgaan.

01.23 Els Van Weert (VU&ID): We zullen het daarover straks nog

hebben. Mijnheer de eerste minister, als een land als het onze
geconfronteerd wordt met een lichte conjuncturele knik, past een
eerste afweging over de vraag waar de extra middelen te zoeken.
Onze eerste afweging leidt klaarblijkelijk tot andere resultaten dan
die van uw regering. Voor ons dus bijvoorbeeld geen
verkiezingssnoepjes voor de hoogste inkomens. Dat durf ik dus ook
zeggen. Ik heb dat hier nog niemand anders horen zeggen. Niemand
durft te zeggen dat die belastingverlaging misschien niet tot de
allerlaatste frank moet worden omgezet en dat er rekening houdend
met de conjuncturele knik misschien andere prioriteiten moeten
worden gelegd. Dat probeer ik u duidelijk te maken. Wat ons betreft,
moeten er dus geen verkiezingssnoepjes komen voor de hoogste
inkomens, geen belastingcadeautjes die toch maar opgepot worden.
We moeten besparen op de rondere contouren van ons welvarend
land en niet beknibbelen op middelen bedoeld voor mensen die ze
nodig hebben om in hun primaire behoeften te voorzien. Mooie
woorden in Johannesburg verbleken als we ze leggen naast de
alledaagse beleidspraktijk van deze regering. Dat ontgoochelt ons.
Uw beleidsverklaring ademt ook communautaire windstilte uit.

01.23 Els Van Weert (VU&ID):

Nous nous trouvons actuellement
dans un léger creux conjoncturel.
C'est pourquoi l'affectation des
moyens financiers, qui se
raréfient, devient une question
d'éthique. Nous ne pouvons pas
rogner sur les acquis prioritaires
des plus bas revenus de notre
pays. Et nous pouvons encore
moins accorder des cadeaux
électoraux aux revenus élevés.
C'est pourtant ce que fait le
gouvernement en réduisant les
impôts.

01.24 Eerste minister Guy Verhofstadt: Ik kan niet geloven wat ik

hier hoor. Meer dan 80% van de belastingverlaging is gericht op de
lage en modale inkomens. Voor het eerst voorzien we in een
belastingkrediet, wat betekent dat mensen die geen belasting betalen
omdat ze een te laag inkomen hebben geld van de fiscus krijgen. Dat
is de zogenaamde negatieve inkomstenbelasting waarover men zo

01.24 Guy Verhofstadt, premier

ministre: Presque 90 pour cent de
cette réduction d'impôts profitera
aux faibles revenus. Ajoutons à
cela le crédit d'impôt, c'est-à-dire
un impôt négatif, qui vise

CRIV 50

PLEN 272

09/10/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

lang gepraat heeft. Nu vraagt u of het wel nodig was om het tarief
van 52,5% af te schaffen. Dat moet inderdaad ook. Een moderne
samenleving hanteert die tarieven niet. Dat is contraproductief voor
de samenleving. Creëer toch geen afgunstmaatschappij waar iets
voor de ene wel kan en voor de andere niet. Probeer voor iedereen
iets te doen zodat iedereen kan bijdragen tot de welvaart. Ik dacht
dat we daar van af waren. Professor Van Meerhaeghe heeft boeken
geschreven over de afgunstmaatschappij en we zijn nog niet verder
gekomen. We zijn wat dat betreft nog steeds niet wijzer geworden.

également ces groupes de
population. Mais il fallait aussi
diminuer les impôts les plus
élevés ; il faut également accorder
certains avantages à ces groupes.
Une imposition supérieure à 50
pour cent a un effet contre-
productif sur la prospérité. Quand
Madame Van Weert cessera-t-elle
enfin d'évoquer cette société de la
jalousie?

01.25 Els Van Weert (VU&ID): Mijnheer de eerste minister, ik snijd

een ander thema aan. Misschien bent u daar niet zo opgewonden
over. Uw beleidsverklaring ademt ook communautaire windstilte uit.
Wij vrezen dat u uw dromen voor werkelijkheid neemt. U hoeft niet
ongerust te zijn, wij zijn niet degenen die nodeloos stokebrand gaan
spelen. Het is echter duidelijk dat er in een aantal dossiers grote
cultuurverschillen zijn tussen Noord en Zuid die verlammend werken
op ons beleid. Ik verwijs naar de perikelen omtrent het
jeugdsanctierecht, iets wat vandaag al talloze keren werd
aangehaald. Ook het Nepal-dossier bewijst dat er fundamentele
verschillen bestaan die leiden tot politieke tegenstellingen die
moeilijk overbrugbaar zijn, tenzij via het grijze compromis. Veelal
leiden ze tot immobiliteit. U kunt die communautaire tegenstellingen
minimaliseren en zelfs ontkennen of u kunt er lessen uit trekken voor
een noodzakelijke verdere staatshervorming, vooral ook voor de
toepassing en concrete uitvoering van datgene wat al beloofd was. Ik
denk hierbij heel specifiek aan ontwikkelingssamenwerking, iets dat
in het moeras zit. Het ene lijkt ons struisvogelpolitiek te zijn, het
andere staatsmansschap. U moet maar kiezen. Wij kijken alvast met
belangstelling uit naar de reeks grondwetsartikelen die deze
meerderheid voor herziening vatbaar zal verklaren.

Ook de ronkende intenties inzake mobiliteit en verkeersveiligheid in
uw beleidsverklaring en in de pers van de afgelopen dagen roepen
hoge verwachtingen op die u, zo vrezen wij, niet zult kunnen
inlossen. De aangekondigde schuldovername van de NMBS wordt
naar de Griekse kalender verwezen en uw eigen partijgenoten
kondigen luidkeels, zij het enigszins onsamenhangend, aan dat zij
het wetsontwerp van uw regering hopen uit te hollen tijdens de
parlementaire besprekingen.

01.25 Els Van Weert (VU&ID):

Selon le premier ministre, cette
déclaration de politique baigne
dans un climat de sérénité
communautaire. Il prend ses
désirs pour des réalités. Mais la
situation va se dégrader
rapidement, car dans certains
dossiers, nous pouvons déceler de
grandes différences entre le Nord
et le Sud du pays; elles ont un
effet paralysant et sont difficiles à
surmonter. Je citerai le dossier du
Népal et le droit sanctionnel de la
jeunesse. Le premier ministre
devra en tirer les leçons pour les
étapes futures de la réforme de
l'état. Je suis dès lors curieuse de
savoir quels articles de la
Constitution ce gouvernement
soumettra à révision.

Le premier ministre se donne
également de grands airs en
matière de sécurité routière et de
mobilité. Il n'est pourtant pas
répondu aux attentes. Je pense
ainsi à la reprise de la dette de la
SNCB, qui a été reportée aux
calendes grecques.

01.26 Eerste minister Guy Verhofstadt: Wij hebben aangekondigd

dat in de wet zal worden opgenomen dat wij ervoor zullen zorgen dat
die schuld geleidelijk zal worden overgenomen eens de openbare
schuld in België onder de 100% duikt. U hebt het over de Griekse
kalender. Wij weten zeker dat wij ten laatste in 2004 onder de 100%
zullen geraken. Het gaat dus om het vastleggen van een wettelijk
mechanisme.

01.26 Guy Verhofstadt, premier

ministre: Nous avons dit
clairement que cette reprise serait
amorcée lorsque la dette publique
passerait en dessous des 100
pour cent du PIB. Il s'agit d'un
mécanisme automatique qui sera
fixé par une loi.

01.27 Els Van Weert (VU&ID): U zult dit in de wet opnemen?

01.28 Eerste minister Guy Verhofstadt: Ja, we zullen dit in de wet

vastleggen zodat het geen loze belofte blijft. Het zal een
automatisme worden. De schuldovername van de NMBS zal starten

09/10/2002

CRIV 50

PLEN 272

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

zodra de staatsschuld onder de 100% duikt.

(...)

Ik ga niet nog eens over de vroegere gedelegeerd bestuurder praten.

01.29 Yves Leterme (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik zal het niet

hebben over de Griekse kalender, maar nu de eerste minister het
gemeenschappelijk geliefkoosde dossier van de NMBS aansnijdt, lijkt
het mij van belang om nogmaals te herhalen dat mevrouw Van
Weert een punt heeft als ze zegt dat de afbouw van de historische
schuldenlast wordt verschoven naar ten vroegste eind 2004. Deze
coalitie is ervoor verantwoordelijk dat de schuld met 2,5 miljard euro
is toegenomen. De eerste minister heeft daarstraks op een manier
die hem niet siert, gezwaaid met Schouppe. Het was nochtans de
vrije beslissing van deze regering om de NMBS in moeilijkheden te
brengen door de schuldenlast te doen stijgen met 100 miljard
Belgische frank. Mevrouw Van Weert merkt volgens mij terecht op
dat de eerste minister de vraag van de nieuwe directie om de schuld
over te nemen zomaar naar de toekomst verwijst. Mijnheer de eerste
minister, u hebt al meer van dergelijke loze beloften gelanceerd. Ik
vind dan ook dat mevrouw Van Weert gelijk heeft.

01.29 Yves Leterme (CD&V): Le

démantèlement de la dette est
reporté à fin 2004 alors que, dans
l'intervalle, 2,5 milliards de dettes
sont venues s'ajouter. Ce
gouvernement est responsable de
l'augmentation explosive de la
dette de la SNCB.

01.30 Els Van Weert (VU&ID): De heer Leterme zegt wat ik wou

antwoorden, dus ik moet zijn woorden niet herhalen.

Ik wendde mij tot de groenen in het halfrond, maar die zijn er niet
meer. Ook de heer Boutmans is vertrokken. Het Kyoto-fonds bewijst
hoe licht de groene coalitiegenoten nog wegen in deze regering. Dit
fonds moet zowat de meest schimmige maatregel zijn die uw
regering de afgelopen drie jaar verzon en dat is veelzeggend als u
het ons vraagt. Zelfs de milieubeweging heeft weinig oren naar de
hoera-kreten van Agalev en Ecolo. Ik kan dit duidelijk illustreren met
een citaat van de Bond Beter Leefmilieu: "De regering heeft beslist
de gedrukte versie van het Belgisch Staatsblad af te schaffen. Wij
vrezen dat dit de meest doeltreffende milieumaatregel van het
federale beleid wordt in 2003". Als slag in het gezicht van de groenen
kan dit tellen volgens mij.

01.30 Els Van Weert (VU&ID):

Le Fonds Kyoto constitue un
ensemble de mesures aux
contours imprécis. Voilà qui
démontre la faiblesse des verts au
sein de ce gouvernement.
Finalement, la suppression de la
version « papier » du Moniteur
belge aura été une des mesures
environnementales les plus
importantes prises par ce
gouvernement.

