KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
CRIV 50 PLEN 317
CRIV 50 PLEN 317
B
ELGISCHE
K
AMER VAN
V
OLKSVERTEGENWOORDIGERS
C
HAMBRE DES REPRÉSENTANTS
DE
B
ELGIQUE
I
NTEGRAAL
V
ERSLAG
MET
VERTAALD BEKNOPT VERSLAG
VAN DE TOESPRAKEN
C
OMPTE
R
ENDU
I
NTÉGRAL
AVEC
COMPTE RENDU ANALYTIQUE TRADUIT
DES INTERVENTIONS
P
LENUMVERGADERING
S
ÉANCE PLÉNIÈRE
donderdag
jeudi
23-01-2003
23-01-2003
18:05 uur
18:05 heures
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
AGALEV-ECOLO
Anders gaan leven / Ecologistes Confédérés pour l'organisation de luttes originales
CD&V
Christen-Democratisch en Vlaams
FN
Front National
MR
Mouvement réformateur
PS
Parti socialiste
cdH
centre démocrate Humaniste
SP.A
Socialistische Partij Anders
VLAAMS BLOK
Vlaams Blok
VLD
Vlaamse Liberalen en Democraten
VU&ID
Volksunie&ID21
Afkortingen bij de nummering van de publicaties :
Abréviations dans la numérotation des publications :
DOC 50 0000/000 Parlementair document van de 50e zittingsperiode +
basisnummer en volgnummer
DOC 50 0000/000
Document parlementaire de la 50e législature, suivi du n° de
base et du n° consécutif
QRVA
Schriftelijke Vragen en Antwoorden
QRVA
Questions et Réponses écrites
CRIV
Integraal Verslag,met links het definitieve integraal verslag en
rechts het vertaald beknopt verslag van de toespraken (op wit
papier, bevat ook de bijlagen)
CRIV
Compte Rendu Intégral, avec, à gauche, le compte rendu
intégral définitif et, à droite, le compte rendu analytique traduit
des interventions (sur papier blanc, avec les annexes)
CRIV
Voorlopige versie van het Integraal Verslag (op groen papier)
CRIV
Version Provisoire du Compte Rendu Intégral (sur papier vert)
CRABV
Beknopt Verslag (op blauw papier)
CRABV
Compte Rendu Analytique (sur papier bleu)
PLEN
Plenum (witte kaft)
PLEN
Séance plénière (couverture blanche)
COM
Commissievergadering (beige kaft)
COM
Réunion de commission (couverture beige)
Officiële publicaties, uitgegeven door de Kamer van volksvertegenwoordigers
Bestellingen :
Natieplein 2
1008 Brussel
Tel. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.deKamer.be
e-mail :
publicaties@deKamer.be
Publications officielles éditées par la Chambre des représentants
Commandes :
Place de la Nation 2
1008 Bruxelles
Tél. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.laChambre.be
e-mail :
publications@laChambre.be
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
i
INHOUD
SOMMAIRE
Berichten van verhindering
1
Excusés
1
ONTWERPEN EN VOORSTELLEN
1
PROJETS ET PROPOSITIONS
1
Ontwerp van bijzondere wet tot wijziging van de
bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
Arbitragehof (overgezonden door de Senaat)
(2099/1 tot 3)
1
Projet de loi spéciale modifiant la loi spéciale du
6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage (transmis
par le Sénat) (2099/1 à 3)
1
Algemene bespreking
1
Discussion générale
1
Sprekers: Fred Erdman, rapporteur, Johan
Vande Lanotte, vice-eerste minister en
minister van Begroting, Maatschappelijke
Integratie en Sociale Economie, Jean-
Jacques Viseur, Geert Versnick, Olivier
Maingain
Orateurs: Fred Erdman, rapporteur, Johan
Vande Lanotte, vice-premier ministre et
ministre du Budget, de l'Intégration sociale et
de l' Économie sociale, Jean-Jacques
Viseur, Geert Versnick, Olivier Maingain
Bespreking van de artikelen
20
Discussion des articles
20
Federale ombudsmannen
20
Médiateurs fédéraux
21
Inoverwegingneming van voorstellen
21
Prise en considération de propositions
21
Urgentieverzoek
22
Demande d'urgence
22
Sprekers: Jean-Pierre Detremmerie, Paul
Tant
Orateurs: Jean-Pierre Detremmerie, Paul
Tant
Rouwhulde
22
Eloge funèbre
22
Spreker: Johan Vande Lanotte, vice-eerste
minister en minister van Begroting,
Maatschappelijke Integratie en Sociale
Economie
Orateur: Johan Vande Lanotte, vice-premier
ministre et ministre du Budget, de l'Intégration
sociale et de l' Économie sociale
NAAMSTEMMINGEN
23
VOTES NOMINATIFS
23
Moties ingediend tot besluit van de interpellatie
van de heer Josy Arens over "de specifieke noden
van de ziekenhuizen in de provincie Luxemburg"
(nr. 1513).
23
Motions déposées en conclusion de
l'interpellation de M. Josy Arens sur "les besoins
spécifiques des institutions hospitalières de la
province du Luxembourg" (n° 1513).
23
Sprekers: Josy Arens, Luc Paque, Jean-
Pierre Detremmerie, Jean-Jacques Viseur,
Greta D'hondt, Els Van Weert, Mark
Eyskens, Filip Anthuenis, Philippe Collard,
Guy Larcier
Orateurs: Josy Arens, Luc Paque, Jean-
Pierre Detremmerie, Jean-Jacques Viseur,
Greta D'hondt, Els Van Weert, Mark
Eyskens, Filip Anthuenis, Philippe Collard,
Guy Larcier
Inoverwegingneming van voorstellen
(voortzetting)
26
Prise en considération de propositions
(continuation)
26
Urgentieverzoek
26
Demande d'urgence
26
Spreker: Paul Tant
Orateur: Paul Tant
NAAMSTEMMINGEN (VOORTZETTING)
26
VOTES NOMINATIFS (CONTINUATION)
26
Moties ingediend tot besluit van de interpellatie
van de heer Jean-Pierre Grafé over "de
toepassing van de taalwetgeving in Voeren"
(nr. 1510).
26
Motions déposées en conclusion de
l'interpellation de M. Jean-Pierre Grafé sur
"l'application de la législation linguistique à
Fourons" (n° 1510).
26
Sprekers:
Jean-Pierre Grafé, Olivier
Maingain, Gerolf Annemans
Orateurs:
Jean-Pierre Grafé, Olivier
Maingain, Gerolf Annemans
Persoonlijk feit
29
Fait personnel
29
Sprekers:
Jean-Pierre Grafé, Olivier
Maingain, Gerolf Annemans, Karine
Lalieux, Jean-Pierre Detremmerie, Josy
Arens, Yves Leterme, voorzitter van de
CD&V-fractie
Orateurs:
Jean-Pierre Grafé, Olivier
Maingain, Gerolf Annemans, Karine
Lalieux, Jean-Pierre Detremmerie, Josy
Arens, Yves Leterme, président du groupe
CD&V
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
ii
Moties ingediend tot besluit van de interpellaties
van:
30
Motions déposées en conclusion des
interpellations de:
30
- de heer Marcel Hendrickx over "de falende
wetgeving inzake verkoop van vuurwerk"
(nr. 1507);
- M. Marcel Hendrickx sur "l'échec de la
législation relative à la vente de feux d'artifice"
(n° 1507);
- de heer Arnold Van Aperen over "de verkoop en
opslag van vuurwerk" (nr. 1534).
- M. Arnold Van Aperen sur "la vente et
l'entreposage de matériel pyrotechnique
(n° 1534).
Spreker: Marcel Hendrickx
Orateur: Marcel Hendrickx
Moties ingediend tot besluit van de interpellaties
van:
32
Motions déposées en conclusion
des interpellations de:
32
- de heer Karel Van Hoorebeke over "de
oorlogsdreiging tegen Irak" (nr. 1512);
- M. Karel Van Hoorebeke sur "les menaces de
guerre contre l'Irak" (n° 1512);
- de heer Karel Van Hoorebeke over "de doorvoer
via de Antwerpse haven van Amerikaanse
legermateriaal" (nr. 1543);
- M. Karel Van Hoorebeke sur "le transit de
matériel militaire américain par le port d'Anvers"
(n° 1543);
- de heer Jacques Simonet over "het standpunt
van de Belgische regering betreffende de situatie
in Irak" (nr. 1516);
- M. Jacques Simonet sur "la position du
gouvernement belge concernant la situation
irakienne" (n° 1516);
- de heer Dirk Van der Maelen over "de houding
van de Belgische regering met betrekking tot de
situatie in Irak" (nr. 1523);
- M. Dirk Van der Maelen sur "l'attitude du
gouvernement belge en ce qui concerne la
situation en Irak" (n° 1523);
- de heer Francis Van den Eynde over "de
oorlogsdreiging in Irak" (nr. 1524);
- M. Francis Van den Eynde sur "les menaces de
guerre en Irak" (n° 1524);
- de heer Francis Van den Eynde over "de
oorlogsdreiging in Irak" (nr. 1541);
- M. Francis Van den Eynde sur "les menaces de
guerre en Irak" (n° 1541);
- de heer Vincent Decroly over "de Belgische
bijdrage tot de voorbereidselen die de Verenigde
Staten treffen voor een oorlog in Irak" (nr. 1527);
- M. Vincent Decroly sur "la contribution belge
aux préparatifs de guerre des Etats-Unis contre
l'Irak" (n° 1527);
- de heer Pieter De Crem over "de aanwezigheid
van Amerikaanse militairen op het grondgebied
van België en de houding van de regering
hieromtrent" (nr. 1530);
- M. Pieter De Crem sur "la présence de militaires
américains sur le territoire belge et la position du
gouvernement à ce sujet" (n° 1530);
- de heer Pieter De Crem over "de houding van de
regering ten aanzien van de oorlogsdreiging in
Irak" (nr. 1540);
- M. Pieter De Crem sur "l'attitude du
gouvernement en ce qui concerne les menaces
de guerre en Irak" (n° 1540);
- de heer Ferdy Willems over "de houding van
België inzake de oorlogsdreiging in Irak"
(nr. 1532);
- M. Ferdy Willems sur "la position de la Belgique
par rapport aux menaces de guerre en Irak"
(n° 1532);
- de heer Patrick Moriau over "een mogelijke
Amerikaanse militaire interventie in Irak"
(nr. 1538);
- M. Patrich Moriau sur "une possible intervention
militaire américaine en Irak" (n° 1538):
- de heer Mark Eyskens over "de houding van de
regering in verband met de ontwikkelingen in Irak
en de tegenstrijdige verklaringen van leden van
de meerderheid" (nr. 1545).
- M. Mark Eyskens sur "la position du
gouvernement concernant la situation en Irak et
les déclarations contradictoires de certains
membres de la majorité" (n° 1545).
Sprekers: Karel Van Hoorebeke, Claudine
Drion, Dirk Van der Maelen, voorzitter van
de SP.A-fractie, Claude Eerdekens,
voorzitter van de PS-fractie, Ferdy Willems,
Vincent Decroly
Orateurs: Karel Van Hoorebeke, Claudine
Drion, Dirk Van der Maelen, président du
groupe SP.A, Claude Eerdekens, président
du groupe PS, Ferdy Willems, Vincent
Decroly
Wetsontwerp tot invoeging van een artikel 328bis
en tot wijziging van de artikelen 328 en 331bis
van het Strafwetboek (nieuw opschrift) (2053/4)
36
Projet de loi insérant un article 328bis et
modifiant les articles 328 et 331bis du Code
pénal (nouvel intitulé) (2053/4)
36
Sprekers: Joëlle Milquet, Dirk Van der
Maelen, voorzitter van de SP.A-fractie, Eric
van Weddingen
Orateurs: Joëlle Milquet, Dirk Van der
Maelen, président du groupe SP.A, Eric van
Weddingen
Wetsvoorstel van de heren Marc Van Peel,
Marcel Bartholomeeussen en Fred Erdman en
37
Proposition de loi de MM. Marc Van Peel, Marcel
Bartholomeeussen et Fred Erdman et Mme
37
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
iii
mevrouw Fauzaya Talhaoui houdende wijziging
van het bijvoegsel bij het Gerechtelijk Wetboek -
Gebiedsomschrijving en zetel van hoven en
rechtbanken (nieuw opschrift) (2147/4)
Fauzaya Talhaoui modifiant l'annexe au Code
judiciaire - Limites territoriales et siège des cours
et tribunaux (nouvel intitulé) (2147/4)
Wetsvoorstel van de dames Jacqueline Herzet,
Marie-Thérèse Coenen, Colette Burgeon, de heer
Servais Verherstraeten, mevrouw Kristien
Grauwels, de heer Jean-Jacques Viseur, de
dames Magda De Meyer, Fientje Moerman, Els
Van Weert en Pierrette Cahay-André houdende
wijziging van de artikelen 628 en 1395 van het
Gerechtelijk Wetboek naar aanleiding van de wet
van ... tot oprichting van een Dienst voor
alimentatievorderingen bij de FOD Financiën
(nieuw opschrift) (aangelegenheid zoals bedoeld
in artikel 77 van de Grondwet) (1627/19)
37
Proposition de loi de Mmes Jacqueline Herzet,
Marie-Thérèse Coenen, Colette Burgeon, M.
Servais Verherstraeten, Mme Kristien Grauwels,
M. Jean-Jacques Viseur, Mmes Magda De Meyer,
Fientje Moerman, Els Van Weert et Pierrette
Cahay-André modifiant les articles 628 et 1395
du Code judiciaire à l'occasion de la loi du ...
créant un Service des créances alimentaires au
sein du SPF Finances (nouvel intitulé) (matière
visée à l'article 77 de la Constitution) (1627/19)
38
Wetsvoorstel van de dames Jacqueline Herzet,
Marie-Thérèse Coenen, Colette Burgeon, de heer
Servais Verherstraeten, mevrouw Kristien
Grauwels, de heer Jean-Jacques Viseur, de
dames Magda De Meyer, Fientje Moerman, Els
Van Weert en Pierrette Cahay-André tot
oprichting van een Dienst voor
alimentatievorderingen bij de FOD Financiën
(nieuw opschrift) (aangelegenheid zoals bedoeld
in artikel 78 van de Grondwet) (1627/20)
38
Proposition de loi de Mmes Jacqueline Herzet,
Marie-Thérèse Coenen, Colette Burgeon, M.
Servais Verherstraeten, Mme Kristien Grauwels,
M. Jean-Jacques Viseur, Mmes Magda De Meyer,
Fientje Moerman, Els Van Weert et Pierrette
Cahay-André créant un Service des créances
alimentaires au sein du SPF Finances (nouvel
intitulé) (matière visée à l'article 78 de la
Constitution) (1627/20)
38
Wetsontwerp tot wijziging van de wet van
22 maart 1993 op het statuut van en het toezicht
op de kredietinstellingen (2122/1)
39
Projet de loi modifiant la loi du 22 mars 1993
relative au statut et au contrôle des
établissements de crédit (2122/1)
39
Aangehouden amendementen en artikelen van
het ontwerp van bijzondere wet tot wijziging van
de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
Arbitragehof (overgezonden door de Senaat)
(2099/1 tot 3)
39
Amendements et articles réservés du projet de loi
spéciale modifiant la loi spéciale du
6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage (transmis
par le Sénat) (2099/1 à 3)
39
Geheel van het ontwerp van bijzondere wet tot
wijziging van de bijzondere wet van
6 januari 1989 op het Arbitragehof (overgezonden
door de Senaat) (2099/1)
40
Ensemble du projet de loi spéciale modifiant la loi
spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage
(transmis par le Sénat) (2099/1)
40
Sprekers: Yves Leterme, voorzitter van de
CD&V-fractie, Hugo Coveliers, voorzitter van
de VLD-fractie
Orateurs: Yves Leterme, président du groupe
CD&V, Hugo Coveliers, président du groupe
VLD
Goedkeuring van de agenda
41
Adoption de l'agenda
41
BIJLAGE
43
ANNEXE
43
STEMMINGEN
43
VOTES
43
DETAIL VAN DE NAAMSTEMMINGEN
43
DETAIL DES VOTES NOMINATIFS
43
INTERNE BESLUITEN
48
DECISIONS INTERNES
48
I
NOVERWEGINGNEMINGEN
48
P
RISES EN CONSIDERATION
48
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
1
PLENUMVERGADERING
SÉANCE PLÉNIÈRE
van
DONDERDAG
23
JANUARI
2003
18:05 uur
______
du
JEUDI
23
JANVIER
2003
18:05 heures
______
De vergadering wordt geopend om 19.03 uur door de heer Herman De Croo, voorzitter.
La séance est ouverte à 19.03 heures par M. Herman De Croo, président.
Tegenwoordig bij de opening van de vergadering is de minister van de federale regering:
Ministre du gouvernement fédéral présent lors de l'ouverture de la séance:
Johan Vande Lanotte.
De voorzitter:
De vergadering is geopend.
La séance est ouverte.
Een reeks mededelingen en besluiten moeten ter kennis gebracht worden van de Kamer. Zij zullen in
bijlage bij het integraal verslag van deze vergadering opgenomen worden.
Une série de communications et de décisions doivent être portées à la connaissance de la Chambre. Elles
seront reprises en annexe du compte rendu intégral de cette séance.
Berichten van verhindering
Excusés
Corinne De Permentier, André Schellens, Patrick Moriau, Joke Schauvliege, Roel Deseyn, wegens ziekte /
pour raison de santé;
Pieter De Crem, Jef Valkeniers, wegens ambtsplicht / pour obligation de mandat;
Peter Vanhoutte, en mission / met zending;
François Bellot, buitenlands / à l'étranger.
Danny Pieters, Europese Conventie / Convention européenne;
Jacques Lefèvre, Interparlementaire Unie / Union interparlementaire.
Ontwerpen en voorstellen
Projets et propositions
01 Ontwerp van bijzondere wet tot wijziging van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
Arbitragehof (overgezonden door de Senaat) (2099/1 tot 3)
01 Projet de loi spéciale modifiant la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage
(transmis par le Sénat) (2099/1 à 3)
Algemene bespreking
Discussion générale
De algemene bespreking is geopend.
La discussion générale est ouverte.
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
2
De heer Fred Erdman, rapporteur, heeft het woord.
01.01 Fred Erdman, rapporteur: Mijnheer de voorzitter, mijnheer de
vice-eerste minister, geachte collega's, in feite is dit een zeer
belangrijk ontwerp waarbij, de wijzigingen die nu aangebracht
worden, het volgende meebrengen. De controle door het Arbitragehof
wordt uitgebreid tot alle thans in Titel II van de Grondwet vervatte
bepalingen. Er kunnen geen nieuwe prejudiciële vragen gesteld
worden door kort geding of in verband met voorlopige hechtenis. Er
kunnen geen nieuwe vragen gesteld worden als het Arbitragehof zich
reeds heeft uitgesproken. Het Hof van Cassatie en de Raad van
State moeten de rechtspraak van het Arbitragehof in acht nemen. De
mogelijkheid voor het Arbitragehof om arresten van onmiddellijk
antwoord te vellen wordt uitgebreid. Tot slot zijn er nu kom ik tot de
essentiële elementen geen prejudiciële vragen mogelijk met
betrekking tot EVRM en constituerende verdragen van de EU.
Mijnheer de minister, oorspronkelijk had u de bedoeling een
grondwetswijziging in te voegen, maar dat werd in de Senaat
afgewezen. Voor het laatste zijn, ook tijdens de
commissievergaderingen, vragen gesteld over wat nu juist
constituerende verdragen zijn, maar daarover was bij het verslag van
de Senaat een uitgebreide nota gevoegd, waaraan men kan
refereren.
De essentie van de discussie is geweest waarom er enkel en alleen
ten overstaan van het Europees Verdrag voor de rechten van de
mens en de constituerende verdragen van de Europese Unie een
uitsluiting van vraagstelling is.
Sommige collega's hebben deze materie behandeld. Mevrouw
Talhaoui heeft gewezen op de primauteit van het internationaal recht.
De heer Simonet heeft herhaaldelijk onderstreept dat volgens hem
minstens het BUPO ook in deze zou moeten worden opgenomen.
De minister heeft in zijn antwoord de sleutel van de constructie
gegeven. Hij zei ten eerste dat hij verwees naar de rechtspraak van
de Raad van State in Cassatie voor het onderscheid tussen de
verdragen. De gedeeltelijke overdracht van souvereiniteit, die wordt
toegelaten door artikel 34 van de Grondwet, is essentieel als
element. Dit geldt niet voor het BUPO. Dus is er een uitsluiting van
enkel deze twee verdragen. Indien men dit voor andere verdragen
zou doen, zou dit strijdig zijn met artikel 10.
Wat de primauteiten betreft, het arrest Le Ski werd herhaaldelijk door
de heer Simonet aangehaald. Dit arrest heeft wel voorrang van
kernrecht vastgesteld op de wet maar niet op de Grondwet.
De heer Pieters is dan ingegaan op een pragmatische suggestie van
de heer Versnick. Hij heeft via amendementen, die hij nu herhaalt,
getracht om met overgangsbepalingen nieuwe meerderheden in te
voegen in de Grondwet voor de goedkeuring van verdragen. Hij wilde
zo binnen de sfeer van artikel 34 komen. Die amendementen werden
echter door de commissie afgewezen.
Uiteindelijk werd zo het geheel van de tekst ongewijzigd
goedgekeurd. Enkel bepaalde errata bleven niet ongewijzigd. Het is
verwonderlijk dat een tekst met errata wordt overgezonden door de
01.01 Fred Erdman, rapporteur:
Il s'agit d'un projet très important,
qui apporte diverses modifications
à la loi sur la Cour d'arbitrage.
Ainsi, le contrôle par la Cour
d'arbitrage est étendu à toutes les
dispositions du Titre II de la
Constitution; aucune question
préjudicielle ne peut être posée en
cas de procédure en référé ou de
détention préventive; aucune
nouvelle question préjudicielle ne
peut être posée si la Cour
d'arbitrage s'est déjà prononcée;
le Conseil d'Etat et la Cour de
cassation sont liés par la
jurisprudence de la Cour
d'arbitrage; la possibilité pour la
Cour d'arbitrage de rendre un
arrêt de réponse immédiate est
élargie et aucune question
préjudicielle ne peut être posée
sur la CEDH et les traités
constituants.
Le Sénat a rejeté une modification
de la Constitution.
Un point essentiel de la discussion
concernait la question de savoir
pourquoi seules les questions
préjudicielles sur la CEDH ou sur
des traités constituants sont
repoussées et pas les questions
portant, par exemple, sur le pacte
international relatif aux droits
civils et politiques. Mme Talhaoui
a souligné la primauté du droit
international. M. Simonet a
proposé un règlement identique
pour ce pacte. Le ministre a
toutefois renvoyé à la
jurisprudence de la Cour de
cassation et du Conseil d'Etat
concernant la distinction entre les
deux types de traités. L'article 34
de la Constitution est
prépondérant. Si la règle
proposée devait également
s'appliquer à d'autres traités, ce
serait en contradiction avec
l'article 10 de la Constitution.
M. Pieters a tenté de faire inscrire
dans la Constitution une nouvelle
majorité pour l'approbation de
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
3
Senaat. In ieder geval werd het geheel van het ontwerp zonder
wijzigingen goedgekeurd met 9 stemmen tegen 2, bij
2 onthoudingen.
Mijnheer de vice-eerste minister, als rapporteur in deze heb ik ter
aanvulling van het verslag toch twee opmerkingen.
Een eerste opmerking is de volgende. Het behoort weliswaar niet tot
de bevoegdheid van een rapporteur om de uiteenzettingen van de
ministers te corrigeren. Zij moeten dat zelf doen. Ik lees echter in het
commissieverslag uw inleidende uiteenzetting op blz. 4. Daarin wordt
beweerd dat het ontwerp de termijn, om een verzoek tot vernietiging
van een instemmingswet betreffende een internationaal verdrag in te
dienen, inkort van zes maanden naar drie maanden. Ik moet eerlijk
zeggen dat ik met de loep heb gezocht naar die inkorting. Ik weet wel
dat u soms bepaalde affirmaties doet, waarna u die als professor
verwerkt in uw boek. Daarna zegt u dan dat die affirmatie vaststaand
is. In de tekst van de wet heb ik echter absoluut geen inkorting
gevonden. Ik wens desbetreffend dus wel enige toelichting bij de
vraag waar u dit zou kunnen hebben gehaald.
traités mais il n'a pas été suivi.
Hormis quelques errata, le texte a
été approuvé sans modifications
par neuf voix contre deux et deux
abstentions.
Je souhaiterais formuler deux
observations en complément du
rapport. Le ministre indique à la
page 4 de son exposé introductif
que le délai pour introduire une
demande d'annulation d'une loi
d'assentiment est ramené à trois
mois dans le projet. J'ai
immédiatement examiné le texte
de la loi à la loupe pour trouver
une disposition sur cette matière,
sans toutefois rien trouver. D'où le
ministre tire-t-il cette disposition?
01.02 Minister Johan Vande Lanotte: Ik zal op deze vraag
antwoorden.
