Bulletin nr : B049 - Schriftelijke vraag en antwoord nr : 0106 - Zittingsperiode : 52

Steeds meer gepensioneerde medeburgers, belastingplichtigen dus, gaan in het buitenland wonen en/of verplaatsen hun woonplaats naar het buitenland. Een trend die ook merkbaar is in onze buurlanden trouwens. De vraag is dan natuurlijk of België de pensioenen kan blijven belasten. Ondertussen worden ook meer en meer dubbelbelastingverdragen gesloten, waardoor de pensioenen belast worden in de woonstaat, waardoor België inkomsten verliest en waarschijnlijk echter ook inkomsten genereert. 1. a) Hoeveel belastingplichtigen hebben in 2005, in 2006 en in 2007 hun woonplaats overgebracht naar het buitenland? b) Zijn er al voorlopige cijfers voor 2008? 2. a) Kan u tevens een inzicht verschaffen over welke landen het dan concreet gaat? b) Welke EU-lidstaten? c) Welke niet EU-lidstaten? 3. a) Met hoeveel landen sloot België ondertussen een dubbelbelastingverdrag af? b) Met hoeveel en met welke landen van de Europese Unie? c) Met hoeveel en met welke landen buiten de Europese Unie? 4. Een belangrijk gegeven in de afhandeling van de fiscaliteit bij uitkering van pensioenen is blijkbaar het woonplaatsattest. Maar zelfs dan heeft het oorspronkelijk land middels de zogenaamde Tie Breaker Rule het recht om de uitbetaling in de woonstaat te betwisten. a) In hoeveel gevallen heeft België deze procedure ingeroepen? b) Kan u een overzicht geven van de jongste drie jaar? 5. a) Hoeveel belastingsinkomsten verliest België door deze dubbelbelastingverdragen? b) Hoeveel nieuwe belastinginkomsten worden door deze dubbelbelastingverdragen gegenereerd? c) Kan u een schatting geven over de jaren 2005, 2006, 2007? d) Zijn er al schattingen voor 2008?

In de eerste plaats vestig ik de aandacht van het geachte Lid erop dat in tegenstelling tot wat hij beweert, België steeds minder dubbelbelastingverdragen sluit waarbij private pensioenen uitsluitend in de woonstaat belastbaar zijn. Het OESO-Modelverdrag, dat door België in de regel wordt gebruikt als leidraad tijdens het onderhandelen van een bilateraal dubbelbelastingverdrag, kent de heffingsbevoegdheid voor wat betreft de zogenaamde "private" pensioenen (pensioenen voortkomend uit de vroegere uitoefening van een dienstbetrekking in de private sector) inderdaad exclusief toe aan de woonstaat van de genieter van het pensioen. Voor de zogenaamde overheidspensioenen (pensioen voortkomend uit de vroegere uitoefening van een overheidsbetrekking) wordt de heffingsbevoegdheid door dat OESO-Modelverdrag daarentegen toegekend aan de bronstaat. Sedert het begin van de jaren 90 stelt België voor private pensioenen echter systematisch een andere oplossing voor aan zijn verdragspartners (zie onder meer artikel 17 Belgisch standaardmodel - te consulteren op www.fisconet.fgov.be) om ook aan de bronstaat een heffingsbevoegdheid te verlenen. België poogt daardoor zijn belastingrechten als bronstaat te vrijwaren teneinde situaties te vermijden waarin de bijdragen voor de opbouw van een pensioen in aanmerking kwamen voor belastingaftrek of -vermindering in België zonder dat België de hieruit voortkomende pensioenen mag belasten. 1.- 2. De volgende tabel geeft, voor de jaren 2005 tot 2008, een overzicht van het aantal belastingplichtigen dat haar belasting-woonplaats naar het buitenland overbracht. Voor het jaar 2008 gaat het om voorlopige cijfers.[GRAPH: 2007200805603-2-106] Voor elk van de betrokken jaren verhuist ongeveer twee derde van deze belastingplichtigen naar een lidstaat van de Europese Unie. Frankrijk (één vierde van de verhuisde belastingplichtigen) vormt de belangrijkste bestemming. Nederland, het Verenigd Koninkrijk, Spanje en Duitsland vertegenwoordigen elk 5 à 9 procent van de vertrokken belastingplichtigen. 3. Met betrekking tot zijn derde vraag is de toestand begin oktober 2008 als volgt : a) België heeft met 88 landen een dubbelbelastingverdrag gesloten dat in werking is. In 57 van deze verdragen is de bronstaat gerechtigd belasting te heffen op private pensioenen terwijl 31 verdragen voorzien in een exclusieve heffingsbevoegdheid voor de woonstaat. Met 9 andere landen heeft België een dubbelbelastingverdrag gesloten dat nog niet in werking is getreden. In al deze verdragen is een bepaling opgenomen die de bronstaat toelaat belasting te heffen op private pensioenen. b) Met alle lidstaten van de Europese Unie heeft België een in werking getreden dubbelbelastingverdrag gesloten. In 11 van deze verdragen is de woonstaat inzake private pensioenen exclusief heffingsbevoegd. c) België heeft met de volgende 62 landen buiten de Europese Unie een in werking getreden dubbelbelastingverdrag gesloten: Albanië, Algerije, Argentinië, Armenië, Australië, Azerbeidzjan, Bangladesh, Bosnië-Herzegovina, Brazilië, Canada, China, Ecuador, Egypte, Filippijnen, Gabon, Georgië, Hongkong, IJsland, India, Indonesië, Israël, Ivoorkust, Japan, Kazachstan, Kirgizië, Koeweit, Kosovo, Kroatië, Macedonië, Maleisië, Marokko, Mauritius, Mexico, Moldavië, Mongolië, Nieuw-Zeeland, Montenegro, Nigeria, Noorwegen, Oekraïne, Oezbekistan, Pakistan, Russische Federatie, San Marino, Senegal, Servië, Singapore, Sri Lanka, Tadzjikistan, Taiwan, Thailand, Tunesië, Turkije, Turkmenistan, Venezuela, Verenigde Arabische Emiraten, Verenigde Staten, Vietnam, Wit-Rusland, Zuid-Afrika, Zuid-Korea en Zwitserland. Daarnaast heeft België nog met de volgende 9 niet EU-landen een dubbel-belastingverdrag gesloten dat nog niet in werking is getreden: Bahrein, Chili, Congo, Ghana, Macau, Oeganda, Qatar, Rwanda en Seychellen. 