CRABV 51 COM 045
CRABV 51 COM 045
C
HAMBRE DES REPRÉSENTANTS
DE
B
ELGIQUE
B
ELGISCHE
K
AMER VAN
V
OLKSVERTEGENWOORDIGERS
C
OMPTE
R
ENDU
A
NALYTIQUE
B
EKNOPT
V
ERSLAG
C
OMMISSION DE LA
D
ÉFENSE NATIONALE
C
OMMISSIE VOOR DE
L
ANDSVERDEDIGING
mercredi woensdag
05-11-2003 05-11-2003
Matin Voormiddag
CHAMBRE
-1
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-1
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 045
05/11/2003
i
SOMMAIRE
INHOUD
Questions jointes de
1
Samengevoegde vragen van
1
- M. Servais Verherstraeten au ministre de la
Défense sur "les nuisances sonores causées par
des vols d'entraînement au-dessus de la Campine
anversoise" (n° 359)
1
- de heer Servais Verherstraeten aan de minister
van Landsverdediging over "de geluidsoverlast
door oefenvluchten boven de Antwerpse Kempen"
(nr. 359)
1
- M. Bert Schoofs au ministre de la Défense sur
"l'augmentation des nuisances sonores
provoquées par le survol d'avions de combat dans
l'ouest et le nord du Limbourg" (n° 398)
1
- de heer Bert Schoofs aan de minister van
Landsverdediging over "de toegenomen
lawaaihinder van gevechtsvliegtuigen boven west-
en noord-Limburg" (nr. 398)
1
Orateurs: Servais Verherstraeten, Bert
Schoofs, André Flahaut, ministre de la
Défense
Sprekers: Servais Verherstraeten, Bert
Schoofs, André Flahaut, minister van
Landsverdediging
Question de M. Daan Schalck au ministre de la
Défense sur "la participation de la Belgique à des
actions humanitaires en Irak" (n° 538)
2
Vraag van de heer Daan Schalck aan de minister
van Landsverdediging over "de Belgische bijdrage
aan humanitaire acties in Irak" (nr. 538)
2
Orateurs: Daan Schalck, André Flahaut,
ministre de la Défense
Sprekers: Daan Schalck, André Flahaut,
minister van Landsverdediging
Question de M. Stijn Bex au ministre de la
Défense sur "certains écarts de conduite au sein
de l'armée belge et l'attitude de nos soldats à
l'égard de la population locale au cours de leurs
missions à l'étranger" (n° 539)
3
Vraag van de heer Stijn Bex aan de minister van
Landsverdediging over "het wangedrag in het
Belgisch leger en de houding ten aanzien van de
lokale bevolking tijdens buitenlandse opdrachten"
(nr. 539)
3
Orateurs: Stijn Bex, André Flahaut, ministre
de la Défense
Sprekers: Stijn Bex, André Flahaut, minister
van Landsverdediging
Question de M. Luc Sevenhans au ministre de la
Défense sur "la visite du ministre congolais de la
Défense" (n° 615)
5
Vraag van de heer Luc Sevenhans aan de
minister van Landsverdediging over "het bezoek
van de Congolese minister van Defensie" (nr. 615)
5
Orateurs: Luc Sevenhans, André Flahaut,
ministre de la Défense
Sprekers: Luc Sevenhans, André Flahaut,
minister van Landsverdediging
CHAMBRE
-1
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-1
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 045
05/11/2003
1
COMMISSION DE LA DEFENSE
NATIONALE
COMMISSIE VOOR DE
LANDSVERDEDIGING
du
MERCREDI
05
NOVEMBRE
2003
Matin
______
van
WOENSDAG
05
NOVEMBER
2003
Voormiddag
______
La séance est ouverte à 10.19 heures par M.
Philippe Monfils, président.
De vergadering wordt geopend om 10.19 uur door
de heer Philippe Monfils, voorzitter.
01 Questions jointes de
- M. Servais Verherstraeten au ministre de la
Défense sur "les nuisances sonores causées par
des vols d'entraînement au-dessus de la
Campine anversoise" (n° 359)
- M. Bert Schoofs au ministre de la Défense sur
"l'augmentation des nuisances sonores
provoquées par le survol d'avions de combat
dans l'ouest et le nord du Limbourg" (n° 398)
01 Samengevoegde vragen van
- de heer Servais Verherstraeten aan de minister
van Landsverdediging over "de geluidsoverlast
door oefenvluchten boven de Antwerpse
Kempen" (nr. 359)
- de heer Bert Schoofs aan de minister van
Landsverdediging over "de toegenomen
lawaaihinder van gevechtsvliegtuigen boven
west- en noord-Limburg" (nr. 398)
01.01 Servais Verherstraeten (CD&V): Les
habitants de la Campine anversoise se plaignent
toujours des fortes nuisances sonores causées par
les avions de chasse effectuant des vols
d'entraînement. C'est pourquoi j'insiste une
nouvelle fois pour qu'on étudie les possibilités de
limiter ces nuisances ou de disperser ces vols
d'entraînement.