Het was heel eenvoudig een fout in de verklaring. Ik heb in die
inleidende uiteenzetting iets gezegd. De rapporteur heeft die
uitspraak goed weergegeven. Die uitspraak is echter gewoon niet
juist. Ik beloof u dat ik in de volgende editie van mijn boek op deze
tegenstelling zal wijzen. Ik zal erin zeggen dat de minister heeft
bevestigd dat in de wet niet staat wat in het verslag stond
geschreven. Ik zal niet zeggen dat het ook de minister was die dat in
het verslag heeft gezegd. Dat begrijpt u wel. We moeten de kerk nog
een beetje in het midden houden. Die uitspraak is dus echter fout.
Het is niet zo. Er is wel ooit een idee geweest om die termijnen in te
korten. Ik heb verkeerdelijk gedacht dat die inkorting ook in de wet
stond. Dat is uiteraard niet zo.
01.02 Johan Vande Lanotte,
ministre: C'est une erreur, en
effet. Je soulignerai cette
contradiction dans la prochaine
édition de mon manuel et
préciserai que le délai reste bien
inchangé.
01.03 Fred Erdman (SP.A): Ik zal de volgende editie van uw boek
uiteraard nauwlettend nakijken. Er is echter een tweede probleem en
dit probleem is misschien essentiëler. In artikel 6 van het ontwerp
vult men artikel 21 van de bijzondere wet op het Arbitragehof aan
met volgend lid: "In afwijking van hetgeen in artikel 3 is bepaald, zijn
de verzoekschriften tot schorsing slechts ontvankelijk wanneer ze
worden ingediend binnen een termijn van drie maanden na de
bekendmaking van de wet, het decreet of de in artikel 134 van de
Grondwet bedoelde regel." De termijn is dus drie maanden. De
verwijzing naar het gehele artikel 6 maakt dat het in letterlijke lezing
ook van toepassing is op de beroepen strekkende tot gehele of
gedeeltelijke vernietiging van een wet, een decreet of een in artikel
134 van de Grondwet bedoelde regel.
Hierdoor verkrijgt een verdrag instemming hoewel die beroepen
moeten worden ingesteld binnen een termijn van 60 dagen na de
bekendmaking van de wet, het decreet of de in artikel 134 van de
Grondwet bedoelde regel. In dat geval wordt de termijn voor het
instellen van een vordering tot schorsing ten opzichte van de
eerstgenoemde termijn met een maand verlengd. Dit is zeker niet de
bedoeling geweest.
01.03 Fred Erdman (SP.A):
J'accorderai une attention toute
particulière à la nouvelle édition.
Mais il y a autre chose: l'article 6
du projet complète l'article 21 de
la loi sur la Cour d'arbitrage. Les
requêtes en suspension peuvent
désormais être déposées jusqu'à
trois mois après la publication de
la règle. Si l'on prend cet article
complémentaire à la lettre, ce
délai pourrait également
s'appliquer aux requêtes en
annulation totale ou partielle alors
que le délai applicable est de six
mois. Il n'a jamais été question de
modifier ce point. Nous devons
cet amendement au sénateur
Vandenberghe. Je souhaite que le
ministre m'indique si l'article 6 fait
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
4
Het was onze goede collega Vandenberghe die dit in de Senaat heeft
ingevoegd met zijn amendement nummer 35. Ik zou uiteindelijk toch
willen weten of de verwijzing in artikel 6 naar artikel 3 is of eventueel
slechts verwijst naar artikel 3 § 1. Ik weet wel dat voor sommige
collega's nu zoals onze collega Tobback altijd zei de oren
beginnen te tuiten. Ik denk echter dat u wel weet waarover ik het heb
en dat het essentieel is dat u in deze de rechtzetting doet om voor de
toekomst de zaken op punt te stellen, ook met commentaar in uw
volgende editie.
référence à l'article 3 ou à l'article
3, §1
er.
De voorzitter: Ik heb de gecoördineerde teksten hier voor mij liggen.Ik heb de teksten van de wet zoals
ze nu is en zoals ze zal zijn als wij hierover stemmen.
01.04 Minister Johan Vande Lanotte: Mijnheer de voorzitter,
persoonlijk denk ik dat we een zeer verregaande interpretatie maken
als we zeggen dat het over hele artikel 3 gaat. Er is geen twijfel
mogelijk dat het alleen op artikel 3 § 1 doelt. Ik denk dat een andere
interpretatie te ver gaat omdat naar mijn oordeel het juist de
bedoeling is van het hele artikel dat we daarin invoegen om de
situatie waarnaar ook in artikel 3 § 1 is verwezen, te regelen.
Nu zeggen dat heel artikel 3, alle termijnen dus ook die korte
termijnen aangepast worden, is echt niet de juiste interpretatie,
denk ik. Ik zou toch willen benadrukken dat het gaat over artikel 3 §
1. We wijzigen dus niet die korte termijn waarin heel specifiek is
voorzien voor internationale verdragen. Dat zou volledig tegen de
geest van de wet zijn. Ik denk dat de ruimere interpretatie, toch een
vergezochte interpretatie is. De meest voor de hand liggende
interpretatie is door de termijn van wat we juist bedoelden in artikel
21 te wijzigen. Het gaat dan over hetgeen u gezegd hebt, namelijk
artikel 3 § 1. Ik zal de gecoördineerde tekst nog eens bekijken met
kennis van zaken. Zoals ik het bekeken heb, denk ik een andere
interpretatie toch zeer vergaand zou zijn en niet de interpretatie is die
wij voorstaan.
01.04 Johan Vande Lanotte,
ministre: Il serait excessif de
considérer que cet article fait
référence à l'article 3. Il se réfère
en tout cas à l'article 3, §1er. Le
délai le plus court n'est pas
modifié. Ce serait contraire à
l'esprit de la loi.
01.05 Fred Erdman (SP.A): Ik hoop alleen voor u en voor ons dat
het Arbitragehof dezelfde interpretatie zal geven wanneer er ooit
verhalen worden ingesteld. Mijnheer de voorzitter, dit bewijst eens te
meer de noodzaak van een tweekamerstelsel vermits zelfs wanneer
de Senaat zich zou hebben vergist het nu in de Kamer is dat we de
zaak rechtzetten.
Het geeft in ieder geval een verlengstuk aan de volgende editie van
het boek over grondwettelijk recht en het Arbitragehof van professor
Vande Lanotte.
Ik wil deze uiteenzetting besluiten met een algemene bedenking.
Toen wij het Arbitragehof hebben opgericht, was de grote discussie
te weten tot hoever het bevoegd zou zijn. Sommigen hebben toen al
gepleit voor een volledig grondwettelijk hof. Men heeft toen een
beperking opgelegd, buiten de geschiedenis van de
onderwijsproblematiek, zijnde 10 en 10bis, de niet-discriminatie.
Toen reeds heeft senator Henrion verwittigd dat het Arbitragehof dit
zou verruimen en uiteindelijk alles zou toetsen binnen het kader van
de non-discriminatie. Dit hebben ze de laatste tijd ook herhaaldelijk
gedaan, omdat ze natuurlijk niet bevoegd waren voor bepaalde
01.05 Fred Erdman (SP.A):
J'espère que la Cour d'arbitrage
partagera la même interprétation.
Cet incident démontre, une fois de
plus, la nécessité de maintenir le
système bicaméral. Nous aurons
au moins pu rectifier cette erreur.
Permettez-moi de vous livrer une
réflexion de portée générale : dès
le début de ce débat, des voix se
sont élevées pour que la Cour
d'arbitrage soit transformée en
une Cour constitutionnelle à part
entière. Son rôle a néanmoins été
limité aux articles 10 et 10bis de
la Constitution. A l'époque déjà, le
sénateur Henrion avait prédit que
la Cour d'arbitrage devrait
contrôler la conformité de tous les
éléments relevant des dispositions
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
5
rechten die in titel 2 waren opgenomen. Nu krijgen ze die
bevoegdheid wel. Ik zou zeggen dat we dus aan de rand van een
grondwettelijk hof staan en dat we daarnaast ook bevoegdheden aan
het overdragen zijn aan de rechterlijke macht, weze het een
Arbitragehof. Het is een keerpunt in ons constitutioneel recht, maar
we zullen desbetreffend met veel aandacht alle commentaren
daarover van alle publicisten lezen.
relatives à la non-discrimination.
Nous sommes à présent sur le
point de créer une Cour
constitutionnelle à part entière.
De voorzitter: Ik dank u voor het verslag, mijnheer de rapporteur. Ik vraag even de aandacht van de vice-
premier. Het gaat om het nieuwe artikel 6 in de gecoördineerde tekst dat artikel 21 van de bestaande wet
aanvult en dat verwijst naar het gehele artikel 3. U zult lezen dat daarin in geen schorsingen is voorzien
maar in andere zaken. Dat is hetgeen u blijkbaar nogmaals bekijkt.
01.06 Jean-Jacques Viseur (cdH): Monsieur le président, monsieur
le vice-premier ministre, chers collègues, le projet de loi qui nous est
soumis est un bon projet puisqu'il élargit la protection des droits
fondamentaux que les citoyens tirent de la Constitution. C'est la
raison pour laquelle nous le voterons.
Je pense que le projet aurait pu être meilleur. Nous plaidons depuis
fort longtemps en faveur de l'élargissement de la compétence de la
Cour d'arbitrage aux violations par des dispositions législatives de
l'ensemble des dispositions de la Constitution. Dans un État de droit,
la vraie protection et l'aboutissement de cette protection, c'est une
Cour constitutionnelle complète, permettant de protéger l'État de
droit contre toutes les violations de la Constitution qui seraient
commises par les législateurs du pays. C'est un système d'équilibre,
surtout dans un État fédéral, et c'est l'aboutissement vers lequel nous
devons tendre.
On peut regretter que le projet n'élargisse pas le contrôle de la Cour
d'arbitrage à toute la Constitution mais seulement à une partie des
dispositions de celle-ci. Pour nous, l'ensemble des dispositions
constitutionnelles mérite la protection juridictionnelle par la Cour
d'arbitrage. Je songe notamment aux dispositions qui règlent les
rapports entre les pouvoirs, qui répartissent les compétences entre
ceux-ci, qui organisent le débat politique ou qui balisent la
compétition électorale. La violation de ces dispositions doit pouvoir
être sanctionnée par le juge constitutionnel, sous peine de rester
lettre morte. Nous regrettons donc le caractère limité de
l'élargissement des compétences de la Cour d'arbitrage et le fait
qu'elle n'ait pas pu être transformée en Cour constitutionnelle à part
entière. À cet égard, le projet aurait pu et aurait dû être meilleur.
Cependant, le projet aurait pu être beaucoup moins bon si les
arguments développés par mon collègue Michel Barbeaux au Sénat
n'avaient pas été pris en compte et si le vice-premier ministre n'avait
pas renoncé à introduire dans la Constitution une disposition
nouvelle, y intégrant les droits consacrés notamment par la
Convention européenne de sauvegarde des droits de l'homme.
L'introduction de cette disposition aurait eu pour conséquence
dangereuse de priver l'ensemble des juridictions du pays du droit
d'appliquer ladite Convention européenne et aurait imposé un détour
par la Cour d'arbitrage, inutile et onéreux pour les justiciables. Je
salue donc l'esprit d'ouverture du ministre qui, suite à ces critiques,
qui étaient celles du cdH et de nombreux experts, a retiré son projet
de modification constitutionnelle.
01.06 Jean-Jacques Viseur
(cdH): Het onderhavige ontwerp is
een goed ontwerp, want het bouwt
een ruimere bescherming van de
fundamentele rechten in.
Niettemin hadden we een betere
tekst kunnen maken: wij pleiten
allang voor een uitbreiding van de
bevoegdheid van het
Arbitragehof. Het proces dat op
gang werd gebracht, had moeten
leiden tot de oprichting van een
grondwettelijk Hof dat ons zou
behoeden voor schendingen van
de grondwet. Men kan dus
betreuren dat die uitbreiding tot
alle grondwetsbepalingen is
uitgebleven en dat de
bevoegdheden van het
Arbitragehof nog beperkt zijn.
Dat neemt niet weg dat het
ontwerp ook een minder goede
tekst had kunnen zijn, als men
geen rekening had gehouden met
de argumenten van de cdH in de
Senaat, en als tegemoet gekomen
was aan de wens van de regering
om de fundamentele rechten
zoals vervat in het Europese
Verdrag tot bescherming van de
rechten van de mens in te tekst te
integreren.
De fles is dus halfleeg, of halfvol.
Wat ons betreft is ze halfvol, en
wij zullen het ontwerp dan ook
steunen.
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
6
Nous nous trouvons donc devant une bouteille à moitié vide ou à
moitié pleine. De notre côté, dans un esprit tout à fait positif, nous
espérons et nous estimons devoir dire que la bouteille est à moitié
pleine, ce qui nous permet d'apporter nos voix à ce projet de loi
spéciale qui nous est soumis.
01.07 Geert Versnick (VLD): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de
vice-eerste minister, geachte collega's, vooreerst hecht ik eraan om
de rapporteur te feliciteren met zijn voortreffelijk verslag en zijn
"judicieuze" vragen.
De staatshervorming van 1980, die nieuwe bevoegdheden aan de
Gemeenschappen toekende en de Gewesten van instellingen en
bevoegdheden voorzag, hield het niet-denkbeeldige risico van een
groot aantal bevoegdheidsconflicten in, te meer daar het in het leven
geroepen federale bestel geen hiërarchie van normen had ingesteld.
De grondwetgever was toen ook tot het inzicht gekomen dat het niet
langer de wetgever kon zijn die hieromtrent in laatste instantie zou
beslissen. De totstandkoming in de Belgische rechtsorde van normen
met gelijke rechtskracht maar met een territoriaal verschillende
werkingssfeer noopte derhalve tot de oprichting van een instantie die
in rechte uitspraak zou doen over de inachtneming van de door of op
grond van de Grondwet uitgevaardigde bepalingen tot verdeling van
bevoegdheden tussen de Staat, de Gemeenschappen en de
Gewesten. Met de invoering in de Grondwet van het toenmalige
artikel 107ter, paragraaf 2, thans artikel 142, werd die taak aan het
Arbitragehof opgedragen.
Door toedoen van de grondwetsherziening van 1988, meer bepaald
bij de communautarisering van het onderwijs, werd ook de controle
op de overeenstemming van wetgevende normen met de vrijheid
van onderwijs, zoals deze in het nieuwe artikel 24 van de Grondwet
is gewaarborgd, aan het Arbitragehof opgedragen.
De constituante van 1988 heeft zich hiertoe echter niet beperkt. Zo
kreeg het Abitragehof eveneens de toetsingsbevoegdheid van
wetgevende normen aan de voor ruime interpretatie vatbare
beginselen van gelijkheid en van verbod van discriminatie, die in de
artikelen 10 en 11 van de Grondwet besloten liggen. Een andere uit
die periode daterende bijkomende belangrijke innovatie is vervat in
artikel 142, tweede lid, ten derde, van de Grondwet. Deze bepaling
biedt de mogelijkheid om bij bijzondere meerderheidswet de
toetsingsbevoegdheid van het Arbitragehof uit te breiden tot de
artikelen van de Grondwet die de bijzondere wetgever aanwijst.
Het voor bespreking voorliggend ontwerp maakt gebruik van deze
mogelijkheid, daar het de bevoegdheid van het Arbitragehof zowel in
verband met beroepen tot vernietiging als in verband met
prejudiciële vragen uitbreidt tot de toetsing aan niet enkel het geheel
van de artikelen van titel II van de Grondwet De Belgen en hun
rechten , maar ook aan de artikelen 170 het legaliteitsbeginsel
inzake belastingen -, 172 gelijkheid inzake belastingen en 191
rechten van vreemdelingen van de Grondwet.
Dergelijke uitbreiding lag reeds in zekere zin in de rechtspraak van
het Arbitragehof besloten. De artikelen 10, 11 en 24 van de
Grondwet zijn immers, anders dan artikel 14 van het Europees
Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de
01.07 Geert Versnick (VLD): La
réforme de l'Etat de 1980 portait
en soi le risque de nombreux
conflits de compétence parce qu'il
n'y avait pas de hiérarchie des
normes dans l'octroi des
compétences aux Régions et aux
Communautés. Le législateur
constitutionnel avait estimé que le
législateur ne pouvait plus décider
en dernière instance dans ces
conflits. La mise en place de
normes revêtues d'une même
force juridique mais au champ
d'application territorial différent a
nécessité la création de la Cour
d'arbitrage. Avec la réforme de
l'Etat de 1988 et la
communautarisation de
l'enseignement, la Cour
d'arbitrage s'est également vu
confier le contrôle de la
conformité des normes
législatives au principe de la
liberté d'enseignement, consacré
par l'article 24 de la Constitution.
La Constituante de 1988 n'en est
toutefois pas restée là. La Cour
d'arbitrage a également été
investie de la compétence de
contrôle de la conformité des
normes aux articles 10 et 11 de la
Constitution qui traitent des
principes d'égalité et d'interdiction
de discrimination qui se prêtent à
une large interprétation. En outre,
il a été inscrit dans l'article 142 de
la Constitution que la compétence
de contrôle de la Cour d'arbitrage
peut être étendue, par une loi
approuvée à la majorité spéciale,
à tous les articles de la
Constitution désignés par le
législateur. Le projet dont nous
traitons ici recourt à cette
possibilité. Il vise à étendre la
compétence de la Cour
d'arbitrage, pour les recours en
annulation comme pour les
questions préjudicielles, au
contrôle du Titre II de la
Constitution Des Belges et de
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
7
fundamentele vrijheden, dat ten aanzien van de rechten en vrijheden
van dat verdrag een accessoir karakter vertoont, autonome
toetsingsgronden, zodat de schending van het gelijkheidsbeginsel
tegenover alle wetgevende normen kan worden aangevoerd, zonder
dat enig noodzakelijk verband met andere rechten en vrijheden is
vereist. Voorts heeft het Arbitragehof gesteld dat de artikelen 10 en
11 van de Grondwet een algemene draagwijdte vertonen en elke
discriminatie, ongeacht de voorsprong ervan, verbieden, zodat de
grondwettelijke regels van gelijkheid en van niet-discriminatie van
toepassing zijn ten opzichte van alle rechten en vrijheden die, hetzij
door de Grondwet, hetzij door rechtstreeks werkende internationale
verdragsbepalingen, aan alle Belgen zijn toegekend.
Anders uitgedrukt komt deze zienswijze erop neer dat het vandaag
de dag reeds mogelijk is om voor het Arbitragehof de schending van
alle door de Grondwet of door internationale verdragen met directe
werking gewaarborgde rechten en vrijheden aan te voeren, voor zo
ver dit evenwel geschiedt mits het inroepen van de schending van
het gelijkheidsbeginsel of, en inzonderheid, van het
discriminatieverbod.
leurs droits et aux articles 170,
172 et 191 de la Constitution. Ces
derniers articles concernent le
principe de légalité en matière
d'impôt, l'égalité en matière
d'impôt et les droits des étrangers.
La jurisprudence de la Cour
d'arbitrage avait déjà consacré
dans une certaine mesure cette
extension. Les articles 10, 11 et
24 de la Constitution constituent
en effet à la différence de
l'article 14 CEDH
des
fondements autonomes de
contrôle, de sorte que la violation
du principe d'égalité peut être
invoquée à l'encontre de toutes
les normes législatives, sans
qu'aucun lien obligatoire avec
d'autres droits et libertés soit
requis. Les articles 10 et 11 sont
revêtus, selon la Cour d'arbitrage,
d'une portée générale qui interdit
toute discrimination, de sorte les
règles constitutionnelles d'égalité
et de non-discrimination sont
d'application à tous les droits et
libertés reconnus aux Belges par
la Constitution ou par les
conventions internationales. Il est
donc déjà possible aujourd'hui
d'invoquer devant la Cour
d'arbitrage la violation de toutes
les libertés garanties par la
Constitution ou par les traités
internationaux produisant
directement leurs effets, si l'on
invoque la violation du principe
d'égalité ou l'interdiction de
discrimination.
01.08 Fred Erdman (SP.A): Mijnheer de voorzitter, als ik even mag.
Er is natuurlijk wel een onderscheid, maar we zullen de rechtspraak
van het Arbitragehof moeten afwachten. Er is natuurlijk wel een
onderscheid, namelijk wanneer we vandaag vaststellen dat een
schending van een recht dat in Titel II is opgenomen getoetst wordt
aan de discriminatie en dus een discriminatie moet bijbrengen, of
gewoon de toetsing aan een recht zonder dat essentieel een
discriminatie moet ingeroepen worden. Men kan perfect nu, met de
uitbreiding van de artikelen, een rechtspraak zich zien ontwikkelen
waarbij men niet teruggrijpt naar de vroegere interpretatie, namelijk
schending van een recht in Titel II en in zover het een discriminatie
inhoudt, maar alleen wegens de schending van het recht.
01.08 Fred Erdman (SP.A):
Nous voyons se développer une
jurisprudence dans le cadre de
laquelle l'existence d'une violation
est établie sur la base d'un "droit",
sans qu'il faille se référer
directement à l`élément
"discrimination".
01.09 Geert Versnick (VLD): Ik ben het eens met uw visie.
Uit de rechtspraak van het Arbitragehof omtrent het
01.09 Geert Versnick (VLD): Je
partage cette analyse.
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
8
gelijkheidsbeginsel valt ook nog af te leiden dat het toezicht op de
naleving van artikel 172 van de Grondwet eveneens onder de
toetsingsbevoegdheid van het Arbitragehof ressorteert, daar deze
bepaling slechts een bijzondere toepassing in fiscale zaken is van het
in artikel 10 van de Grondwet vervatte algemeen gelijkheidsbeginsel.
Een zelfde gedachte dient er te worden op na gehouden als het gaat
over artikel 191 van de Grondwet zodat, overeenkomstig deze
laatste bepaling, ook vreemdelingen zich op het gelijkheidsbeginsel
voor het Arbitragehof kunnen beroepen, op de dubbele voorwaarde
dat zij zich op het Belgisch grondgebied bevinden en dat de
Grondwet of de wet geen afwijkingen of beperkingen heeft opgelegd
wat het genot van de desbetreffende rechten en vrijheden betreft.
Het dient te worden gezegd dat deze rechtspraak enkel tot stand is
kunnen komen door het maken van een soms kunstmatige omweg
via de artikelen 10 en/of 11 van de Grondwet. Het ontwerp verhelpt
dat door het Arbitragehof ook bevoegd te maken om wetgevende
normen te toetsen aan de artikelen van Titel II "De Belgen en hun
rechten", en de artikelen 170, 172 en 191 van de Grondwet, zoals
hierboven gepreciseerd. Meer bepaald wat Titel II betreft, kan in het
licht van de rechtspraak van het Arbitragehof de vroegere
argumentatie dat deze titel eerst moet worden herschreven teneinde
in een inhoudelijk systeem van beperkingen te voorzien, als zijnde
achterhaald beschouwd worden.
Naast de uitbreiding van de toetsingsbevoegdheid voorziet het
ontwerp in nog een tweede belangrijke wijziging, met name dat het
voor het Arbitragehof niet meer mogelijk zal zijn om, ten aanzien van
wetgevende handelingen waarmee instemming wordt verleend met
een constituerend verdrag betreffende de Europese Unie of met het
EVRM of een aanvullend protocol, bij wijze van prejudiciële
beslissing uitspraak te doen over de verenigbaarheid ervan met de
Grondwet en met de bevoegdheidsverdelende regels.
In het Lanaken-arrest van 16 oktober 1991 verklaarde het
Arbitragehof zich voor het eerst bevoegd om kennis te nemen van
prejudiciële vragen met betrekking tot wetten, decreten en
ordonnanties waardoor een verdrag instemming verkrijgt.
Dat het Arbitragehof naar aanleiding van een prejudiciële vraag een
verdrag kan toetsen, is niet zo vanzelfsprekend als op het eerste
gezicht lijkt. De organieke wet op het Arbitragehof voorziet immers in
een bijzondere termijn voor het instellen van een beroep tot
vernietiging tegen instemmingsakten met verdragen. Hieruit blijkt de
wil van de bijzondere wetgever om de ratificatie van een verdrag niet
nodeloos te vertragen.
De bijzondere wetgever had blijkbaar geen rekening gehouden met
de mogelijkheid dat over dezelfde kwestie aan het Arbitragehof ook
een prejudiciële vraag zou kunnen worden gesteld. De korte termijn
voor het instellen van een beroep tot vernietiging van een
instemmingsakte had nochtans tot doel de zekerheid en de stabiliteit
van de internationale betrekkingen te waarborgen. Dit argument
belette het Arbitragehof echter niet zich bevoegd te verklaren om
uitspraak te doen op een prejudiciële vraag nopens de
grondwettigheid van een instemmingsakte. Als reden werd
aangevoerd dat de beoogde stabiliteit van de internationale
betrekkingen hier immers geen gevaar liep. Anders dan de
Il ressort de l'arrêt de la Cour
d'arbitrage relatif au principe
d'égalité que, selon la Cour, le
contrôle du respect de l'article 172
de la Constitution ressortit
également à ses compétences,
dans la mesure où cette
disposition ne constitue qu'une
application particulière du principe
général d'égalité en matière
fiscale. Par analogie, les
étrangers peuvent également
invoquer le principe d'égalité à la
condition qu'ils se trouvent sur le
territoire belge et que la
Constitution ou une loi n'aient pas
instauré de dérogation ou de
restriction à la jouissance de ces
droits et libertés.