01.31 Yves Leterme (CD&V): Ze zijn uit schaamte vertrokken.

01.32 Els Van Weert (VU&ID): Dat is mogelijk.

01.33 Yves Leterme (CD&V): Mevrouw Coenen is aanwezig.

01.34 Els Van Weert (VU&ID): Ja, maar zij heeft het niet gehoord.

Voor de federale administratie is deze beleidsverklaring ook een klap
in het gezicht. Al drie jaar lang kondigt u de ene grote hervorming na
de andere aan. Copernicus staat op de sporen, maar al te vaak
verloopt de uitvoering ervan in mineur. Dit heeft zeker ook te maken
met de manklopende federale administratie die onvoldoende
gewapend is om de politieke krijtlijnen om te zetten in de
beleidspraktijk. Spirit ziet niet in hoe u het tij zult keren als ik zie dat
u 260 miljoen euro wilt besparen op de behoeften van de
administratie. Meer zelfs, wij vrezen dat wat u verkoopt als
"doorgedreven zuinigheid" in de praktijk leidt tot inefficiëntie. De

01.34 Els Van Weert (VU&ID):

Le plan Copernic est sur les rails
mais sa mise en oeuvre laisse à
désirer. Nous craignons que
l'opération dans son ensemble ne
se solde par une réelle
inefficacité. Nous constatons dès
à présent, chez de nombreux
fonctionnaires, une réelle
démotivation et une indifférence
croissante.

CRIV 50

PLEN 272

09/10/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

frustraties binnen de federale administratie groeien, de demotivatie
bereikt stilaan een piek.

Ook de aangekondigde administratieve vereenvoudigingen doen ons
niet meteen in juichen losbarsten. Too little, too late en een doekje
voor het bloeden zijn de eerste beelden die bij ons opkomen bij het
lezen van de plannen van uw regering en vooral bij de evaluatie van
wat tot nog toe is gerealiseerd.

Zelfs de best gestroomlijnde communicatie kan niet verbloemen dat
deze regering een aantal fundamentele maatschappelijke noden
onvoldoende aanpakt. De goednieuwsshow van de regering
Verhofstadt deed mij denken aan het filmpje dat u hebt laten maken
om België te promoten: echt ongelooflijk enthousiast over ons land,
zodat het op de duur wel overacting werd. Dat is amusant, maar
heeft nog weinig te maken met objectieve voorlichting en
deontologisch verantwoorde politieke regeringscommunicatie. De
lange opsomming van nog te realiseren beleidsmaatregelen heeft
bovendien meer weg van een credo dan van een beleidsverklaring
ik noem slechts een maatregel als het homohuwelijk, waarvan u zeer
goed weet dat er in uw meerderheid nog steeds problemen over
bestaan zodat het nog maar zeer de vraag is of zij voor het einde
van deze legislatuur het levenslicht zullen zien en in praktijk zullen
worden omgezet. Maar goed, u gelooft in uw aanpak. Het komt de
bevolking toe om daar volgend jaar over te oordelen.

Eén zaak staat vast. U zult het misschien niet geloven, want u hebt
mij er al twee keer op gewezen, maar wij willen deze boodschap niet
beantwoorden met een even dwaze "radio deprimo". Ik ben het met u
eens dat dit geen zin heeft. Wij zijn geen verzuurde mensen,
absoluut niet. Wij willen enkel onze eigen prioriteiten vooropstellen.
Er zijn er zelfs enkele die niet eens zoveel geld kosten, maar die
slechts een gedurfde portie lef en radicaliteit vergen. Zo kunnen wij
al een stap verder zetten.

Wat vragen wij? Wij hebben het er reeds over gehad. Wij vragen een
doorgedreven internationale solidariteit. U hebt mij er zelf van
overtuigd dat wij deze uitdaging absoluut moeten aanpakken.
Internationaal uiteraard, maar wij hebben toch ook de ambitie om op
een aantal terreinen een voortrekkersrol te spelen. Het kader van de
0,7% van het BNP zou dat op korte termijn toch moeten kunnen
overstijgen. Geen misplaatste zelfgenoegzaamheid dus, omdat wij in
het allerbeste geval in 2010 een norm halen die wij in feite al twintig
jaar lang moeten hanteren als absolute minimumnorm. Wij vragen
internationale solidariteit die zich ook vertaalt in een gedurfde en
voluntaristische verschijning op het mondiale politieke toneel, ook als
dit al eens botst met onze zuiver economische eigenbelangen. Wij
vragen internationale solidariteit met doorgedreven pacifisme als
leidraad, wat niet meer of minder impliceert dan een grondige,
fundamentele aanpassing van de wet op de wapenexport. Ik heb op
de Belgaberichten gelezen dat er een akkoord is, maar het was nogal
vaag. Wij zullen dat beoordelen als het hier in het Parlement komt.
De vraag is of u zich met de regering dan aan die wet zult houden,
mijnheer de eerste minister. Ik denk dat er tal van argumenten zijn
gegeven om aan te tonen dat dit niet het geval is en dat u zich in alle
bochten hebt moeten wringen.

Ce gouvernement est incapable
de faire face à certains besoins.
Une mise en scène de bonnes
nouvelles ne constitue pas une
information objective, un credo
n'est pas une déclaration
gouvernementale. La population
vous jugera lors des prochaines
élections.

Nous ne prêchons pas le
pessimisme mais mettons en
avant les points politiques qui
constituent notre priorité. Leur
réalisation ne requiert pas
beaucoup de moyens, mais de
l'audace, une attitude
volontarisme et le sens de
l'initiative. En premier lieu, nous
demandons une réelle solidarité
internationale, dans le cadre de
laquelle la Belgique jouerait un
rôle de précurseur. La norme de
0,7 pour cent doit être réalisée
rapidement. Nous plaidons
également avec force en faveur
d'une attitude résolument
pacifiste. Pour cette raison, la loi
sur les exportations d'armes doit
être adaptée et respectée.

01.35 Eerste minister Guy Verhofstadt: (...)

09/10/2002

CRIV 50

PLEN 272

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

01.36 Els Van Weert (VU&ID): Ik sta hier niet voor de CD&V-fractie.

Daar moet de heer Leterme maar op antwoorden.

(...)

Wij vragen ten slotte internationale solidariteit die duurzaamheid
hoog in het vaandel voert en niet te beroerd is daarvoor in eigen
vlees te snijden, in plaats van emissierechten weg te kopen bij
armere landen en zo onze groene gewetens letterlijk af te kopen. Wij
vragen internationale solidariteit die de krijtlijnen van deze
paarsgroene regering radicaal overstijgt.

Ook in eigen land zijn, alle donkerblauwe oprispingen ten spijt, de
grenzen van de solidariteit volgens Spirit nog niet bereikt. Dat een
sociale evidentie als de welvaartvastheid van de laagste uitkeringen
niet in uw beleidsverklaring is terug te vinden, is zonder meer
veelzeggend. 6% armen, 20% bestaansonzekeren: dat zijn geen
sociologische minima of geen niet te vermijden sociale problemen in
de marge. 6% armen en 20% bestaansonzekeren vormen een
maatschappelijke tijdbom en een voortdurende voedingsbodem voor
de door u zo terecht gehekelde verzuring.

De sociale intenties in uw beleidsverklaring zijn zelfgenoegzaam
schaatswerk in de marge. Spirit mist bevlogenheid in uw sociaal
discours. Wij missen politieke vastberadenheid om kansarmoede in
al haar facetten uit te roepen tot de maatschappelijke prioriteit bij
uitstek. Dit lijkt ons nochtans een ethische evidentie, zelfs als deze
groep mensen niet meteen tot het traditionele kiespubliek van hun
partij behoort.

Een derde prioriteit die wij naar voren willen schuiven is die van de
participatie en de dialoog met de bevolking, in uw burgermanifesten
zo bevlogen beschreven. Het verbaast ons dat u daarover, als
burgerdemocraat, in uw beleidsverklaring met geen woord rept.
Denkt u dat de burgers zich voldoende betrokken voelen als zij eens
per legislatuur een enquête mogen invullen over de werking van de
administratie? Denkt u dat burgers de nieuwe kieswetgeving ervaren
als een toonbeeld van participatie en dialoog? Denkt u dat u
daarmee die grote belofte die u hebt gedaan bij de start van uw
regering hebt ingelost? Wat te denken van de bindende referenda die
wel in de vergeetput gesukkeld lijken?

01.36 Els Van Weert (VU&ID):

Pour notre parti, une politique
économique basée sur la
durabilité est essentielle et cet
aspect-là non plus, nous n'en
trouvons pas trace dans votre
déclaration de gouvernement.

Il en est de même de la liaison à
la prospérité alors que notre pays
est aux prises avec un sérieux
problème de pauvreté, lequel est
une source d'aigreur et devrait
faire partie des priorités du
gouvernement.

Vous ne soufflez plus mot non
plus de la participation accrue des
citoyens et d'un dialogue avec
eux. L'enquête occasionnelle dont
vous parlez ne répond vraiment
pas aux besoins, pas plus que la
nouvelle loi électorale d'ailleurs.
Et qu'est-il advenu des
référendums contraignants?

01.37 Eerste minister Guy Verhofstadt: (...)

01.38 Els Van Weert (VU&ID): Mijnheer de eerste minister, ik heb

deel uitgemaakt van de commissie voor de Politieke Vernieuwing en
ik weet hoe de kaarten liggen. Ik hoop dat u en uw meerderheid mij
positief verrassen, maar dan denk ik dat u toch nog eens een grondig
gesprek zal moeten hebben met uw collega's van de PS.

01.39 Eerste minister Guy Verhofstadt: Het is eigenlijk vrij

eenvoudig. Men kan dat nu niet verwezenlijken omdat het bedoelde
artikel niet voor herziening vatbaar is verklaard. Wij zullen wel een
verklaring maken waardoor het mogelijk wordt. Al wat wij konden
verwezenlijken met betrekking tot wat wij waren overeengekomen,
hebben wij gedaan: de halvering van de lijststem, de rechtstreekse

01.39 Eerste minister Guy

Verhofstadt: premier ministre:
Nous ne les avons pas encore mis
en place parce que l'article
constitutionnel concerné ne
pouvait être révisé. Nous avons

CRIV 50

PLEN 272

09/10/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

verkiezing van de burgemeester. Wij hadden die afspraak en door de
regionalisering zal dat nu op regionaal vlak worden verwezenlijkt. Als
ik zie welke plannen er ook in het Zuiden van het land bestaan, dan
zal dat nog vrij snel zowel in Vlaanderen als in Wallonië worden
gerealiseerd.

réalisé toutes les réformes que
nous avons pu mener à bien.