Les procédures prescrites sont-elles observées?
N'existe-t-il aucune solution de rechange pour les
vols d'entraînement au-dessus de cette région ? Le
site Web peut-il fournir des informations sur les vols
d'entraînement ? Une coopération internationale ne
permettrait-elle pas de limiter le nombre de ces
vols? Comment pourrait-on mieux répartir les
nuisances sonores?
01.01 Servais Verherstraeten (CD&V): Nog
steeds klagen de inwoners van de Antwerpse
Kempen over de zware geluidshinder veroorzaakt
door oefenvluchten met jachtvliegtuigen. Daarom
wil ik er opnieuw op aandringen dat men zou
onderzoeken hoe deze hinder beperkt kan worden
en of er geen spreiding van deze oefenvluchten
mogelijk is.
Worden de voorgeschreven procedures gevolgd?
Zijn er geen alternatieven voor de oefenvluchten
boven deze streek? Kan er via de website
informatie verstrekt worden over de oefenvluchten?
Kunnen de oefenvluchten door internationale
samenwerking beperkt worden? Hoe kan de
geluidsoverlast beter verdeeld worden?
01.02 Bert Schoofs (VLAAMS BLOK): Dans
l'ouest et le nord du Limbourg, la population se
plaint également de l'augmentation des nuisances
sonores occasionnées par les avions de combat.
Est-il exact que d'autres routes aériennes et
d'autres altitudes de vol sont actuellement
utilisées ? S'agit-il d'une procédure temporaire ou
définitive ? Comment peut-on pallier ce problème ?
01.02 Bert Schoofs (VLAAMS BLOK): Ook in
west- en noord-Limburg wordt geklaagd over de
toegenomen lawaaihinder door
gevechtsvliegtuigen. Klopt het dat er op dit moment
andere vliegroutes en vlieghoogtes worden benut?
Gaat het om een tijdelijke of een definitieve
regeling? Wat kan er aan dit probleem gedaan
worden?
CHAMBRE
-1
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-1
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
05/11/2003
CRABV 51
COM 045
2
01.03 André Flahaut , ministre (en néerlandais):
Les procédures en vigueur sont respectées et
aucune infraction n'a été signalée. En ce moment, il
n'existe aucune alternative aux vols d'entraînement
et une dispersion des vols est observée. Il est
techniquement impossible de publier les
informations relatives aux vols d'essai sur le site
internet. Entre-temps, les AIP restent accessibles
au public. La coopération internationale existe déjà,
mais elle ne se traduit pas par une limitation des
vols d'entraînement. Le département de la Défense
s'efforce de mener à bien ses missions
d'entraînement en occasionnant un minimum de
nuisances.
Les routes aériennes n'ont pas été adaptées.
L'altitude, en revanche, a été portée à 1000 pieds
pour les avions de combat durant les vols de nuit.
L'altitude minimale pour la postcombustion a
également été élevée à 10.000 pieds pour limiter
les nuisances sonores. Une partie des vols
d'entraînement sont effectués aux Etats-Unis et au-
dessus de la Mer du Nord.
01.03 Minister André Flahaut (Nederlands): De
voorgeschreven procedures worden gevolgd en er
werden geen overtredingen gemeld. Op dit moment
bestaan er geen alternatieven voor de
oefenvluchten en er wordt rekening gehouden met
een spreiding van de vluchten. Het is technisch
onmogelijk om informatie over de oefenvluchten op
de website te plaatsen. De AIP blijft ondertussen
publiek toegankelijk. De internationale
samenwerking bestaat reeds, maar zorgt niet voor
een beperking van de oefenvluchten. Het
departement Defensie probeert haar
trainingsopdracht uit te voeren met een minimum
aan overlast.
De vliegroutes werden niet aangepast. De
vlieghoogte werd wel aangepast tot 1000 voet voor
gevechtsvliegtuigen tijdens nachtvluchten. Ook
werd de minimale hoogte voor naverbranding
opgetrokken tot 10.000 voet om de geluidsoverlast
te beperken. Een gedeelte van de oefenvluchten
wordt geëxporteerd naar de USA en de Noordzee.
01.04 Servais Verherstraeten (CD&V): Cette
réponse n'est guère encourageante pour les
habitants de la Campine. Je voudrais tout de même
insister sur une forme de compensation en faveur
de la région. Il serait préférable aussi de limiter au
strict minimum les vols d'entraînement en période
estivale. Enfin, une meilleure communication entre
les riverains et la base militaire permettrait une
meilleure compréhension.
01.04 Servais Verherstraeten (CD&V): Dit
antwoord is niet bemoedigend voor de inwoners
van de Kempen. Ik zou toch willen aandringen op
een vorm van compensatie voor de regio. Ook zou
het beter zijn om de oefenvluchten in de
zomerperiode tot het strikte minimum te beperken.