Cette jurisprudence est le résultat
d'un détour, parfois artificiel, par
les articles 10 et 11 de la
Constitution. Le projet à l'examen
remédie à ce problème en
octroyant expressément à la Cour
d'arbitrage la compétence de
contrôler les lois au regard des
articles du Titre II et des articles
170, 172 et 191 de la Constitution.
L'ancienne argumentation, qui
plaidait en faveur d'une nouvelle
rédaction du Titre II afin d'y
inclure des restrictions, est ainsi
dépassé.
Voilà donc pour ce qui concerne
l'extension de la compétence de
contrôle.
Dans le cadre de la nouvelle loi, la
Cour d'arbitrage ne se prononcera
plus sur la compatibilité des actes
d'assentiment avec la Constitution
ni sur les règles de répartition des
compétences. Dans l'arrêt
Lanaken du 16 octobre 1991, la
Cour d'arbitrage s'était déclarée
pour la première fois compétente
en ce qui concerne les questions
préjudicielles relatives aux lois,
aux décrets et aux ordonnances
portant assentiment d'un traité.
Que la Cour puisse vérifier la
conformité des traités ne constitue
pas une évidence. La loi sur la
Cour d'arbitrage prévoit, en effet,
un délai spécial pour l'instauration
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
9
vernietigingsarresten hebben de arresten op prejudiciële vraag nooit
tot gevolg dat de instemmingsakte en het verdrag waarop ze
betrekking heeft, uit de interne rechtsorde verdwijnen.
Het behoeft echter geen betoog dat de gevolgen van deze strikt
formele redenering geenszins onderschat mogen worden. Een
dergelijke beslissing creëert beslist gedurende een zekere tijd een
aanzienlijke rechtsonzekerheid, die normaliter pas zal verdwijnen
wanneer het gewraakte verdrag wordt opgezegd, wanneer de
instemmingswet later wordt vernietigd of wanneer de lagere
rechtbank zich aansluit bij de stelling van het Arbitragehof.
Problematisch is dat een dergelijke onzekerheid zich kan voordoen
jaren nadat het verdrag werd geratificeerd. Onderhavig ontwerp
maakt dan ook een einde aan deze mogelijkheid.
Nochtans ontspon er zich in dit verband een dubbele discussie, met
name omtrent de vraag waarom de uitsluiting van een prejudiciële
vraagstelling werd beperkt tot EU-verdragen en het EVRM enerzijds,
en inzake de voorrang van het nationaal recht, de Grondwet
inbegrepen, anderzijds.
Wat het eerste luik betreft, hebben een aantal collega's, zoals
aangegeven door de rapporteur, het standpunt van de Raad van
State verdedigd naar verluidt van hetwelke er geen
grondwettigheidsbezwaar bestaat om alle wetgevende akten
waarmee met een internationaal verdrag instemming wordt verleend,
uit te sluiten van de mogelijkheid tot prejudiciële vraagstelling.
Dienaangaande dient er evenwel een onderscheid te worden
gemaakt tussen de wetten bedoeld in artikel 34 van de Grondwet, te
weten deze die bepaalde machten door een verdrag of door een wet
aan volkerenrechtelijke instellingen kunnen opdragen en de andere
wetten houdende instemming met verdragen. De eerstgenoemde
wetten houden immers een gedeeltelijke overdracht van
soevereiniteit in en derhalve maken zij deel uit van de Belgische
grondwettelijke orde, terwijl dit niet zo is voor de andere
instemmingswetten.
Hiermee zijn we overigens ook terechtgekomen bij het vraagstuk van
de suprematie van het internationaal of nationaal recht. De
aanvaarding van het principe dat het bij verdrag bepaalde
internationaal recht met rechtstreekse werking voorrang heeft op de
nationaalrechtelijke norm werd in eigen land voor het eerst door het
Hof van Cassatie vastgelegd in het arrest Le Ski van 1971 dat
weigerde een wet toe te passen waarbij een koninklijk besluit werd
bekrachtigd dat niet in overeenstemming was met een bepaling van
een EEG-verdrag. In dat arrest werd er niet enkel impliciet
aangenomen dat de internationale rechtsorde en de interne
rechtsorde, die als onderdelen van één enkele algemene rechtsorde
moeten worden beschouwd, niet onafhankelijk zijn van elkaar, maar
dat ook de Staat en al zijn organen ervoor moeten zorgen dat de
nationaalrechtelijke norm niet kan indruisen tegen de norm die een
internationale verbintenis daar stelt.
Die visie, die algemeen aanvaard is, wordt echter omstreden
wanneer met "de nationaalrechtelijke norm" eveneens de
grondwettelijke norm wordt bedoeld. De voorstanders van de
voorrang van het verdrag op de Grondwet ondersteunen hun
zienswijze door er in de eerste plaats op te wijzen dat in voormeld
d'un recours en annulation contre
les actes portant assentiment d'un
traité, en vue de garantir la
sécurité et la stabilité des relations
internationales.
Le législateur spécial entendait ne
pas retarder inutilement la
ratification d'un traité mais avait
apparemment perdu de vue la
possibilité que soit posée à ce
sujet une question préjudicielle.
L'argument du délai n'empêchait
pas la Cour de se prononcer sur
les questions préjudicielles
relatives à la constitutionnalité
d'un acte d'assentiment. A cet
égard, elle faisait valoir que la
stabilité des relations
internationales ne se trouvait pas
menacée en ce sens que les
arrêts portant sur une question
préjudicielle n'entraînent pas la
disparition de l'ordre juridique
interne du traité sur lequel porte la
question.
Une telle décision engendre
certainement pendant quelque
temps une réelle insécurité
juridique. Celle-ci peut apparaître
des années après la ratification.
Ce projet de loi a pour objectif
d'éliminer cette éventualité.
La discussion a été double: d'une
part, elle portait sur la question de
savoir pourquoi une demande
préjudicielle n'était exclue que
pour les traités européens et la
Convention européenne des droits
de l'homme et, d'autre part, on
s'est interrogé au sujet de la
primauté du droit international sur
le droit national, en ce compris la
Constitution. La primauté du droit
international sur le droit national
est généralement admise, mais
elle est controversée dès lors qu'il
s'agit de la Constitution. Cette
discussion est également menée
dans d'autres pays.
Personnellement, je suis partisan
d'une solution inspirée du modèle
néerlandais: un traité comprenant
des dispositions enfreignant la
Constitution ne peut être adopté
qu'à la majorité des deux tiers.
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
10
arrest geen onderscheid wordt gemaakt tussen de verschillende
nationale rechtelijke normen, waardoor de voorrang van de
internationale verdragen met rechtstreekse werking geldend wordt
verklaard voor al die normen, de grondwetsnormen inbegrepen.
Voorts wordt verwezen naar artikel 27 van het Verdrag van Wenen
van 23 mei 1969 inzake het verdragenrecht, volgens hetwelk het
voor de partijen in een verdrag niet mogelijk is zich ter
verantwoording van de niet-uitvoering van het verdrag te beroepen
op de bepalingen van hun nationaal recht.
Artikel 46, paragraaf 1 van het verdragenrecht tempert enigszins de
draagwijdte van bedoeld artikel 27, maar doet dat in een bepaalde
lezing enkel voor de grondwettelijke en andere regels die betrekking
hebben op de bevoegdheid tot het sluiten van verdragen, en dus niet
voor de andere grondwettelijke regels.
Tegen die opvatting geldt de even sterke redenering dat de
Grondwet, die overigens slechts kan worden herzien mits
inachtneming van de door haar voorgeschreven procedure, de
grondslag vormt voor het in de interne rechtsorde toepasselijke recht.
Indien dus nationale autoriteiten in een verdrag normen hebben
ingevoerd die in strijd zouden zijn met de grondwettelijke regels,
hebben die autoriteiten de normen onwettig in het positief recht van
de Staat ingevoerd, zodat die invoering geen effect kan sorteren.
Terzake is het belangrijk op te merken dat niet enkel het Arbitragehof
zich bevoegd verklaard heeft om de verenigbaarheid van een
goedgekeurd verdrag te toetsen aan de bevoegdheidsverdelende
regels en bepalingen inzake gelijkheid en non-discriminatie, maar
ook dat de Raad van State de idee is toegedaan dat een
tegenstrijdigheid tussen de verdragsnorm en een constitutionele
bepaling slechts ongedaan kan worden gemaakt na herziening van
de desbetreffende grondwetsbepaling.
De discussie omtrent deze aangelegenheid wordt ook nog in andere
landen gevoerd. In Duitsland heeft het Bundesverfassungsgericht
verklaard af te zien van toetsing van het afgeleide
gemeenschapsrecht aan de bepalingen van de Grondwet zolang de
communautaire rechtsorde een doeltreffende bescherming waarborgt
van de fundamentele rechten ten aanzien van de maatregelen van
de gemeenschap. Het risico van een bevoegdheidscontrole blijft
vooralsnog bestaan daar het Bundesverfassungsgericht wederom zal
optreden indien het vereiste niveau niet meer op algemene wijze is
gewaarborgd. Zo'n houding zou men kunnen bestempelen als een
voorwaardelijke primauteit van het gemeenschapsrecht, die in se
eigenlijk onverenigbaar is met het principe van de onvoorwaardelijke
voorrang dat door het Europese Hof van Justitie wordt gehuldigd. In
Frankrijk daarentegen heeft de Raad van State in zijn arrest Sarang
van 30 oktober 1998 geoordeeld dat de verdragen niet boven de
Grondwet staan.
De Italiaanse situatie is enigszins analoog aan de Duitse. Het
Italiaans grondwettelijk hof heeft weliswaar aangenomen dat het
gemeenschapsstelsel van de jurisdictionele bescherming van de
fundamentele rechten voldoening schenkt, maar het behoudt zich het
recht voor om in voorkomend geval na te gaan of een bepaling van
het gemeenschapsrecht strijdig is met de grondbeginselen van de
Italiaanse grondwettelijke orde en of het de onaantastbare rechten
Par le passé, la Chambre avait
déjà opté en faveur d'un tel
système, mais le Sénat s'y était
opposé. Au moment de la
rédaction de la liste d'articles
soumis à révision, il y aura lieu de
prendre en compte ces
considérations.
Le débat sur les compétences de
la Cour est loin d'être clos. Ainsi,
l'idée d'étendre la compétence de
contrôle de la Cour d'arbitrage au
contrôle du respect de toutes les
dispositions constitutionnelles n'a
pas été abordée. Ceci ne peut
toutefois pas se produire
inopinément.
La compétence de contrôle de la
Cour d'arbitrage pourrait se
rapporter aux dispositions qui font
explicitement mention de normes
législatives. Un "contentieux"
exceptionnel pourrait également
être soumis à la Cour en ce qui
concerne l'admissibilité des
référendums, la validité des
élections, la responsabilité pénale
des ministres, notamment, et le
contrôle de la conformité de la loi
d'assentiment en matière de
traités à la Constitution avant sa
promulgation.
En attendant cette extension de
compétence, le groupe VLD
adoptera ce projet de loi qu'il
considère comme la prochaine
étape vers une cour
constitutionnelle à part entière.
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
11
van de menselijke persoon niet aantast.
Persoonlijk pleit ik voor de Nederlandse situatie, waarbij een verdrag
dat bepalingen bevat die afwijken van de Grondwet, of die tot zulke
afwijkingen noodzaken, enkel kan worden goedgekeurd met
instemming van een tweederde meerderheid. In het verleden heeft
de Kamer reeds haar instemming betuigd met die regeling, maar ze
struikelde in de Senaat. Onderhavige problematiek moet dan ook
onze aandacht krijgen wanneer de lijst wordt opgesteld van de
grondwetsbepalingen die voor herziening vatbaar verklaard worden.
Mijnheer de voorzitter, mijnheer de vice-eerste minister, met
betrekking tot het Arbitragehof bleek duidelijk uit de
commissiebespreking dat het debat inzake de bevoegdheden van het
Hof nog niet is gesloten. Zo bleef het idee om de
toetsingsbevoegdheid van het Arbitragehof uit te breiden tot de
controle op de naleving van alle grondwetsbepalingen,
onaangeroerd.
Dit kan echter niet onverhoeds geschieden. In de eerste plaats mag
het niet ten koste gaan van het evenwicht tussen de machten en
vervolgens leert de huidige tekst van de Grondwet dat de redactie
niet volkomen is aangepast om een toetsing vanwege het
Arbitragehof aan al haar beperkingen te verwezenlijken.
Als volgende tussenstap zou de toetsingsbevoegdheid van het
Arbitragehof kunnen worden gerelateerd aan de bepalingen waarin
alleen en expliciet sprake is van wetgevende normen of er zou, naar
het voorbeeld van andere constitutionele hoven, aan het Arbitragehof
een bijzondere contentieux kunnen worden opgedragen dat
inzonderheid betrekking zou hebben op de toelaatbaarheid van
referenda, de geldigheid van verkiezingen, de strafrechtelijke
verantwoordelijkheid van onder meer ministers, de controle op de
overeenstemming van de instemmingwet inzake verdragen met de
Grondwet voor haar afkondiging.
In afwachting hiervan zal de VLD-fractie dit ontwerp als een volgende
stap naar een volledig grondwettelijk Hof goedkeuren.
01.10 Olivier Maingain (MR): Monsieur le président, monsieur le
vice-premier ministre, chers collègues, je sais combien la discussion
d'un projet de loi, fût-elle spéciale, modifiant la loi sur la Cour
d'arbitrage n'est sans doute pas le débat parlementaire le plus
médiatique qui soit. Mais qui peut ignorer l'importance qu'il convient
de réserver à un débat portant sur une institution essentielle, dans un
Etat de droit moderne, de surcroît fédéral puisque telle a été
véritablement la cause de la naissance de cette haute juridiction? Je
dirais que l'on ne peut concevoir un Etat de droit moderne sans que
le pouvoir législatif même si d'aucuns sont encore attachés
particulièrement à l'affirmation de la souveraineté de ce pouvoir
soit soumis, dans son travail, à un contrôle, par une juridiction
hautement indépendante, de la conformité de ses actes législatifs au
respect de dispositions constitutionnelles.
Je reste un fervent partisan de donner à la Cour d'arbitrage un
véritable statut de Cour constitutionnelle. Je le dis en introduction
pour bien mesurer ce que représente l'avancée du jour, le projet qui
nous est soumis. Pour moi, une véritable Cour constitutionnelle que
01.10 Olivier Maingain (MR): Er
kan geen sprake zijn van een
moderne democratische staat als
de grondwettelijkheid van de
wetten niet wordt gecontroleerd. Ik
pleit ervoor aan het Arbitragehof
het statuut van grondwettelijk Hof
te verlenen, wat onmogelijk is
indien op twee vlakken geen
vooruitgang wordt geboekt.
Eerst moet ervoor worden
gewaakt dat de wetten in
overeenstemming zijn met alle
grondwetsbepalingen.
Vervolgens moet ervoor worden
gezorgd dat het grondwettelijk Hof
zodanig wordt samengesteld dat
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
12
n'est pas encore la Cour d'arbitrage dans notre ordre juridique interne
me semble à tout le moins exiger deux avancées majeures, qui
viendront tôt ou tard à la réflexion de cette assemblée. Mais je sais
que les évolutions sont toujours plus lentes que ce que l'on espère.
La première de ces avancées serait de soumettre le contrôle de la loi
au respect de l'ensemble des dispositions constitutionnelles car une
bonne hiérarchie des normes exige que la loi soit vérifiée quant à sa
conformité au regard de toutes les dispositions de la Constitution. La
deuxième avancée serait que la Cour constitutionnelle, par sa
composition, offre toutes les garanties d'indépendance au regard de
l'influence du monde politique.
Je continue à défendre cette idée et j'ai déjà déposé des propositions
de loi en ce sens. Mais je sais combien ce débat est difficile et est
loin d'être partagé par tous les groupes de cette assemblée. Je reste
partisan d'une composition d'une Cour d'arbitrage qui ne permettrait
plus à des anciens parlementaires de se voir appelés à siéger dans
cette haute juridiction. Trop souvent, on peut le dire même entre
nous, c'est quand même un choix fait pour régler certaines situations
personnelles, là où il conviendrait oui, monsieur Erdman de
privilégier une composition de la Cour constitutionnelle qui
appellerait à siéger les meilleurs de nos magistrats des plus hautes
juridictions du pays, Cour de cassation et Conseil d'Etat réunis, voire
des meilleurs spécialistes du droit constitutionnel qui, par leur
expérience académique, peuvent prétendre à assumer cette haute
fonction.
Mais je sais que je suis minoritaire à ce stade dans ce débat. Je ne
vais donc pas l'ouvrir mais je reste convaincu que ce sont deux
évolutions majeures qui devront tôt ou tard aboutir. Quant à la
composition de la Cour constitutionnelle, nous avons encore connu
dans un pays voisin, en France, des controverses liées à une
certaine prise de position de la Cour Constitutionnelle française dans
le statut de l'impunité pénale du Président de la République et vous
savez combien la controverse...
het volledig onafhankelijk is van
de politieke wereld. Men mag dus
geen gewezen parlementsleden
meer benoemen daar waar nood
is aan de beste magistraten van
de hoogste rechtbanken van het
land en aan de beste
academische deskundigen op het
stuk van het grondwettelijk recht.
Ik weet dat zeer weinig mensen
mijn mening delen maar ik ben
ervan overtuigd dat dit vraagstuk
vroeg of laat aan de orde zal zijn.
Le président: Monsieur Maingain, M. Erdman souhaite vous interrompre.
01.11 Fred Erdman (SP.A): Monsieur Maingain, on peut avoir des
avis divergents sur l'approche relative à la composition d'une cour
comme la Cour d'Arbitrage mais je crois quand même, nonobstant
les critiques que vous formulez, que pour le moment, et peut-être à
l'encontre de ce que certains ont craint lorsque cette Cour a été
instituée, la composition de la Cour n'a jamais été dans le sens des
critiques que l'on avait formulées préalablement.
Tant les anciens politiques si je puis m'exprimer ainsi que les
juges nommés à la Cour d'arbitrage, dans une osmose de conception
juridique, ont rendu des arrêts dont on a difficilement pu dire qu'ils
ont été influencés par des options politiques. Je sais que votre parti
tout spécialement n'a été pas heureux des suites données à certains
recours été introduits. Mais ce n'est pas parce que l'on a été débouté
d'un recours que l'on doit émettre des critiques à l'égard des
personnes qui ont rendu les arrêts.
01.11 Fred Erdman (SP.A): De
arresten van het Arbitragehof
gaan niet in de richting van uw
bezwaren en de door het Hof
gevelde arresten worden niet door
de politiek beïnvloed.
Maar uw partij zal de afwijzing van
haar verzoekschriften door het
Hof natuurlijk niet altijd op prijs
hebben gesteld, mijnheer
Maingain.
01.12 Olivier Maingain (MR): Monsieur Erdman, je n'émets pas de
critique à l'égard des personnes qui rendent des arrêts. Je n'ai
01.12 Olivier Maingain (MR): Ik
heb nooit de integriteit van de
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
13
d'ailleurs jamais utilisé ce genre d'argument. Des arrêts sont
controversés par la doctrine. Les commentateurs de doctrine sont là
pour mettre en discussion les arrêts, même ceux de la Cour
d'arbitrage. Je n'ai jamais contesté les magistrats qui siègent au sein
de la Cour pour éventuellement remettre en question certains de
leurs arrêts. Vous ne m'aurez jamais pris en défaut sur ce point. Mais
je continue à penser qu'une composition, garantissant véritablement
l'indépendance de cette haute juridiction, exige qu'y siègent des
personnes qui, par leur expérience professionnelle, notamment parce
qu'elles ont été membres des plus hautes juridiction du pays, offrent
toutes les garanties de l'indépendance, afin qu'il n'y ait pas de
controverse possible à cet égard.
J'ai rappelé ce qui s'est passé en France à un certain moment, à
l'occasion du débat sur l'impunité pénale du chef de l'Etat. Bien
entendu, il faut respecter l'autorité de la plus haute juridiction
constitutionnelle, mais on ne peut pas dire que le fait qu'à un
moment donné un ancien ministre, lui-même confronté à des
procédures pénales, ait été amené à présider une décision, par
ailleurs discutée, on ne peut pas dire que tout cela ne perturbe pas la
compréhension par l'opinion publique quant à l'indépendance de la
Cour constitutionnelle.
magistraten die zitting hebben in
het Hof betwist, maar ik denk dat
de gewaarborgde
onafhankelijkheid van deze hoge
rechtbank vereist dat ze bestaat
uit mensen die door hun
professionele ervaring honderd
procent onafhankelijk zijn zodat
discussie uitgesloten is.
We weten wat in Frankrijk is
gebeurd naar aanleiding van het
debat over de strafrechtelijke
straffeloosheid van het
staatshoofd. Het feit dat een
gewezen minister, die zelf in een
strafrechtelijke procedure was
betrokken, ertoe werd gebracht
een besluitvormingsprocedure te
leiden, doet de openbare opinie
twijfelen aan de onafhankelijkheid
van het Grondwettelijk Hof.
01.13 Fred Erdman (SP.A): Monsieur le président, sans vouloir
allonger le débat, je dirais que c'est à l'honneur de la Belgique de ne
pas tomber dans les travers de la France!
01.13 Fred Erdman (SP.A): Het
siert België dat het niet in de
fouten van Frankrijk vervalt!
01.14 Olivier Maingain (MR): Espérons que vous soyez entendu
pour longtemps encore, monsieur Erdman! Espérons-le!
Je relève dans le projet de loi trois points essentiels.
D'abord, l'extension des compétences de la Cour d'arbitrage au
contrôle de la conformité des lois à l'ensemble du titre II de notre
Constitution ainsi qu'aux articles 170, 172 et 191.
On sait qu'à l'origine les ambitions du gouvernement étaient sans
doute ambivalentes sur la question. D'une part, il s'agissait de
pratiquer une véritable révolution en intégrant la Convention
européenne de sauvegarde des droits de l'homme dans le titre II de
la Constitution. D'autre part, d'aucuns proposaient une évolution
douce des compétences de la Cour d'arbitrage. Cette deuxième
option a été retenue.
Je n'étais pas partisan de l'inscription de la Convention européenne
de sauvegarde des droits de l'homme au titre II de la Constitution,
notamment pour une question de hiérarchie des normes, mais il est
vrai que si je reste partisan d'étendre le contrôle de la Cour
d'arbitrage au respect de tous les articles de la Constitution, le choix
qui a été fait me semble représenter une avancée certaine et
intéressante.
A l'heure actuelle, la Cour d'arbitrage ne peut formellement contrôler
la validité des lois qu'au regard des articles 10, 11 et 24 de la
Constitution, "formellement" puisqu'il faut immédiatement préciser
que le juge constitutionnel a très rapidement étendu ses
compétences par le biais de sa jurisprudence. Le mécanisme est
connu. L'article 11 ouvre une porte permettant de vérifier si les lois,
01.14 Olivier Maingain (MR):
Laten we hopen dat die woorden
nog lang mogen nazinderen,
mijnheer Erdman!
Het ontwerp omvat drie essentiële
punten.
Vooreerst worden de
bevoegdheden van het
Arbitragehof uitgebreid tot de
controle op de overeenstemming
van de wetten met het geheel van
titel II van de Grondwet en met de
artikelen 170, 172 en 191.
De bedoelingen van de regering
inzake deze aangelegenheid
waren aanvankelijk tweeslachtig.
Ik was er niet voor gewonnen het
Europees Verdrag voor de rechten
van de mens in titel II van de
Grondwet op te nemen, maar de
keuze die werd gemaakt is zeker
een interessante stap vooruit.
Op dit ogenblik kan het
Arbitragehof enkel een formele
controle uitoefenen op de
overeenstemming van de wetten
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
14
décrets et ordonnances appliquent sans discrimination l'ensemble
des droits reconnus aux Belges. Pour la Cour d'arbitrage, on retrouve
ces droits dans l'article 24 de la Constitution, mais aussi et surtout
quasiment dans toutes les autres dispositions de notre Charte
fondamentale, voire dans les traités internationaux. Telle a été en
tout cas l'évolution de la jurisprudence de la Cour.
Très peu de voix s'élevèrent au début des années '90 pour dénoncer
l'interprétation extensive ainsi donnée par la Cour aux articles 10 et
11 de la Constitution; il est vrai que si l'avancée était radicale, elle
n'en était pas pour autant dépourvue de mesure. Un certain
pragmatisme s'imposa donc et on laissa se développer une
jurisprudence qui me semble intéressante, voire tout à fait pertinente
sur le plan juridique.
Différentes raisons nous amènent néanmoins à consacrer par la voie
de la loi ce qui a été admis par la Cour dans sa jurisprudence. On
retiendra, tout d'abord, l'argument de la sécurité juridique. Il importe,
en effet, qu'une institution chargée de garantir le respect de la règle
fondamentale voie ses compétences reconnues et consacrées dans
des dispositions légales claires, davantage que dans une
jurisprudence qui peut donner lieu, soit à des revirements, soit à
certaines évolutions, avec des appréciations différentes.