01.40 Els Van Weert (VU&ID): Mijnheer de eerste minister, ik zal

daar één antwoord op geven. Over bepaalde punten waarvoor u in
deze legislatuur niets kunt doen, hebt u een nachtelijk akkoord
gesloten, bijvoorbeeld over de paritaire Senaat. U had net zo goed
een akkoord kunnen sluiten over de bindende referenda. U hebt dat
niet gedaan omdat u weet dat daarover geen akkoord te sluiten valt.
Ik heb uren vergaderd in de commissie voor de Politieke Vernieuwing
en ik heb duidelijk het njet van de PS gehoord. Dat is een veto van
de PS. We zullen de lijst zien.

01.40 Els Van Weert (VU&ID):

Vous avez pu conclure un accord
nocturne sur de multiples points
mais pas sur les référendums
contraignants pour la bonne et
simple raison que le PS y est
opposé.

01.40 Eerste minister Guy Verhofstadt : Ik zal hen wel overtuigen.

01.41 Guy Verhofstadt, premier

ministre: Je parviendrai bien à les
convaincre.

01.42 Els Van Weert (VU&ID): Ik hoop het voor u.

01.42 Els Van Weert (VU&ID):

Je l'espère.

01.43 Yves Leterme (CD&V): Ik wil aan de opsomming van de zeer

consequente, beginselvaste realisaties in het kader van de politieke
vernieuwing die de eerste minister heeft gemaakt de afschaffing en
invoering van de opvolger binnen de termijn van een jaar toevoegen.
Ik vind dat dit erbij moet, ik vind dit een prestatie op wereldniveau.

01.44 Eerste minister Guy Verhofstadt: (...)

01.45 Els Van Weert (VU&ID): U moet het spel spelen volgens de

regels zoals ze door de meerderheid worden bepaald.

Inspraak is voor ons belangrijk. Wij gaan zelfs verder, wij gaan het
over onze prioriteiten hebben. Laat staan dat er sprake is van de
burger als echte coproducent van het beleid in een echte dialoog met
de vertegenwoordiging zoals wij dat voorstaan.

Budgettaire excuses liggen hiervoor nochtans niet meteen voor het
grijpen.

Voorts pleiten wij voor een communautaire politiek die niet vertrekt
van een struisvogelaanpak. Het ontkennen van communautaire
breuklijnen is wellicht de meest dwaze houding die u zichzelf kunt
aanmeten. Ze minimaliseren is evenmin een stap in de goede
richting. De problemen aanpakken als ze zich stellen, luidde het bij
uw voorganger. Welnu, mijnheer de eerste minister, de
communautaire problemen doen zich voor, maar u pakt ze helaas
niet aan.

Justitie, mobiliteit, werkgelegenheid, zelfs buitenlands beleid, al te
vaak liggen communautaire geschillen aan de basis van inertie of
grijze compromissen. Defederalisering van diverse
bevoegdheidsdomeinen is voor Spirit geen ideologisch dogma, maar
een zaak van bestuurlijke efficiëntie. De door u zo betrachte
Belgische modelstaat zal er een zijn waarin gemeenschappen en

01.45 Els Van Weert (VU&ID):

Notre parti préconise une
approche réaliste des problèmes
communautaires mais votre
gouvernement pratique la
politique de l'autruche. Des
problèmes existent bel et bien
mais vous ne voulez pas les
affronter. Pourtant, cela ne vous
coûterait rien de vous intéresser à
cette question prioritaire. Au
contraire, cela ne pourrait que
vous rapporter de l'argent. En tant
que libéraux de gauche, nous
croyons certes en l'esprit
d'entreprise et en de bonnes
bases économiques mais la
solidarité est, selon nous,
également importante.

09/10/2002

CRIV 50

PLEN 272

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

gewesten veel meer nog dan nu het geval is, zelf oordelen en een
beleid voeren in een geest van wederzijds respect en solidariteit.

De tijd van communautaire loopgraven waarnaar u in uw
beleidsverklaring verwijst behoort voor de meeste politici en politieke
partijen inderdaad en gelukkig maar tot het verleden. Het
tegengestelde van een communautaire stellingenoorlog is evenwel
geen Belgische Staat die hardnekkig al zijn bevoegdheden
vasthoudt, maar een confederaal model waarin Vlamingen en Walen
in alle vriendschap bepalen welke bevoegdheden zij nog samen
willen uitoefenen. Ook deze prioriteit, mijnheer de eerste minister,
hoeft geen geld te kosten. Integendeel, zij zal u aardig wat centjes
opleveren.

Ten slotte, geloven wij, links-liberalen en dat zal u misschien
verbazen in ondernemerschap en in de veerkracht van de
samenleving. Solidariteit en zorg voor de zwakkere groep in onze
samenleving behoeven een gezonde economische basis. Ik vermoed
dat wij het daarover eens zijn.

01.46 Hugo Coveliers (VLD): Mevrouw Van Weert, heb ik goed

begrepen dat u zich links-liberaal noemt?

01.47 Els Van Weert (VU&ID): Absoluut.

01.48 Hugo Coveliers (VLD): Kunt u mij eens uitleggen hoe u dat

laat rijmen met het socialisme?

01.48 Hugo Coveliers (VLD):

Comment conciliez-vous
libéralisme de gauche et
socialisme?

01.49 Els Van Weert (VU&ID): Mijnheer Coveliers, eigenlijk is dit

niet de geschikte plaats om daarover te discussiëren. U weet toch
beter dan wie ook wat een kartel is. Een kartel vormen betekent
samen een aantal doelstellingen formuleren en deze ook samen
trachten te bereiken, terwijl men voor het overige zijn eigen identiteit
en eigenheid behoudt. Niemand zal mij beletten om mijn standpunten
en mijn betoog te verdedigen. Dat zult u wel kunnen vaststellen,
althans als wij hier dan nog zitten.

01.49 Els Van Weert (VU&ID):

Dans un cartel, chacun des partis
conserve sa propre identité. Ou
seriez-vous convaincu qu'une
combinaison arc-en-ciel ne puisse
fonctionner?

01.50 Hugo Coveliers (VLD): Is dat geen hypocriete situatie?

01.51 Els Van Weert (VU&ID): Verkeren al de gemeenten die een

kartel sloten dan in een hypocriete situatie?

01.52 Hugo Coveliers (VLD): Ja.

01.53 Els Van Weert (VU&ID): Zo kan ik nochtans een hele lijst

opnoemen, mijnheer Coveliers. U moet wel opletten met wat u zegt.

01.54 Hugo Coveliers (VLD): Mevrouw Van Weert, u moet toch

toegeven dat de basislijnen van het liberalisme en van het socialisme
erg verschillen van elkaar qua maatschappijvisie. Deze basislijnen
zijn weliswaar waardevol en het is trouwens niet mijn bedoeling mij
uit te spreken over de gehanteerde waarden. Hoe die waarden echter
kunnen worden samengebracht, niet in een regering, maar in een
beweging, in een politieke partij die ze samen aanbiedt aan de
kiezer, dat is mij een raadsel.

CRIV 50

PLEN 272

09/10/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

01.55 Els Van Weert (VU&ID): Mijnheer Coveliers, volgens uw

redenering kan paars-groen eigenlijk niet.

01.56 Hugo Coveliers (VLD): Ik heb het niet over een

meerpartijenregering.

01.57 Els Van Weert (VU&ID): Wij zullen toch ook niet

samensmelten tot een politieke partij, mijnheer Coveliers. Bij
kartelvorming worden alleen samen een aantal doelstellingen
bepaald.

01.58 Hugo Coveliers (VLD): Uw denkfout is dat u een regering

met een politieke partij vergelijkt, maar dat is niet hetzelfde. Een
regering is een tijdelijk verbond waarbij op basis van akkoorden
wordt getracht wat overeengekomen is gedurende vier jaar uit te
werken.

01.58 Hugo Coveliers (VLD):

Votre raisonnement n'est pas
correct. Un gouvernement est une
alliance temporaire entre partis
idéologiquement différents.

01.59 Els Van Weert (VU&ID): Dat weet ik ook wel.

01.60 Hugo Coveliers (VLD): Een politieke partij is een

verzameling van personen met dezelfde maatschappelijke visie.

01.60 Hugo Coveliers (VLD): Un

parti est une alliance de membres
partageant une même conception
de la société.

01.61 Els Van Weert (VU&ID): Mijnheer Coveliers, het is niet nodig

mij een cursus te geven. Het gaat trouwens niet over een politieke
partij, maar over een kartel. Bij kartelvorming bepaalt men samen
een aantal concrete doelstellingen voor een volgende periode. Dat
weet u toch ook?

In feite, mijnheer Coveliers, leidt u de aandacht af van het onderwerp
waarover wij het hadden, met name de regeringsverklaring. Het ging
niet over de lijst waarop ik volgend jaar zal verschijnen.

01.61 Els Van Weert (VU&ID): Il

ne s'agit pas d'un parti mais d'un
cartel.

01.62 Gerolf Annemans (VLAAMS BLOK): Mevrouw Van Weert,

sta mij toe even de puntjes op de i te zetten.

Het model-Anciaux aan SP-kant is dus toch iets ingewikkelder dan
het model-Borginon aan de VLD-kant? Ik zie immers mijn goede
Antwerpse collega bij al wat de eerste minister zegt, zelfs bij de
meest onwaarschijnlijke uitspraken, steeds in de handen klappen.
Dat is uiteraard zijn goed recht.

01.63 Els Van Weert (VU&ID): Wij zijn vernieuwend en

vooruitstrevend. Wij brengen dingen binnen in onze politieke cultuur
die misschien niet evident zijn, maar u zult zien dat het model voor
de toekomst heel verrijkend kan zijn.

01.64 Joos Wauters (AGALEV-ECOLO): U zegt dat u naar een

kartel wilt gaan. Ik begrijp nog dat u de term links gebruikt, maar de
term liberaal versta ik niet.

01.65 Els Van Weert (VU&ID): Ik bedoel het in progressieve zin. Ik

spreek over liberaal-vrijdenkend.

01.66 Joos Wauters (AGALEV-ECOLO): Links-progressief klinkt al 01.66 Joos Wauters (AGALEV-

09/10/2002

CRIV 50

PLEN 272

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

beter, maar u hebt een communautair discours afgestoken. U vond
dat van fundamenteel belang. Is dat het cement waarmee u het
kartel vormt?

ECOLO): Quel est, en réalité, le
ciment de votre cartel?