Uiteindelijk zou een betere communicatie tussen de
buurtbewoners en de militaire basis tot meer begrip
kunnen leiden.
01.05 Bert Schoofs (VLAAMS BLOK): Nous
pensons que le pays est suffisamment grand que
pour permettre une meilleure répartition desvols.
On peut s'étonner aussi qe l' adaptation des
altitudes de vol n'ait pas permis d'améliorer la
situation.
01.05 Bert Schoofs (VLAAMS BLOK): Wij menen
dat het land groot genoeg is om een betere
spreiding mogelijk te maken. Het is ook vreemd dat
de situatie niet verbeterd is door het aanpassen van
de vlieghoogtes.
01.06 André Flahaut, ministre(en français): Je ne
suis opposé à aucune concertation ou information.
Le commandant de la base de Kleine Brogel fait ce
genre de chose régulièrement et peut donc prendre
une initiative en ce domaine.
Quant au déplacement des vols en hiver, cela me
paraît difficile, étant donné les conditions
climatiques en cette saison.
De toute façon, comme il faut garder cette base, il y
aura toujours des nuisances dans cette zone.
01.06 Minister André Flahaut (Frans): Ik heb geen
bezwaar tegen overleg of informatieverstrekking.
De commandant van de basis van Kleine Brogel
nam al vaker zulke initiatieven en hij kan dus ook
over deze aangelegenheid een
informatievergadering beleggen.
Het lijkt me moeilijk, rekening houdend met de
klimatologische omstandigheden in de
winterperiode, de vluchten in die periode te
verplaatsen.
Hoe dan ook zal dat gebied altijd hinder blijven
ondervinden, aangezien de basis er gevestigd blijft.
L'incident est clos.
Het incident is gesloten.
CHAMBRE
-1
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-1
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 045
05/11/2003
3
02 Question de M. Daan Schalck au ministre de
la Défense sur "la participation de la Belgique à
des actions humanitaires en Irak" (n° 538)
02 Vraag van de heer Daan Schalck aan de
minister van Landsverdediging over "de
Belgische bijdrage aan humanitaire acties in
Irak" (nr. 538)
02.01 Daan Schalck (sp.a-spirit): Nous sommes
quotidiennement confrontés au drame humanitaire
en Irak. Certaines organisations humanitaires,
comme la Croix Rouge, envisagent de quitter le
pays. L'attitude du gouvernement belge consiste à
ne pas participer à la guerre mais à contribuer à
l'aide humanitaire. Quel sera le rôle à cet égard des
avions C-130 de l'armée belge? A quelles
infrastructures d'atterrissage l'armée peut-elle
recourir? Pour quelles organisations les vols sont-
ils effectués? Quelles menaces pèsent sur l'octroi
d'aide?
02.01 Daan Schalck (sp.a-spirit): We zijn dagelijks
getuige van het humanitaire drama in Irak.
Humanitaire organisaties zoals het Rode Kruis
overwegen om er weg te gaan. De houding van de
Belgische regering bestaat erin om niet deel te
nemen aan de oorlog, maar wel een bijdrage te
leveren aan de humanitaire hulp. Wat zal hierin de
rol zijn van de C-130's van het Belgisch leger? Van
welke landingsfaciliteiten kan het leger gebruik
maken? Voor welke organisaties worden de
vluchten uitgevoerd? Wat zijn de dreigingen bij het
leveren van hulp?
02.02 André Flahaut, ministre (en néerlandais):
Actuellement, un C-130H avec cinq membres
d'équipage et dix membres du personnel technique
se trouve à Amman pour l'opération Sunny Relief II.
L'appareil assure exclusivement le transport d'aide
humanitaire et de personnel des Nations Unies vers
des aéroports irakiens dans le cadre du
Programme alimentaire mondial (PAM) de l'ONU.
Le programme des vols est fixé par le PAM. Ce
programme est établi indépendamment de facteurs
ou influences politiques mais la sécurité de l'avion
et de ses occupants retient évidemment toute
l'attention. Les routes utilisées ont été désignées
spécifiquement par les forces de la coalition pour
les vols humanitaires. Les règles et conditions du
vol à vue sont de rigueur mais tous les
mouvements sont surveillés par des avions radar.
Le commandant de bord peut refuser ou apporter
des modifications à une mission pour des raisons
techniques, opérationnelles ou de sécurité.
02.02 Minister André Flahaut (Nederlands):
Momenteel is er een C-130H met vijf
bemanningsleden en tien man technisch personeel
in Amman voor de operatie Sunny Relief II. Het
toestel vliegt uitsluitend humanitaire hulp en VN-
personeel naar vliegvelden in Irak ten voordele van
het World Food Program (WFP) van de VN. Het
programma voor de vluchten wordt bepaald door
het WFP. Dit gebeurt los van politieke factoren of
invloeden, maar met bijzondere aandacht voor de
veiligheid van het vliegtuig en de inzittenden. De
routes die worden gebruikt, zijn door de coalitie
specifiek vrijgegeven voor humanitaire vluchten. Dit
gebeurt onder de voorwaarden en de regels voor
vliegverkeer op zicht, maar alles wordt
gecontroleerd door radarvliegtuigen. De
boordcommandant kan om technische,
operationele of veiligheidsredenen een zending
weigeren of aanpassen.