L'option aurait donc pour mérite de clarifier et de simplifier la
jurisprudence de la Cour. Clarifier, dans la mesure où il sera permis
aux citoyens, et plus uniquement aux initiés, de percevoir
exactement les garanties qu'offre le juge constitutionnel. Simplifier,
parce qu'il n'y aurait plus lieu de se livrer à d'artificielles contorsions
pour amener une loi, un décret ou une ordonnance devant la Cour.
Le principal argument pour consacrer par la loi la jurisprudence de la
Cour consiste dans le fait qu'une appréhension autonome des droits
fondamentaux permet sans conteste une analyse plus fine et plus
ciblée de leur spécificité respective. Le droit au respect de la vie
privée, par exemple, n'est appréhendé aujourd'hui qu'en combinaison
avec les articles 10 et 11 de la Constitution. Il en découle que le juge
n'analyse pas si l'acte législatif incriminé porte ou non atteinte à ce
qui caractérise la notion de vie privée mais veille plutôt à ce que la
jouissance de ce droit soit reconnue à l'ensemble des Belges sans
discrimination. Autrement dit, l'essence du droit, ce qui fait sa
spécificité, échappe aujourd'hui, pour partie en tout cas, à l'analyse
de la Cour d'arbitrage.
Afin de concrétiser les attentes grandissantes du citoyen en matière
de droits fondamentaux, il s'indique dès lors de permettre à la Cour
d'assurer la pleine et entière protection des droits consacrés par le
titre II de notre Constitution. C'est une étape qui mérite d'être saluée
et que notre groupe soutient.
Il en va de même de notre position à l'endroit des articles 170
(légalité de l'impôt), 172 (égalité des citoyens devant l'impôt) et 191
de la Constitution (statut constitutionnel de l'étranger).
En ces matières également, une protection juridictionnelle est
nécessaire. En ces matières également, la Cour d'arbitrage doit voir
ses compétences clarifiées et simplifiées dans un souci de sécurité
juridique. En ces matières également, on ne peut se satisfaire plus
met de artikelen 10, 11 en 24 van
de Grondwet. De grondwettelijke
rechter heeft zijn bevoegdheden
echter snel uitgebreid via de
rechtspraak. Begin jaren '90 kwam
er maar weinig reactie tegen de
extensieve interpretatie die het
Hof aan de artikelen 10 en 11 van
de Grondwet gaf.
Toch is het belangrijk dat de
bevoegdheden van een instelling
die moet waken over de naleving
van onze Grondwet vastliggen in
duidelijke wettelijke bepalingen.
Bovendien leidt een autonome
interpretatie van de fundamentele
rechten ongetwijfeld tot een fijnere
en preciezere analyse van hun
eigenheid.
Ook wat die materies betreft,
moeten de bevoegdheden van het
Arbitragehof verduidelijkt worden,
teneinde de rechtszekerheid te
vrijwaren.
Met de aanpassing van het
prejudiciële mechanisme werd
ook een grote stap vooruit gezet.
Artikel 4 van de bijzondere wet
van 1989 stipuleerde dat enkel
bepaalde gemachtigde
autoriteiten een beroep tot
vernietiging mochten instellen, in
de veronderstelling dat het
Arbitragehof vooraf, als antwoord
op een prejudiciële vraag, in een
arrest verklaard had dat de
grondwet geschonden werd.
De regering stelt nu voor elke
rechtspersoon of natuurlijke
persoon toe te staan een dergelijk
beroep tot vernietiging in te
stellen. Ik blijf voorstander van de
mogelijkheid voor het Arbitragehof
om, uitspraak doende naar
aanleiding van een prejudiciële
vraag, eventueel arresten tot
nietigverklaring te wijzen.
Wel eist de wet van particulieren
in dat geval dat ze belang hebben
bij de instelling van een beroep tot
vernietiging. Ik vrees dat dat
belang moeilijk te bewijzen zal
zijn, in het licht van de huidige
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
15
longtemps d'un contrôle juridictionnel indirect ou biaisé.
Deuxième grand aspect: l'aménagement du mécanisme préjudiciel.
C'est sans doute là aussi une avancée majeure. On retiendra tout
d'abord la modification de l'article 4 de la loi spéciale de 1989. Cet
article prévoyait jusqu'ici que seules certaines autorités habilitées
pouvaient introduire un recours en annulation, dans l'hypothèse où la
cour d'arbitrage avait rendu préalablement, sur question préjudicielle,
un arrêt de constat de violation de la Constitution. C'est l'idée d'une
purge de l'ordre juridique des dispositions dont on dit qu'elles sont en
état d'inconstitutionnalité flottante. Je reprends là un vocabulaire un
peu abscons de certains commentateurs de doctrines, mais j'y fais
référence pour être explicite à leur égard.
Le gouvernement propose de renforcer le mécanisme en permettant
à toute personne morale ou physique justifiant d'un intérêt
d'introduire ledit recours en annulation. Cela étant, même si j'accepte
cette étape qui nous est proposée, je reste partisan d'une révolution
plus audacieuse encore pour permettre à la cour d'Arbitrage, sur
question préjudicielle, de rendre éventuellement des arrêts
d'annulation. Ce serait une manière de gagner du temps, de clarifier
les conséquences de la portée d'un arrêt sur question préjudicielle,
mais sans doute faudra-t-il revenir à ce débat ultérieurement.
Mais je me réjouis que le texte de loi prévoie la possibilité pour un
particulier, et plus uniquement pour certaines autorités publiques,
d'introduire un recours en annulation après arrêt sur question
préjudicielle. Il y a sans doute une controverse délicate, c'est que la
loi prévoit quand même pour ces personnes privées, morales ou
physiques, l'exigence d'un intérêt pour introduire un tel recours. Je
crains qu'au vu de la jurisprudence actuelle de la Cour, cet intérêt
soit difficile à prouver.
En effet, l'arrêt rendu sur question préjudicielle qui ouvre la voie au
recours aura déjà eu, par hypothèse, l'effet de rendre inapplicable
devant les cours et tribunaux la disposition légale incriminée. Quel
est donc l'intérêt subsistant pour le requérant, sinon celui de faire
sortir définitivement la loi de l'ordre juridique? Je ne pense pas que
cela soit suffisant, au regard de la définition actuelle de la notion
d'intérêt donnée par le juge constitutionnel.
Je soulève alors ce qui me semble plus délicat: le contrôle de
constitutionnalité des traités internationaux. En cette matière,
j'exprime plus que des nuances par rapport au choix qui a été fait. Le
problème est bien connu. Depuis 1991, la Cour d'arbitrage répond
aux questions préjudicielles portant sur les actes d'assentiment, quel
que soit le niveau de pouvoir concerné, aux traités internationaux. La
doctrine est d'avis que cette jurisprudence pourrait être, bien que
cela n'ait pas été vérifié jusqu'à présent, source d'instabilité pour nos
relations internationales puisqu'un éventuel constat
d'inconstitutionnalité de la norme internationale interviendrait
nécessairement, alors que la Belgique est déjà engagée sur ce point
à l'égard de ses partenaires étrangers, parfois même depuis
plusieurs années.
Le problème est différent pour les recours en annulation qui
n'interviennent en théorie qu'avant la ratification du traité en cause.
L'on sait que c'est rarement le cas mais, dans cette hypothèse, une
jurisprudentie van het Hof.
Wat de toetsing van de
grondwettelijkheid en de
internationale verdragen betreft,
wil ik de keuze die gemaakt werd
meer dan nuanceren. Het
Arbitragehof antwoordt op
prejudiciële vragen over akten
houdende instemming met
internationale verdragen. Volgens
de doctrine kan die jurisprudentie
een bron van instabiliteit zijn voor
onze internationale betrekkingen,
omdat de eventuele vaststelling
van de ongrondwettelijkheid van
een internationale norm
noodzakelijkerwijs pas zou volgen
nadat België op dat punt al
verbintenissen zou zijn
aangegaan. Concreet betekent dat
dat het verdrag dan onuitvoerbaar
wordt voor de hoven en
rechtbanken.
Er zijn twee oplossingen mogelijk:
de grondwet wijzigen of de
onderhandelingen over de
internationale akte hervatten. In
beide gevallen zal er een
aanzienlijke periode verstrijken
waarin België het Verdrag van
Wenen inzake het verdragrecht
zal schenden. De enige oplossing
zal erin bestaan de mogelijkheid
om ter zake via prejudiciële weg
in beroep te gaan bij het
Arbitragehof gewoon af te
schaffen.
Maar het ontwerp bepaalt dat
alleen de verdragen houdende de
oprichting van de Europese Unie
en het Europees verdrag tot
bescherming van de rechten van
de mens niet meer via prejudiciële
vragen voor de grondwettelijke
rechter terecht kunnen komen.
Deze optie lijkt mij om meerdere
redenen problematisch. Eerst en
vooral is het niet duidelijk wat de
benaming 'verdrag houdende de
oprichting van de Europese Unie'
omvat.
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
16
solution existe: il convient d'imaginer un calendrier clair pour les
opérations de signature, d'assentiment, de contrôle et de ratification
des traités.
Pour les questions préjudicielles, le problème est plus compliqué.
L'arrêt intervient par définition quand la norme internationale est déjà
en vigueur. La loi d'assentiment incriminée, voilà le traité dépourvu
de l'instrument qui lui donne vie dans l'ordre juridique interne.
Concrètement, le traité est dès lors inapplicable devant les cours et
tribunaux.
A ce moment, deux solutions sont envisageables: modifier la
Constitution ou renégocier l'acte international. Dans les deux cas, un
laps de temps important s'écoulera durant lequel la Belgique
enfreindra, de manière flagrante, la Convention de Vienne sur le droit
des traités. En conclusion, pour la doctrine et le Conseil d'Etat, la
seule solution consiste à supprimer purement et simplement la
possibilité de recourir par voie préjudicielle à la Cour d'arbitrage en
cette matière. Je partage cet avis plutôt dominant.
Cette solution n'est pas celle qui a été retenue dans le projet. L'article
9.b prévoit, en effet, que seuls les traités constituant l'Union
européenne et la Convention européenne de sauvegarde des droits
de l'homme ne devront plus aboutir devant le juge constitutionnel par
voie de questions préjudicielles. Pour les autres traités, la situation
actuelle demeure. Ici aussi, la jurisprudence de la Cour d'arbitrage
est confirmée dans un certain sens. Cette option retenue par l'article
9b du projet de loi me semble problématique pour plusieurs raisons.
Tout d'abord, on perçoit difficilement ce que recouvre la
dénomination de "traité constituant l'Union européenne". Je n'ai
trouvé ni dans le rapport du Sénat ni dans celui de la Chambre
quelque éclaircissement sur ce point.
01.15 Fred Erdman (SP.A): Monsieur Maingain, j'y ai fait référence
lors de mon rapport oral. Il y a, en annexe du rapport du Sénat, une
note très fournie sur ce qu'il faut entendre, d'ailleurs dans le cadre de
la jurisprudence actuelle, par traité institutionnel de l'Union
européenne. Sur ce plan, tous les éclaircissements sont apportés.
Lors de la discussion en commission, on y avait fait référence mais,
par respect pour les travaux du Sénat, on a estimé superflu de le
reprendre.
01.15 Fred Erdman (SP.A): De
bijlage bij het verslag van de
Senaat bevat een omstandige
nota over wat men moet verstaan
onder het Verdrag tot oprichting
van de Europese Unie.
01.16 Olivier Maingain (MR): Je crains tout simplement que cette
notion telle qu'elle a été appréhendée par le Sénat ne soit pas,
demain, conforme à ce que sera l'évolution des institutions
européennes elles-mêmes et à ce que sera éventuellement la
définition donnée par les institutions européennes d'un traité
instituant l'Union européenne. Donc, il pourrait y avoir, demain, entre
l'évolution du droit européen et notre droit interne, si pas une
contradiction à tout le moins un manque de coïncidence.
Deuxième motif de critique: l'irrespect manifeste de la Convention de
Vienne sur le droit des traités. Ce texte de 1969 est particulièrement
clair en son article 26: "Tout traité en vigueur lie les parties et doit
être exécuté par elles de bonne foi. Il n'y a donc pas de distinction à
pratiquer sur ce point entre les traités européens et les autres traités
internationaux". Je peux comprendre que le droit européen s'inspire
01.16 Olivier Maingain (MR): Ik
vrees gewoon dat een en ander in
de toekomst niet zal
beantwoorden aan de evolutie
van de Europese instellingen. Het
zou tegenstrijdig kunnen zijn.
Tweede reden tot kritiek: de
duidelijke schending van het
Verdrag van Wenen inzake het
verdragrecht. Het Europees recht
bouwt alle mogelijke garanties in
om te voorkomen dat akten
achteraf ter discussie worden
gesteld wat bijzonder nadelig is.
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
17
profondément de notre droit national et prenne, pour cette raison,
toutes les garanties afin d'éviter une remise en cause
particulièrement préjudiciable. Mais cela n'explique en rien que l'on
n'accorde pas une protection valable aux autres traités.
Maar dat wil niet zeggen dat de
andere verdragen niet moeten
worden beschermd.
01.17 Johan Vande Lanotte, ministre: En ce qui concerne la
Convention de Vienne, celle-ci gère ou règle la responsabilité des
parties qui ont signé la Convention. Cela signifie qu'un Etat ne peut
jamais dire qu'il n'exécute pas un traité parce que sa Constitution ne
le lui permet pas, sauf dans des cas spécifiques. Autrement dit, la
responsabilité internationale de ce pays envers l'autre est réglée et
indéniable. Ainsi, si la Cour d'arbitrage décidait de ne pas appliquer
les règles, en se référant à notre loi, la responsabilité internationale
reste de toute façon engagée. Il y a donc un problème. Comment
gérer cela? En modifiant la Constitution ou autrement? Cela ne
signifie pas que le pays doit nécessairement admettre que la Cour
d'arbitrage ne peut pas intervenir car cela entraînerait la nécessité de
modifier la Constitution.
En ce qui concerne la discussion portant sur la responsabilité
internationale -indéniable vu cette convention- et sur la manière dont
la Cour d'arbitrage contrôle les traités, la discussion reste ouverte; il
n'y a pas de position claire.
Cependant, il y a un deuxième aspect. Il n'est pas nécessairement ni
définitivement réglé par la Convention de Vienne. Mes explications
en commission n'ont pas été très claires à ce sujet.
01.17 Minister Johan Vande
Lanotte: Een staat kan nooit
zeggen dat hij een verdrag niet
uitvoert omdat zijn grondwet dat
niet toelaat. Als het Arbitragehof
beslist de regels niet toe te passen
volgens onze wetgeving, blijft de
internationale
verantwoordelijkheid nog steeds
van kracht. Dat kan dan
aanleiding geven tot een
grondwetswijziging.
01.18 Olivier Maingain (MR): Monsieur le ministre, je suis d'accord
avec vous pour dire que la Convention de Vienne n'a pas pour effet
de régler le problème de l'application en droit interne des traités
internationaux. Mais, pour la sécurité juridique en droit interne, dès
lors que l'on accorde une sorte de privilège au traité instituant l'Union
européenne et à la Convention de sauvegarde des droits de l'homme
-peut-être parce que l'on considère qu'il s'agit de traités plus
importants que d'autres-, nous ne comprenons pas la distinction faite
par rapport aux autres traités internationaux dans la mesure où l'on
recherche la sécurité juridique.
01.18 Olivier Maingain (MR):
Het Verdrag van Wenen houdt
geen regeling in van de
toepassing van de internationale
verdragen in het kader van het
nationale recht. Maar met het oog
op de rechtszekerheid van het
nationale recht zou er geen
onderscheid gemaakt mogen
worden tussen internationale
verdragen.
01.19 Fred Erdman (SP.A): Venons-en au premier point. Lorsque
nous avons modifié dans la Constitution le droit de vote et ce, en
application du traité européen accordant aux Européens le droit de
vote en Belgique, nous nous trouvons effectivement en présence du
cas que vous venez de citer.
Deuxièmement, vous dites ne pas comprendre pourquoi les deux
traités sont visés. Lors des travaux, le ministre et la commission ont
expliqué qu'il y a transfert de souveraineté, conformément à l'article
34 de la Constitution. Si vous continuez à vérifier la constitutionnalité
de ces traités, vous entrez en conflit avec l'article 34.
Les autres traités, sans transfert de souveraineté qui,
éventuellement, sont votés à une majorité simple dans le système
d'exclusion globale, recevraient une valeur constitutionnelle allant à
l'encontre des règles constitutionnelles d'assentiment et de votation.
01.19 Fred Erdman (SP.A): De
bepalingen van de grondwet
aangaande het stemrecht werden
gewijzigd nadat bij de Europese
Verdragen bepaalde normen
vastgesteld waren voor het
stemrecht in België: dat is het
geval waarnaar u verwijst.
De Europese Verdragen houden
een soevereiniteitsoverdracht in
overeenkomstig artikel 34 van de
grondwet. Andere verdragen niet.
Ze kunnen bij eenvoudige
meerderheid worden aangenomen
en grondwettelijke waarde krijgen.
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
18
01.20 Olivier Maingain (MR): J'entends votre argument. Le traité
de l'Union européenne et la Convention de sauvegarde des droits de
l'homme, conformément à l'article 34, entraînent un transfert. Ne
pensez-vous pas que d'autres traités internationaux existent qui
n'entraînent pas des transferts de souveraineté? Peut-on considérer
que certains traités concernant les Nations unies n'entraînent pas
certains transferts?
01.20 Olivier Maingain (MR):
Zijn er geen andere verdragen die
een soevereiniteitsoverdracht met
zich meebrengen?
01.21 Fred Erdman (SP.A): Tant pour l'application du traité
européen (Cour de Luxembourg) que pour le traité des droits de
l'homme (Cour de Strasbourg), il existe des organismes spécifiques
qui jugent l'application de ces traités. Or, pour l'OTAN, il n'y en a pas.
01.21 Fred Erdman (SP.A): Op
de toepassing in het kader van het
nationale recht van de Verdragen
van de Europese
Gemeenschappen en de Raad
van Europa wordt toegezien door
specifieke organen. Voor de
NAVO bestaat dat niet.
01.22 Olivier Maingain (MR): La Cour pénale internationale?
01.23 Fred Erdman (SP.A): Non.
01.24 Olivier Maingain (MR): Il n'existe donc pas de juridiction
spécifique faisant respecter les conventions internationales. Je suis
prêt à rejoindre votre argumentation sur la base de l'article 34.
Cependant, il est très difficile de considérer que seuls le traité
européen ou la Convention de sauvegarde entraînent des transferts
de souveraineté parce qu'ils sont les seuls à instituer des juridictions
de contrôle du respect du traité.
Nous avons une ligne de partage malaisée, que nous avons tenté de
circonscrire en droit européen. Celle-ci crée fondamentalement un
malaise par rapport à d'autres conventions internationales qui
fondent aussi les transferts et qui sont en évolution. En effet, nous
constatons les développements suscités par la création de
juridictions internationales qui créent des transferts de souveraineté.
Le débat relatif à la loi sur la compétence universelle nous a fourni
de nombreuses informations à ce sujet. Je ne suis pas certain que la
solution retenue dans notre loi spéciale en projet soit la solution
idéale.
Je conclurai par cela. J'aurais bien d'autres arguments à reprendre
mais le président va me dire que j'ai dépassé mon temps de parole.
01.24 Olivier Maingain (MR):
Men kan zich moeilijk indenken
dat enkel de Europese Verdragen
een soevereiniteitsoverdracht
inhouden. Andere verdragen
worden daardoor niet op gelijke
voet behandeld.
Ik ben er niet zo zeker van dat de
hier voorgestelde oplossing ideaal
is.
Le président: En principe, vous avez 30 minutes. Vous n'y êtes pas encore. Mais vous ne devez pas
nécessairement y arriver. Si vous pouviez commencer à conclure, cela en réjouirait plus d'un.
01.25 Olivier Maingain (MR): Je suis un fervent partisan et
j'entendais mon collègue Versnick en parler de la primauté des
traités internationaux sur le droit interne. La jurisprudence Le Ski est
sans doute incontestablement la plus novatrice et celle qui garantit le
respect des engagements internationaux d'un Etat. C'est au moment
où l'on prend ces engagements internationaux que l'on doit s'assurer
que l'Etat qui les prend vérifie la conformité de son droit interne à
l'engagement international qu'il prend. Et il doit régler l'éventuel
conflit par des dispositions constitutionnelles. Je crois qu'en réalité,
on cherche à contourner un problème de conflit de normes dans le
01.25 Olivier Maingain (MR): Ik
ben een vurig voorstander van het
primaat van de internationale
verdragen boven het nationaal
recht. De jurisprudentie van het
arrest-Le Ski garandeert de
naleving van internationale
verbintenissen. Om te voorkomen
dat men zich moet uitspreken
over de hiërarchie van de normen
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
19
cadre d'une hiérarchie à laquelle, personnellement, je suis attaché
sur base de l'arrêt Le Ski. On cherche à contourner l'obstacle en
inventant des règles de procédure au niveau de la Cour d'arbitrage
qui révéleront très vite leurs lacunes et leurs insuffisances.
J'ai entendu la solution hollandaise que vous préconisiez. Je ne suis
pas certain que, parce que l'on constate a posteriori la contradiction
entre le Traité et la Constitution et qu'on aurait voté à la majorité des
deux tiers, que l'on a rencontré le problème de la contradiction. Je
crois qu'on ne rencontrera fondamentalement ce problème qu'en
inscrivant dans la Constitution elle-même la règle de solution du
conflit entre les normes, autrement dit la reconnaissance de la
primauté de tout le droit international sur les normes de droit interne.
Je crois que c'est sur ce point que nous devrons un jour porter notre
réflexion, si nous voulons vraiment, dans une conception de respect
du droit international qui prend de plus en plus une importance
évidente dans l'évolution de notre droit moderne, faire respecter nos
engagements internationaux, sous peine de donner l'argument à tous
ceux qui ne veulent pas respecter les engagements internationaux de
dire que les contradictions entre le droit interne et le droit
international permettent de remettre en cause les engagements
internationaux. Ce n'est pas ainsi qu'on construira les relations
harmonieuses entre les Etats.
Et si nécessaire, il faut peut-être alors s'orienter vers une solution
plus française, non parce que c'est la France j'ai dit tout à l'heure
ce que l'on pouvait reprocher à la composition de la Cour
constitutionnelle française mais une solution plus française
permettant, lorsque l'on constate une contradiction entre le traité
international et la Constitution, de saisir de manière préventive la
Cour constitutionnelle pour vérifier la constitutionnalité du traité
proposé à l'assentiment de l'assemblée parlementaire. On le soumet
à un contrôle préventif par rapport à la Constitution.
Je suis partisan d'une évolution de notre droit permettant de régler le
plus tôt possible ce conflit entre normes, Constitution et droit
international. En réalité, c'est parce qu'on laisse venir le débat dans
un contentieux, a posteriori, qu'on se trouve confronté à des solutions
bancales comme celle qui nous est proposée. Si nous avions un
système préventif qui permettrait de lever l'éventuelle
inconstitutionnalité révélée par la Cour d'arbitrage, en l'occurrence,
sur la base d'une procédure préventive, je suis convaincu que ce
problème de la conformité de la Constitution aux traités
internationaux serait mieux réglé que ce qui nous est proposé ici.
Toutefois, je répète combien je reste attaché au principe de la
primauté du droit international sur le droit interne. C'est une nécessité
dans un monde moderne en évolution. C'est la reconnaissance de
l'engagement international des États et c'est la seule manière de
faire respecter dans la communauté internationale les engagements
pris par les États eux-mêmes.
vindt men hier regels uit voor het
Arbitragehof, waarvan de lacunes
echter snel aan de oppervlakte
zullen komen. Men zou er beter
aan doen de erkenning van het
primaat van de internationale
rechtsregels in hun geheel boven
het nationale recht in de grondwet
in te schrijven.
Een andere piste was de keuze
voor een oplossing die meer naar
het Franse model neigde,
teneinde tegenstrijdigheden
tussen verdragen en de grondwet
te vermijden. Daartoe zou
preventief een beroep gedaan
worden op het grondwettelijke hof,
dat dan de grondwettigheid van
het voorgestelde verdrag zou
toetsen. Het Arbitragehof zou die
preventieve rol met betrekking tot
de naleving van de grondwet
kunnen spelen. Een conflict
tussen normen moet immers zo
snel mogelijk geregeld worden.
01.26 Minister Johan Vande Lanotte: Mijnheer de voorzitter, ik heb
de tekst wat beter uitgezocht. In de bestaande regelgeving is er een
termijn voor een vernietigingsberoep, namelijk zes maanden of
zestig dagen naargelang het een gewone wet is dan wel een verdrag.