01.67 Els Van Weert (VU&ID): U moet dat beoordelen op het

moment dat wij onze gemeenschappelijke doelstellingen zullen
formuleren. Dan zult u zien in welke mate een evolutie kan worden
vastgesteld.

Mijnheer de voorzitter, ik ben bijna aan het einde van mijn discours.

Als links-liberalen geloven wij in ondernemerschap en in de
veerkracht van een samenleving. Solidariteit en zorg voor de
zwakkere groepen behoeven een gezonde economische basis. Ik
vermoed dat wij het daarover eens kunnen zijn. Maar laten we wel
wezen, het zullen niet de laatste procenten belastingverlaging voor
de hoogste inkomens zijn die de nodige zuurstof in onze economie
zullen pompen. Met die kleine procenten op de hele hoge inkomens
kan men wel een heel pak zaken meer realiseren voor grotere
groepen mensen met lage inkomens. Het ontgoochelt ons dat u deze
keuze niet hebt durven maken.

Mijnheer de eerste minister, ik had eigenlijk nog iets willen zeggen
over de film die u gisteren hebt gezien op het Internationaal
Filmfestival, waarin een zekere symboliek zat. Ik spreek over de film
Hop. Op welke manier kan een jager een olifant vangen? Ik weet niet
of u zich dat herinnert. Ik moet op mijn woorden letten. Men pakt de
olifant vanonder met een touw aan... Mag ik dat woord hier
gebruiken?

01.67 Els Van Weert (VU&ID):

Nous croyons donc en l'esprit
d'entreprise et en la solidarité. S'il
le voulait vraiment, le
gouvernement pourrait faire
beaucoup pour les plus faibles
revenus avec seulement quelques
pour cent de charges
supplémentaires pour les
entrepreneurs ou les revenus
élevés. Nous regrettons que le
gouvernement laisse passer cette
occasion.

01.68 Eerste minister Guy Verhofstadt: Let op. U begint seksistisch

te worden.

01.69 Els Van Weert (VU&ID): Ik ga het niet doen.

01.70 Eerste minister Guy Verhofstadt: Ik heb Hop gezien en ik

weet hoe die olifant is gevangen.

01.71 Els Van Weert (VU&ID): Een samenleving is niet zoals een

olifant.

01.72 Eerste minister Guy Verhofstadt: Zou u graag de koord

vasthouden? Is het dat wat u wilt zeggen?

01.73 Els Van Weert (VU&ID): Neen, absoluut niet.

De voorzitter: Mevrouw Avontroodt, u hebt het woord. U zult vandaag de voorlaatste spreker zijn.

01.74 Joos Wauters (AGALEV-ECOLO): Ik heb dat verhaal van die

olifant niet begrepen, mijnheer de voorzitter.

01.75 Yolande Avontroodt (VLD): Mijnheer de voorzitter, mijnheer

de eerste minister, mijnheer de minister, collega's, zoals
aangekondigd door mijn goede collega Hugo Coveliers, krijg ik nu de
kans om de accenten met betrekking tot de sociale zekerheid in het
bijzonder de ziekteverzekering met heel mijn hart te verdedigen.

01.75 Yolande Avontroodt

(VLD): Je tiens à rappeler que ce
gouvernement a prévu des
moyens supplémentaires pour
l'assurance maladie

CRIV 50

PLEN 272

09/10/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

01.76 Joos Wauters (AGALEV-ECOLO): Mijnheer de voorzitter, de

vraag rijst of hier ook een kartel in de maak is.

01.77 Yolande Avontroodt (VLD): Helemaal niet. Integendeel.

Absoluut niet, mijnheer Wauters.

Er is iets dat u in de politiek moet leren: dat is nooit de waarheid
zeggen of altijd de waarheid zeggen, anders kan men niet onthouden
wat men ooit heeft gezegd. Dat is heel belangrijk.

(...)

Nee, de eerste minister heeft daarin absoluut geen lessen te krijgen!
Integendeel, mijn voorbeeld is de eerste minister.

(...)
Mijnheer Leterme, u stoort niet, want ik reken erop dat er daardoor
wat ambiance in het halfrond ontstaat.

Alle gekheid op een stokje, anno 2002 moet de Staat bezuinigen en
toch is de regering erin geslaagd om voor de gezondheidszorg extra
middelen vrij te maken. Dat is nodig.

Ik zal even een zijsprong maken naar het Nederlandse voorbeeld. De
Nederlandse regering heeft in haar beleidsverklaring 2,5% groei
ingeschreven en daarbovenop heeft zij daar een enveloppe van
ongeveer 1 miljard euro klaar voor.

(...)

Mijnheer Leterme, ik denk dat u dat niet zult aanvechten. Ik maak de
vergelijking, omdat men er soms toch wel met de grove borstel
overheen gaat. Mijnheer Leterme en collega's van de oppositie, ik
heb u niet horen vernoemen welke positieve maatregelen er hier op
dat vlak zijn genomen. Ik heb het hier duidelijk over het verzoenen
en het hand in hand gaan van maatregelen om de economie te
stimuleren en om het zorgaanbod te bewaken. Dat is exact de
synthese van wat de regering doet.

Collega's, het resultaat moet gemeten worden in termen van
gezondheidswinst. Dat is een ander soort winst misschien dan andere
collega's naar voren wensen te schuiven. Die gezondheidswinst
bestaat niet alleen in het aantal levensjaren, die wij vandaag kunnen
verlengen, maar vooral in de kwaliteit van die levensjaren die wij aan
de levensduur van onze burgers willen toevoegen. Dat is de
doelstelling. Die zullen wij kunnen verwezenlijken met die terechte
injectie in de ziekteverzekering.

Onze partij is er alleszins voorstander van dat de middelen rationeel
en efficiënt worden besteed. Hoe moet dat dan? Collega's, u weet
dat er zal moeten worden bespaard, gezalfd en "geluxeerd" op
bepaalde terreinen. Luxeren betekent ontwrichten.

Bepaalde sectoren uit de gezondheidssector worden geluxeerd.

(...): (...)

01.77 Yolande Avontroodt

(VLD):.Une des mesures positives
de ce budget injustement décrié
est l'augmentation du budget
alloué aux soins de santé. Le
résultat devra être évalué à l'aune
d'un gain pour la santé publique et
plus particulièrement d'un
accroissement de la qualité des
dernières années de vie des
citoyens. Il s'agit donc de
dépenser à bon escient l'injection
de capital.

09/10/2002

CRIV 50

PLEN 272

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

01.78 Yolande Avontroodt (VLD): Helemaal niet. Hugo ziet er heel

wakker en alert uit. Ik vind trouwens dat hij er zeer fotogeniek uitzag
op die foto. (Applaus)

Ik zou nog een element willen toevoegen aan de stijging van de
behoeften. Er is de vergrijzing, er is de technologie, maar er is vooral
de vraag van de patiënt. Meer en meer zullen de volksgezondheid en
het gezondheidsbeleid consumer-driven worden. Wij kunnen er niet
omheen. De patiëntenrechten vormen een van de voorbeelden die
aan die behoeften beantwoorden. Dat heeft echter ook zijn
consequenties. Vandaar dat ik en mijn partij het betreuren dat we in
de gezondheidssector te veel een budgettair beleid moeten voeren,
in plaats van een beleid dat is gesteund en gestoeld op
gezondheidsdoelstellingen health targets, mijnheer Leterme. Dat is
wat wij nodig hebben.

In de commissie hebben wij reeds herhaaldelijk de aandacht van
minister Vandenbroucke gevraagd om de oprichting van het
kenniscentrum te realiseren. Dat is een goede zaak ik hoor het u
graag zeggen. Het kenniscentrum, collega's, zal ook het
gezondheidsbeleid objectiveren. Men heeft al te snel de mond vol
van overconsumptie en van de regionale en interregionale
verschillen. Dat is juist, ik zal dat niet ontkennen. Wij hebben echter
absoluut nood aan die objectieve gegevens om niet alleen
referenties te hebben voor een doelmatig beleid, maar vooral ook om
een beleid te kunnen voeren waarin de gezondheidsdoelstellingen
vooropstaan, gebaseerd op evidentie. Ik wil nogmaals een lans
breken opdat we onze middelen op een efficiënte manier besteden
en ons niet laten leiden door hetgeen niet op evidentie is gebaseerd.
Met name aan de alternatieve praktijken kunnen we onze middelen
vandaag niet spenderen.

Dat kenniscentrum zou beleidsondersteunend moeten zijn. Het is de
bedoeling dat men gegevens levert die voor iedereen en voor de
hele sector zijn aanvaard.

01.78 Yolande Avontroodt

(VLD): La demande des patients
doit être au centre des
préoccupations. Je déplore que la
politique soit encore trop axée sur
l'équilibre budgétaire et trop peu
sur les besoins des
consommateurs. La création du
centre du savoir apportera des
changements dans ce domaine.
La politique de la santé s'en
trouvera objectivée et cela
permettra de mener une politique
en fonction de thèmes liés à la
santé. Il importe de dépenser
efficacement les moyens
disponibles. Les médecines
alternatives ne peuvent être
financées parce que leur validité
n'est pas prouvée
scientifiquement.

01.79 Joos Wauters (AGALEV-ECOLO): Mevrouw Avontroodt, ik

heb u niet goed begrepen. U zegt dat alternatieve praktijken en
alternatieve geneeswijzen voor u niet aan de orde zijn?

01.79 Joos Wauters (AGALEV-

ECOLO): Selon vous, il n'y aurait
donc pas de place pour les
médecines et les médicaments
alternatifs ?

01.80 Yolande Avontroodt (VLD): Mijnheer Wauters, ik herhaal dat

als we de middelen efficiënt willen besteden en als een
kenniscentrum moet objectiveren wat nuttig en noodzakelijk is, er
geen middelen moeten gaan naar de terugbetaling van alternatieve
geneesmiddelen, zolang die niet op wetenschappelijke basis gegrond
zijn.

01.80 Yolande Avontroodt

(VLD): Le centre de connaissance
des soins médicaux doit objectiver
les informations. Tant que les
médecines alternatives n'auront
pas été reconnues
scientifiquement, elles ne pourront
faire l'objet d'un remboursement.
Il s'agit d'une des missions du
centre d'examiner plus en détail
ces médecines alternatives. Cette
matière concerne les fonds de
l'INAMI et ceux-ci doivent être
utilisés rationnellement.

CRIV 50

PLEN 272

09/10/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

01.81 Joos Wauters (AGALEV-ECOLO): (...) geneesmiddelen, of

ruimer dan geneesmiddelen, alternatieve geneeswijzen bestaan ook.