02.03 Daan Schalck (sp.a-spirit): Il est primordial
de respecter les prescriptions en matière de
sécurité.
02.03 Daan Schalck (sp.a-spirit): De naleving van
de veiligheidsvoorschriften moet bij dit alles
prioritair zijn.
02.04 André Flahaut, ministre (en français): J'ai
vu le rapport ce matin: l'avion a effectué 82 heures
de vol au profit du World Food Program.
02.04 Minister André Flahaut (Frans): Ik heb het
rapport vanmorgen onder ogen gekregen: het
vliegtuig heeft 82 uren voor World Food Program
gevlogen.
L'incident est clos.
Het incident is gesloten.
03 Question de M. Stijn Bex au ministre de la
Défense sur "certains écarts de conduite au sein
de l'armée belge et l'attitude de nos soldats à
l'égard de la population locale au cours de leurs
missions à l'étranger" (n° 539)
03 Vraag van de heer Stijn Bex aan de minister
van Landsverdediging over "het wangedrag in
het Belgisch leger en de houding ten aanzien van
de lokale bevolking tijdens buitenlandse
opdrachten" (nr. 539)
03.01 Stijn Bex (sp.a-spirit): Le quotidien De 03.01 Stijn Bex (sp.a-spirit): De krant De Morgen
CHAMBRE
-1
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-1
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
05/11/2003
CRABV 51
COM 045
4
Morgen rapportait le 29 octobre des faits de
harcèlement psychologique au sein de l'armée
belge lors de missions au Kosovo. Bien qu'elle ne
concerne qu'un cas individuel, cette information
reste préoccupante.
Selon des responsables du syndicat CGSP
militaires, les organes mis en place pour combattre
le problème du harcèlement et de l'intimidation
sexuelle ne sont pas efficaces. Ce syndicat
préconise la création d'un service d'arbitrage qui
soit enmesure d'intervenir en cas de plaintes.
Il semblerait que des problèmes se soient
également posés dans le cadre des relations avec
la population et avec le personnel local. Tous ces
éléments soulèvent certaines questions
structurelles. De quels mécanismes de contrôle le
ministre dispose-t-il pour lutter contre de type de
comportements
? Où le personnel local et la
population autochtone peuvent-ils adresser des
plaintes éventuelles contre l'armée belge et
comment ces plaintes sont-elles traitées ? Avant le
départ, la formation militaire consacre-t-elle
suffisamment d'attention aux relations avec les
citoyens locaux
? De quel accompagnement
bénéficient les victimes de harcèlement
psychologique et d'intimidation sexuelle ?
berichtte op 29 oktober over mobbing in het
Belgisch leger tijdens buitenlandse missies in
Kosovo. Deze berichtgeving over weliswaar een
individueel geval is verontrustend.
Volgens verantwoordelijken van de legervakbond
ACOD Militairen zijn de organen die werden
opgericht om met de problematiek van pesterijen
en seksuele intimidatie om te gaan, niet efficiënt.
Deze vakbond pleit voor de oprichting van een
arbitragedienst die kan ingrijpen in geval van
klachten.
Ook in de omgang met de lokale bevolking en het
plaatselijk personeel deden zich blijkbaar
problemen voor. Dit alles doet enkele structurele
vragen rijzen. Welke controlemechanismen heeft
de minister om zulk gedrag tegen te gaan? Waar
kunnen het lokale personeel en de plaatselijke
bevolking eventuele klachten over het Belgisch
leger melden en hoe worden deze klachten
opgevolgd? Wordt er voor het vertrek in de militaire
opleiding voldoende aandacht besteed aan de
omgang met de lokale burgers? Hoe verloopt de
begeleiding van slachtoffers van mobbing en
seksuele intimidatie?
03.02 André Flahaut, ministre (en néerlandais):
J'ai pris l'initiative de créer un service de
l'Inspection générale et de la médiation qui travaille
de manière autonome. Dans le cadre de plaintes
relatives à des faits de violence, de harcèlement
moral ou d'intimidation sexuelle au travail, ce
service se charge de la médiation dans le cadre de
la phase informelle du traitement des plaintes. La
loi du 11 juin 2002 prévoit un recours à ce type de
médiation avant qu'il soit fait appel à l'inspection du
travail ou au tribunal du travail. Le service recourt à
différentes méthodes alternatives pour régler les
conflits. Une tierce personne neutre s'efforce dans
ce cadre de simplifier la recherche d'une solution à
l'amiable.
Concernant les missions à l'étranger, nous mettons
tout en oeuvre pour sensibiliser le personnel dès la
phase préparatoire.