Voor de schorsingsaanvraag is er op dit moment geen termijn. Men
moet het doen bij het verzoekschrift of afzonderlijk, in de loop van
01.26 Johan Vande Lanotte,
ministre: Dans la législation
existante, le délai applicable à un
recours en annulation est de 60
jours dans le cas d'un traité et de
6 mois dans le cas d'une loi
ordinaire. La législation actuelle
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
20
het geding. Men moet wel de ontvankelijkheid respecteren, heeft het
Arbitragehof expliciet gezegd. Dat betekent dat men sowieso binnen
de zes maanden of de zestig dagen zijn vernietigingsberoep moet
hebben ingediend of anders kan men niet schorsen. Als men een
schorsing doet, bepaalt de wet dat men het binnen de drie maanden
moet hebben gedaan. Dus eigenlijk is er een dubbele voorwaarde als
het over een verdrag gaat. Binnen de zestig dagen moet de
vernietiging worden gevraagd en binnen de drie maanden moet de
schorsing worden gevraagd. Het was misschien logischer geweest
om daar ook de termijn van zestig dagen te nemen, maar men heeft
dat gedaan om te vermijden dat men altijd de schorsing vraagt bij het
begin van de procedure. Het is mogelijk dat het onherstelbaar nadeel
optreedt in de loop van de procedure. Daarom heeft men gezegd dat
in de loop van de procedure nog een schorsing kan worden
gevraagd. Dat behoudt men nu, maar men gaat niet meer zo ver.
Men beperkt de termijn tot drie maanden.
Dat is de juiste interpretatie. Ik ga niet zeggen dat het de meest
gelukkige zet was om naar artikel 3 te verwijzen, maar door het
behoud van artikel 19 waar staat "in de loop van het geding" , het
behoud van artikel 3 en de interpretatie dat het moet gebeuren
binnen de ontvankelijkheidstermijnen voor de vernietiging, meen ik
dat de interpretatie toch vrij duidelijk kan worden gemaakt.
ne prévoit pas de délai pour les
demandes en suspension. La
suspension peut être requise
d'emblée ou pendant le
déroulement de la procédure. La
nouvelle loi a adapté ce délai: la
suspension doit désormais
intervenir dans les trois mois.
Dans le cas de traités, deux
conditions doivent désormais être
remplies. Le recours en annulation
doit être introduit dans les 60 jours
et la demande en suspension
dans les 3 mois. Ce choix de fixer,
pour la suspension, un délai de 3
mois et non de 60 jours, vise à
éviter que la suspension soit
demandée systématiquement au
début de chaque procédure. Il est
en effet possible que le préjudice
irréparable intervienne en cours
de procédure. La référence à
l'article 3 n'était peut-être pas des
plus heureuses, mais le maintien
de l'article 19 garantit une
interprétation claire.
De voorzitter: Ik kan dat begrijpen, maar een artikel 3, §1 was toch eenvoudiger geweest. Dat is maar
een beschouwing.
01.27 Fred Erdman (SP.A): Of geen verwijzing naar artikel 3.
De voorzitter: Dat was eenvoudiger geweest, maar de oefening die de Kamer zich in het voorliggend
wetgevend werk permitteert, is ook boeiend.
Vraagt nog iemand het woord? (Nee)
Quelqu'un demande-t-il encore la parole? (Non)
De algemene bespreking is gesloten.
La discussion générale est close.
Bespreking van de artikelen
Discussion des articles
Wij vatten de bespreking van de artikelen aan. De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis
voor de bespreking. (Rgt 66,4) (2099/1)
Nous passons à la discussion des articles. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion.
(Rgt 66,4) (2099/1)
Het wetsontwerp telt 29 artikelen.
Le projet de loi compte 29 articles.
Ingediende amendementen:
Amendements déposés:
Art. 9
- 1: Danny Pieters (2099/2)
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
21
Art. 29
- 2: Danny Pieters (2099/2)
De stemming over de amendementen en artikelen wordt aangehouden,
Le vote sur les amendements et les articles est réservé,
De artikelen 1 tot 8 en 10 tot 28, met tekstverbeteringen, worden artikel per artikel aangenomen.
Les articles 1 à 8 et 10 à 28, avec corrections de texte, sont adoptés article par article.
De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over de aangehouden amendementen en
artikelen en over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur les amendements et les articles réservés ainsi que sur
l'ensemble aura lieu ultérieurement.
02 Federale ombudsmannen
02 Médiateurs fédéraux
Na de bespreking van het wetsvoorstel betreffende de federale ombudsmannen tijdens de plenaire
vergadering van 15 januari 2003 wees de Kamer erop dat snel een procedure moet vastgesteld worden
voor de oproep tot kandidaten voor het ambt van federaal ombudsman. Het mandaat van de in functie
zijnde ombudsmannen is immers afgelopen op 18 december 2002. Op 19 december 2002 heeft de Kamer
hen ermee belast dit mandaat voor een periode van vier maanden uit te oefenen. Dat wil zeggen tot en
met 19 april 2003.
Après la discussion en séance plénière du 15 janvier 2003 de la proposition de loi relative aux médiateurs
fédéraux, la Chambre a souligné qu'il convenait d'arrêter au plus vite la procédure d'appel aux candidats
pour la fonction de médiateur fédéral. Le mandat des médiateurs actuellement en fonction expirait en effet
le 18 décembre 2002. Le 19 décembre 2002, la Chambre les a chargés d'exercer ce mandat pour une
période de quatre mois, c'est-à-dire jusqu'au 19 avril 2003 inclus.
Onder voorbehoud van evocatie van voormeld wetgevend initiatief door de Senaat, kan de Kamer zich nu
al uitspreken over de nadere regels van de procedure. Overeenkomstig het advies van de Conferentie
van voorzitters van 22 januari 2003 wordt de volgende procedure voorgesteld:
Sous réserve de l'évocation par le Sénat de l'initiative législative précitée, la Chambre peut dès à présent
se prononcer sur les dispositions pratiques de la procédure. Conformément à l'avis de la Conférence des
présidents du 22 janvier 2003, la procédure suivante est proposée:
- Oproep tot de kandidaten in het Belgisch Staatsblad;
- Test kennis tweede landstaal (vereiste minimum: 60%);
- Voor de geslaagden van voormeld examen gesprek met een jury over de kennis op juridisch,
administratief en sociaal gebied. De jury kent aan elke kandidaat punten toe en motiveert de uitslag met
een beoordeling van elke kandidaat;
- Voor de geslaagde kandidaten van vorige proef: test kennis Duits (vereiste minimum: 50%);
- De geslaagde kandidaten worden in Conferentie van voorzitters in aanwezigheid van de leden van het
Bureau van de commissie voor de Verzoekschriften gehoord.
- Appel aux candidats au Moniteur belge;
- Test portant sur la connaissance de la deuxième langue nationale (minimum requis: 60%);
- Pour les candidats qui ont réussi l'épreuve précitée, entretien avec un jury sur les connaissances dans
les domaines juridique, administratif et social. Le jury attribue des points à chaque candidat, motive les
résultats et donne une appréciation;
- Pour les candidats qui ont réussi l'épreuve précitée: test portant sur la connaissance de l'allemand
(minimum requis: 50%);
- Les candidats ayant réussi sont entendus en Conférence des présidents en présence des membres du
Bureau de la commission des Pétitions.
Een volgende Conferentie van voorzitters zal de termijn van de kandidatuurstelling voorstellen.
Une prochaine Conférence des présidents proposera le délai dans lequel les candidatures devront être
présentées.
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
22
Geen bezwaar? (Nee)
Aldus zal geschieden.
Pas d'observation? (Non)
Il en sera ainsi.
03 Prise en considération de propositions
03 Inoverwegingneming van voorstellen
L'ordre du jour appelle la prise en considération d'une série de propositions dont la liste est reprise en
annexe.
Aan de orde is de inoverwegingneming van een reeks voorstellen waarvan de lijst als bijlage gaat.
Pas d'observation? (Non) La prise en considération est adoptée.
Geen bezwaar? (Nee) De inoverwegingneming is aangenomen.
Demande d'urgence
Urgentieverzoek
Le président: Monsieur Detremmerie, je pense que vous souhaitez prendre la parole au sujet du
document 2231/1.
03.01 Jean-Pierre Detremmerie (cdH): Monsieur le président, au
nom des auteurs de la présente, je me permets de demander
l'urgence vu les circonstances particulières et suite aussi aux
nuisances créées.
03.01 Jean-Pierre Detremmerie
(cdH): Ik vraag de urgentie voor
het wetsvoorstel dat ik samen met
de heer Denis D'hondt en drie
andere collega's heb ingediend
om de wet van 24 juli 1973 tot
instelling van een verplichte
avondsluiting in handel, ambacht
en dienstverlening te wijzigen,
teneinde een verplichte
sluitingstijd voor dancings in te
stellen, nr. 2231/1.
Le président: Pour la proposition que je viens de citer, le document 2231/1 de M. D'hondt et consorts
relatif à la fermeture obligatoire des dancings, on demande l'urgence. Je pense qu'il y a consensus.
D'accord?
03.02 ... : ...
Le président: Si tous ceux qui vous soutiennent sont vos amis, vous en aurez beaucoup.
L'urgence est adoptée par assentiment
De urgentie wordt bij instemming aangenomen.
03.03 Paul Tant (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik ging ervan uit
dat het wetsvoorstel nr. 2236 dat vanmorgen werd rondgedeeld en
zonder probleem in overweging kan worden genomen, automatisch
aan de lijst zou zijn toegevoegd. Ik merk dat dit niet het geval is. Mag
ik u verzoeken, mijnheer de voorzitter, dit wetsvoorstel dat door
zowat al de partijen werd ondertekend toe te voegen aan de lijst van
de inoverwegingnemingen en bij urgentie te laten behandelen.
Waarover gaat het? U weet dat de diverse politiezones of gemeenten
jaarlijks een veiligheidsplan moeten goedkeuren. Er is grote
eensgezindheid om dit op 2 jaar te brengen om nodeloze
03.03 Paul Tant (CD&V): Il me
paraît étrange que la proposition
n° 2236 sur la police intégrée ne
figure pas sur la liste des
propositions à prendre en
considération. Cette proposition,
qui a été distribuée ce matin,
bénéficie du soutien de quasi tous
les partis et rien ne s'oppose donc
à sa prise en considération. Je
demande en outre l'urgence pour
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
23
formalismen te vermijden.
cette proposition, qui tend à ce
que le plan de sécurité soit
approuvé par les zones de police
et les communes tous les deux
ans, et non tous les ans, et ce,
afin d'éviter un formalisme inutile.
De voorzitter: Mijnheer Tant, ik zal uw vraag binnen een paar ogenblikken behandelen.
04 Eloge funèbre
04 Rouwhulde
Le président (devant l'assemblée debout)
De voorzitter (voor de staande vergadering)
Le président: C'est avec tristesse que la Chambre a appris le décès, à quatre-vingt deux ans, de M.
André Lagneau, député PRL de l'arrondissement de Mons du 13 octobre 1985 au 13 décembre 1987.
Notre ancien collègue avait auparavant siégé au Sénat de 1971 à 1985.
Je l'ai bien connu. C'était un homme charmant, raisonnable et, selon moi, un très bon parlementaire.
Au nom de la Chambre, j'ai présenté mes sincères condoléances à la famille de notre regretté collègue.
04.01 Johan Vande Lanotte, ministre: Monsieur le président, au
nom du gouvernement, je présente également mes sincères
condoléances à la famille de M. Lagneau et je me joins à l'hommage
que vous lui avez rendu au nom de la Chambre.
La Chambre observe une minute de silence.
04.01 Minister Johan Vande
Lanotte: Ik sluit me namens de
regering aan bij uw eerbetoon.
De Kamer neemt een minuut stilte in acht.
Naamstemmingen
Votes nominatifs
05 Moties ingediend tot besluit van de interpellatie van de heer Josy Arens over "de specifieke
noden van de ziekenhuizen in de provincie Luxemburg" (nr. 1513).
05 Motions déposées en conclusion de l'interpellation de M. Josy Arens sur "les besoins
spécifiques des institutions hospitalières de la province du Luxembourg" (n° 1513).
Deze interpellatie werd gehouden in de openbare vergadering van de commissie voor de Sociale Zaken
van 15 januari 2003.
Cette interpellation a été développée en réunion publique de la commission des Affaires sociales du
15 janvier 2003.
Twee moties werden ingediend (nr. 25/419):
- een motie van aanbeveling werd ingediend door de heer Josy Arens;
- een eenvoudige motie werd ingediend door de dames Pierrette Cahay-André en Maggie De Block en de
heren Bruno Van Grootenbrulle.
Deux motions ont été déposées (n° 25/419):
- une motion de recommandation a été déposée par M. Josy Arens;
- une motion pure et simple a été déposée par Mmes Pierrette Cahay-André et Maggie De Block et MM.
Bruno Van Grootenbrulle.
Daar de eenvoudige motie van rechtswege voorrang heeft, breng ik deze motie in stemming.
La motion pure et simple ayant la priorité de droit, je mets cette motion aux voix.
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
24
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring?
Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote?
05.01 Josy Arens (cdH): Monsieur le président, la réponse que le
ministre a apportée à mon interpellation, est non seulement
insatisfaisante, mais elle témoigne également du manque de
connaissance et du désintérêt du ministre envers quelque 250.000
personnes, c'est-à-dire les habitants de la province du Luxembourg.
En effet, d'une part, le ministre Vandenbroucke refuse de tenir
compte des spécificités de cette province, à savoir la faible densité
de population et les distances que doivent parcourir les patients pour
se rendre dans un hôpital. D'autre part et surtout, le ministre renvoie
la responsabilité de la non-prise en charge des coûts de l'intervention
de l'angioplastie aux médecins qui sont censés savoir qu'ils ne
peuvent pas pratiquer ce type d'intervention dans cette institution.
Il n'est pas exact de dire, ainsi que l'affirme le ministre, que les
cliniques du Sud-Luxembourg ne disposent pas de l'infrastructure
nécessaire pour garantir une sécurité optimale des patients. Du point
de vue de la formation, les anesthésistes sont, en effet, formés à la
chirurgie cardiaque. Les cardiologues de l'institution sont tous formés
à la réanimation cardiaque chirurgicale et plusieurs d'entre eux
pratiquent régulièrement en milieu universitaire.
Du point de vue matériel, les cliniques du Sud-Luxembourg viennent
d'inaugurer un nouveau service de réanimation qui jouit d'une
infrastructure matérielle des plus récentes et des plus modernes.
Si les médecins pratiquent des angioplasties à Arlon, c'est que, en
âme et conscience, il est de leurs responsabilités de soigner un
patient suivant la meilleure technique et les compétences des
praticiens. De plus, le transfert éventuel d'un patient critique vers un
centre de cardiologie B autorisé pose véritablement problème. Dans
le cas d'Arlon, le centre B autorisé le plus proche est à 110
kilomètres; un tel patient, s'il présente n'importe quelle complication
dans l'ambulance, n'a que très peu de chance de s'en tirer. De plus, il
est absolument impossible de vouloir songer à mettre dans une
ambulance un patient souffrant d'un infarctus et instable sur le plan
clinique. Dans ce cas, autant remplacer l'ambulance par le corbillard!
Je pense que le président honoraire des cliniques du Sud-
Luxembourg qui est parmi nous, Guy Larcier, ne me contredira pas.
05.01 Joseph Arens (cdH): Ik
betreur dat de minister zo weinig
belangstelling toont voor de
inwoners van de provincie
Luxemburg. Ik betreur voorts dat
de verantwoordelijkheid voor de
niet-terugbetaling van de kosten
verbonden aan angioplastiek
wordt afgewenteld op de artsen.
Het klopt niet dat de ziekenhuizen
in het zuiden van Luxemburg niet
over de nodige infrastructuur
beschikken om de veiligheid van
de patiënt te verzekeren. Er zijn
wel degelijk anesthesisten en
cardiologen aanwezig die zijn
opgeleid voor dat soort ingrepen.
De voorzitter:
Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.
(Stemming/vote 1)
Ja
73
Oui
Nee
34
Non
Onthoudingen
10
Abstentions
Totaal
117
Total
De eenvoudige motie is aangenomen. Bijgevolg vervalt de motie van aanbeveling.
La motion pure et simple est adoptée. Par conséquent, la motion de recommandation est caduque.
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
25
Raison d'abstention?
Reden van onthouding?
Le président: Monsieur Arens, vous demandez la parole mais étant donné que vous avez fait une
déclaration avant le vote, vous ne pouvez plus justifier votre abstention.
05.02 Luc Paque (cdH): Monsieur le président, j'ai pairé avec M.
Hondermarcq.
05.02 Luc Paque (cdH): Ik heb
me onthouden. Ik heb een
stemafspraak met de heer
Hondermarcq.
05.03 Jean-Pierre Detremmerie (cdH): Monsieur le président, j'ai
pairé avec M. Van Aperen et M. Arens souhaitait vous dire qu'il avait
pairé avec M. Delizée.
05.03 Jean-Pierre Detremmerie
(cdH): Ik heb een stemafspraak
met de heer Van Aperen en de
heer Arens heeft een
stemafspraak met de heer
Delizée.
05.04 Jean-Jacques Viseur (cdH): Monsieur le président, j'ai pairé
avec M. Denis D'hondt.
05.04 Jean-Jacques Viseur
(cdH): Ik heb een stemafspraak
met de heer Denis D'hondt.
05.05 Greta D'hondt (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik heb een
stemafspraak met de heer Bonte.
05.05 Greta D'hondt (CD&V):J'ai
pairé avec M. Bonte.
05.06 Els Van Weert (VU&ID): Mijnheer de voorzitter, ik heb een
stemafspraak met de heer Schalk.
05.06 Els Van Weert (VU&ID):
J'ai pairé avec M. Schalck.
05.07 Mark Eyskens (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik heb een
stemafspraak met de heer Goris.
05.07 Mark Eyskens (CD&V):
J'ai pairé avec M. Goris.
05.08 Filip Anthuenis (VLD): Ik heb geen stemafspraak maar ik
heb "ja" gestemd.
05.08 Filip Anthuenis (VLD):
J'ai voté pour.
05.09 Philippe Collard (MR): Monsieur le président, je voudrais
justifier mon abstention car je n'ai pas eu l'occasion de participer au
débat en commission. Je partage le sentiment de mes collègues
luxembourgeois et plus particulièrement celui du député-bourgmestre
d'Arlon, qui sait de quoi il parle, sur la nécessité de tenir compte,
dans les matières de santé plus encore que dans n'importe quel autre
domaine, des spécificités des zones rurales qui, par définition, sont
peu peuplées et très étendues.
C'est vrai qu'il est inadmissible que des hôpitaux, comme celui
d'Arlon, qui possèdent la reconnaissance officielle pour pratiquer des
opérations en cas d'urgence ne soient pas remboursés pour ces
actes.
Par contre, je pense qu'il faut faire la distinction entre le
remboursement en cas d'urgence et le fait d'accorder à tous les
hôpitaux un agrément B qui implique 500 interventions par an, alors
qu'en France, on exige au moins 1000 interventions par an afin
d'éviter que les chirurgiens ne perdent la main.
La faible densité de population ne peut pas justifier qu'on puisse pour
autant installer un opéra ou une université dans chaque
05.09 Philippe Collard (MR): Ik
zal me bij de stemming
onthouden. Er moet rekening
worden gehouden met de
eigenheid van landelijk gebied.
Het is onaanvaardbaar dat die
operaties in het ziekenhuis van
Aarlen niet worden terugbetaald.
Men moet een onderscheid
maken tussen terugbetaling en
erkenning B. Om de belangen van
de provincie Luxemburg veilig te
stellen, moet men precies
kleinschaliger ziekenhuizen
ontwikkelen, die beter werk zullen
leveren dan sommige
universitaire ziekenhuizen. Het is
echter niet redelijk
hoogtechnologische diensten te
eisen. Er moeten synergieën tot
stand komen.
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
26
arrondissement. Ce qu'il faut pour défendre la province du
Luxembourg et ses institutions, outre le remboursement des
urgences, c'est le développement des hôpitaux de proximité qui
peuvent soigner au moins 80% des pathologies. Lorsque ces
hôpitaux peuvent le faire, on constate que, bien souvent, ils le font
mieux que certains hôpitaux universitaires.
Si on veut agir autrement, nos hôpitaux de proximité ne pourront
jamais assurer le coût d'un équipement aussi sophistiqué et ne
pourront plus assurer leurs missions. Exiger des services pointus au
niveau d'une province comme le Luxembourg, ce n'est pas
raisonnable et c'est tout simplement démagogique. Développons
plutôt entre les différentes institutions hospitalières de la province
des synergies au niveau des laboratoires, de l'informatique afin de
préserver nos hôpitaux de proximité.
Le président: Monsieur Collard, vous faites un usage un peu sophistiqué de l'abstention.
05.10 Guy Larcier (PS): Monsieur le président, je suis tout à fait
d'accord avec ce qui a été dit. J'ai eu l'occasion et la chance de
pouvoir présider pendant six ans l'intercommunale du Sud-
Luxembourg. Mais le débat que nous avons ici sous forme de motion
est tout à fait insuffisant. Les démarches visant à obtenir les
satisfactions qu'on espère ont eu lieu durant les six dernières années
et continuent à avoir lieu. Monsieur le président, le débat se situe
ailleurs mais certaines circonstances justifient peut-être les
interventions de ce jour. La période se prête bien à cela.
05.10 Guy Larcier (PS): Ik ben
het eens met deze opmerkingen,
maar dit debat gaat niet ver
genoeg en moet elders worden
gevoerd.
06 Inoverwegingneming van voorstellen (voortzetting)
06 Prise en considération de propositions (continuation)
De voorzitter: Mijnheer Tant, u hebt de inoverwegingneming gevraagd voor wetsvoorstel nummer 2236,
ingediend door uzelf, de heer Vandenhove, de heer Coveliers, de heer D'hondt, de heer Eerdekens en de
heer Langendries. Il s'agit de la proposition de loi modifiant l'article 36 de la loi du 7 décembre 1998
organisant un service de police intégré structuré à deux niveaux, in verband met het veiligheidsplan,
tweejaarlijks in plaats van om het jaar.
Ik stel voor het voorstel in overweging te nemen en het naar de bevoegde commissie over te zenden.
Het voorstel wordt naar de commissie voor de Binnenlandse Zaken overgezonden.
Urgentieverzoek
Demande d'urgence
06.01 Paul Tant (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik had de
hoogdringendheid gevraagd.
06.01 Paul Tant (CD&V): Je
demande l'urgence pour cette
proposition.
De voorzitter: Is de hoogdringendheid daarvoor gevraagd?
Geen bezwaar? (Neen)
Pas d'observation? (Non)
De urgentie is bij instemming aangenomen.
L'urgence est adoptée par assentiment.
Naamstemmingen (voortzetting)
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
27
Votes nominatifs (continuation)
07 Moties ingediend tot besluit van de interpellatie van de heer Jean-Pierre Grafé over "de
toepassing van de taalwetgeving in Voeren" (nr. 1510).
07 Motions déposées en conclusion de l'interpellation de M. Jean-Pierre Grafé sur "l'application
de la législation linguistique à Fourons" (n° 1510).
Deze interpellatie werd gehouden in de openbare vergadering van de commissie voor de Binnenlandse
Zaken, de Algemene Zaken en het Openbaar Ambt van 15 januari 2003.
Cette interpellation a été développée en réunion publique de la commission de l'Intérieur, des Affaires
générales et de la Fonction publique du 15 janvier 2003.
Twee moties werden ingediend (nr. 25/420):
- een motie van aanbeveling werd ingediend door de heer Jean-Pierre Grafé;
- een eenvoudige motie werd ingediend door de heren Denis D'hondt en Olivier Maingain.
Deux motions ont été déposées (n° 25/420):
- une motion de recommandation a été déposée par M. Jean-Pierre Grafé;
- une motion pure et simple a été déposée par MM. Denis D'hondt et Olivier Maingain.
Daar de eenvoudige motie van rechtswege voorrang heeft, breng ik deze motie in stemming.
La motion pure et simple ayant la priorité de droit, je mets cette motion aux voix.
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring?
Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote?
07.01 Jean-Pierre Grafé (cdH): Monsieur le président, monsieur le
ministre, chers collègues, nous devons constater que la Chambre ne
serait pas en nombre si l'opposition n'était pas présente pour voter
les motions de confiance qui vont suivre. Vous avez pu le constater
lors du dernier vote: la majorité n'était pas en nombre!
07.01 Jean-Pierre Grafé (cdH):
Ik wil opmerken dat de Kamer in
afwezigheid van de oppositie niet
in aantal zou zijn.
Le président: Il s'agit de membres qui ont pairé. Les membres de la
majorité comptent donc sur la présence des membres avec lesquels
ils ont pairé.
De voorzitter: Het gaat hier om
stemafspraken.
07.02 Jean-Pierre Grafé (cdH): A la suite de mon interpellation au
ministre de l'Intérieur sur la violation des lois linguistiques par le
bourgmestre des Fourons, à l'occasion de l'envoi d'une taxe
communale adressée à tous les habitants de la commune des
Fourons, rédigée exclusivement en langue néerlandaise et
accompagnée d'une menace d'amende en cas de non-paiement,
nous devons aujourd'hui faire deux constatations et tirer une
conclusion.
Tout comme l'auditeur général du Conseil d'Etat, conforté hier
encore par une décision judiciaire d'un tribunal bruxellois, le ministre
de l'Intérieur a reconnu en commission le bien-fondé de notre lecture
des lois linguistiques et a condamné l'interprétation illégale donnée
par le bourgmestre des Fourons, se revendiquant de la circulaire
Peeters.
