Bulletin nr : B117 - Schriftelijke vraag en antwoord nr : 0395 - Zittingsperiode : 53

Drones zijn luchtvaartuigen die onbemand kunnen vliegen en opdrachten kunnen uitvoeren. Bepaalde types van drones worden ook bestuurd door een piloot op de grond, andere kunnen volledig autonoom vliegen en zelfs operationele beslissingen nemen. Drones worden ook wel UAV's of Unmanned Aerial Vehicles genoemd. Hoewel drones in de eerste plaats voor militair gebruik bedoeld zijn, kunnen ze ook ingezet worden voor burgerlijke toepassingen, meer bepaald voor surveillance- en observatieopdrachten, wetenschappelijke missies, in noodsituaties zoals bij natuurrampen, bij reddingsoperaties, voor het inspecteren van kunstwerken, voor cartografische doeleinden, ... om maar enkele voorbeelden te geven. Er is ook steeds meer belangstelling voor het commerciële gebruik van drones; ik denk dan aan een aantal projecten in de Verenigde Staten, waar een wetswijziging met het oog op het toestaan van een dergelijke commerciële exploitatie van drones in de pijplijn zit. In mijn gemeente, Hamois, willen we een campagne opzetten tegen een invasieve muggensoort, de Aedes japonicus. We hadden graag een drone gebruikt om de potentiële afzetplaatsen voor de eitjes van de mug op te sporen. Dat is jammer genoeg niet mogelijk. Er bestaat hieromtrent immers geen regelgeving. Momenteel vallen drones naar verluidt onder de reglementering betreffende de modelluchtvaarttuigen, meer bepaald onder omzendbrief CIR/GDF-01, maar daarin wordt er geen rekening gehouden met de gebruiksmogelijkheden die zich bijvoorbeeld in het door mij beschreven geval aandienen. Wel kan er een bijzondere machtiging aangevraagd worden. 1. a) Wordt er momenteel nagedacht over de invoering van een specifieke droneregelgeving? b) Zo ja, welk tijdpad zal er daarbij gevolgd worden? c) Zo niet, wanneer zal die denkoefening worden uitgevoerd? d) Bevestigt u dat gemeenten op dit ogenblik geen drones kunnen inzetten voor het soort opdrachten waarvan sprake? e) Welke type van bijzondere machtigingen kan het Directoraat-generaal Luchtvaart verlenen? 2. Bepaalde gebruiksmogelijkheden van drones hebben uiteraard implicaties voor de privacy. Hoe zal dat worden meegenomen in de eventuele uitwerking van een nieuwe regelgeving? 3. In ons land mogen drones niet met een commercieel oogmerk gebruikt worden. Ziet u daar verandering in komen?

Mijn diensten (het DGLV) zijn bezig met het schrijven van een voorstel van Koninklijk Besluit conform het plan van aanpak goedgekeurd op 22 mei 2012. Dit ontwerp voorziet een specifieke regelgeving voor het gebruik van onbemande luchtvaartuigen in het Belgisch luchtruim en legt de voorwaarden vast op technisch vlak, op gebied van opleiding van de piloten, op gebied van organisatie van de uitbater en het onderhoud met als doel een optimale veiligheid te garanderen bij het uitvoeren van de vluchten zowel voor de andere luchtruimgebruikers als voor de personen en goederen op de grond. De vluchten worden vergund per uitbater; dit betekent dat de cijfers gelden voor het aantal afgeleverde vergunningen maar dat het aantal vluchten zelf hoger kan liggen aangezien de uitbater meerdere vluchten kan uitvoeren binnen de periode waarvoor de uitbater de vergunning om te vliegen kreeg. VLOS = binnen zichtbereik van de piloot BLOS = buiten zichtbereik van de piloot Er werden geen vluchten geweigerd voor zover ze zich niet in gecontroleerd luchtruim bevonden en voor zover ze geen commercieel karakter hebben, in de betekenis van luchtarbeid. Het is het standpunt van DGLV al ten tijde van Minister Schouppe om geen dergelijke vluchten toe te laten aangezien deze de volgende documenten vereisen : registratie van het luchtvaartuig, een certificaat van luchtwaardigheid en een machtiging tot luchtarbeid. Deze documenten kunnen tot op heden niet worden afgeleverd voor een onbemand luchtvaartuig. Over de aanvraag procedure, is er geen eenduidig antwoord te geven. De doorlooptijd hangt sterk af van de volledigheid van het dossier en van de complexiteit van de vlucht qua locatie, hoogte of overvlogen zone. Het hangt er ook vanaf of het om een nieuwe operator/toestel gaat of niet. Routineprocedures nemen gemiddeld zes tot acht weken in beslag. Nieuwe procedures kunnen gaan van drie maanden tot anderhalf jaar. Belgocontrol heeft tot nu toe nog nooit toestemming gegeven om in gecontroleerd luchtruim te vliegen. Dit gebeurde voor één dossier wel, nl.de Mercator, maar dit was een zeer apart geval en heeft een heel aparte weg gevolgd aangezien het hier over een internationale vlucht ging op zeer grote hoogte. De struikelblok blijft het gebrek aan technologie om in vlucht het principe van "detect and avoid" toe te passen. Zolang er geen middel is om de onbemande luchtvaartuigen te laten uitwijken voor andere toestellen of ze ten minste te zien op de radar zodat de verkeersleiding de separatie kan garanderen, blijft het zeer moeilijk, voor vanzelfsprekende veiligheidsredenen, om onbemande luchtvaartuigen toegang te geven tot luchtruim op hoogtes waar zich ook andere bemande luchtvaartuigen bevinden. Op hoogtes waar zich geen bemand verkeer kan bevinden worden momenteel testen gedaan om uit te zoeken op welke manier en met welke alternatieve middelen dit verkeer toch kan worden toegelaten. Het overleg is nog volop aan de gang. Het is onmogelijk om zich uit te spreken over de kwestie in verband met het gebruik van een drone voor de bestrijding van de Japanse mug. Men moet zowel rekening houden met de karakteristieken van het toestel als met de ervaring van de piloten, met het betrokken gebied, en met de risico's voor het luchtverkeer en voor de bevolking. In voorkomend geval zou een volledig dossier moeten worden voorgelegd. Voor wat betreft de bescherming van de persoonlijke levenssfeer wordt de kwestie momenteel in overleg met de diensten van de FOD Binnenlandse Zaken besproken. Dit gebeurt met het oog op de samenhang van de respectieve administratieve praktijken.