Il va de soi que le personnel est également soumis
à la discipline militaire. Toute infraction aux règles
de conduite fait l'objet de poursuites. Les plaintes
qui émaneraient de la population locale sont
soumises à la jurisprudence locale.
La défense dispose de moyens pour aider les
victimes de violence, de harcèlement moral et
03.02 Minister André Flahaut (Nederlands): Ik heb
het initiatief genomen om een dienst Algemene
Inspectie en Bemiddeling op te richten. Deze dienst
werkt autonoom. Bij klachten die verband houden
met geweld, pesterijen en seksuele intimidatie op
het werk, zorgt deze dienst voor de bemiddeling in
de informele fase van de klachtenbehandeling. In
die bemiddeling wordt voorzien door de wet van 11
juni 2002 vooraleer men een beroep doet op de
arbeidsinspectie of de arbeidsrechtbank. De dienst
hanteert verschillende alternatieve methodes voor
het oplossen van conflicten. Hierbij tracht een
neutrale derde het zoeken naar een minnelijke
oplossing te vergemakkelijken.
Inzake buitenlandse missies wordt alles in het werk
gesteld om het personeel reeds vanaf de
voorbereidingsfase te sensibiliseren.
Het personeel is vanzelfsprekend ook onderworpen
aan de militaire tucht. Iedere overtreding van de
gedragsregels wordt vervolgd. De eventuele
klachten van de lokale bevolking zijn onderworpen
aan de lokale rechtspraak.
Defensie beschikt over middelen om de slachtoffers
van geweld, pesterijen en seksuele intimidatie op
CHAMBRE
-1
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-1
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 045
05/11/2003
5
d'intimidation sexuelle au travail. Un centre de la
santé mentale a été installé à Neder-over-
Heembeek. A la suite du dépôt de la plainte, le
médiateur peut offrir un accompagnement. Un
certain nombre d'acteurs sociaux sont intégrés
dans un réseau organisé par le département d'Etat-
major Bien-être, département également
responsable de la prévention.
het werk de nodige hulp te bieden. Er is een
centrum voor geestelijke gezondheid In Neder-
over-Heembeek. Er is de bemiddelaar die na het
indienen van de klacht voor begeleiding kan
zorgen. Een aantal hulpverleners is opgenomen in
een netwerk dat wordt georganiseerd door het
stafdepartement Welzijn. Dit departement staat ook
in voor de preventie.
03.03 Stijn Bex (sp.a-spirit): Dans ce genre de
situations, il faut saluer la mise en oeuvre préalable
d'une procédure de médiation. Les responsables
des syndicats, qui doivent tout de même pouvoir
assurer l'accompagnement des personnes, sont
sans doute insuffisamment informés des
possibilités d'arbitrage.
03.03 Stijn Bex (sp.a-spirit): Het is goed dat er in
dergelijke zaken eerst een procedure van
bemiddeling wordt gevolgd. De verantwoordelijken
van de vakbonden, die de mensen toch moeten
kunnen begeleiden, zijn blijkbaar onvoldoende op
de hoogte van de arbitragemogelijkheden.
L'incident est clos.
Het incident is gesloten.
04 Question de M. Luc Sevenhans au ministre de
la Défense sur "la visite du ministre congolais de
la Défense" (n° 615)
04 Vraag van de heer Luc Sevenhans aan de
minister van Landsverdediging over "het bezoek
van de Congolese minister van Defensie"
(nr. 615)
04.01 Luc Sevenhans (VLAAMS BLOK): Le
ministre congolais de la Défense, le général Jean-
Pierre Ondekane, a rendu visite au ministre lundi
dernier. Les discussions ont notamment porté sur
l'aide belge lors de la constitution d'une armée
congolaise unifiée après la fin de la guerre civile. La
visite s'inscrit dans le cadre d'un nouveau
programme de partenariat militaire belgo-congolais.
Ce programme doit prendre le relai de la
coopération militaire technique belgo-zaïroise, qui
avait pris fin en juillet 1990 à la suite de la
détérioration des relations avec le régime du
président Mobutu.
Selon le ministre, la Belgique envisage de
contribuer à la création d'une brigade mixte,
composée d'éléments des anciennes parties
belligérantes. Cette brigade mixte serait en outre
amenée à opérer en Ituri, où les tensions restent
vives. J'émets tout de même certaines réserves à
propos de cette brigade mixte. Qu'a concrètement
proposé le ministre à son collègue?
04.01 Luc Sevenhans (VLAAMS BLOK): De
Congolese minister van Defensie, generaal Jean-
Pierre Ondekane, was maandag op bezoek bij de
minister. De gesprekken gingen onder meer over
de Belgische hulp bij de vorming van een
eengemaakte Congolese strijdmacht na het einde
van de burgeroorlog. Het bezoek past in het kader
van een nieuw Belgisch-Congolees militair
partnershipprogramma dat in de plaats moet komen
van de Belgisch-Zaïrese technische militaire
coöperatie, die in juli 1990 afliep ten gevolge van
het verslechteren van de relaties met het Mobutu-
regime.