01.82 Yolande Avontroodt (VLD): Mijnheer Wauters, ik zal het nog

eens herhalen. Het kenniscentrum zal precies die expertise in huis
moeten halen om beleidsondersteunende maatregelen, om
beleidsondersteunende studies te kunnen leveren teneinde de
middelen te besteden aan datgene wat wetenschappelijk verantwoord
is.

01.83 Joos Wauters (AGALEV-ECOLO): Alternatieve geneeswijzen

kunnen daarvan deel uitmaken.

01.83 Joos Wauters (AGALEV-

ECOLO): Je ne suis pas certain
que rien ne puisse être réalisé
dans le domaine des médecines
alternatives.

01.84 Yolande Avontroodt (VLD): Als daar wetenschappelijke

evidentie voor is, dan zal dat onmiddellijk terugbetaald kunnen
worden. Wij zijn zo streng, wij maken de opleidingen hoe langer hoe
moeilijker. Wij leggen de lat altijd hoger inzake de belasting voor de
zorgverstrekkers. Ik vind het dan ook evident dat men zich in eerste
instantie daarop moet baseren. De middelen moeten rationeel en
doelmatig aangewend worden, dus in termen van gezondheidswinst,
mijnheer Wauters.

01.85 Joos Wauters (AGALEV-ECOLO): (...) dat voorzag, maar

soms met haken en ogen aan elkaar hing, maar dat daarvan niets
kan worden uitgevoerd, mevrouw Avontroodt?

01.86 Yolande Avontroodt (VLD): Ik hoop, mijnheer de eerste

minister, dat het kenniscentrum er vooralsnog komt en dat het zo
snel mogelijk operationeel zal zijn.

01.87 Eerste minister Guy Verhofstadt: U weet dat het in de

Gezondheidswet zat in zijn geheel, en dat wij om geen tijd te
verliezen, het gesplitst hebben in twee delen. Het ene deel is voor
het verlof gekomen, namelijk de maatregelen die nodig zijn om ook
volgend jaar binnen de budgetten te blijven. Het tweede deel komt in
de komende weken.

01.87 Guy Verhofstadt, premier

ministre: Le centre du savoir verra
le jour. Les implications
budgétaires de cette mesure ont
déjà été abordées avant les
vacances parlementaires. Quant à
son contenu, il sera examiné au
Parlement au cours des
prochaines semaines.

01.88 Joos Wauters (AGALEV-ECOLO): Mijnheer de eerste

minister, het is vandaag als ontwerp toegekomen, wij hebben het
ontvangen. Het is belangrijk dat wij aan dat kenniscentrum werken.
Het kenniscentrum kan inderdaad informatie verzamelen, maar voor
mij dan ook in de totaliteit van de geneeswijzen. Ik hoorde bij
mevrouw Anvontroodt het accent alleen op de klassieke
geneeskunde.

01.88 Joos Wauters (AGALEV-

ECOLO): J'ai reçu aujourd'hui le
projet relatif au centre du savoir
mais ce qui m'importe, c'est
l'ensemble de toutes les
médecines. Or Mme Avontroodt
ne parle que de la médecine
classique.

01.89 Yolande Avontroodt (VLD): Mijnheer Wauters, ik zal

nogmaals herhalen wat ik gezegd heb. Het gaat om het besteden van
de middelen, dus om het opnemen in het RIZIV-budget van de
alternatieve geneeswijzen.

09/10/2002

CRIV 50

PLEN 272

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Volgens mijn informatie is dat tot op heden onmogelijk omwille van
het gebrek aan wetenschappelijke evidentie, niet alleen in België
maar ook in Europa.

01.90 Joos Wauters (AGALEV-ECOLO): Mevrouw Avontroodt, in

de commissie liggen een aantal ontwerpen klaar om voor bepaalde
aspecten uitvoering te geven aan de wet-Colla.

01.91 Yolande Avontroodt (VLD): Mijnheer Wauters, het gaat heel

duidelijk over het RIZIV-budget. Wat de andere teksten betreft,
zullen we de kans krijgen ze in de commissie te bespreken.

De aanvullende middelen van minister Vandenbroucke gaan terecht
grotendeels naar de ouderenzorg en de eerstelijnszorg, met name de
huisartsen en de herwaardering van de huisartsgeneeskunde. Wat de
ouderenzorg betreft, breek ik een lans voor extra aandacht voor de
zorg aan dementerenden. Men hoort vaak dat de civilisatie van een
bevolking te meten is aan de zorg die een samenleving besteedt aan
haar ouderen en dementerenden. Daarom vind ik extra aandacht
voor de dementerenden een terechte keuze is. Nieuwe zorgvormen
zoals de kortopvang, de dag- en nachtopvang maar ook het
geriatrisch dagziekenhuis moeten hierin hun plaats krijgen.

Vierde punt is de herwaardering van de huisartsgeneeskunde.
Alhoewel dokter Valkeniers hierop uitgebreid zal ingaan, wens ik te
beklemtonen dat er nog veel werk op de plank is. Nog dringender
dan de herwaardering van de lonen is het terugschroeven van de
administratieve belasting. Ze lopen letterlijk gebukt onder de
papieren. Ooit ben ik naar de commissie gekomen met een stapeltje
papieren om minister Vandenbroucke te tonen wat de huisartsen
meenemen op huisbezoek. Sindsdien is het stapeltje dubbel zo groot
geworden. Wat dit punt betreft, is tot op heden onvoldoende resultaat
geboekt. Minister Vandenbroucke heeft wel beloofd dat het een van
de eerste prioriteiten zal zijn.

De afschaffing van de controle a priori en de vervanging ervan door
een controle a posteriori komt, mijns inziens, volledig tegemoet aan
de wet op de patiëntenrechten die onder meer handelt over informed
consent. Dit houdt in dat de patiënt moet geïnformeerd zijn over de
tarieven van de medicatie en over de implicaties en de complicaties
die zich kunnen voordoen als men niet voldoet aan een aantal
onderzoeken.

Het probleem van de kinesisten is overduidelijk bekend. De concrete
voorbeelden bewaar ik voor minister Vandenbroucke.

Ik wil toch wijzen op de absolute noodzaak om de nomenclatuur ik
heb het over de F- en E-lijst conform de realiteit te maken. Eén
voorbeeld wil ik daarbij wel kwijt. Wie een heelkundige behandeling
ondergaan heeft bij een orthopedist, mag zestig keren naar een
kinesist gaan. Gebeurt dezelfde ingreep daarentegen door een
neurochirurg, waarvan toch niet kan worden gezegd dat het een
minder performante prestatie of minder innovatieve techniek is, dan
komt de patiënt niet in aanmerking voor dezelfde behandelingen bij
de kinesist. Een aantal scheeftrekkingen moet dus dringend worden
rechtgetrokken.

01.91 Yolande Avontroodt

(VLD): Les moyens
complémentaires du ministre
Vandenbroucke seront
essentiellement affectés aux soins
pour les personnes âgées et aux
généralistes. Le ministre a eu
raison de mettre l'accent sur les
personnes atteintes de sénilité. Et
il importe de simplifier les
tracasseries administratives
imposées aux généralistes.

Les difficultés des
kinésithérapeutes sont bien
connues. Les anomalies des listes
E et F doivent être éliminées.

(VLD): Par ailleurs, je souhaite
une nouvelle fois plaider en
faveur de l'assurance
responsabilité qui doit permettre
de lutter contre la judiciarisation
des pratiques médicales.

J'ai eu récemment l'occasion de
m'entretenir avec des médecins
des Pays-Bas et du Royaume Uni
qui ont plaidé avec insistance
pour que la Belgique ne commette
pas les mêmes erreurs que celles
qui ont été commises dans leur
pays dans le cadre de la réforme
des soins de santé.
L'augmentation actuelle du budget
garantit l'accessibilité et la qualité
de notre système de soins de
santé. J'attends, en cette matière,
les propositions concrètes de M.
Leterme. Mener une opposition
constructive constitue une attitude
riche en enseignements qui sera
accueillie avec gratitude par la
population.

CRIV 50

PLEN 272

09/10/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Mijnheer de eerste minister, voor het volgende punt, het probleem
van de aansprakelijkheidsverzekering, wil ik mij vooral tot u richten.
Ik zie al dat u enthousiast knikt en dat verheugt mij. U vermeldt het
wel al in uw tekst, maar sta me toch toe om daarvoor nog eens een
lans te breken. Het is namelijk een essentieel onderdeel als wij niet
bij een juridisering van de medische praktijk willen uitkomen. Ik
verwijs naar het wetgevende initiatief van collega Bacquelaine
terzake dat wij vanuit onze fractie zullen ondersteunen.

Voor het volgende puntje kijk ik alweer even over het muurtje.
Afgelopen week bevond zich in Antwerpen een internationaal
gezelschap, waaronder Al Gore, voor het internationaal congres van
de diamantairs. Ik zal Al Gore niet citeren voor zijn expertise inzake
gezondheidszorg. Ik had echter de kans om daar met een aantal
buitenlanders te praten, zowel met Nederlanders als Britten. Toen ik
hun zei dat ik geneesheer en parlementslid was, suggereerden zij om
de gezondheidszorg toch niet te organiseren zoals bij hen. Zowel in
Groot-Brittannië als in Nederland bestaat er een probleem van
toegankelijkheid. Wij hadden geconfronteerd kunnen worden met een
begrotingsprobleem. Dankzij de verhoging echter die de regering
heeft beslist, zullen wij Nederland en Groot-Brittannië de loef kunnen
blijven afsteken. Wij zullen bij de top van de landen kunnen blijven
wat de toegankelijkheid en de kwaliteit van de ziekteverzekering
betreft. Ik kan u verzekeren dat het voor die mensen...

01.92 Yves Leterme (CD&V): (...)

01.93 Yolande Avontroodt (VLD): Mijnheer Leterme, ik weet niet

veel, maar ik denk wel dat ik wat de gezondheidszorg betreft weet
waarover ik spreek. Ik ben altijd bereid om bij te leren. Daar heb ik
geen enkel probleem mee. Ik wacht dan echter wel op de voorstellen
die u als alternatief zult bieden. Constructief oppositie voeren loont.
Ik kan daarvan getuigen. Ik heb vier jaar constructief oppositie
gevoerd en ik heb daar heel veel van geleerd.

De toon waarmee wij de bevolking aanspreken zal veel meer
uitnodigend klinken indien wij op een constructieve manier
voorstellen formuleren. De mensen hebben geen boodschap aan een
discours waarbij alles wordt afgebroken.

01.94 Yves Leterme (CD&V): Laat de mensen daar zelf over

oordelen.