4. Bij de uitkering van een zogenaamd privaat pensioen in België zal er in principe bedrijfsvoorheffing moeten worden ingehouden door de uitbetalende instantie. Indien de genieter aantoont inwoner te zijn van een staat waarmee België een dubbelbelastingverdrag heeft gesloten dat de woonstaat exclusieve heffingsbevoegdheid verleent, zal België als bronstaat niet gerechtigd zijn om belasting te heffen. In dat geval vermijdt de genieter van het pensioen de inhouding van bedrijfsvoorheffing in België door aan de uitbetalende instantie een woonplaatsattest te overhandigen dat werd uitgereikt door de belastingautoriteiten van de partnerstaat. Ondanks de voorlegging van dit woonplaatsattest kan de Belgische taxatie-ambtenaar uit de informatie waarover hij beschikt besluiten dat de persoon in kwestie in feite inwoner is van België. Ofwel wordt de persoon in dat geval als inwoner van België en van de partnerstaat beschouwd, i.e. een geval van dubbel inwonerschap. In dat geval zal de controleur de in het dubbelbelastingverdrag opgenomen "tie breaker rules" moeten toepassen om uit te maken of de persoon in kwestie voor de toepassing van het dubbelbelastingverdrag als een inwoner van België of van de partnerstaat moet worden aangemerkt. Is de uitkomst hiervan dat de persoon inwoner is van België dan zal België als woonstaat toch bevoegd zijn om belasting te heffen. In het andere geval is de bedrijfsvoorheffing terecht niet ingehouden. Ofwel is het woonplaatsattest verkeerdelijk afgeleverd en is de persoon inwoner van België en niet van de partnerstaat. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn indien de persoon aan de buitenlandse administratie verkeerde informatie aangaande zijn verblijf aldaar heeft verstrekt. Ook in dit geval zal België als woonstaat gerechtigd zijn om belasting te heffen. Los daarvan kan het ook voorkomen dat een natuurlijk persoon zogezegd definitief is verhuisd naar de partnerstaat maar in realiteit slechts "tijdelijk" daar heeft verbleven en op basis daarvan "verkeerdelijk" een woonplaatsattest heeft verkregen. In beide hierboven vermelde gevallen zal het de lokale taxatieambtenaar zijn die het initiatief neemt om de nodige onderzoeksdaden te stellen en om een bijkomende aanslag te vestigen. Dit gebeurt zonder aanwending van een speciale procedure en wordt dan ook niet apart geregistreerd. De administratie beschikt dan ook niet over concrete gegevens aangaande het aantal keren dat dergelijke betwistingen en rechtzettingen hebben plaats gevonden. De administratie heeft daarnaast ook geen kennis aangaande bepaalde recente misbruiken in dit domein. 5. Wat betreft uw vraag aangaande de budgettaire implicaties van de bepalingen inzake pensioenen, die zijn opgenomen in de door België gesloten dubbelbelasting-verdragen, kan ik u het volgende meedelen: Wanneer een niet-rijksinwoner pensioenen van Belgische oorsprong verkrijgt, die belastbaar zijn in België, wordt hij onderworpen aan de belasting van niet-inwoners/natuurlijke personen. Voor de aanslagjaren 2005 en 2006 beloopt de opbrengst van de taxatie van pensioenen in de belasting van de niet-inwoners/natuurlijke personen respectievelijk 15 miljoen ¤ en 16 miljoen ¤. Het gaat hier zowel om de opbrengst van de taxatie van pensioenen, waarover België (als bronstaat) overeen-komstig een dubbelbelastingverdrag de heffingsbevoegdheid heeft, als de opbrengst van de taxatie van pensioenen uitgekeerd aan inwoners van een land waarmee België geen dubbel-belastingverdrag heeft afgesloten. Aangaande de door niet-rijksinwoners verkregen pensioenen van Belgische oorsprong, die België dient vrij te stellen overeenkomstig een dubbelbelastingverdrag, zijn er geen exhaustieve gegevens beschikbaar. Wanneer een rijksinwoner pensioenen van buitenlandse oorsprong verkrijgt, die België dient vrij te stellen overeenkomstig een dubbelbelastingverdrag, geniet hij van een vrijstelling mits progressievoorbehoud. Voor de aanslagjaren 2005, 2006 en 2007 beloopt de betreffende belastingvermindering respectievelijk 38 miljoen ¤, 43 miljoen ¤ en 45 miljoen ¤. Aangaande de door rijksinwoners verkregen pensioenen van buitenlandse oorsprong, waarover België, overeenkomstig een dubbelbelastingverdrag, de heffingsbevoegdheid heeft, zijn er geen detailgegevens voorhanden. Logisch, want deze pensioenen ondergaan eenzelfde taxatieregime als de "gewone" pensioenen van Belgische oorsprong, zodat hierover geen aparte statistieken worden bijgehouden.