Volgens de minister overweegt België om bij te
dragen tot de vorming van een gemengde brigade,
samengesteld uit elementen van de vroegere
oorlogsvoerende partijen. Die gemengde brigade
zou bovendien ingezet worden in Ituri, hoewel de
spanningen daar blijven aanhouden. Ik heb toch
reserves bij deze gemengde brigade. Wat heeft de
minister concreet aan zijn collega aangeboden?
04.02 André Flahaut, ministre (en néerlandais):
Un Programme de partenariat militaire (PPM) a été
lancé dans le cadre de la transition vers une
démocratie stable en République démocratique du
Congo. Le PPM recouvre des activités dans le
domaine de la reconstitution d'une force armée
unifiée, la formation militaire et la reconstruction
d'une infrastructure scolaire militaire. La
contribution de la Belgique à la création d'une
04.02 Minister André Flahaut (Nederlands): In
het kader van de overgang naar een stabiele
democratie in de Democratische Republiek Congo
werd een Programma voor Militair Partenariaat
(PMP) opgestart. Het PMP omvat activiteiten op het
gebied van de wederopbouw van een eengemaakte
strijdmacht, militaire vorming, de wederopbouw van
een militaire schoolinfrastructuur. De Belgische
bijdrage aan de vorming van een geïntegreerde
CHAMBRE
-1
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-1
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
05/11/2003
CRABV 51
COM 045
6
brigade intégrée constitue un premier pas vers la
constitution d'une armée unifiée. Des éléments des
anciennes parties belligérantes sont réunis et
reconvertis en vue d'une mission de soutien de la
paix. A cet effet, la Belgique sollicite l'appui de la
France, de l'Angleterre, des États-Unis et de
l'Afrique du Sud ainsi que de l'Union européenne et
des Nations Unies.
brigade is een eerste stap naar het samenstellen
van een eengemaakt leger. Elementen van de
vroegere oorlogsvoerende partijen worden
samengebracht en omgeschoold voor een
vredesondersteunende opdracht. België zoekt
hiervoor de steun van Frankrijk, Engeland, de VS
en Zuid-Afrika, alsook van de EU en de UNO.
(Frans)
(En français): Dans le cadre de la politique
étrangère et de la déclaration de gouvernement,
une attention plus soutenue est accordée à
l'Afrique et plus spécifiquement au Congo, au
Rwanda et au Burundi. Il y a également les
engagements pris en matière de Coopération au
développement.
Aujourd'hui, les autorités de transition de la RDC
souhaitent que la Belgique prenne la tête du
partenariat pour mettre en place une armée unifiée,
gage de réhabilitation de l'autorité du nouvel Etat.
Ce partenariat est actuellement mis en place. En
mars de cette année, je me suis rendu au Congo.
Le message que nous avons transmis était que la
Belgique est prête à les aider, si les différentes
composantes s'engagent dans la transition.
Quelques mois après, le gouvernement de
transition était formé ; il nous faut à présent tenir
nos promesses.
Le partenariat doit tenir compte des spécificités
locales. En premier lieu, il y a la formation des
candidats officiers et sous-officiers congolais (10
sont inscrits à l'ERM, et 10 à la Division
préparatoire). Ensuite, il faut aider la RDC à
reconstruire l'armée sur place : une brigade unifiée
a été créée (MLC, RCD et Kinshasa), qui aura pour
mission d'aller en Ituri, pour y suppléer ou soutenir
la gendarmerie. Nous ne livrons pas d'armes (ils en
ont), mais ils ont besoin d'éléments d'intégration.
Pour favoriser cette intégration, nous allons faire
appel à la Communauté internationale (France,
Grande-Bretagne, Etats-Unis, Afrique du Sud).
Avant cela, nous devons faire une reconnaissance
pour mesurer les risques, et voir s'ils sont
supportables, avant d'envoyer sur place les
instructeurs qui assureront la formation.
Aujourd'hui, on en est à l'examen de la demande et
à la reconnaissance sur place, avant de prendre
une décision définitive.
(Frans): In het kader van het buitenlands beleid en
de regeringsverklaring wordt meer aandacht
besteed aan Afrika en meer bepaald aan Congo,
Rwanda en Burundi. Ook op het vlak van
ontwikkelingssamenwerking werden er
verbintenissen aangegaan.
De overgangsregering van de DRC wenst nu dat
België het partnership gaat aanvoeren, teneinde
een eenheidsleger samen te stellen en aldus te
bewijzen dat de nieuwe Staat zijn gezag heeft
teruggewonnen. Dit partnership is in volle
ontwikkeling. Ik bezocht Congo in maart van dit
jaar. De boodschap die wij brachten, is dat België
bereid is Congo te helpen indien alle betrokkenen
meewerken aan de overgang. Enkele maanden
later was de overgangsregering een feit ; vandaag
komt het erop aan, onze beloftes na te komen.