01.95 Yolande Avontroodt (VLD): Natuurlijk laten wij de mensen

daar zelf over oordelen, maar die ervaring en uw gedachtegoed
moeten zich kunnen terugvinden in wat ik nu zeg.

Het volgende luikje van mijn uiteenzetting wil een uitnodiging zijn,
zowel aan deze Kamer, als aan de regering, om, zoals onder meer
door het VBO wordt gevraagd, een breder maatschappelijk debat te
voeren rond gezondheidszorg en rond de responsabilisering van de
patiënt. Zoals ik al zei zal de gezondheidszorg de komende jaren
consumer driven zijn, wat ook de noodzaak inhoudt van een stuk
responsabilisering.

Ik begrijp niet maar ik moet het nog verder bestuderen dat de
regering een fiscale gunstmaatregel rond collectieve

01.95 Yolande Avontroodt

(VLD): Je lance un appel en
faveur de l'organisation d'un vaste
débat de société sur les soins de
santé et la responsabilité du
patient. Si les soins de santé sont
davantage axés sur le patient,
celui-ci devra également
témoigner d'un plus grand sens
des responsabilités. Je ne
comprends pas que l`assurance
hospitalisation collective puisse
être remise en question. Une telle
attitude équivaut à adresser un

09/10/2002

CRIV 50

PLEN 272

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

hospitalisatieverzekering op de helling zou zetten. Ik zal dat nog
verder moeten nakijken, maar het zou neerkomen op een fout
signaal aan de vele werknemers die tot vandaag de kans hebben om
in die collectieve verzekering te stappen.

Ik kom tot een laatste punt en daarmee wil ik besluiten. De grootste
meerwaarde van die verruiming van de begroting vinden wij terug in
het vooruitzicht van de burgers van dit land en het recht dat zij zullen
krijgen op innovatie, op innoverende therapieën en dat zij niet zullen
verstoken blijven van de nieuwe technologieën. Als er één terrein is
waar de wetenschap dag na dag nieuwe ontdekkingen doet en
nieuwe mogelijkheden aftast, continu haar grenzen verleggend, is het
precies de gezondheidssector. De Belgen hebben dat zeker
begrepen, wat ook wordt aangetoond door de meest recente
bevragingen.

Ook de VRIND-indicatoren de Vlaamse Regionale Indicatoren
maken van de gezondheidszorg een eerste prioriteit. Gezondheid en
economie zijn belangrijk; "een goede gezondheid zorgt voor een
goede economie en een goede economie garandeert een goede
gezondheid", woorden van Gro Harlem Brundtland van de
Wereldgezondheidsorganisatie en niet één iemand kan daar een
speld tussen krijgen.

De perspectieven die het onderzoek naar stamcellen, klonen en het
menselijk gnoom tussen dit en tien jaar zullen bieden, zijn
uitdagingen waar België niet achterop mag blijven, het zijn
uitdagingen waar de Belgen recht op hebben en dat vergt ook
middelen. Het is een kwestie van aanpakken; veiligheid en
zorgverstrekking hand in hand, een verruiming en een goede
gezondheidszorg, niet ondanks, maar dankzij de VLD in de regering.
Economie en zorgverstrekking zullen beiden zuurstof krijgen en zo,
collega's, kunnen wij een samenleving opbouwen die de moeite
waard is, in solidariteit en met het recht op vooruitgang, dag na dag.

signal erroné à la population. Je
me manquerai pas d'approfondir
ce dossier.

Pour conclure, la principale plus-
value de cette majoration du
budget est que nos citoyens
pourront bénéficier des techniques
et des thérapies les plus récentes.
Ils sauront apprécier cette
avancée: tous les indicateurs
démontrent que les
préoccupations primordiales de la
population sont la santé et
l'économie. Et une économie
florissante permet des soins de
santé performants.

Le clonage, les cellules-souches,
le génome humain: tous ces défis
ont un prix. La Belgique ne peut
pas être en reste dans ce
domaine.

Grâce à la présence du VLD dans
le gouvernement, la sécurité et les
soins de santé vont de pair, des
moyens sont injectés dans
l'économie et dans les soins de
santé, de sorte que la société peut
s'épanouir et que le progrès
reprend ses droits.

01.96 Marie-Thérèse Coenen (ECOLO-AGALEV): Monsieur le

président, je vais vous décevoir mais j'avais envie de régler un petit
compte avec le président de la Chambre, M. De Croo!

Le président: Madame, vous n'avez pas de chance mais si vous le souhaitez, on peut reporter votre
intervention à demain après-midi!

01.97 Marie-Thérèse Coenen (ECOLO-AGALEV): Monsieur Denis,

je sais que tout est enregistré et donc je sais aussi que je fais partie
de l'histoire!

Le président: De toute façon, nous lui ferons part de tout ce que vous direz ce soir!

01.98 Marie-Thérèse Coenen (ECOLO-AGALEV): Je sais aussi

que les archives de la Chambre sont d'importance!

Monsieur le président, monsieur le premier ministre, je voudrais vous
dire sincèrement que si ce budget est un budget en équilibre et
vous l'avez chanté sur tous les toits et sous toutes les formes
possibles au cours de votre déclaration, monsieur le premier ministre
il réclame néanmoins des efforts. Au sein de l'opposition, beaucoup
vous ont dit quels étaient ces efforts à faire.

01.98 Marie-Thérèse Coenen

(ECOLO-AGALEV): Ik ben
ontgoocheld door het vertrek van
voorzitter De Croo, want ik heb
met hem nog een klein eitje te
pellen. De begroting die de
regering ons voor 2003 voorlegt,
is weliswaar in evenwicht, maar is
ook de vrucht van vele

CRIV 50

PLEN 272

09/10/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Bien que nous ne soyons plus très nombreux, je tiens à dire que les
administrations et les ministères seront sollicités. Tout le monde est
conscient du fait qu'il y a, d'une part, les dépenses liées au
fonctionnement de l'Etat et, d'autre part, les politiques de l'Etat pour
résoudre une série de problèmes qui se posent dans la société.

La Chambre et le Sénat ont été sollicités et c'est équitable. C'est
d'ailleurs la raison pour laquelle j'aurais voulu pouvoir discuter de
cela avec le président de la Chambre. En effet, comme
parlementaires nous sommes responsables et nous serons sollicités.
Et pour ma part étant questrice, je suis notamment responsable du
budget de la Chambre. A ce titre, monsieur le premier ministre, vous
trouverez en moi une alliée dans le cadre de la discussion du budget
2003. En effet, si nous demandons un franc aux fonctionnaires et
aux administrations de l'Etat, il est normal que nous demandions un
franc à nous, parlementaires, en tant qu'institution de l'Etat de
représentation et de démocratie politique, pour contribuer à l'effort
collectif.

Je regrette que M. le président, qui va recevoir la lettre du
gouvernement, ne soit pas présent pour nous entendre. Mais j'espère
que vous répercuterez les propos que j'ai émis en tant que questrice
de la Chambre.

inspanningen. De
overheidsbesturen zullen moeten
inleveren. Wel, ik zie niet in
waarom ook wij, parlementsleden,
ons steentje niet zouden kunnen
bijdragen. In mijn hoedanigheid
van quaestor, mijnheer de eerste
minister, zal ik in het raam van
deze begroting uw bondgenote
zijn.

01.99 Daniel Bacquelaine (MR): Monsieur le président, je voulais

simplement dire à Mme la questrice qu'il serait vraiment difficile
d'économiser encore un franc sur le buffet que l'on a eu ce soir.
(Rires sur les bancs)

01.99 Daniel Bacquelaine (MR):

Als u denkt dat u een frank zal
kunnen besparen op het buffet dat
we vanavond gekregen hebben,
dan vrees ik dat dat moeilijk
wordt.

01.100 Marie-Thérèse Coenen (ECOLO-AGALEV): Monsieur

Bacquelaine, le buffet de la Chambre est une question de politique
d'accueil des parlementaires et de la façon dont fonctionne notre
institution. Mais le budget de la Chambre, c'est bien plus que le
buffet de la Chambre. Le budget de la Chambre mérite également
toute notre attention. Je puis d'ailleurs vous dire qu'au cours du
collège des questeurs qui s'est tenu, aujourd'hui, j'ai demandé la
création d'une commission spécifique chargée d'étudier comment
répondre aux problèmes liés aux réunions tardives. En effet,
monsieur le premier ministre vous nous avez avertis que beaucoup
de travail nous attendait. Or on sait très bien que cela signifie
permettre à la majorité, à l'opposition, autrement dit au parlement de
faire son travail convenablement et ce en dehors, souvent, des
horaires normaux avec les conséquences que cela entraîne. Ce n'est
pas sur le buffet que l'on va faire des économies. En tant que
députée et citoyenne de ce pays, j'estime que si l'on demande 1%
d'économie à tous les ministères qui sont moins bien lotis que nous,
nous devons aussi pouvoir prévoir 1% d'économie dans notre budget
pour 2003.

En tant que questrice, je m'engage à faire ce travail. Je le ferai avec
l'administration de la Chambre, sans que vous, monsieur
Bacquelaine, soyez pénalisé. Il s'agit réellement d'une gestion forte,
responsable, de bonne gouvernance qui est d'ailleurs demandée par
le PRL et le VLD pour toutes les entreprises publiques autonomes qui
se trouvent sous son autorité, qu'il s'agisse de La Poste, de la SNCB,

01.100 Marie-Thérèse Coenen

(ECOLO-AGALEV): De begroting
van de Kamer is nog wel van een
andere orde dat het buffet van
vanavond.

Ik meen dat ook wij 1% kunnen
inleveren, en als quaestor verbind
ik mij ertoe die inspanning te
doen, omdat het een teken is van
goed beheer, zoals de MR en de
VLD dat van alle
overheidsbedrijven vragen.

09/10/2002

CRIV 50

PLEN 272

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

BIAC, Belgocontrol. Je ne parle pas de la Sabena qui était une
entreprise privée. Ce n'est pas la même chose qu'une EPA.

Monsieur Wauters, vous avez compris que je suis d'accord avec
vous. Si M. De Croo vous cause des problèmes, la Questure est à
vos côtés, notamment Mme Coenen du groupe Ecolo-Agalev qui fait
partie de la questure. Dans «De Morgen», le président a voulu nous
pendre au péristyle. Si vous assistez à notre pendaison, vous saurez
pourquoi! Ce n'est pas parce que votre micro a été éteint mais parce
je suis d'accord avec l'effort public que nous devons faire dans la
dotation que vous accordez à la Chambre.

(Applaudissements)
(Applaus)

Avouez que le succès est un peu mesquin. C'est toute la Chambre
qui devrait m'applaudir et non pas uniquement quelques membres.