Le ministre de l'Intérieur, après avoir reconnu que le bourgmestre
des Fourons viole la loi, s'est contenté de dire qu'il allait procéder ou
faire procéder à une enquête par le gouverneur de la province du
Limbourg, enquête sur la réalité des faits qu'il condamne mais qu'il
connaît et que tout le monde reconnaît flagrants et non contestés.
07.02 Jean-Pierre Grafé (cdH):
Ik heb geïnterpelleerd over de
schending van de taalwetten door
de burgemeester van Voeren, die
een aanslagbiljet voor een
gemeentebelasting had
overgemaakt die uitsluitend in het
Nederlands was opgesteld,
vergezeld van de aankondiging
van een mogelijke boete. De
Raad van State heeft hierover een
advies verstrekt, dat werd
gesteund door de beslissing van
een Brusselse rechtbank.
Ingevolge dat alles heeft de
minister van Binnenlandse Zaken
toegegeven dat onze interpretatie
van de taalwetten de juiste was en
heeft hij de houding van de
burgemeester van Voeren
veroordeeld. Toch heeft hij enkel
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
28
Bref, c'est l'équivalent d'un enterrement de première classe alors
que, dans le même temps, son collègue du gouvernement flamand,
qui n'est pas compétent en la matière, n'hésite pas à imposer au
bourgmestre de Wezembeek l'application de la circulaire Peeters, en
le menaçant d'un commissaire spécial.
Conclusion qui va motiver notre vote: deux poids, deux mesures
totalement incompatibles dans un Etat de droit.
Je constate et déplore que le ministre de l'Intérieur et les
parlementaires de son parti, le MR, font des grandes déclarations de
principe à la radio, à la télévision, dans la presse, mais refusent,
lorsqu'ils sont au parlement, de défendre les droits des habitants
francophones des communes à facilités, alors qu'en 1999, les
libéraux déclaraient, je cite: "que s'ils étaient au pouvoir, ils
provoqueraient une crise gouvernementale sur la circulaire Peeters".
C'est vite oublié. Heureusement, j'ai trouvé cet après-midi, un allié
de haute taille, Mme Karine Lalieux. Je l'ai entendue, à 15 heures,
déclarer qu'elle souhaitait qu'on envoie un commissaire spécial dans
les communes à facilités de la Région bruxelloise. Ce qu'elle pense
pour la Région bruxelloise, je suis sûr qu'elle va également le faire
pour les Fourons. Quant à M. Maingain, s'il veut rester le gendre
idéal souhaité par toutes les belles-mères, qu'il ne soit tout de même
pas trop dépendant de sa belle-mère, la mère Michel!
verklaard dat hij een onderzoek
zou laten uitvoeren naar de
werkelijke toedracht van de feiten
die hij nochtans veroordeelt. Wij
krijgen dus een eerste klasse
begrafenis, dit terwijl de Vlaamse
minister van Binnenlandse
Aangelegenheden er bij de
burgemeester van Wezenbeek
mee dreigt een bijzonder
commissaris te sturen. Hier wordt
dus met twee maten gewogen wat
niet kan in een rechtsstaat. Ik
betreur voorts dat de minister van
Binnenlandse Zaken en zijn partij
beginselverklaringen afleggen,
maar weigeren de rechten van de
Franstaligen in de
faciliteitengemeenten te
verdedigen. In Karine Lalieux, die
zich uitgesproken heeft voor het
sturen van een bijzonder
commissaris naar de
faciliteitengemeenten, heb ik
gelukkig een bondgenote
gevonden. Wat de heer Maingain
betreft, de ideale schoonzoon,
hoop ik dat hij niet te veel onder
de knoet van schoonmoeder
Michel zit.
Le président: Monsieur Grafé, le doyen a quelques privilèges mais il ne peut pas en abuser!
07.03 Jean-Pierre Grafé (cdH): Pour tenter de mieux me faire
comprendre de mes collègues, notamment du FDF, qui semblent
avoir oublié la défense de la langue française, je leur dis: "Waarde
collega's van de FDF, te veel is te veel. De wet is de wet en moet
gerespecteerd worden".
07.03 Jean-Pierre Grafé (cdH):
Aan de collega's van het FDF ten
slotte, die blijkbaar vergeten op te
komen voor de Franse taal, zeg ik
"te veel is te veel " en "de wet is
de wet".
07.04 Olivier Maingain (MR): Monsieur le président, M. Grafé a été
trop bon en disant que je pouvais être le gendre idéal mais je vous
rassure à ce sujet, monsieur Grafé, je ne vous prendrais pas pour ma
belle-mère!
Revenons aux choses sérieuses. Vous l'avez dit vous-même, le
ministre de l'Intérieur a été sans ambiguïté et il l'a sans doute été
davantage que tout autre de ses prédécesseurs à la même fonction.
Il a dit clairement que les circulaires étaient illégales et contraires à
la Constitution et aux lois sur l'emploi des langues en matière
administrative. Sous les gouvernements fédéraux antérieurs où vous
étiez, je n'ai jamais entendu cela de la part d'un ministre de
l'Intérieur!
Ensuite, vous demandez l'envoi d'un commissaire spécial. Cela
devient une manie, l'envoi des commissaires spéciaux! Chaque
gouvernement va-t-il envoyer son commissaire spécial? Hier, c'était
07.04 Olivier Maingain (MR): Ik
vind het heus vriendelijk van de
heer Grafé dat hij mij als een
ideale schoonzoon beschouwt
maar ik zeg hem meteen dat hij
mijn schoonmoeder niet wordt.
De minister van Binnenlandse
Zaken is duidelijk geweest met
betrekking tot de onwettelijke en
met de taalwetten strijdige
omzendbrieven. U vraagt dat een
bijzonder commissaris wordt
gestuurd naar de
faciliteitengemeenten. Te Rhode
heeft de wettelijk aangestelde
schepen van de burgerlijke stand
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
29
le gouvernement flamand qui voulait l'envoyer à Wezembeek-
Oppem. Aujourd'hui, j'entends que d'aucuns voudraient l'envoyer à
Rhode. Mais à Rhode, il y a une majorité francophone et il s'y est
trouvé un échevin de l'état civil pour dire très clairement qu'il ne
suivrait pas les injonctions du gouvernement flamand et de l'autorité
de tutelle, et que la majorité francophone à Rhode enverrait en
français les convocations électorales aux électeurs pour le 18 mai
prochain. Il ne faut, dès lors, pas demander l'envoi d'un commissaire
spécial, il se trouve dans cette commune des mandataires courageux
pour respecter la Constitution et les lois sur l'emploi des langues en
matière administrative.
En ce qui concerne Fourons, vous voulez aussi envoyer un
commissaire spécial, autre manie sur vos bancs. Mais il y a un
commissaire adjoint! Un commissaire adjoint qui a le courage de
faire ce que la loi lui impose! C'est le commissaire adjoint, relisez la
loi, qui doit veiller au respect des lois sur l'emploi des langues en
matière administrative et qui le fait. Et vous voudriez aller le déjuger
alors qu'il fait son travail en demandant l'envoi d'un commissaire
spécial? Ce que vous demandez n'a pas de sens! Vous êtes en train
de contredire ce que vous avez défendu vous-même en son temps,
le rôle du commissaire adjoint pour faire respecter les lois et les
droits des francophones des Fourons. C'est son rôle!
Pour le surplus et pour terminer, monsieur le président -, puisque la
loi et la Constitution sont en faveur des francophones, je les invite à
Fourons comme dans la périphérie, où notre mot d'ordre est bien
suivi, à ne pas payer d'impôts à la Région flamande!
aangekondigd dat hij zich niet zal
schikken naar de injunctie van de
toezichthoudende overheid.
Waarom is dan een bijzonder
commissaris nodig? Ook in
Voeren wil U een bijzonder
commissaris terwijl een adjunct-
commissaris er de taalwetgeving
in bestuurszaken doet toepassen.
Dat heeft toch geen zin!
Daar de Franstaligen de wet en de
grondwet aan hun kant hebben,
roep ik hen op de belasting aan
het Vlaams Gewest niet te
betalen.
De voorzitter: Ik geef nu het woord aan de heer Annemans voor een stemverklaring.
07.05 Gerolf Annemans (VLAAMS BLOK): Mijnheer de voorzitter,
.... (Twistgesprekken)
07.06 Jean-Pierre Grafé (cdH): Monsieur le président, je demande
la parole pour un fait personnel.
De voorzitter: Eerst heeft de heer Annemans het woord.
07.07 Jean-Pierre Grafé (cdH): (...)
Le président: La parole est à monsieur Grafé pour un fait personnel.
Fait personnel
Persoonlijk feit
07.08 Jean-Pierre Grafé (cdH): Monsieur le président, je constate
que M. Maingain préconise un système de résistance illégal, au lieu
d'exercer, maintenant, son pouvoir légal de voter la motion
prévoyant l'envoi d'un commissaire spécial du gouvernement qui a
plus de pouvoir et d'autres pouvoirs...
07.08 Jean-Pierre Grafé (cdH):
Ik stel vast dat de heer Maingain
illegaal verzet verkiest boven het
sturen, in alle wettelijkheid, van
een bijzonder commissaris.
07.09 Olivier Maingain (MR): ...
Le président: Où est le fait personnel là-dedans?
(Rires)
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
30
07.10 Jean-Pierre Grafé (cdH): Laissez-moi m'expliquer. C'est la
belle-mère qui parle!
07.10 Jean-Pierre Grafé (cdH):
Daar hebben we de
schoonmoeder al!
07.11 Gerolf Annemans (VLAAMS BLOK): Mijnheer de voorzitter,
u brengt altijd de heer Verhofstadt goed op de hoogte. U bereidt hem
ook goed voor op de aanstaande verkiezingscampagne. U zal voor
hem andermaal van dit debat getuige willen zijn. Zo kan hij in
Vlaanderen blijven zeggen dat de periode van het communautaire
gehakketak helemaal achter ons ligt en dat hij dit allemaal heeft
opgelost.
Afgezien daarvan wil ik toch zeggen dat wij die motie van de heer
Grafé met veel aandacht hebben gelezen. Wij vinden dat deze motie
een veel te francofiel en een veel te rabiaat francofoon karakter
heeft. In de motie worden eisen gesteld die absoluut onaanvaardbaar
zijn. Dat is de reden waarom het Vlaams Blok de motie van de heer
Maingain zal goedkeuren.
07.11 Gerolf Annemans
(VLAAMS BLOK): Le président de
la Chambre voudrait-il informer le
premier ministre que les querelles
communautaires
ne sont
absolument pas réglées?
La motion de M. Grafé dénote des
préoccupations furieusement
francophones et contient des
revendications inacceptables pour
les Flamands. C'est la raison pour
laquelle le Vlaams Blok soutiendra
la motion de M. Maingain
07.12 Karine Lalieux (PS): Monsieur le président, monsieur
Maingain, si je propose d'envoyer un commissaire spécial à Rhode-
St-Genèse, ce n'est évidemment pas pour mettre les autorités
communales en cause, mais pour soutenir ces autorités qui,
aujourd'hui, n'ont plus de receveur et ne peuvent plus gérer la
commune normalement. Et j'estime que le gouverneur adjoint du
Brabant flamand est indiqué pour jouer le rôle de commissaire
spécial. Le ministre de l'Intérieur aurait d'ailleurs, selon moi, pu
soutenir cette proposition, ce qu'il n'a pas fait tout à l'heure.
07.12 Karine Lalieux (PS):
Mijnheer Maingain, de bedoeling
van mijn voorstel om een
bijzonder commissaris naar Sint-
Genesius-Rode te sturen is het
gemeentebestuur dat geen
ontvanger meer heeft, te helpen.
Idealiter zou mijns inziens de
adjunct-gouverneur van Vlaams-
Brabant deze opdracht moeten
vervullen. Helaas heeft de
minister van Binnenlandse Zaken
dat initiatief niet gesteund.
07.13 Jean-Pierre Detremmerie (cdH): Monsieur le président, en
fait, M. Grafé a voulu, dans sa traduction, exprimer sa volonté ainsi
que celle de la population. En néerlandais, cela se traduit tout
simplement par "in alle talen uitgenomen betalen".
De voorzitter:
Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.
(Stemming/vote 2)
Ja
88
Oui
Nee
6
Non
Onthoudingen
26
Abstentions
Totaal
120
Total
De eenvoudige motie is aangenomen. Bijgevolg vervalt de motie van aanbeveling.
La motion pure et simple est adoptée. Par conséquent, la motion de recommandation est caduque.
07.14 Josy Arens (cdH): Monsieur le président, j'ai pairé avec M.
Delizée.
07.14 Joseph Arens (cdH): Ik
heb een stemafspraak met de
heer Delizée.
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
31
07.15 Yves Leterme (CD&V): Mijnheer de voorzitter, wij wensten
niet tegen te stemmen, omdat wij ons willen distantiëren van de
gemotiveerde motie. Wij hebben evenmin voorgestemd. Onder meer
in het licht van wat zich bij de bevolking afspeelt, wensen wij
uiteraard geen vertrouwen te geven aan deze meerderheid en
regering.
07.15 Yves Leterme (CD&V):
Nous nous sommes abstenus car
nous souhaitons prendre nos
distances par rapport à la motion
de M. Grafé, sans pour autant
soutenir la motion pure et simple,
car nous n'accordons pas notre
confiance à ce gouvernement.
08 Moties ingediend tot besluit van de interpellaties van:
- de heer Marcel Hendrickx over "de falende wetgeving inzake verkoop van vuurwerk" (nr. 1507);
- de heer Arnold Van Aperen over "de verkoop en opslag van vuurwerk" (nr. 1534).
08 Motions déposées en conclusion des interpellations de:
- M. Marcel Hendrickx sur "l'échec de la législation relative à la vente de feux d'artifice" (n° 1507);
- M. Arnold Van Aperen sur "la vente et l'entreposage de matériel pyrotechnique (n° 1534).
Deze interpellaties werden gehouden in de openbare vergadering van de commissie voor het
Bedrijfsleven, het Wetenschapsbeleid, het Onderwijs, de nationale wetenschappelijke en culturele
Instellingen, de Middenstand en de Landbouw van 15 januari 2003.
Ces interpellations ont été développées en réunion publique de la commission de l'Economie, de la
Politique scientifique, de l'Education, des Institutions scientifiques et culturelles nationales, des Classes
moyennes et de l'Agriculture du 15 janvier 2003.
Twee moties werden ingediend (nr. 25/418):
- een motie van aanbeveling werd ingediend door de heer Marcel Hendrickx;
- een eenvoudige motie werd ingediend door de heer Maurice Dehu.
Deux motions ont été déposées (n° 25/418):
- une motion de recommandation a été déposée par M. Marcel Hendrickx;
- une motion pure et simple a été déposée par M. Maurice Dehu.
Daar de eenvoudige motie van rechtswege voorrang heeft, breng ik deze motie in stemming.
La motion pure et simple ayant la priorité de droit, je mets cette motion aux voix.
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring?
Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote?
08.01 Marcel Hendrickx (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik wil toch
ook even aangeven dat communautaire discussies toch altijd voor
vuurwerk blijven zorgen, ondanks de bewering van de premier dat
dat niet meer bestaat. Ik stel vast dat het soms ook gevaarlijk
vuurwerk is.
Mijnheer de voorzitter, tijdens de commissievergadering heb ik
inderdaad de in België zeer falende wetgeving inzake verkoop en
stock van vuurwerk aangeklaagd. Wie mij sterk bijtrad, was minister
Picqué. Het verbaast mij daarom dat er een eenvoudige motie
gekomen is. Ik veronderstelde immers dat de meerderheid de
minister zou volgen. Minister Picqué heeft zelfs een aantal
voorstellen gedaan over hoe hij die wetgeving zou aanpassen.
Ik heb toch een motie ingediend, omdat de minister dat ook vorig jaar
reeds gezegd had. Hij heeft er wel bij verteld dat het helaas niet
gelukt was om tegen de eindejaarsfeesten de wettekst klaar te
maken, zoals hij beloofd had. Nu is er een nieuwe, formele belofte
van de minister om de wet aan te passen.
08.01 Marcel Hendrickx
(CD&V): En commission, j'ai
dénoncé la législation défaillante
sur la vente et le stockage des
feux d'artifice. J'ai bénéficié du
soutien inconditionnel du ministre
Picqué. Voilà pourquoi je
m'étonne qu'une motion pure et
simple ait été déposée.
La police n'a guère de
compétences de contrôle. En
outre le SEDEE ne possède plus
de licence pour enlever, stocker et
détruire les feux d'artifice saisis.
M. Picqué était d'accord avec moi
et je suppose donc que les
membres de la majorité vont
soutenir la motion de
recommandation.
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
32
Wat gebeurt er? In de grensstreek, vooral de Belgisch-Nederlandse
grensstreek, stellen wij vast dat in de eindejaarsperiode tonnen
vuurwerk zijn opgeslagen in bewoonde buurten. De Nederlanders, bij
wie de wetgeving om vuurwerk af te steken veel scherper en
moeilijker is, komen met honderden om niet te zeggen met
duizenden in die grensstreek vuurwerk kopen. Onze Belgische
wetgeving faalt want de politiemensen hebben bijna geen
bevoegdheid om controle uit te oefenen. Dat willen wij in de
wetgeving aanpassen. Daarnaast komt nog het feit en dat is recent
dat er ook een zeer belangrijk probleem is voor stockage van het
aangeslagen vuurwerk, voor het ophalen van het aangeslagen
vuurwerk en voor de vernietiging ervan. Vroeger volstond één
telefoontje naar DOVO, de ontmijningsdienst van het Belgisch leger,
maar die hebben blijkbaar geen vergunning meer en die doen het
niet meer. Op mijn vraag in de commissie voor de Landsverdediging
heeft minister Flahaut gezegd dat minister Picqué hiervoor
verantwoordelijk is, dit ingevolge een koninklijk besluit van 1958.
Minister Flahaut voegde er laconiek aan toe dat minister Picqué de
laatste hand legt aan een oplossing in deze zaak. Daarom collega's,
ook van de meerderheid, ik richt mij speciaal tot u, wil ik opmerken
dat de minister akkoord was. Ik neem dus aan dat u de motie zult
goedkeuren.
De voorzitter:
Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.
(Stemming/vote 3)
Ja
76
Oui
Nee
36
Non
Onthoudingen
8
Abstentions
Totaal
120
Total
De eenvoudige motie is aangenomen. Bijgevolg vervalt de motie van aanbeveling.
La motion pure et simple est adoptée. Par conséquent, la motion de recommandation est caduque.
09 Moties ingediend tot besluit van de interpellaties van:
- de heer Karel Van Hoorebeke over "de oorlogsdreiging tegen Irak" (nr. 1512);
- de heer Karel Van Hoorebeke over "de doorvoer via de Antwerpse haven van Amerikaanse
legermateriaal" (nr. 1543);
- de heer Jacques Simonet over "het standpunt van de Belgische regering betreffende de situatie
in Irak" (nr. 1516);
- de heer Dirk Van der Maelen over "de houding van de Belgische regering met betrekking tot de
situatie in Irak" (nr. 1523);
- de heer Francis Van den Eynde over "de oorlogsdreiging in Irak" (nr. 1524);
- de heer Francis Van den Eynde over "de oorlogsdreiging in Irak" (nr. 1541);
- de heer Vincent Decroly over "de Belgische bijdrage tot de voorbereidselen die de Verenigde
Staten treffen voor een oorlog in Irak" (nr. 1527);
- de heer Pieter De Crem over "de aanwezigheid van Amerikaanse militairen op het grondgebied
van België en de houding van de regering hieromtrent" (nr. 1530);
- de heer Pieter De Crem over "de houding van de regering ten aanzien van de oorlogsdreiging in
Irak" (nr. 1540);
- de heer Ferdy Willems over "de houding van België inzake de oorlogsdreiging in Irak" (nr. 1532);
- de heer Patrick Moriau over "een mogelijke Amerikaanse militaire interventie in Irak" (nr. 1538);
- de heer Mark Eyskens over "de houding van de regering in verband met de ontwikkelingen in Irak
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
33
en de tegenstrijdige verklaringen van leden van de meerderheid" (nr. 1545).
09 Motions déposées en conclusion des interpellations de:
- M. Karel Van Hoorebeke sur "les menaces de guerre contre l'Irak" (n° 1512);
- M. Karel Van Hoorebeke sur "le transit de matériel militaire américain par le port d'Anvers"
(n° 1543);
- M. Jacques Simonet sur "la position du gouvernement belge concernant la situation irakienne"
(n° 1516);
- M. Dirk Van der Maelen sur "l'attitude du gouvernement belge en ce qui concerne la situation en
Irak" (n° 1523);
- M. Francis Van den Eynde sur "les menaces de guerre en Irak" (n° 1524);
- M. Francis Van den Eynde sur "les menaces de guerre en Irak" (n° 1541);
- M. Vincent Decroly sur "la contribution belge aux préparatifs de guerre des Etats-Unis contre
l'Irak" (n° 1527);
- M. Pieter De Crem sur "la présence de militaires américains sur le territoire belge et la position du
gouvernement à ce sujet" (n° 1530);
- M. Pieter De Crem sur "l'attitude du gouvernement en ce qui concerne les menaces de guerre en
Irak" (n° 1540);
- M. Ferdy Willems sur "la position de la Belgique par rapport aux menaces de guerre en Irak"
(n° 1532);
- M. Patrich Moriau sur "une possible intervention militaire américaine en Irak" (n° 1538):
- M. Mark Eyskens sur "la position du gouvernement concernant la situation en Irak et les
déclarations contradictoires de certains membres de la majorité" (n° 1545).
Deze interpellaties werden gehouden in de plenaire vergadering van 17 januari 2003.
Ces interpellations ont été développées en séance plénière du 17 janvier 2003.
Vijf moties werden ingediend (nr. 25/421):
- een eerste motie van aanbeveling werd ingediend door de heren Pieter De Crem, Yves Leterme, Mark
Eyskens en mevrouw Greta D'hondt;
- een tweede motie van aanbeveling werd ingediend door de heer Karel Van Hoorebeke;
- een derde motie van aanbeveling werd ingediend door de heren Francis Van den Eynde, Gerolf
Annemans, Guido Tastenhoye, Jan Mortelmans, Hagen Goyvaerts en Roger Bouteca;
- een vierde motie van aanbeveling werd ingediend door de heer Vincent Decroly;
- een eenvoudige motie werd ingediend door de heren Jacques Simonet, Joos Wauters, Stef Goris, Dirk
Van der Maelen, Patrick Moriau en mevrouw Claudine Drion.
Cinq motions ont été déposées (n° 25/421):
- une première motion de recommandation a été déposée par MM. Pieter De Crem, Yves Leterme, Mark
Eyskens et Mme Greta D'hondt;
- une deuxième motion de recommandation a été déposée par M. Karel Van Hoorebeke;
- une troisième motion de recommandation a été déposée par MM. Francis Van den Eynde, Gerolf
Annemans, Guido Tastenhoye, Jan Mortelmans, Hagen Goyvaerts et Roger Bouteca;
- une quatrième motion de recommandation a été déposée par M. Vincent Decroly;
- une motion pure et simple a été déposée par MM. Jacques Simonet, Joos Wauters, Stef Goris, Dirk Van
der Maelen, Patrick Moriau et Mme Claudine Drion.
Daar de eenvoudige motie van rechtswege voorrang heeft, breng ik deze motie in stemming.
La motion pure et simple ayant la priorité de droit, je mets cette motion aux voix.
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring?
Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote?
09.01 Karel Van Hoorebeke (VU&ID): Mijnheer de voorzitter,
mijnheer de minister, collega's, onze motie strekt ertoe de regering te
vragen, ten eerste, ervoor te zorgen dat België onder geen enkel
beding en op geen enkele wijze zelfs logistiek steun verleent aan de
oorlogshandelingen tegen Irak en in de regio; ten tweede, al zijn
politieke en diplomatieke macht aan te wenden om de andere
Europese partners te overtuigen om verdere oorlogsvoering te
09.01 Karel Van Hoorebeke
(VU&ID): Par notre motion, nous
voulons demander au
gouvernement que la Belgique ne
participe en aucun cas à la guerre
contre l'Irak et que tous les
moyens politiques et
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
34
verhinderen en niet deel te nemen aan een militaire invasie.
Collega's, wij staan voor een dreiging van een oorlog die wellicht in
de tweede helft van de maand februari zal beginnen, zoals vandaag
in een aantal media werd aangekondigd. Dat staat in de krant,
mijnheer Erdman; u hebt ze blijkbaar vandaag nog niet gelezen. In
elk geval, mijnheer Erdman, zou u beter trachten wat interesse op te
brengen voor zo'n ernstig onderwerp en niet zoals andere collega's
die het halfrond verlaten. Maak toch geen opmerkingen die eerder
naar het minder serieuze neigen.
Collega's, we staan voor een dreigende oorlog die eens, mijnheer
Erdman, zal beginnen. Of dat nu volgende maand is of nadien, hij zal
in elk geval beginnen. Het gaat niet over een oorlog die gebaseerd is
op een agressieve daad vanwege Irak, mijnheer Erdman. Het gaat
om een preventieve oorlog. Die oorlog, mijnheer Erdman, zal heel
veel ellende teweegbrengen, zowel in Irak als in de Irak omringende
landen. U hebt de kranten niet gelezen, anders zou u vandaag een
foto gezien hebben van kinderen in Pakistan die een mensenketting
hebben gevormd om zo uiting te geven aan hun vredeswil. Zij zijn
ook beducht dat zij, wanneer in Irak een oorlog begint, daaronder
zullen lijden.