Het partnership dient rekening te houden met de
plaatselijke specificiteit. Eerst en vooral is er de
opleiding van Congolese kandidaat-officieren en
onderofficieren (er zijn er 10 ingeschreven bij de
KMS en 10 bij de voorbereidende divisie).
Bovendien moet de DRC hulp krijgen bij de
heropbouw van het leger ter plaatse: er werd een
eenheidsbrigade opgericht (de MLC, de RCD en
Kinshasa), die de opdracht kreeg naar Ituri te gaan
om er de rijkswacht te vervangen of te
ondersteunen. Wij zullen geen wapens leveren
want die zijn er al. Men vraagt ons elementen ter
bevordering van de integratie aan te reiken.
Daartoe zullen wij een beroep doen op de
internationale gemeenschap (Frankrijk, Groot-
Brittannië, Verenigde Staten, Zuid-Afrika). In eerste
instantie dienen wij poolshoogte te gaan nemen om
de risico's in te schatten en na te gaan of ze niet te
groot zijn. Dan pas kunnen wij lesgevers sturen om
de opleiding te verzekeren. Op dit ogenblik
onderzoeken wij de vraag en gaan wij ter plaatse
op verkenning uit, alvorens een definitieve
beslissing te nemen.
04.03 Luc Sevenhans (VLAAMS BLOK): Je ne
suis pas opposé à l'aide de la Belgique à la
défense du Congo. J'apprends que cette aide se
limite à la formation de militaires. A première vue,
nous ne risquons guère de commettre des erreurs
sur ce point. La formation sera dispensée sur place.
04.03 Luc Sevenhans (VLAAMS BLOK): Ik heb
op zich niets tegen een Belgische bijdrage aan de
Congolese defensie. Ik verneem dat onze bijdrage
zich beperkt tot de vorming van militairen. Daar
kunnen we op het eerste gezicht niets mee
verkeerd doen. De vorming zal ter plaatse
CHAMBRE
-1
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-1
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 045
05/11/2003
7
Combien d'officiers enverrons-nous ? Nous ne
fournirons pas d'armes. Je suppose aussi que nous
exclurons le recrutement d'enfants-soldats.
Le fait que les forces armées congolaises ne sont
pas payées constitue un autre problème : une
armée de soldats dont la solde reste impayée peut
devenir une machine meurtrière. Nous devons
éviter de mettre sur pied un projet qui pourrait faire
l'objet d'une utilisation abusive.
Si la brigade est déployée en Ituri, la parité va-t-elle
être instaurée entre les Hemas et les Lendus ou
ces ethnies seront-elles tout simplement exclues ?
Dans ce domaine, nous n'avons pas voix au
chapitre mais nous devons tenter d'obtenir un droit
de regard.
Le ministre congolais de la Défense n'est lui-même
pas tout à fait irréprochable dans la mesure où c'est
un ancien chef de guerre. Nous devons faire
preuve de circonspection dans le choix de nos
interlocuteurs.
gebeuren. Hoeveel officieren zullen wij dan sturen?
We gaan geen wapens leveren. Ik neem ook aan
dat we het rekruteren van kindsoldaten uitsluiten.
Een ander probleem is dat de Congolese
strijdkrachten niet betaald worden: een onbetaald
leger kan een moordmachine worden. We moeten
vermijden dat we iets op poten zetten dat verkeerd
gebruikt kan worden.
Als de brigade ingezet zal worden in Ituri, komt er
dan een pariteit tussen Hema's en Lendu's of
worden die stammen gewoon uitgesloten? Wij
hebben in dergelijke aangelegenheden nu geen
inspraak, maar we moeten proberen inspraak te
krijgen.
De Congolese minister van Defensie is zelf ook
niet volledig onbesproken, het is een voormalige
krijgsheer. We moeten opletten wie onze
gesprekspartners zijn.
04.04 André Flahaut , ministre (en français): Un
constat: je n'ai pas seulement rencontré le ministre
des Affaires étrangères congolais, mais aussi M.
Kamitatu, président de l'Assemblée parlementaire,
et le chef d'Etat-major, qui était invité par le nôtre.
Ces visites font partie du partenariat: en premier
lieu, les étudiants congolais que nous avons reçu
chez nous ; ensuite la visite du chef d'Etat-major et,
enfin, ma rencontre avec le ministre des Affaires
étrangères, à laquelle est venue s'ajouter celle du
président de l'Assemblée parlementaire.
Ces visites confirment que l'ensemble des acteurs
congolais veulent créer cette brigade rapidement,
et nous demandent de former des gens à
Kisangani, pour les envoyer en Ituri, en soutien à la
gendarmerie, à la MONUC.
Le partenariat est différent de la Coopération. Par
exemple, les informations en Belgique faisaient état
de deux endroits où il fallait aller: Kisangani et
Kamina. Mais les Congolais disent tous non à
Kamina ; il suffit d'aller à Kisangani.