Le président: Madame, venez-en aux dossiers et cessons de parler du buffet. Je pense que vous auriez
pu faire ces propositions dès 1999, il y a trois ans, puisque vous êtes questrice depuis cette date.

01.101 Marie-Thérèse Coenen (ECOLO-AGALEV): Non, je ne suis

pas questrice depuis 1999. J'accepte la proposition du gouvernement
de demander à la Chambre et au Sénat de participer à l'effort
général pour parvenir à l'équilibre budgétaire en 2003.

J'en arrive au deuxième point de mon intervention.

Sincèrement, monsieur le premier ministre, en ce qui concerne la
SNCB, je suis à la fois contente et méfiante. On donne d'un côté et
on surveille de l'autre. Nous sommes passés par toutes les phases.
Si je lisais la presse au jour le jour, je n'éprouverais que peur et
angoisse. J'avais l'impression d'assister à une dramaturgie face au
projet de budget qui nous était soumis.

Vous avez émergé comme le diable de sa boîte à surprises. Mme
Barzin dit que la personnalité qui l'impressionne le plus ici, c'est
Verhofstadt. Peut-être en effet! Car à entendre le ministre du Budget,
c'était la catastrophe et, finalement, ce n'était pas si grave que cela.
En ma qualité d'Ecolo, je suis enchantée que le gouvernement
maintienne sa position sur la problématique de la mobilité.

Au cours du troisième millénaire, la question de la mobilité sera
essentielle et le rail est important pour cette mobilité. Si nous voulons
respecter les grands accords de Johannesburg, de Kyoto et autres,
monsieur le premier ministre, le rail permet d'y répondre de manière
importante et durable. En cette matière, nous pouvons pousser un
véritable "ouf" de soulagement par rapport aux articles parus dans la
presse. Dans toute la presse, c'était la catastrophe, c'était la tempête,
il fallait réaliser des économies, se serrer la ceinture. Qui allait
payer? La SNCB!

Ensuite, le gouvernement s'est réuni et nous a livré des chiffres. En
1999, ce gouvernement a placé la mobilité parmi ses priorités sur la
mobilité. En 2000, le gouvernement, dans sa déclaration
gouvernementale, indiquait que le rail avait toute son importance et
qu'il fallait réinvestir. Aujourd'hui, l'équilibre budgétaire est difficile à
maintenir, il faut réaliser des économies. Je vous l'ai dit, la Chambre

01.101 Marie-Thérèse Coenen

(ECOLO-AGALEV): Ik ben geen
quaestor sinds 1999.

Wat de NMBS betreft ben ik
verheugd, maar blijf ik op mijn
hoede. Ondanks de alarmerende
persberichten over de NMBS,
komt de premier eens te meer
met verrassende oplossingen voor
de dag.

Ik ben blij dat de regering haar
beleid handhaaft en haar beloften
inzake mobiliteit houdt, mobiliteit
die in het derde millennium van
zeer groot belang wordt. Er is voor
het spoor een zeer belangrijke rol
weggelegd wanneer het erop
aankomt een duurzaam antwoord
te geven op de vragen van
Johannesburg, van Kyoto, enz.
De premier weet heel goed dat hij
de gevolgen van de begroting
2003 zal moeten dragen indien hij
na de verkiezingen opnieuw
eerste minister wordt. Hij zal geen
andere keuze hebben.

Daarnaast wil ik concrete
maatregelen ten voordele van de
reizigers.

De Staat heeft een inspanning
geleverd, nu moet het bedrijf werk
maken van een degelijk business
plan.

CRIV 50

PLEN 272

09/10/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

assumera sa part de l'effort comme n'importe quelle administration
publique.

Comment? Et bien, le rail a obtenu la garantie que c'était un mode
de déplacement dans lequel l'Etat continuait à investir malgré les
économies qu'il doit faire dans d'autres secteurs. Monsieur le premier
ministre, à cet égard, votre gouvernement a tenu ses promesses et
j'espère qu'il les tiendra encore à l'avenir.

2003 sera une année électorale et je crois savoir que M. Verhofstadt
a l'ambition d'être de nouveau à la tête du prochain gouvernement. Il
sait donc très bien que ce budget 2003, il devra l'assumer. Cela
représente une certaine garantie de la réalisation des engagements
qu'il prend aujourd'hui. Car si demain vous êtes de nouveau premier
ministre c'est tout à fait possible puisque votre parti prend de plus
en plus d'importance en Flandre , vous devrez assumer ce budget.
Vous n'êtes pas né de la dernière pluie, monsieur le premier ministre,
et vous savez très bien que ce à quoi vous vous engagez
aujourd'hui, vous devrez le réaliser en 2003 et, j'espère, en 2004 et
2005. Le rail mérite vraiment cet investissement.

Er zijn andere investeringen nodig
dan in megaprojecten, waarvan ik
mij afvraag tot welke prijs een met
welke bedoeling men ertoe beslist.
Het is niet dankzij de stations dat
de treinen rijden. Als men
Antwerpen wil ontsluiten, dan
heeft men sporen nodig, geen
nieuw station. Antwerpen heeft al
een station, een prachtig station
trouwens.

01.102 Guy Verhofstadt, premier ministre: (...)

01.103 Marie-Thérèse Coenen (ECOLO-AGALEV): Tout est

possible, monsieur Verhofstadt. Nous sommes dans un Etat fédéral.
La Flandre et la Wallonie sont des entités fédérées. Et je ne peux
pas dire que je vous souhaite un succès électoral dans le seul but de
voir le budget de la SNCB maintenu, ainsi que l'entièreté de ce que
vous avez promis pour 2003. Mais vous n'avez pas le choix,
monsieur le premier ministre. C'est ainsi que cela doit être. Si vous
voulez répondre à tout ce que vous avez promis, si vous voulez être
correct par rapport aux normes internationales, correct par rapport à
l'Europe, correct par rapport aux cheminots, vous devez accepter le
budget 2003 que vous avez monté. Et celui de 2003 comme celui de
2004. Vous n'avez pas le choix.

La presse n'est pas là pour dire si j'ai raison ou bien tort, ni pour être
témoin de ce que je vous ai dit ce soir. Mais dans un an, monsieur
Verhofstadt, ou dans six mois, au moment des élections, peut-être
me remercierez-vous de vous avoir donné ma confiance, que vous
êtes enchanté du résultat des élections. Mais je serai là aussi,
monsieur Verhofstadt, pour vous rappeler que vous avez dit que le
budget 2003 devait respecter le budget de la SNCB pour les
travailleurs et pour les usagers.

On a tendance à oublier les usagers. Les syndicats sont là et ils sont
forts. La direction dit qu'elle a besoin d'argent pour ses
investissements. Les Régions veulent des trains à toutes les heures
de nuit et de jour. Mais, finalement, les usagers ont aussi le droit à la
parole et ce sont nos électeurs. Je veux voir des concrétisations en
2003 en faveur des usagers. Prenez-vous le train, monsieur
Verhofstadt?

01.104 Guy Verhofstadt, premier ministre: Il y a très longtemps!

01.105 Marie-Thérèse Coenen (ECOLO-AGALEV): Vous avez des

amendes pour excès de vitesse! Moi, j'utilise mon abonnement de

09/10/2002

CRIV 50

PLEN 272

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

parlementaire et je trouve que c'est le plus bel avantage en nature
que les députés aient reçu. J'emprunte toutes les lignes de chemin
de fer. Je vais à La Louvière, à la journée du patrimoine. Je vais à
Namur, je vais à Gand, je vais à Ostende. Je vais partout en train.

Ik neem de trein, mijnheer de eerste minister en ik vind dat de
reizigers belangrijk zijn.

Je vais poursuivre en français parce que je ne maîtrise pas
suffisamment le néerlandais. Dans votre déclaration, le budget de la
SNCB est maintenu, le plan d'investissement sera poursuivi selon
l'agenda prévu, des modalités financières permettent une véritable
négociation du contrat de gestion et, enfin, le gouvernement a mis en
place une procédure pour régler la dette.

Je trouve que quand on voit ce qui s'est passé avec la SNCB sur ces
trois années on peut dire que la société peut développer un business
plan qui la place en position d'interlocuteur par rapport à l'Etat, en ce
qui concerne notamment la reprise de la dette. Tout le monde est
partenaire eu égard à la bonne gestion de l'entreprise. Si l'Etat a fait
son effort aujourd'hui...

(...): (...)

01.106 Marie-Thérèse Coenen (ECOLO-AGALEV): Si, il l'a fait!

Aujourd'hui l'entreprise doit aussi faire des efforts de bonne
gouvernance, d'efficience économique, bref ce que l'on demande à
n'importe quelle entreprise. Il faut un business plan pour la SNCB. Je
trouve que c'est essentiel.

Je trouve que la SNCB est un plat de résistance depuis 1999, depuis
le moment où on a dit que le rail était un enjeu important pour la
mobilité. Il faut réinvestir. Réinvestir comment? Réinvestir où? Et
peut-être pas dans des sociétés et des projets pharaoniques qui
coûtent 23 milliards!

(...): (...)

01.107 Marie-Thérèse Coenen (ECOLO-AGALEV): Ce ne sont pas

les gares qui font circuler les trains! Je suis contre la gare d'Anvers,
je suis contre la gare de Liège. Je suis contre des projets
pharaoniques qui dépassent de loin l'entendement au niveau de la
santé et des finances d'une entreprise publique. Je me demande à
quel prix, pour qui et pourquoi on a décidé qu'Anvers devait avoir
une gare qui coûte 23 milliards de francs belges.

(...): Les gens d'Anvers!

01.108 Marie-Thérèse Coenen (ECOLO-AGALEV): Je prends un

exemple dans l'autre Communauté, c'est toujours plus facile. Vous
faites cela tout le temps! J'entends tout le temps parler de projets en
Wallonie et jamais des projets de Flandre. Je dis maintenant qu'il
faut tout remettre sur le tapis! Ce ne sont pas les gares qui font
voyager les trains. Elles ne font pas les quatre voies. Elles ne font
pas le RER. Elles n'amènent pas les voyageurs à leur travail.

CRIV 50

PLEN 272

09/10/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

(...): (...)

01.109 Marie-Thérèse Coenen (ECOLO-AGALEV): Il y a de tout.

Le collègue derrière vous est chef de groupe et conseiller communal
à Anvers. Je l'aime beaucoup, je l'apprécie.

Personnellement, je suis d'accord pour qu'Anvers soit désenclavée
sur le plan du rail mais alors mettons des voies de chemin de fer et
pas une nouvelle gare, alors que l'actuelle est superbe et pourrait
très bien être conservée comme telle! Pourquoi investir?