Collega's, onze boodschap is gesteund op de pacifistische gedachte
die wij in ons hebben en die gedragen wordt in de geest van de
IJzertoren "Nooit meer oorlog!" De heer Wauters heeft tijdens het
debat van zondag, dat op ernstige wijze door collega De Crem werd
verstoord, gezegd dat ook Agalev en Ecolo pacifistische partijen zijn.
Welnu, collega's, ik roep u allen op, maar vooral Agalev en Ecolo om
zich niet te verschuilen achter het schaamlapje van een tweede VN-
resolutie.
Zeg vandaag kordaat dat u ook tegen die oorlog in Irak bent en alle
mogelijke middelen zult aanwenden om die oorlog te vermijden, zelfs
wanneer er een tweede resolutie zou komen in de VN-
veiligheidsraad.
Collega's, mijnheer Wauters, indien u het daarmee eens bent, steun
dan deze motie.
diplomatiques soient mis en
oeuvre pour éviter le conflit et
convaincre d'autres pays
européens de ne pas prendre part
à une invasion.
J'ai lu dans les journaux
d'aujourd'hui que la guerre
prétendument préventive éclatera
vraisemblablement au cours de la
seconde moitié de février. Notre
message est fondé sur le slogan
pacifiste "plus jamais la guerre".
Selon M. Wauters, Agalev-Ecolo
est un parti pacifiste. Les Verts ne
doivent donc pas saisir le prétexte
d'une seconde résolution des NU.
Nous les appelpns dès lors à
soutenir notre motion de
recommandation radicale.
09.02 Claudine Drion (ECOLO-AGALEV): Monsieur le président,
pour les écologistes, la guerre n'est pas une solution et une guerre
préventive serait illégale.
Quatre critères guident notre positionnement actuel:
1. Il est prioritaire que la Belgique participe à faire respecter le droit
international et que les résolutions de l'ONU soient appliquées; ce
message doit être adressé autant à Saddam Hussein qu'à George
Bush.
2. La demande des Etats-Unis à l'OTAN est prématurée; pour nous,
seule l'ONU est compétente en matière de sécurité internationale.
3. Des initiatives diplomatiques doivent être multipliées, notamment
vis-à-vis des pays de la région.
4. Tout doit être fait pour que la voix de l'Europe soit entendue; nous
demandons de renforcer la position prise actuellement par la France,
l'Allemagne et la Grèce.
En conséquence, nous demandons au gouvernement de continuer à
09.02 Claudine Drion (ECOLO-
AGALEV): Een preventieve oorlog
is volgens de groenen onwettelijk.
Ons standpunt berust op vier
criteria. België moet er bovenal
toe bijdragen dat de VN-resoluties
worden nageleefd. De vraag van
de Verenigde Staten komt te
vroeg, enkel de VN zijn bevoegd.
Er moeten meer diplomatieke
initiatieven worden genomen.
Alles moet in het werk worden
gesteld opdat naar Europa zou
worden geluisterd, meer bepaald
naar het standpunt dat wordt
ingenomen door Frankrijk,
Duitsland en Griekenland. De
regering moet de inspanningen
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
35
oeuvrer dans le sens qu'il a pris ces dernières semaines. C'est la
raison pour laquelle nous voterons la motion pure et simple.
van de voorbije weken
voortzetten; om die reden
stemmen wij voor de eenvoudige
motie.
09.03 Dirk Van der Maelen (SP.A): Mijnheer de voorzitter, de
SP.A-fractie zal de eenvoudige motie goedkeuren, simpelweg omdat
wij ons kunnen herkennen in het beleid dat ontwikkeld wordt door de
regering, een beleid dat ik zou willen samenvatten in vier
krachtlijnen.
Ten eerste, moet men alle mogelijke diplomatieke inspanningen
leveren in het Midden-Oosten en samen met alle betrokkenen
proberen een oorlog te voorkomen.
Ten tweede, moet men de tijd geven aan de VN en de VN-
inspecteurs om de eventuele aanwezigheid van
massavernietigingswapens te verifiëren en, indien ze gevonden
worden, via de VN weg te werken.
Ten derde, inzake de vraag van de Verenigde Staten in het kader
van de NAVO, stellen wij vast dat ook andere landen, zoals Frankrijk
en Duitsland, de stelling van onze regering bijtreden, te weten dat
voor het beantwoorden van die vraag minstens gewacht moet
worden op de aflevering van het rapport van de wapeninspecteurs.
Ten vierde, benadrukken wij ook dat in kwesties van oorlog en vrede
het de VN is die moet beslissen en dat een conflict dat zou worden
uitgevochten zonder dat er een tweede VN-resolutie is, een
onwettelijk conflict zou zijn.
09.03 Dirk Van der Maelen
(SP.A): Le SP.A approuvera la
motion pure et simple car nous
pouvons nous reconnaître dans la
politique du gouvernement. Cette
politique peut être résumée en
quatre lignes de force. Il faut
déployer tous les efforts
diplomatiques nécessaires pour
éviter une guerre. Les inspecteurs
des Nations Unies doivent
disposer du temps nécessaire
pour rechercher et faire enlever
d'éventuelles armes de
destruction massives. Avant de
répondre à la demande des Etats-
Unis à l'OTAN, il faut attendre le
rapport des inspecteurs. Enfin, ce
sont les Nations Unies qui doivent
trancher au sujet d'un conflit
armé; un conflit déclenché en
l'absence d'une deuxième
résolution des Nations Unies
serait illégal.
09.04 Claude Eerdekens (PS): Monsieur le président, les membres
du groupe socialiste sont radicalement opposés à voir notre pays
participer à cette guerre que pourraient décréter unilatéralement les
Etats-Unis contre l'Irak.
Comme M. Moriau l'a rappelé la semaine dernière, nous refusons
que des soldats belges puissent participer directement ou
indirectement à cette nouvelle croisade. Quand bien même nous
devons reconnaître que le régime de Saddam Hussein viole les
droits de l'homme en permanence, il est tout à fait inconcevable
qu'une guerre puisse être déclarée unilatéralement, serait-ce même
une guerre préventive.
Seul le Conseil de sécurité des Nations unies peut décider d'une telle
expédition. Dans ce contexte, nous espérons que tant la France que
l'Allemagne qui disposent d'un droit de veto aux Nations unies
l'exerceront.
Nous considérons comme anormal qu'un seul homme veuille être en
même temps empereur et pape. Le président George W. Bush se
considère comme un empereur parce qu'il est à la tête de la plus
grande puissance militaire du monde; en tant que pape, il veut ériger
un nouvel ordre moral dont il est le dépositaire.
Je le répète, nous estimons que cette situation est anormale. Il est
incontestable qu'une telle guerre causerait des dégâts considérables
à l'ensemble de ce Moyen-Orient déjà tellement perturbé, qu'elle
09.04 Claude Eerdekens (PS):
De PS-fractie is volledig gekant
tegen een oorlog die de VS
eenzijdig aan Irak zouden
verklaren, en weigert elke
rechtstreekse of onrechtstreekse
deelneming van Belgische
soldaten aan deze nieuwe
kruistocht, ook al worden de
rechten van de mens voortdurend
door het regime van Saddam
Hoessein geschonden. Alleen de
VN zijn daarvoor bevoegd en we
hopen dat staten zoals Frankrijk
gebruik zullen maken van hun
vetorecht.
George W. Bush kan niet
tezelfdertijd keizer en paus zijn.
Een dergelijke oorlog zou de
toestand in het Midden-Oosten
nog meer verstoren, zou het
terrorisme aanwakkeren en zou
diep onrechtvaardig zijn.
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
36
consacrerait certainement une aggravation du terrorisme et qu'en
tout état de cause elle serait profondément inéquitable et injuste.
09.05 Ferdy Willems (VU&ID): Mijnheer de voorzitter, namens
Agalev wens ik te verklaren dat wij tevreden zijn omdat mede op
onze vraag België op een lijst staat, samen met Frankrijk en
Duitsland.
Eindelijk wordt er een poging ondernomen om tot een Europees
optreden te komen, met fierheid en waardigheid. Eindelijk vond
binnen de NAVO een echt debat plaats en volgt men niet slaafs de
grote partner.
Hierover verheugen wij ons.
Wat betreft een tweede resolutie blijven wij bij ons vrij eenvoudig
standpunt dat het een noodzakelijke, maar onvoldoende voorwaarde
is. Deze resolutie moet worden ingevuld en dan pas kunnen wij
oordelen over wat zij al dan niet waard is.
Voorts verheugt het ons dat de VN-wapeninspecteurs meer tijd
krijgen. Ik voeg eraan toe dat binnen enkele dagen de Hadj de
bedevaart naar Mekka begint en dat het dan volgens mij
onmogelijk is voor de Verenigde Staten om aan te vallen. Dat is een
argument dat voor vertraging zal zorgen.
Ten slotte wil ik een passage voorlezen uit het betoog dat de eerste
minister vandaag hield: "Wij coördineren dat met Frankrijk en
Duitsland. Er wordt voortdurend overlegd, zowel op diplomatiek
niveau als op het hoogste niveau, namelijk rechtstreeks met de
Franse president en de Duitse Bondskanselier". Wat kan een
vredesactivist nog meer verlangen? Is het voor de oppositie dan
werkelijk onmogelijk om een keer toe te geven dat iets goed is?
09.05 Ferdy Willems (VU&ID):
Agalev se félicite de ce que la
Belgique soit sur la même
longueur d'onde que l'Allemagne
et que la France. Une tentative
est enfin entreprise pour mener
une véritable politique
européenne et, pour une fois, on
ne suit pas aveuglément le grand
partenaire de l'OTAN. Nous
estimons qu'il faut une seconde
résolution des NU mais elle ne
suffirait pas pour autant pour
accepter le déclenchement d'une
guerre avec l'Irak. Le délai
supplémentaire laissé aux
inspecteurs des NU est une bonne
chose. L'imminence du hadj aussi
donne à penser que la guerre
n'est pas pour tout de suite. Il
ressort clairement des
explications fournies, cet après-
midi, par le premier ministre que
la concertation avec l'Allemagne
et la France est menée au plus
haut niveau. Que peut demander
de plus un militant pacifiste?
L'opposition devrait enfin ouvrir
les yeux.
09.06 Vincent Decroly (indépendant): Monsieur Willems, je pense
que le mouvement de la paix attend beaucoup plus,
malheureusement pour vous. Le droit international, en son article 2,
paragraphe 4 de la Charte des Nations unies ce n'est pas à Ecolo
ou au PS que je dois le rappeler, ils l'ont encore répété récemment
proscrit le recours unilatéral à la force et, de la même manière, les
préparatifs ou la menace du recours unilatéral à la force. Ce sont 200
spécialistes de droit international qui viennent de le rappeler dans
une lettre ouverte adressée à tous les gouvernements et parlements
de l'Union européenne.
En laissant l'armée des Etats-Unis utiliser son territoire pour préparer
une attaque qui sera manifestement massive, le gouvernement met
notre pays en infraction par rapport à ces principes fondamentaux de
la Charte. Ce ne sont pas des accords OTAN et encore moins des
accords bilatéraux qui pourront un jour permettre à notre pays ou à
un gouvernement de Belgique de violer la Charte des Nations Unies.
On me dit qu'un conflit sans deuxième résolution n'est pas
envisageable, je suis tout à fait d'accord. Mais auriez-vous le début
d'une once d'ombre de garantie que les préparatifs auxquels vous
êtes si perméables à Anvers et ailleurs vont mener à autre chose
qu'à une attaque sans deuxième résolution? Aucune garantie n'a été
demandée et aucune garantie n'a été obtenue.
09.06 Vincent Decroly
(onafhankelijke): De
vredesbeweging verwacht veel
meer dan dat, meneer Willems.
Het is volgens het Handvest van
de Verenigde Naties verboden
unilateraal tot geweld over te
gaan. Eveneens zijn
voorbereidingen erop of
dreigingen ermee verboden. Als
onze regering beslist de
Verenigde Staten te helpen, is dat
een overtreding van het Handvest
van de Verenigde Naties.
Ik hoor hier neen zeggen aan een
conflict zonder tweede resolutie.
Daar ben ik het mee eens. Hoe
kan u er echter zeker van zijn dat
de voorbereidingen die in ons land
worden getroffen, dit, spijtig
genoeg, met de steun van alle
geledingen van de meerderheid,
naar iets anders dan een eenzijdig
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
37
Seul le conseil de sécurité, entends-je répéter sur un mode
incantatoire, est responsable d'ordonner une telle expédition. C'est
très bien, monsieur Eerdekens et chers amis du PS, mais est-ce que
M. Annan a ordonné à la Belgique de collaborer à ce point aux
préparatifs auxquels M. Bush est en train de se livrer, en particulier
via le port d'Anvers? Je ne le crois pas.
Notre pays, après "desert storm" a bénéficié des félicitations de
généraux américains pour le soutien logistique sans faille qu'il avait
apporté à l'armée américaine.
Ces mêmes généraux ont indiqué à quel point ce soutien avait été
extrêmement important et utile. On n'aurait probablement pas pu s'en
passer. Aujourd'hui, l'opération se réitère et, malheureusement, avec
l'appui de toutes les composantes de votre majorité, je le déplore.
gewapend ingrijpen zullen leiden?
Heeft de heer Annan misschien
gezegd dat België in die mate
moest meewerken aan de
voorbereidingen van de heer
Bush? Neen.
De voorzitter: Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.
(Stemming/vote 4)
Ja
74
Oui
Nee
36
Non
Onthoudingen
6
Abstentions
Totaal
116 Total
De eenvoudige motie is aangenomen. Bijgevolg vervallen de moties van aanbeveling.
La motion pure et simple est adoptée. Par conséquent, les motions de recommandation sont caduques.
10 Wetsontwerp tot invoeging van een artikel 328bis en tot wijziging van de artikelen 328 en
331bis van het Strafwetboek (nieuw opschrift) (2053/4)
10 Projet de loi insérant un article 328bis et modifiant les articles 328 et 331bis du Code pénal
(nouvel intitulé) (2053/4)
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring? (Nee)
Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote? (Non)
De voorzitter:
Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.
(Stemming/vote 5)
Ja
113
Oui
Nee
0
Non
Onthoudingen
1
Abstentions
Totaal
114
Total
Bijgevolg neemt de Kamer het wetsontwerp aan. Het zal aan de Senaat worden overgezonden.(2053/5)
En conséquence, la Chambre adopte le projet de loi. Il sera transmis au Sénat.(2053/5)
10.01 Joëlle Milquet (cdH): Monsieur le président, j'ai voulu voter
"oui".
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
38
10.02 Dirk Van der Maelen (SP.A): Mijnheer de voorzitter, ik heb
"ja" gestemd.
10.03 Eric van Weddingen (MR): Monsieur le président, j'ai voulu
voter "oui".
11 Wetsvoorstel van de heren Marc Van Peel, Marcel Bartholomeeussen en Fred Erdman en
mevrouw Fauzaya Talhaoui houdende wijziging van het bijvoegsel bij het Gerechtelijk Wetboek -
Gebiedsomschrijving en zetel van hoven en rechtbanken (nieuw opschrift) (2147/4)
11 Proposition de loi de MM. Marc Van Peel, Marcel Bartholomeeussen et Fred Erdman et Mme
Fauzaya Talhaoui modifiant l'annexe au Code judiciaire - Limites territoriales et siège des cours et
tribunaux (nouvel intitulé) (2147/4)
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring? (Nee)
Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote? (Non)
De voorzitter:
Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.
(Stemming/vote 6)
Ja
119
Oui
Nee
0
Non
Onthoudingen
0
Abstentions
Totaal
119
Total
Bijgevolg neemt de Kamer het wetsvoorstel aan. Het zal als ontwerp aan de Senaat worden
overgezonden.(2147/5)
En conséquence, la Chambre adopte la proposition de loi. Elle sera transmise en tant que projet au
Sénat.(2147/5)
12 Wetsvoorstel van de dames Jacqueline Herzet, Marie-Thérèse Coenen, Colette Burgeon, de
heer Servais Verherstraeten, mevrouw Kristien Grauwels, de heer Jean-Jacques Viseur, de dames
Magda De Meyer, Fientje Moerman, Els Van Weert en Pierrette Cahay-André houdende wijziging
van de artikelen 628 en 1395 van het Gerechtelijk Wetboek naar aanleiding van de wet van ... tot
oprichting van een Dienst voor alimentatievorderingen bij de FOD Financiën (nieuw opschrift)
(aangelegenheid zoals bedoeld in artikel 77 van de Grondwet) (1627/19)
12 Proposition de loi de Mmes Jacqueline Herzet, Marie-Thérèse Coenen, Colette Burgeon, M.
Servais Verherstraeten, Mme Kristien Grauwels, M. Jean-Jacques Viseur, Mmes Magda De Meyer,
Fientje Moerman, Els Van Weert et Pierrette Cahay-André modifiant les articles 628 et 1395 du
Code judiciaire à l'occasion de la loi du ... créant un Service des créances alimentaires au sein du
SPF Finances (nouvel intitulé) (matière visée à l'article 77 de la Constitution) (1627/19)
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring? (Nee)
Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote? (Non)
Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
39
(Stemming/vote 7)
Ja
89
Oui
Nee
0
Non
Onthoudingen
31
Abstentions
Totaal
120
Total
Bijgevolg neemt de Kamer het wetsvoorstel aan. Het zal als ontwerp aan de Senaat worden
overgezonden.(1627/21)
En conséquence, la Chambre adopte la proposition de loi. Elle sera transmise en tant que projet au
Sénat.(1627/21)
(Applaudissements)
(Applaus)
13 Wetsvoorstel van de dames Jacqueline Herzet, Marie-Thérèse Coenen, Colette Burgeon, de
heer Servais Verherstraeten, mevrouw Kristien Grauwels, de heer Jean-Jacques Viseur, de dames
Magda De Meyer, Fientje Moerman, Els Van Weert en Pierrette Cahay-André tot oprichting van een
Dienst voor alimentatievorderingen bij de FOD Financiën (nieuw opschrift) (aangelegenheid zoals
bedoeld in artikel 78 van de Grondwet) (1627/20)
13 Proposition de loi de Mmes Jacqueline Herzet, Marie-Thérèse Coenen, Colette Burgeon, M.
Servais Verherstraeten, Mme Kristien Grauwels, M. Jean-Jacques Viseur, Mmes Magda De Meyer,
Fientje Moerman, Els Van Weert et Pierrette Cahay-André créant un Service des créances
alimentaires au sein du SPF Finances (nouvel intitulé) (matière visée à l'article 78 de la
Constitution) (1627/20)
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring? (Nee)
Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote? (Non)
Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.
(Stemming/vote 8)
Ja
89
Oui
Nee
0
Non
Onthoudingen
31
Abstentions
Totaal
120
Total
Bijgevolg neemt de Kamer het wetsvoorstel aan. Het zal als ontwerp aan de Senaat worden
overgezonden.(1627/22)
En conséquence, la Chambre adopte la proposition de loi. Elle sera transmise en tant que projet au
Sénat.(1627/22)
(Applaudissements)
(Applaus)
14 Wetsontwerp tot wijziging van de wet van 22 maart 1993 op het statuut van en het toezicht op
de kredietinstellingen (2122/1)
14 Projet de loi modifiant la loi du 22 mars 1993 relative au statut et au contrôle des
établissements de crédit (2122/1)
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring? (Nee)
Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote? (Non)
Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
40
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.
(Stemming/vote 9)
Ja
116
Oui
Nee
0
Non
Onthoudingen
0
Abstentions
Totaal
116
Total
Bijgevolg neemt de Kamer het wetsontwerp aan. Het zal aan de Senaat worden overgezonden.(2122/3)
En conséquence, la Chambre adopte le projet de loi. Il sera transmis au Sénat.(2122/3)
15 Aangehouden amendementen en artikelen van het ontwerp van bijzondere wet tot wijziging van
de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof (overgezonden door de Senaat) (2099/1
tot 3)
15 Amendements et articles réservés du projet de loi spéciale modifiant la loi spéciale du
6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage (transmis par le Sénat) (2099/1 à 3)
Stemming over amendement nr. 1 van Danny Pieters op artikel 9.(2099/2)
Vote sur l'amendement n° 1 de Danny Pieters à l'article 9.(2099/2)
Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.
(Stemming/vote 10)
F
Tot.
N
Oui
6
35
29
Ja
Non
38
78
40
Nee
Abstentions
5
7
2
Onthoudingen
Total
49
120
71
Totaal
Het quorum van de aanwezigheden in elke taalgroep is bereikt (46N en 30F). De meerderheid N en de
meerderheid F zijn niet bereikt. De 2/3 meerderheid is niet bereikt.
Le quorum des présences dans chaque groupe linguistique est atteint (46N et 30F). La majorité N et la
majorité F ne sont pas atteintes. La majorité des 2/3 des suffrages n'est pas atteinte.
Bijgevolg is het amendement verworpen en artikel 9 aangenomen.
En conséquence l'amendement est rejeté et l'article 9 adopté.
Stemming over amendement nr. 2 van Danny Pieters op artikel 29.(2099/2)
Vote sur l'amendement n° 2 de Danny Pieters à l'article 29.(2099/2)
Mag de uitslag van de vorige stemming ook gelden voor deze stemming? (Ja)
Peut-on considérer que le résultat du vote précédent est valable pour celui-ci? (Oui)
(Stemming/vote 10)
Bijgevolg is het amendement verworpen en artikel 29 aangenomen.
En conséquence l'amendement est rejeté et l'article 29 adopté.
16 Geheel van het ontwerp van bijzondere wet tot wijziging van de bijzondere wet van
6 januari 1989 op het Arbitragehof (overgezonden door de Senaat) (2099/1)
16 Ensemble du projet de loi spéciale modifiant la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour
d'arbitrage (transmis par le Sénat) (2099/1)
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring?
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
41
Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote?
16.01 Yves Leterme (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik zou erop
willen wijzen dat het enkel dankzij de zin voor medewerking vanuit
de oppositie is, dat we er misschien in zullen slagen om dit ontwerp
van bijzondere wet goed te keuren. Ik doe een oproep tot de leden
van de meerderheid die om andere dan verantwoorde redenen
afwezig zijn om de volgende keer hun functie wat ernstiger te nemen.
Het gaat om een functie waarvoor ze ongetwijfeld opnieuw kandidaat
zullen zijn en waarvoor ze misschien op dit moment campagne aan
het voeren zijn, terwijl ze hier hadden moeten zijn.
16.01 Yves Leterme (CD&V): Ce
projet ne peut être mis aux voix
que parce que de très nombreux
représentants de l'opposition se
trouvent dans l'hémicycle. Les
membres de la majorité qui sont
absents ce soir devraient prendre
leur travail plus au sérieux.
16.02 Hugo Coveliers (VLD): Mijnheer de voorzitter, ik wil me
aansluiten bij de woorden van de heer Leterme. Hier moet blijken dat
de afwezigen ongelijk hebben. Als men de geschiedenis van het
Parlement erop naleest zult u merken dat stemafspraken slechts in
uitzonderlijke omstandigheden werden toegestaan, waarbij iemand
slechts om de 10 maanden een stemafspraak kreeg en zeker niet
systematisch. We moeten op dit punt allemaal in eigen boezem
kijken. Ik ben van oordeel dat het zo niet verder kan.
16.02 Hugo Coveliers (VLD):
Les absents ont tort. Il ne peut en
être ainsi. Nous devons tous
balayer devant notre porte. Les
pairages doivent rester
l'exception.
De voorzitter: Ik deel deze standpunten, collega's. De stemafspraken moeten verantwoord zijn door
grondige en aanvaardbare redenen, zoals familiale omstandigheden, ziekte, internationale opdrachten. Ik
vraag alle fractieleiders hierover te willen waken. Mijnheer Leterme, het zijn meestal degenen die geen
kandidaat meer zijn die afwezig zijn. Dit gezegd zijnde, gaan we over tot de eindstemming, zoals reeds
aangekondigd.
Overeenkomstig artikel 4, laatste lid, van de Grondwet, moeten de bepalingen en het geheel van het
ontwerp van bijzondere wet aangenomen worden met de meerderheid van stemmen in elke taalgroep, op
voorwaarde dat de meerderheid van de leden van elke taalgroep aanwezig is en het totaal van de ja-
stemmen in beide taalgroepen twee derden van de uitgebrachte stemmen bereikt.
Conformément à l'art.4, dernier alinéa, de la Constitution, les dispositions et l'ensemble du projet de loi
spéciale doivent être adoptés à la majorité des suffrages de chaque groupe linguistique, à condition que la
majorité des membres de chaque groupe se trouve réunie et pour autant que le total des votes positifs
émis dans les groupes linguistiques atteigne les deux tiers des suffrages exprimés.
Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.
(Stemming/vote 11)
F
Tot.