04.04 Minister André Flahaut (Frans) Vooreerst
een vaststelling: ik ontmoette niet alleen de minister
van Buitenlandse Zaken van Congo, maar ook de
heer Kamitatu, voorzitter van de parlementaire
Assemblee en het hoofd van de Generale Staf, die
hier was op uitnodiging van onze Generale Staf.
Die bezoeken kaderen in het partnerschap:
vooreerst waren er de Congolese studenten,
vervolgens het bezoek van het hoofd van de
Generale Staf en, ten slotte, mijn ontmoeting met
de minister van Buitenlandse Zaken en met de
voorzitter van de parlementaire Assemblee.
Uit die bezoeken blijkt dat de actoren in Congo op
één lijn staan om die brigade snel in het leven te
roepen. Zij vragen ons daartoe in Kisangani
mensen op te leiden, die naar Ituri kunnen worden
gestuurd, ter ondersteuning van de rijkswacht en de
MONUC.
Het partnerschap verschilt van de samenwerking.
Volgens de Belgische informatie werd opleiding
gevraagd zowel in Kisangani als in Kamina, maar
de Congolezen zijn gekant tegen Kamina en menen
dat opleiding in Kisangani volstaat.
Notre priorité est que les gens soient payés et
encadrés. Si nous réussissons cette première
brigade, qui est la première à l'extérieur de
Kinshasa, le reste suivra.
Un deuxième élément concerne le nombre de
personnes. D'ici, nous devrions former une brigade
de a à z, mais, là-bas, ces gens sont déjà militaires
et donc formés. En conséquence, le personnel est
réduit et travaille pendant une période limitée.
Onze hoofdbekommernis is dat de mensen betaald
en begeleid worden. Als we erin slagen van deze
eerste brigade buiten Kinshasa een succes te
maken zal de rest automatisch volgen.
Een tweede element betreft het aantal personen.
Volgens de gegevens waarover we hier beschikten
zouden we een brigade integraal moeten opleiden,
maar de mensen ter plaatse zijn al militairen en
hebben dus een militaire opleiding genoten.
Bijgevolg kunnen we het met minder personeel
stellen dat over een beperkte periode ter
CHAMBRE
-1
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-1
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
05/11/2003
CRABV 51
COM 045
CHAMBRE
-1
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-1
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
8
Les autres phases du partenariat sont
: la
réhabilitation des infrastructures existantes, la mise
en place d'une formule de certification, la prise en
compte des problèmes de démobilisation et des
enfants-soldats par l'élaboration du nouveau
concept de démobilisation /formation. Il s'agit de
former les personnes, au sein de l'armée, à un
savoir-faire valorisable dans la vie civile, avant de
les faire sortir de l'armée. Cette problématique doit
aussi être abordée par la Coopération au
développement. Nous en avons parlé, mais ce n'est
pas notre première préoccupation. Excusez-moi
d'avoir été un peu long...
Le président: Non, cela nous permet d'avoir une
vue globale de la situation.
beschikking wordt gesteld.
De andere fasen van het partnerschap zijn de
volgende: de renovatie van de bestaande
infrastructuur, de invoering van een
certificatieformule, het feit dat de problemen die
voortvloeien uit de demobilisatie van de
kindsoldaten kunnen worden opgevangen door de
ontwikkeling van een nieuwe benadering van de
begrippen demobilisatie/vorming. Het komt er op
aan de mensen vóór hun ontslag uit het leger in het
leger zelf een opleiding te geven die ze in het
burgerleven nog kunnen gebruiken. Ook
Ontwikkelingssamenwerking moet zich over deze
problematiek buigen. Wij hebben het erover gehad,
maar het is niet onze eerste zorg. Mijn excuses
voor deze lange uitwijding...
De voorzitter: Dankzij uw uiteenzetting hebben wij
nu een globaal zicht op de toestand.
04.05 André Flahaut, ministre (en français): Avant
le Sénat...
Le président: J'insiste, en effet, à cet égard pour
que la commission de la Chambre ait la primeur
des informations importantes.
04.05 Minister André Flahaut, (Frans): Nog voor
de Senaat...
De voorzitter: Ik dring er inderdaad op aan dat de
Kamercommissie als eerste kennis neemt van
belangrijke informatie.
04.06 Luc Sevenhans (VLAAMS BLOK): Je
remercie le ministre pour la bonne volonté dont il
fait preuve et j'espère que la brigade contribuera à
la mise en place d'une véritable démocratie au
Congo.
04.06 Luc Sevenhans (VLAAMS BLOK): Ik
bedank de minister voor zijn welwillendheid en
hoop dat de brigade zal bijdragen tot de vorming
van een echte democratie in Congo.
L'incident est clos.
Het incident is gesloten.
La réunion publique de commission est levée à
11.08 heures.
De openbare commissievergadering wordt gesloten
om 11.08 uur.
Document Outline