Je continue, monsieur le premier ministre, soyons sérieux!

Parfois je me pose la question de savoir pourquoi je ne suis pas PDG
de la SNCB. Pourquoi ne suis-je pas ministre? Car je pense
sincèrement que seuls les ministres peuvent prendre des décisions
dans ce pays! Vous le savez bien, monsieur Leterme! Le CD&V n'a
pas beaucoup de ministres: un seul. Le CVP, lui, en a eu beaucoup
et le PSC aussi. Le cdH n'a pas de ministre! Par contre, vous avez
marqué fondamentalement l'Etat belge! Ecolo? Non, c'est tout
nouveau. Mais je parle ici d'un projet ancien initié par vous, par vos
ministres, de l'ancien temps, de l'ancien régime car nous parlons
maintenant d'ancien régime!

01.109 Marie-Thérèse Coenen

(ECOLO-AGALEV): Soms vraag
ik me af waarom ik geen baas van
de NMBS of eerste minister ben
(gelach), want de eerste minister
is de enige die het land echt
bestiert.

01.110 ...: (...) régime capitaliste.

01.111 Marie-Thérèse Coenen (ECOLO-AGALEV): Si vous faites

partie du régime capitaliste, vous gommez une partie de votre
histoire n'oubliez pas, je connais bien vos histoires...

Le président: Madame, reprenons le train!

01.112 Marie-Thérèse Coenen (ECOLO-AGALEV): M. le président

s'impatiente.

En ce qui concerne le fonds de créances, monsieur le premier
ministre, je suis fière de la phrase que vous avez dite lors de votre
discours et je l'ai applaudie. Quand certains protestent sur les votes
de la majorité, je fais un bond de trente ans en arrière!

Mais vous n'avez pas fini avec nous! Et je crois que vous le savez.
Je veux que la loi soit votée! Vous savez que je suis teigneuse,
comme on dit en wallon: quand je veux quelque chose, je l'obtiens!
Sincèrement, pendant toutes les discussions que nous avons eues au
parlement sur la loi relative au fonds de créances alimentaires,
j'angoissais. L'opposition aux premières lignes se posait la question
de savoir ce que le ministre Reynders mettait sur la table pour ce soit
réalisable au niveau du budget.

On répondait que l'on travaille sur la loi, sur les objectifs, sur la
méthode, sur le mode de fonctionnement.

Je craignais vraiment que le budget 2003 ne tienne pas compte de
trois ans de travail parlementaire, d'un travail de trente ans pour
certaines femmes. Il faut d'ailleurs savoir que si les femmes avaient
été plus nombreuses au parlement, les choses auraient évidemment
été bien plus vite. Heureusement, certains ministres se sont penchés

01.112 Marie-Thérèse Coenen

(ECOLO-AGALEV): In de grond
vervult dat zinnetje van u mij met
trots. Ik was bang dat de begroting
2003 geen rekening zou houden
met het werk dat vrouwen al dertig
jaar lang in het Parlement
verrichten. De wet is er nu, en de
deuren die ze openzet moeten we
gebruiken om een
langetermijnbeleid te voeren,
opdat behoeftige vrouwen gehoor
zouden krijgen bij de overheid. Ik
verzoek u met aandrang die
deuren niet te sluiten en te
vergrendelen, waardoor deze
mensen alle hoop ontnomen zou
worden. Hiermee kan een
oplossing aangereikt worden voor
de toekomst, zonder dat de staat
daarom een bodemloos vat wordt.
Met de tegemoetkoming van de
overheid zal er niet zo vaak als
men wel denkt een beroep gedaan
moeten worden op het

09/10/2002

CRIV 50

PLEN 272

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

sur cet aspect des choses pour les prochaines générations.

La loi que nous avons préparée doit être votée. Elle laisse des portes
ouvertes qui devront être utilisées, monsieur le premier ministre, afin
de travailler sur le long terme. Je ne veux pas d'une décision à court
terme fermant définitivement toutes les portes. Je répète que je suis
d'accord pour que l'on discute sur le long terme. Ainsi, les problèmes
des femmes, qui se trouvent dans des situations difficiles, même si
elles n'appartiennent pas forcément aux couches les plus pauvres de
la société mais qui se situent à la tangente de la pauvreté -je sais
que l'impact des chiffres dépend de la lecture qu'on veut bien leur
donner- pourront être rencontrés par l'Etat qui leur aura prêté une
oreille attentive.

Je souhaiterais qu'à l'avenir nous soyons soucieux, nous le législatif,
de promouvoir des projets nouveaux. Telle est notre responsabilité.

En l'occurrence, il s'agit d'un projet qui a fait l'objet d'un consensus.
Nous avons travaillé ensemble. Nous avons demandé au Conseil
d'Etat et à la Cour des Comptes de travailler sur cette matière. Nous
avons travaillé en collaboration. Personne dans cette Chambre ne
peut prétendre que ce projet lui appartient. Ce projet est le fruit du
travail d'une législature, de l'ensemble du parlement en vue de
répondre à une série de questions qui se posent aujourd'hui en ce qui
concerne les créances alimentaires.

Le budget quant à lui relève de la compétence de l'exécutif. Et dans
votre discours, monsieur le premier ministre, vous avez laissé la
porte ouverte. En effet, vous avez dit que vous nous aviez entendus,
que vous aviez peut-être des moyens à mettre à notre disposition et
vous nous avez invités à discuter ensemble afin de déterminer la
manière dont ces moyens pourront être affectés et par quelle
méthode. Je vous en prie, ne fermez pas les portes. Ne placez pas
de cadenas insupportable pour l'avenir. On pourra bien entendu
procéder par étapes. Une politique de consensus doit être menée en
procédant par petits pas.

Miet Smet, à qui je rends hommage, a été secrétaire d'Etat à l'Egalité
des chances. En 1989, quand je faisais partie d'organisations non
gouvernementales, elle était la personne de référence. Elle a ouvert
une petite porte.

Je suis d'accord de commencer à réfléchir convenablement! En tant
qu'écologiste, je dis qu'il faut penser durable, global, et à long,
moyen et court termes. A court terme: "ok, pour les concessions!" A
moyen terme: "Laissons les portes ouvertes car on ne sait pas de
quoi demain sera fait!"

Le fonds des créances alimentaires peut représenter une réponse
adéquate à un problème de société sans que l'Etat ne soit un
tonneau des Danaïdes, prêt à verser des fonds de façon illimitée.
Fondamentalement, je crois que la politique de recouvrement et de
responsabilisation de l'Etat fera en sorte que l'on aura moins besoin
du Fonds des créances alimentaires que l'on ne se l'imagine.

Monsieur le premier ministre, toutes les femmes concernées vont
pouvoir se sentir des êtres et des citoyennes avec la réhabilitation
des droits qu'un jugement rendu en toute honnêteté par une justice

alimentatiefonds. Het gaat in
wezen om armoede- en
kansarmoedebestrijding. Het is
ook zo dat het werk van de
OCMW's verlicht zal worden. Op
macrobudgettair vlak zal dit ook
besparingen opleveren : minder
kansarmoede, minder armoede,
en de rechters zullen de indruk
krijgen dat wat ze doen, ook
wérkt. Ik zal mij blijven inzetten
voor een daadwerkelijke
vooruitgang op dit gebied.

CRIV 50

PLEN 272

09/10/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

indépendante leur a accordée pour leurs enfants et elles-mêmes. De
plus, il s'agit d'une lutte contre la précarité et la pauvreté.

Le fait que les créances seront payées par avances et par
recouvrement par la suite, la menace que représente la prise en
charge de l'Etat et la responsabilisation qu'il fait peser sur les gens,
ce bâton derrière la porte fera en sorte que les budgets tant des
CPAS que ceux d'autres secteurs seront soulagés. C'est une macro-
économie issue de la micro-décision que vous avez prise à un
moment donné d'accepter d'ouvrir votre budget à ce genre
d'initiative!

01.113 Yves Leterme (CD&V): Cela représente quel montant?

01.114 Marie-Thérèse Coenen (ECOLO-AGALEV): Peut-être que

le premier ministre pourra vous répondre à ce sujet dans sa réplique!

Pour moi, il s'agit de 230 millions d'anciens francs. Mais aujourd'hui,
250 millions d'anciens francs se trouvent déjà dans le tonneau des
Danaïdes parce que les CPAS ne procèdent pas aux recouvrements.
Mais le tonneau des Danaïdes n'existe plus, tant pour le
recouvrement que pour les avances. Si vous lisez le texte de la
déclaration, vous constaterez que les portes sont ouvertes. En
commission des Finances d'aujourd'hui, il a été décidé de traiter ce
point en novembre. La loi sera votée à ce moment-là. Des
amendements seront déposés. La porte va rester ouverte pour autre
chose. Mais fondamentalement, il y a là une réelle avancée. Je
continuerai d'ailleurs à me battre pour qu'il y ait une véritable
avancée, monsieur Leterme. Vous pouvez en être convaincu.

Je souhaiterais que le premier ministre nous donne des précisions à
ce sujet dans sa réponse. Mais ce n'est peut-être pas encore le
moment d'apporter des précisions. Il y a sans doute des rendez-vous
politiques et d'autres rendez-vous dans le cadre de la loi. Malgré
tout, il y a une avancée. On fera des économies dans le domaine
macro-budgétaire, mais personne n'osera le dire. Il y aura moins de
pauvreté, moins de précarité et un plus grand respect des droits. Les
juges auront l'impression de travailler pour une chose qui aura un
impact. La revalorisation de la justice passe aussi par le respect des
décisions prises par les juges. En tant que pouvoir législatif même
si nous n'avons rien à voir avec le pouvoir judiciaire en vertu de la
séparation des pouvoirs , on peut faire savoir aux juges que nous
accordons de l'importance à leurs décisions et qu'elles doivent être
traduites par des actes.

J'ai donc soulevé trois points dans la déclaration gouvernementale.
Ce n'est peut-être pas beaucoup mais si ces trois points sont
respectés et le parlement doit veiller à ce que ce soit le cas -, ce
sera une réelle avancée. Je vous conjure donc, monsieur le premier
ministre, de persévérer dans le travail que vous avez entamé. Nous
vous soutenons, avec vigilance.

01.114 Marie-Thérèse Coenen

(ECOLO-AGALEV): Mijnheer de
eerste minister, u heeft onze
steun, maar wij blijven waakzaam.

De voorzitter: De vergadering is gesloten.
La séance est levée.

La séance est levée à 0.10 heures. Prochaine séance jeudi 10 octobre 2002 à 10.00 heures.
De vergadering wordt gesloten om 0.10 uur. Volgende vergadering donderdag 10 oktober 2002 om