N
Oui
48
102
54
Ja
Non
1
13
12
Nee
Abstentions
0
5
5
Onthoudingen
Total
49
120 71
Totaal
De meerderheid van de stemmen in elke taalgroep is bereikt. De meerderheid van de aanwezigen in elke
taalgroep is bereikt. De 2/3 meerderheid is bereikt. Bijgevolg neemt de Kamer het bijzondere wetsontwerp
aan. Het zal aan de Koning ter bekrachtiging worden voorgelegd.(2099/4)
Le quorum des suffrages dans chaque groupe est atteint. Le quorum des présences dans chaque groupe
linguistique est atteint. La majorité des 2/3 des suffrages est atteinte. En conséquence, la Chambre adopte
le projet de loi spéciale. Il sera soumis à la sanction royale.(2099/4)
17 Adoption de l'agenda
17 Goedkeuring van de agenda
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
42
Nous devons nous prononcer sur le projet d'ordre du jour que vous propose la Conférence des présidents.
Wij moeten ons thans uitspreken over de ontwerp-agenda die de Conferentie van voorzitters u voorstelt.
Pas d'observation? (Non) La proposition est adoptée.
Geen bezwaar? (Nee) Het voorstel is aangenomen.
De vergadering is gesloten.
La séance est levée.
De vergadering wordt gesloten om 21.18 uur. Volgende vergadering donderdag 30 januari 2003 om 14.15
uur.
La séance est levée à 21.18 heures. Prochaine séance jeudi 30 janvier 2003 à 14.15 heures.
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
43
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
44
BIJLAGE
ANNEXE
PLENUMVERGADERING
SÉANCE PLÉNIÈRE
DONDERDAG 23 JANUARI 2003
JEUDI 23 JANVIER 2003
STEMMINGEN
VOTES
DETAIL VAN DE NAAMSTEMMINGEN
DETAIL DES VOTES NOMINATIFS
Naamstemming - Vote nominatif: 001
Ja
073
Oui
Avontroodt, Bacquelaine, Bartholomeeussen, Barzin, Borginon, Burgeon, Cahay-André, Campstein,
Canon, Chabot, Chevalier, Clerfayt, Coenen, Cortois, Coveliers, Dardenne, De Block, De Cock, De Croo,
Dehu, De Meyer, Denis, Depreter, Descheemaeker, Douifi, Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman, Frédéric,
Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gilkinet, Gobert, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet,
Hove, Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux, Lansens, Leen, Lejeune, Lenssen, Maingain, Minne,
Moerman, Peeters, Pelzer-Salandra, Philtjens, Pinxten, Seghin, Smets Tony, Somers, Talhaoui,
Valkeniers, Van Campenhout, Vandenhove, Van der Maelen, Van Grootenbrulle, Vanoost, Van
Overtveldt, Vanvelthoven, van Weddingen, Verlinde, Versnick, Wauters
Nee
034
Non
Annemans, Ansoms, Bourgeois, Bouteca, Brepoels, Bultinck, Colen, Creyf, De Crem, Féret, Fournaux,
Goutry, Goyvaerts, Grafé, Hendrickx, Langendries, Leterme, Mortelmans, Pieters Dirk, Pieters Trees,
Schoofs, Sevenhans, Smets André, Spinnewyn, Tant, Van den Broeck, Van den Eynde, Van Eetvelt, Van
Hoorebeke, Van Parys, Vanpoucke, Van Rompuy, Verherstraeten, Willems
Onthoudingen
010
Abstentions
Arens, Collard, Decroly, Detremmerie, D'hondt Greta, Eyskens, Larcier, Paque, Van Weert, Viseur
Naamstemming - Vote nominatif: 002
Ja
088
Oui
Annemans, Anthuenis, Avontroodt, Bacquelaine, Baille, Bartholomeeussen, Barzin, Bonte, Borginon,
Bourgeois, Bouteca, Brepoels, Bultinck, Burgeon, Cahay-André, Campstein, Chabot, Chevalier, Clerfayt,
Coenen, Collard, Cortois, Coveliers, Dardenne, De Block, De Cock, De Croo, Dehu, De Meyer, Denis,
Depreter, Descheemaeker, D'haeseleer, Douifi, Drion, Eerdekens, Erdman, Féret, Genot, Gerkens,
Germeaux, Giet, Gilkinet, Gobert, Goyvaerts, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet, Hove,
Janssens, Laenens, Lahaye, Lansens, Leen, Lejeune, Lenssen, Maingain, Minne, Moerman, Mortelmans,
Peeters, Pelzer-Salandra, Philtjens, Pinxten, Schoofs, Seghin, Sevenhans, Smets Tony, Somers,
Spinnewyn, Talhaoui, Valkeniers, Van Campenhout, Van den Broeck, Van den Eynde, Vandenhove, Van
der Maelen, Van Grootenbrulle, Van Hoorebeke, Vanoost, Van Overtveldt, Vanvelthoven, van
Weddingen, Verlinde, Versnick, Wauters
Nee
006
Non
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
45
Fournaux, Grafé, Langendries, Milquet, Smets André, Willems
Onthoudingen
026
Abstentions
Ansoms, Arens, Canon, Creyf, Decroly, Detremmerie, D'hondt Greta, Dufour, Eyskens, Frédéric, Goutry,
Hendrickx, Lalieux, Larcier, Leterme, Paque, Pieters Dirk, Pieters Trees, Tant, Van Eetvelt, Van Parys,
Vanpoucke, Van Rompuy, Van Weert, Verherstraeten, Viseur
Naamstemming - Vote nominatif: 003
Ja
076
Oui
Anthuenis, Avontroodt, Bacquelaine, Baille, Bartholomeeussen, Barzin, Bonte, Borginon, Burgeon,
Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Chevalier, Clerfayt, Coenen, Collard, Cortois, Coveliers,
Dardenne, De Block, De Cock, De Croo, Dehu, De Meyer, Denis, Depreter, Descheemaeker, Douifi,
Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman, Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gilkinet, Gobert,
Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet, Hove, Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux, Lansens,
Larcier, Lejeune, Lenssen, Maingain, Minne, Moerman, Pelzer-Salandra, Philtjens, Pinxten, Seghin,
Smets Tony, Somers, Talhaoui, Valkeniers, Van Campenhout, Vandenhove, Van der Maelen, Van
Grootenbrulle, Vanoost, Van Overtveldt, Vanvelthoven, van Weddingen, Verlinde, Versnick, Wauters
Nee
036
Non
Annemans, Ansoms, Bourgeois, Bouteca, Brepoels, Bultinck, Colen, Creyf, D'haeseleer, D'hondt Greta,
Féret, Fournaux, Goutry, Goyvaerts, Grafé, Hendrickx, Langendries, Leterme, Milquet, Mortelmans,
Pieters Dirk, Pieters Trees, Schoofs, Sevenhans, Smets André, Spinnewyn, Tant, Van den Broeck, Van
den Eynde, Van Eetvelt, Van Hoorebeke, Van Parys, Vanpoucke, Van Rompuy, Verherstraeten, Willems
Onthoudingen
008
Abstentions
Arens, Decroly, Detremmerie, Eyskens, Paque, Peeters, Van Weert, Viseur
Naamstemming - Vote nominatif: 004
Ja
074
Oui
Anthuenis, Avontroodt, Bacquelaine, Baille, Bartholomeeussen, Barzin, Bonte, Borginon, Burgeon,
Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Chevalier, Clerfayt, Coenen, Collard, Cortois, Coveliers,
Dardenne, De Block, De Cock, De Croo, Dehu, De Meyer, Denis, Depreter, Descheemaeker, Douifi,
Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman, Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gobert, Grauwels,
Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet, Hove, Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux, Lansens, Larcier,
Leen, Lejeune, Lenssen, Maingain, Minne, Moerman, Peeters, Pelzer-Salandra, Seghin, Smets Tony,
Talhaoui, Van Campenhout, Vandenhove, Van der Maelen, Van Grootenbrulle, Vanoost, Van Overtveldt,
Vanvelthoven, van Weddingen, Verlinde, Versnick, Wauters, Willems
Nee
036
Non
Annemans, Ansoms, Bourgeois, Bouteca, Brepoels, Bultinck, Colen, Creyf, Decroly, D'haeseleer, D'hondt
Greta, Féret, Fournaux, Goutry, Goyvaerts, Grafé, Hendrickx, Langendries, Leterme, Milquet,
Mortelmans, Pieters Dirk, Pieters Trees, Schoofs, Sevenhans, Smets André, Spinnewyn, Tant, Van den
Broeck, Van den Eynde, Van Eetvelt, Van Hoorebeke, Van Parys, Vanpoucke, Van Rompuy,
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
46
Verherstraeten
Onthoudingen
006
Abstentions
Arens, Detremmerie, Eyskens, Paque, Van Weert, Viseur
Naamstemming - Vote nominatif: 005
Ja
113
Oui
Annemans, Ansoms, Anthuenis, Arens, Avontroodt, Bacquelaine, Baille, Bartholomeeussen, Barzin,
Bonte, Borginon, Bourgeois, Bouteca, Brepoels, Bultinck, Burgeon, Cahay-André, Campstein, Canon,
Chabot, Chevalier, Coenen, Colen, Collard, Cortois, Coveliers, Creyf, Dardenne, De Block, De Cock,
Decroly, De Croo, Dehu, De Meyer, Depreter, Descheemaeker, Detremmerie, D'haeseleer, D'hondt
Greta, Douifi, Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman, Féret, Fournaux, Frédéric, Gerkens, Germeaux, Giet,
Gilkinet, Gobert, Goutry, Goyvaerts, Grafé, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Hendrickx, Henry,
Herzet, Hove, Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux, Langendries, Lansens, Larcier, Leen, Lejeune,
Lenssen, Leterme, Maingain, Minne, Moerman, Mortelmans, Paque, Peeters, Pelzer-Salandra, Philtjens,
Pieters Dirk, Pieters Trees, Pinxten, Schoofs, Seghin, Sevenhans, Smets Tony, Smets André, Somers,
Spinnewyn, Talhaoui, Tant, Van Campenhout, Van den Broeck, Van den Eynde, Vandenhove, Van
Eetvelt, Van Grootenbrulle, Van Hoorebeke, Vanoost, Van Overtveldt, Van Parys, Vanpoucke, Van
Rompuy, Vanvelthoven, Van Weert, Verherstraeten, Verlinde, Versnick, Viseur, Wauters, Willems
Nee
000
Non
Onthoudingen
001
Abstentions
Eyskens
Naamstemming - Vote nominatif: 006
Ja
119
Oui
Annemans, Ansoms, Anthuenis, Arens, Avontroodt, Bacquelaine, Bartholomeeussen, Barzin, Bonte,
Borginon, Bourgeois, Bouteca, Brepoels, Bultinck, Burgeon, Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot,
Chevalier, Clerfayt, Coenen, Colen, Collard, Cortois, Coveliers, Creyf, Dardenne, De Block, De Cock,
Decroly, De Croo, Dehu, De Meyer, Denis, Depreter, Descheemaeker, Detremmerie, D'haeseleer,
D'hondt Greta, Douifi, Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman, Eyskens, Féret, Fournaux, Frédéric, Genot,
Gerkens, Germeaux, Giet, Gilkinet, Gobert, Goutry, Goyvaerts, Grafé, Grauwels, Haegeman,
Harmegnies, Hendrickx, Henry, Herzet, Hove, Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux, Langendries,
Lansens, Larcier, Leen, Lejeune, Lenssen, Leterme, Maingain, Milquet, Minne, Moerman, Mortelmans,
Paque, Peeters, Pelzer-Salandra, Philtjens, Pieters Dirk, Pieters Trees, Pinxten, Schoofs, Seghin,
Sevenhans, Smets Tony, Smets André, Somers, Spinnewyn, Talhaoui, Tant, Van Campenhout, Van den
Broeck, Van den Eynde, Vandenhove, Van der Maelen, Van Eetvelt, Van Grootenbrulle, Van Hoorebeke,
Vanoost, Van Overtveldt, Van Parys, Vanpoucke, Van Rompuy, Vanvelthoven, van Weddingen, Van
Weert, Verherstraeten, Verlinde, Versnick, Viseur, Wauters, Willems
Nee
000
Non
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
47
Onthoudingen
000
Abstentions
Naamstemming - Vote nominatif: 007
Ja
089
Oui
Anthuenis, Arens, Avontroodt, Bacquelaine, Baille, Bartholomeeussen, Barzin, Bonte, Borginon, Burgeon,
Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Chevalier, Clerfayt, Coenen, Collard, Cortois, Coveliers,
Dardenne, De Block, De Cock, Decroly, De Croo, Dehu, De Meyer, Denis, Depreter, Descheemaeker,
Detremmerie, Douifi, Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman, Fournaux, Frédéric, Genot, Gerkens,
Germeaux, Giet, Gilkinet, Gobert, Grafé, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet, Hove,
Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux, Langendries, Lansens, Larcier, Leen, Lejeune, Lenssen, Maingain,
Milquet, Minne, Moerman, Paque, Peeters, Pelzer-Salandra, Philtjens, Pinxten, Seghin, Smets Tony,
Smets André, Somers, Talhaoui, Van Campenhout, Vandenhove, Van der Maelen, Van Grootenbrulle,
Vanoost, Van Overtveldt, Vanvelthoven, van Weddingen, Van Weert, Verlinde, Versnick, Viseur,
Wauters, Willems
Nee
000
Non
Onthoudingen
031
Abstentions
Annemans, Ansoms, Bourgeois, Bouteca, Brepoels, Bultinck, Colen, Creyf, D'haeseleer, D'hondt Greta,
Eyskens, Féret, Goutry, Goyvaerts, Hendrickx, Leterme, Mortelmans, Pieters Dirk, Pieters Trees,
Schoofs, Sevenhans, Spinnewyn, Tant, Van den Broeck, Van den Eynde, Van Eetvelt, Van Hoorebeke,
Van Parys, Vanpoucke, Van Rompuy, Verherstraeten
Naamstemming - Vote nominatif: 008
Ja
089
Oui
Anthuenis, Arens, Avontroodt, Bacquelaine, Baille, Bartholomeeussen, Barzin, Bonte, Borginon, Burgeon,
Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Chevalier, Clerfayt, Coenen, Collard, Cortois, Coveliers,
Dardenne, De Block, De Cock, Decroly, De Croo, Dehu, De Meyer, Denis, Depreter, Descheemaeker,
Detremmerie, Douifi, Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman, Fournaux, Frédéric, Genot, Gerkens,
Germeaux, Giet, Gilkinet, Gobert, Grafé, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet, Hove,
Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux, Langendries, Lansens, Larcier, Leen, Lejeune, Lenssen, Maingain,
Milquet, Minne, Moerman, Paque, Peeters, Pelzer-Salandra, Philtjens, Pinxten, Seghin, Smets Tony,
Smets André, Somers, Talhaoui, Van Campenhout, Vandenhove, Van der Maelen, Van Grootenbrulle,
Vanoost, Van Overtveldt, Vanvelthoven, van Weddingen, Van Weert, Verlinde, Versnick, Viseur,
Wauters, Willems
Nee
000
Non
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
48
Onthoudingen
031
Abstentions
Annemans, Ansoms, Bourgeois, Bouteca, Brepoels, Bultinck, Colen, Creyf, D'haeseleer, D'hondt Greta,
Eyskens, Féret, Goutry, Goyvaerts, Hendrickx, Leterme, Mortelmans, Pieters Dirk, Pieters Trees,
Schoofs, Sevenhans, Spinnewyn, Tant, Van den Broeck, Van den Eynde, Van Eetvelt, Van Hoorebeke,
Van Parys, Vanpoucke, Van Rompuy, Verherstraeten
Naamstemming - Vote nominatif: 009
Ja
116
Oui
Annemans, Ansoms, Anthuenis, Arens, Avontroodt, Bacquelaine, Baille, Bartholomeeussen, Barzin,
Bonte, Borginon, Bourgeois, Bouteca, Brepoels, Bultinck, Burgeon, Cahay-André, Campstein, Canon,
Chabot, Chevalier, Clerfayt, Coenen, Colen, Collard, Coveliers, Creyf, Dardenne, De Block, De Cock,
Decroly, De Croo, Dehu, De Meyer, Denis, Depreter, Descheemaeker, Detremmerie, D'haeseleer,
D'hondt Greta, Douifi, Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman, Eyskens, Féret, Fournaux, Frédéric, Genot,
Gerkens, Germeaux, Giet, Gilkinet, Gobert, Goutry, Goyvaerts, Grafé, Grauwels, Haegeman,
Harmegnies, Hendrickx, Henry, Herzet, Hove, Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux, Langendries,
Lansens, Larcier, Leen, Lejeune, Lenssen, Leterme, Maingain, Minne, Moerman, Mortelmans, Paque,
Peeters, Pelzer-Salandra, Philtjens, Pieters Dirk, Pieters Trees, Pinxten, Schoofs, Seghin, Sevenhans,
Smets Tony, Smets André, Somers, Spinnewyn, Talhaoui, Tant, Van Campenhout, Van den Broeck, Van
den Eynde, Vandenhove, Van der Maelen, Van Eetvelt, Van Grootenbrulle, Van Hoorebeke, Vanoost,
Van Overtveldt, Van Parys, Vanpoucke, Vanvelthoven, van Weddingen, Van Weert, Verherstraeten,
Verlinde, Versnick, Wauters, Willems
Nee
000
Non
Onthoudingen
000
Abstentions
Naamstemming - Vote nominatif: 010
Ja
035
Oui
Annemans, Ansoms, Bourgeois, Bouteca, Brepoels, Bultinck, Colen, Creyf, D'haeseleer, D'hondt Greta,
Féret, Fournaux, Goutry, Goyvaerts, Grafé, Hendrickx, Langendries, Leterme, Milquet, Mortelmans,
Pieters Dirk, Pieters Trees, Schoofs, Sevenhans, Smets André, Spinnewyn, Tant, Van den Broeck, Van
den Eynde, Van Eetvelt, Van Hoorebeke, Van Parys, Vanpoucke, Van Rompuy, Verherstraeten
Nee
078
Non
Anthuenis, Avontroodt, Bacquelaine, Baille, Bartholomeeussen, Barzin, Bonte, Borginon, Burgeon,
Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Chevalier, Clerfayt, Coenen, Collard, Cortois, Coveliers,
Dardenne, De Block, De Cock, De Croo, Dehu, De Meyer, Denis, Depreter, Descheemaeker, Douifi,
Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman, Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gilkinet, Gobert,
Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet, Hove, Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux, Lansens,
Larcier, Leen, Lejeune, Lenssen, Maingain, Minne, Moerman, Peeters, Pelzer-Salandra, Philtjens,
Pinxten, Seghin, Smets Tony, Somers, Talhaoui, Van Campenhout, Vandenhove, Van der Maelen, Van
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
49
Grootenbrulle, Vanoost, Van Overtveldt, Vanvelthoven, van Weddingen, Verlinde, Versnick, Wauters,
Willems
Onthoudingen
007
Abstentions
Arens, Decroly, Detremmerie, Eyskens, Paque, Van Weert, Viseur
Naamstemming - Vote nominatif: 011
Ja
102
Oui
Ansoms, Anthuenis, Arens, Avontroodt, Bacquelaine, Baille, Bartholomeeussen, Barzin, Bonte, Borginon,
Burgeon, Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Chevalier, Clerfayt, Coenen, Collard, Cortois,
Coveliers, Creyf, Dardenne, De Block, De Cock, Decroly, De Croo, Dehu, De Meyer, Denis, Depreter,
Descheemaeker, Detremmerie, D'hondt Greta, Douifi, Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman, Eyskens,
Fournaux, Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gilkinet, Gobert, Goutry, Grafé, Grauwels,
Haegeman, Harmegnies, Hendrickx, Henry, Herzet, Hove, Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux,
Langendries, Lansens, Larcier, Leen, Lejeune, Lenssen, Leterme, Maingain, Milquet, Minne, Moerman,
Paque, Peeters, Pelzer-Salandra, Philtjens, Pieters Dirk, Pieters Trees, Pinxten, Seghin, Smets Tony,
Smets André, Somers, Tant, Van Campenhout, Vandenhove, Van der Maelen, Van Eetvelt, Van
Grootenbrulle, Vanoost, Van Overtveldt, Van Parys, Vanpoucke, Van Rompuy, Vanvelthoven, van
Weddingen, Verherstraeten, Verlinde, Versnick, Viseur, Wauters, Willems
Nee
013
Non
Annemans, Bouteca, Bultinck, Colen, D'haeseleer, Féret, Goyvaerts, Mortelmans, Schoofs, Sevenhans,
Spinnewyn, Van den Broeck, Van den Eynde
Onthoudingen
005
Abstentions
Bourgeois, Brepoels, Talhaoui, Van Hoorebeke, Van Weert
INTERNE BESLUITEN
DECISIONS INTERNES
Inoverwegingnemingen
Prises en considération
1. Voorstel van resolutie van mevrouw Els Van
Weert en de heer Karel Van Hoorebeke
betreffende het verbieden van opsluiting van
minderjarigen in gesloten centra (nr. 2219/1).
1. Proposition de résolution de Mme Els Van Weert
et M. Karel Van Hoorebeke relative à l'interdiction
de la détention de mineurs dans des centres
fermés (n° 2219/1).
Verzonden naar de commissie voor de Justitie
Renvoi à la commission de la Justice
2. Wetsvoorstel van de dames Kristien Grauwels,
Fauzaya Talhaoui, Marie-Thérèse Coenen en
Claudine Drion tot wijziging van het Strafwetboek
en het Wetboek van Strafvordering wat betreft de
regeling inzake partnergeweld (nr. 2221/1).
2. Proposition de loi de Mmes Kristien Grauwels,
Fauzaya Talhaoui, Marie-Thérèse Coenen et
Claudine Drion modifiant le Code pénal et le Code
d'instruction criminelle en ce qui concerne les
règles relatives la violence entre partenaires
(n° 2221/1).
Verzonden naar de commissie voor de Justitie
Renvoi à la commission de la Justice
3. Wetsvoorstel van de heer Jean-Jacques Viseur
c.s. tot instelling van een woontoeslag op het
leefloon (nr. 2223/1).
3. Proposition de loi de M. Jean-Jacques Viseur et
consorts visant à instaurer un complément
logement au revenu d'intégration (n° 2223/1).
Verzonden naar de commissie voor de
Volksgezondheid, het Leefmilieu en de
Maatschappelijke Hernieuwing
Renvoi à la commission de la Santé publique, de
l'Environnement et du Renouveau de la Société
23/01/2003
CRIV 50
PLEN 317
KAMER
-5
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-5
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
50
4. Wetsvoorstel van de dames Leen Laenens en
Martine Dardenne tot reglementering van de
doelbewuste introductie in het leefmilieu evenals
van het in de handel brengen van genetisch
gemodificeerde organismen of van producten die
er bevatten, en tot intrekking van het koninklijk
besluit van 18 december 1998 (nr. 2229/1).
4. Proposition de loi de Mmes Leen Laenens et
Martine Dardenne réglementant la dissémination
volontaire dans l'environnement ainsi que la mise
sur le marché d'organismes génétiquement
modifiés ou de produits en contenant, et abrogeant
l'arrêté royal du 18 décembre 1998 (n° 2229/1).
Verzonden naar de commissie voor de
Volksgezondheid, het Leefmilieu en de
Maatschappelijke Hernieuwing
Renvoi à la commission de la Santé publique, de
l'Environnement et du Renouveau de la Société
5. Het wetsvoorstel van de heer Denis D'hondt c.s.
tot wijziging van de wet van 24 juli 1973 tot
instelling van een verplichte avondsluiting in
handel, ambacht en dienstverlening, teneinde een
verplichte sluitingstijd voor dancings in te stellen
(nr. 2231/1).
5. La proposition de loi de M. Denis D'hondt et
consorts modifiant la loi du 24 juillet 1973
instaurant la fermeture obligatoire du soir dans le
commerce, l'artisanat et les services en vue
d'instaurer une fermeture obligatoire des dancings
(n° 2231/1).
Verzonden naar de commissie voor het Bedrijfsleven,
het Wetenschapsbeleid, het Onderwijs, de nationale
wetenschappelijke en culturele Instellingen, de
Middenstand en de Landbouw
Renvoi à la commission de l'Economie, de la Politique
scientifique, de l'Education, des Institutions
scientifiques et culturelles nationales, des Classes
moyennes et de l'Agriculture
6.-Het wetsvoorstel van de heren Jean-Pierre
Grafé, Luc Paque en Richard Fournaux houdende
regeling van de vrijwillige burgerdienst (nr. 2240/1).
6. La proposition de loi de MM. Jean-Pierre Grafé,
Luc Paque et Richard Fournaux portant
organisation d'un service citoyen volontaire
(n° 2240/1).
Verzonden naar de commissie voor de
Landsverdediging
Renvoi à la commission de la Défense nationale
7. Het wetvoorstel van de heren Paul Tant en
Ludwig Vandenhove tot wijziging van artikel 36 van
de wet van 7 december 1998 tot organisatie van
een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op
twee niveaus (nr. 2236/1)
7. La proposition de loi de MM. Paul Tant et Ludwig
Vandenhove modifiant l'article 36 de la loi du
7 décembre 1998 organisant un service de police
intégré, structuré à deux niveaux (n° 2236/1)
Verzonden naar de commissie voor de
Binnenlandse Zaken, de algemene Zaken en het
openbaar Ambt
Renvoi à la commission des l'Intérieur, des Affaires
générales et de la Fonction publique